1. Το άρθρο 1 του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα (ΣΠΚ) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1
Ορισμός στρατιωτικού εγκλήματος – Δίωξη στρατιωτικών εγκλημάτων
1. Στρατιωτικό έγκλημα είναι κάθε πράξη που προβλέπεται και τιμωρείται από τις διατάξεις αυτού του Κώδικα.
2. Η ποινική δίωξη των στρατιωτικών εγκλημάτων ασκείται πάντοτε αυτεπάγγελτα, εκτός εάν από ειδική διάταξη του κώδικα αυτού προβλέπεται διαφορετικά.».
2. Η παράγραφος 2 του άρθρου 10 του ΣΠΚ αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Έκπτωση επέρχεται αυτοδικαίως, σε περίπτωση καταδίκης αξιωματικού ή υπαξιωματικού σε ποινή στερητική της ελευθερίας για κλοπή, υπεξαίρεση (κοινή ή στην υπηρεσία), απάτη, εκβίαση, πλαστογραφία, ψευδή βεβαίωση, νόθευση κ.λπ. (άρθρο 242 ΠΚ), δωροδοκία, απιστία στην υπηρεσία, καταπίεση, συκοφαντική δυσφήμηση, καθώς και για τα εγκλήματα των άρθρων 137Α, 137Β, 336, 338, 339, 341, 342, 343 και 345 έως και 351Α ΠΚ.».
3. Μετά το άρθρο 21 του ΣΠΚ προστίθεται άρθρο 21Α ως εξής:
«Άρθρο 21Α
Φθορά στρατιωτικών πραγμάτων
Στρατιωτικός που με πρόθεση καταστρέφει ή βλάπτει ολικά ή εν μέρει πράγμα της στρατιωτικής υπηρεσίας ή με άλλον τρόπο καθιστά ανέφικτη τη χρήση του τιμωρείται, εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη:
α. Σε ειρηνική περίοδο με φυλάκιση. Εάν το πράγμα είναι μεγάλης αξίας ή στρατιωτικής σημασίας τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους, ενώ αν αυτό είναι ευτελούς αξίας ή μικρής στρατιωτικής σημασίας ή η ζημιά που προκλήθηκε από τη φθορά είναι ελαφρά, με φυλάκιση μέχρι έξι μήνες.
β. Σε πολεμική περίοδο, με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, εκτός αν το πράγμα είναι ευτελούς αξίας ή μικρής στρατιωτικής σημασίας ή η ζημιά που προκλήθηκε από τη φθορά είναι ελαφρά, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο έτη.».
4. Το άρθρο 59 του ΣΠΚ αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 59
Βιαιοπραγία κατά ανωτέρου ή κατωτέρου
1. Στρατιωτικός που βιαιοπραγεί κατά ανωτέρου ή κατωτέρου του τιμωρείται:
α) Με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, αν η πράξη τελέστηκε κατά την υπηρεσία ή για λόγους που έχουν σχέση με αυτήν.
β) Με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών αν η πράξη δεν τελέστηκε κατά την υπηρεσία ούτε για λόγους που έχουν σχέση με αυτήν.
2. Οι παραπάνω ποινές επιβάλλονται αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη.
3. Στις περιπτώσεις που δράστης και θύμα τυγχάνουν οικείοι, κατά την έννοια της περίπτωσης β΄ του άρθρου 13 του Ποινικού Κώδικα και η πράξη τελέστηκε όχι κατά την υπηρεσία ή για λόγους σχετικούς με αυτήν, εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις της κοινής ποινικής και της σχετικής με την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας νομοθεσίας.
4. Δεν είναι άδικη η πράξη της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1, καθώς και του άρθρου 308Α, της παραγράφου 1 του άρθρου 310 και του πρώτου εδαφίου του άρθρου 311 του Ποινικού Κώδικα, στην περίπτωση ανάγκης αναχαίτισης στρατιωτικών που φεύγουν ενώπιον του εχθρού ή σε περίπτωση ανάγκης για παρεμπόδιση διαρπαγής ή καταστροφής.».
5. Στο άρθρο 60 του ΣΠΚ προστίθεται παράγραφος 3 ως εξής:
«3. Στις περιπτώσεις που ο δράστης και το θύμα των εγκλημάτων της παραγράφου 1 τυγχάνουν οικείοι κατά την έννοια της περίπτωσης β΄ του άρθρου 13 του Ποινικού Κώδικα και η πράξη τελέστηκε όχι κατά την υπηρεσία ή για λόγους σχετικούς με αυτή, εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις της κοινής ποινικής νομοθεσίας.».
