Αρχική Δεύτερο Σχέδιο Δράσης Εξοικονόμησης Ενέργειας3. Εξοικονόμηση Ενέργειας στην Τελική ΚατανάλωσηΣχόλιο του χρήστη Σάκης Γαλιγάλης | 29 Σεπτεμβρίου 2011, 15:06
  • Σχόλιο του χρήστη 'Σάκης Γαλιγάλης' | 29 Σεπτεμβρίου 2011, 15:06

    Σε περιβάλλον ελεύθερης οικονομίας ο ποιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατεύσεις κάτι, που είναι κοινό καλό είναι η μέσω φορολογίας αποθάρρυνση του οτιδήποτε το βλάπτει. Στην προκειμένη περίπτωση το κοινό καλό είναι το περιβάλλον και αυτό που το βλάπτει η ενέργεια. Βεβαίως η ενέργεια φέρει ήδη φόρους επάνω της. Ισχυρίζομαι όμως ότι πρέπει να αυξηθούν σημαντικά. Πολύ περισσότερο, τώρα με την κατ’ ουσίαν πτώχευση του ελληνικού κράτους. Θα αναφερθώ μόνο σε 2 παραδείγματα, τον ηλεκτρισμό και τις βενζίνες. Οι τελικές τιμή για τον καταναλωτή της ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας είναι συγκριτικά ιδιαίτερα χαμηλή. Μάλιστα πολλοί, να μην τους χαρακτηρίσω, υπερηφανεύονται γι’ αυτό. Δεν αυξάνουμε τις ταρίφες, στο όνομα της κοινωνικής πολιτικής. Μα είναι διεθνής διαπίστωση ότι η ενέργεια δεν προσφέρεται για άσκηση αποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής. Όταν κάνουμε κοινωνική πολιτική μέσω και της πολιτικής τιμών ενέργειας κάνουμε πιο πολύ ζημιά, παρά καλό. Παραθέτω στο τέλος κάποια παλαιότερα σχετικά κείμενά μου. Δυσκολεύομαι πάρα πολύ να καταλάβω γιατί δεκαετίες τώρα έχουμε π.χ. χαμηλό ΦΠΑ στον ηλεκτρισμό. Ή Χώρα μας, μετά τις τελευταίες αυξήσεις στα καύσιμα, έγινε η δεύτερη ή τρίτη πιο ακριβή χώρα της ΕΕ στις βενζίνες. Μια όμως και το κράτος μας έπεσε έξω και η κατανάλωση βενζίνης σχετίζεται στο μεγαλύτερο μέρος της με ιδιωτικές μεταφορές «άνεσης», δεν βλέπω το λόγο γιατί να μην αυξήσουμε ακόμα περισσότερο τη φορολογία της. Τι το παράλογο, σε μια χώρα, που τα δημόσια οικονομικά κρέμονται από μια κλωστή, να είναι η βενζίνη μακράν η πιο ακριβή βενζίνη της ΕΕ. Οι ιδιωτικές μεταφορές, παρά το ότι πολλοί από εμάς καταντήσαμε να τις θεωρούμε «κατάκτηση», δεν παύουν να είναι ένδειξη φοροδοτικής ικανότητας πολύ μεγαλύτερης εκείνης της μηνιαίας σύνταξης των 600 Ευρώ. Προτείνω το 2ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης να εμπλουτισθεί με την ενσωμάτωση σε μεγάλη κλίμακα της δυνατότητας επιρροής της τελικής ζήτησης ενέργειας μέσω των τελικών τιμών καταναλωτή. Η έννοια της περιβαλλοντικής φορολογικής αναθεώρησης πρέπει να αρχίσει να αξιοποιείται σοβαρά. Τα έσοδα από την περαιτέρω αύξηση της φορολογίας πρέπει να κατευθυνθούν, στη σημερινή συγκυρία, σε 3 κατευθύνσεις: α) τη στήριξη των πραγματικά φτωχών, για τη ζημιά που θα υποστούν, β) περιβαλλοντικές δράσεις (π.χ. χρηματοδότηση κατεδάφισης αυθαιρέτων) και γ) την αποπληρωμή του χρέους. 