6. Το άρθρο 62 του ΣΠΚ αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 62
Δυσφήμηση ανωτέρου ή κατωτέρου
1. Στρατιωτικός που δυσφημεί ανώτερο ή κατώτερό του τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών. Αν η δυσφήμηση είναι συκοφαντική, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών.
2. Στις περιπτώσεις που ο δράστης και το θύμα των εγκλημάτων της παραγράφου 1 τυγχάνουν οικείοι, κατά την έννοια της περίπτωσης β΄ του άρθρου 13 του Ποινικού Κώδικα, εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις της κοινής ποινικής νομοθεσίας.».
7. Το άρθρο 63 του ΣΠΚ αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 63
Γενική διάταξη
Στις περιπτώσεις των άρθρων 46, 47, 48, 49, της παραγράφου 2 του άρθρου 50, του άρθρου 53 και της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 55, αν ο υπαίτιος είναι αξιωματικός και η ποινή που επιβλήθηκε δεν επιφέρει καθαίρεση, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλλει και έκπτωση.».
8. Η παράγραφος 1 του άρθρου 65 του ΣΠΚ αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Στρατιωτικός, που βιαιοπραγεί εναντίον σκοπού ή μέλους της φρουράς, τιμωρείται:
α) Με κάθειρξη, αν κατά την τέλεση της πράξης ο δράστης χρησιμοποίησε όπλο.
β) Με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών, αν η πράξη τελέστηκε από δύο ή περισσότερους.
γ) Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους σε κάθε άλλη περίπτωση.».
9. Η παράγραφος 6 του άρθρου 147 του ΣΠΚ αντικαθίσταται ως εξής:
«6. Η παράγραφος 1 του άρθρου 384 του Ποινικού Κώδικα εφαρμόζεται στις περιπτώσεις των προηγουμένων παραγράφων. Η παράγραφος 1 του άρθρου 377 του Ποινικού Κώδικα εφαρμόζεται εφόσον η κλοπή ή η υπεξαίρεση αφορά σε πράγματα μικρής στρατιωτικής σημασίας και ευτελούς αξίας.».
ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΣΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΣΤΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΕΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΑΥΤΩΝ, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΩΤΙΚΕΣ, ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΕΠ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΤΟΜΙΚΟ ΦΑΚΕΛΛΟ ΣΤΟ ΑΦΜ, ΟΠΩΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ(ΛΗΨΗ ΑΝΑΡΡΩΤΙΚΉΣ ΆΔΕΙΑΣ, ΑΙΤΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΕΚΠΣΗ ΚΛΠ) ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΔΥΣΜΕΝΩΝ ΣΧΟΛΊΩΝ.
Για τη λεκτική βία;
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του ΣΠΚ οι διατάξεις του ΠΚ εφαρμόζονται και στα στρατιωτικά εγκλήματα και σύμφωνα με την παρ. 1 του 213 ΣΠΚ οι διατάξεις του ΚΠΔ εφαρμόζονται και στη διαδικασία ενώπιον των στρατιωτικών δικαστηρίων. Ενόψει αυτών, επιχειρείται τροποποίηση του ΣΠΚ, ενώ σχέδιο ΠΚ και σχέδιο ΚΠΔ είναι σε διαβούλευση, με αποτέλεσμα οι διατάξεις του άρθρου 35 να είναι αποσπασματικές και είναι πιθανό να τεθεί θέμα εφαρμογής τους μετά την ισχύ του νέου ΠΚ και του νέου ΚΠΔ.
Από την έως τώρα διαβούλευση των άρθρων 35-37 αποπνέεται η κοινή αίσθηση ότι οι τροποποιήσεις του Σ.Π.Κ. πρέπει να αποσυρθούν μέχρι την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης και της ψήφισης των νέων Π.Κ. και Κ.Π.Δ., που έχουν επίσης αναρτηθεί, ούτως ώστε το περιεχόμενο του Σ.Π.Κ. να εναρμονισθεί με το νέους κώδικες και το Σύνταγμα.
Συμφωνούμε με το σχόλιο της ΕΝΩΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ότι συνολικά η τροποποίηση των διατάξεων που προσδιορίζουν την κατάσταση των δικαστικών λειτουργών της στρατιωτικής δικαιοσύνης, εμφανίζεται αδικαιολόγητη και βεβιασμένη στο παρόν χρονικό στάδιο, καθώς εκκρεμεί η συνταγματική αναθεώρηση του άρθρου 96 &5 του Συντάγματος, που αφορά σε αυτά ακριβώς τα ζητήματα. Επιπλέον η παράλληλη προώθηση των σχεδίων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, στους οποίους επέρχονται μείζονες μεταβολές, καθιστούν άκαιρη και αντιφατική την τροποποίηση των διατάξεων του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα, διότι είναι προς άλλη κατεύθυνση, με κίνδυνο να επέλθει βλάβη για τα δικαιώματα των στρατιωτικών στα πλαίσια της ποινικής διαδικασίας.
Βλ. γενικότερο σχόλιό μας υπό το άρθρο 37.
Ανεξάρτητα από το εάν ορισμένες από τις προτεινόμενες αλλαγές κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, το γεγονός της ταυτόχρονης ανάρτησης για διαβούλευση του Σχεδίου Ποινικού Κώδικα, επιβάλλει την απόσυρσή τους μέχρι την ψήφιση του τελευταίου, τη μελέτη των αλλαγών που επέρχονται με το νέο Ποινικό Κώδικα και την επανακατάθεσή τους. Έτσι οι παραπομπές του ΣΠΚ στα άρθρα του ΠΚ να αντιστοιχούν στα νέα άρθρα και όχι σε άρθρα που καταργούνται ή τροποποιούνται και αποκτούν διαφορετικό περιεχόμενο ή ενσωματώνονται σε άλλα άρθρα, προς αποφυγή ερμηνευτικών ζητημάτων (π.χ. άρθρο 10 παρ.2 ΣΠΚ παραπέμπει και στα άρθρα 137Α, 137Β και 341 ΠΚ που καταργούνται με το ΣχΠΚ – άρθρο 59 παρ.4 ΣΠΚ παραπέμπει και στο άρθρο 308Α ΠΚ που καταργείται με το ΣχΠΚ – άρθρο 147 παρ.6 ΣΠΚ παραπέμπει στο άρθρο 384 παρ.1 ΠΚ που καταργείται με το ΣχΠΚ και οι αντίστοιχες ρυθμίσεις προβλέπονται στο άρθρο 381).
Σας ευχαριστούμε πολύ για την παρατήρηση. Επί της διάταξης θα γίνει σχετική διόρθωση, ώστε να καταστεί σαφές το νόημά της.
Με τις προτεινόμενες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, επέρχεται ριζική αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας της δικαιοσύνης. Επομένως, θα πρέπει και στην περίπτωση της αναμόρφωσης του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα να ακολουθηθεί η, επιστημονικά αποδεκτή, διαδικασία της επεξεργασίας του από νομοπαρασκευαστική επιτροπή, ούτως ώστε να εναρμονιστεί με τις αλλαγές που, τελικώς, θα επέλθουν στην ποινική νομοθεσία. Μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι και ο ισχύων ΣΠΚ και ο ΚΔΣΕΔ συντάχθηκαν, το 1995, ύστερα από ανάλογες διαδικασίες.
Αρ. 21 Α περ. β:
«Σε πολεμική περίοδο, με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, εκτός αν το πράγμα είναι ευτελούς αξίας ή μικρής στρατιωτικής σημασίας ή η ζημιά που προκλήθηκε από τη φθορά είναι ελαφρά, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο έτη».
Προφανώς απουσιάζει κάποιος επεξηγηματικός σύνδεσμος μετά τη λέξη «ελαφρά», με συνέπεια το νόημα της διάταξης να είναι ελλειπές.
Μήπως θα ήταν φρονιμότερο να μην προχωρήσει το ΥΕΘΑ σε βιαστικές και αποσπασματικές αλλαγές στον Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα, τη στιγμή που έχουν τεθεί σε διαβούλευση τα νέα σχέδια Ποινικού Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας;
Το ενδεχόμενο κατάργησης των στρατιωτικών δικαστηρίων εν καιρό ειρήνης (γιατί όχι και πολεμου) και την υπαγωγή της δικαιοδοσίας στην τακτική ποινική δικαιοσύνη δεν μπορείτε να το εξετασετε;
Χρήσιμες και επιβεβλημένες οι προτεινόμενες αλλαγές.Μήπως όμως θα έπρεπε να εκσυγχρονισθεί και το αδίκημα της λιποταξίας;
Οι ισχύουσες διατάξεις παραπέμπουν σε συνθήκες παρελθουσών δεκαετιών.
Περαιτέρω, με το σχέδιο νέου Ποινικού Κώδικα που επίσης αναρτήθηκε για διαβούλευση, το άρ. 384 καταργείται και μέρος του περιεχομένου του ενσωματώνεται σε άλλο άρθρο.
Η προτεινόμενη παραπομπή του άρ. 147 ΣΠΚ σε αυτό, ορθή με βάση τα σήμερα ισχύοντα, ίσως δημιουργήσει στο μέλλον νέα ερμηνευτικά προβλήματα.
Ως γενικό σχόλιο, νομίζω πως ο ΣΠΚ χρειάζεται γενικότερο εκσυγχρονισμό κσι αναμόρφωση.Αποσπασματικές και εμβαλωματικές παρεμβάσεις ,μάλλον δεν επαρκούν.