2 ΣΧΕΤΙΚΑ ΠΑΛΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΟΥ Ευκολία, περιβάλλον και πράσινοι φόροι Διάολε, τι σχέση μπορεί να έχει να έχει η ευκολία με το περιβάλλον; Εκατό, εκατόν πενήντα χρόνια πριν, η ζωή στα χωράφια, στα σπίτια, στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες ήταν πολύ διαφορετική απ’ ό τι είναι σήμερα. Στα χωράφια οργώναμε με ζώα, μαζεύαμε το βαμβάκι με τα χέρια, θερίζαμε τα δημητριακά με το δρεπάνι, αλωνίζαμε και μεταφέραμε τους καρπούς πάλι με ζώα, κτλ. Στα σπίτια ζεσταίναμε το χώρο, το νερό και μαγειρεύαμε με ξύλα στα τζάκια κι αργότερα, στις σόμπες. Tα βράδια, για να βλέπουμε, χρησιμοποιούσαμε καντήλια με λάδι ή κεριά. Στη μεταποίηση ράβαμε ρούχα με το χέρι. Φτιάχναμε έπιπλα με χειροκίνητα εργαλεία. Κάναμε ρόδες για τα κάρα δουλεύοντας ξύλο και σίδερο με τα χέρια μας (πριόνι, ξύστρα, λίμα, σφυρί και καμίνι). Στις κατασκευές έργων κουβαλάγαμε όλα τα υλικά στις θέσεις εργασίας με το χέρι, το πηλοφόρι... Στον κόσμο των υπηρεσιών, ταχυδρομεία, τράπεζες, κτλ. τα πάντα γινόντουσαν με το χέρι. Για τις μεταφορές περπατούσαμε πολύ. Χρησιμοποιούσαμε ζώα για να τραβούν τα αμάξια. Ήταν πράγματι δύσκολη η ζωή τότε. Σχεδόν για τα πάντα έπρεπε να ιδρώναμε. Η παχυσαρκία και οι καρδιακές παθήσεις ήταν περίπου άγνωστες, η ατμόσφαιρα και τα νερά καθαρά. Η φύση προλάβαινε και αποκαθιστούσε, «γιάτρευε» την οποιαδήποτε επίπτωση είχε επάνω της η ανθρώπινη δραστηριότητα. Το σύστημα άνθρωπος και περιβάλλον ήταν, όπως λένε οι επιστήμονες, «διατηρήσιμο» στο χρόνο, Ελληνιστί «αειφόρο», αγγλιστί “sustainable”. Αξίζει τον κόπο να ξανα-διατρέξουμε όλα αυτά για να συνειδητοποιήσουμε τις τεράστιες αλλαγές, που τώρα επήλθαν. Στα χωράφια οργώνουμε με τρακτέρ, μαζεύουμε το βαμβάκι με αυτοκίνητες βαμβακο-μηχανές. Έχουμε τις θεριζοαλωνιστικές μηχανές (κομπίνες) για τα δημητριακά. Μεταφέρουμε τους καρπούς με τρακτέρ η φορτηγά. Στα σπίτια, τα φωτίζουμε, ζεσταίνουμε το χώρο, το νερό, μαγειρεύουμε, και επικοινωνούμε με πετρέλαιο, υγραέριο, φυσικό αέριο, ηλεκτρισμό. Μόνο για να «δημιουργήσουμε ατμόσφαιρα», ανάβουμε ξύλα στα τζάκια, κεριά στο τραπέζι... Στη μεταποίηση ράβουμε ρούχα, αν όχι με υπέρ-αυτόματες, τουλάχιστον με ηλεκτροκίνητες ραπτομηχανές. Φτιάχνουμε έπιπλα με ηλεκτροκίνητα εργαλεία, κάνουμε δε ρόδες όχι ποια για κάρα αλλά για αυτοκίνητα, με διαρκώς μεγαλύτερης συνθετότητας ηλεκτροκίνητο παραγωγικό εξοπλισμό. Στις κατασκευές έργων, περιορίσαμε το χαμαλίκι απίστευτα. Με σκαπτικά, φορτωτές, φορτηγά, γερανούς κι αναβατόρια κουβαλάμε όλα τα υλικά δίπλα στις θέσεις εργασίας... Στον κόσμο των υπηρεσιών, ταχυδρομεία, τράπεζες, κτλ. με τον αυτοματισμό και την πληροφορική αλλάξαμε τα πάντα. Τέλος, για τις μεταφορές μας περπατάμε τώρα πολύ λιγότερο. Αφήσαμε και τα ποδήλατα. Έχουμε δε, από μοτοποδήλατα μέχρι αεροπλάνα. Η μηχανοποίηση της ανθρώπινης δραστηριότητας αντλεί τώρα την αναγκαία ενέργεια όχι από τη μυική «δύναμή» μας (άρα τροφή), όπως παλιά, αλλά από πρωτογενή καύσιμα όπως, κάρβουνο, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κτλ. εσχάτως δε και από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Από την άποψη αυτή, η ζωή είναι τώρα πολύ πιο «εύκολη», πιο «άνετη». Δεν χρειάζεται ποια να ιδρώνουμε. Η παχυσαρκία και οι καρδιακές παθήσεις, όμως τώρα, είναι σε άνοδο... Αν δεχθούμε τη θεωρία της (ανθρωπογενούς προελεύσεως) αλλαγής του κλίματος, η φύση, ποια, δεν προλαβαίνει να αποκαθιστά, να «γιατρεύει» τις επιπτώσεις, που έχει επάνω της η ανθρώπινη δραστηριότητα, π.χ. αέρια του θερμοκηπίου. Γι’ αυτό η ποιότητα του αέρα, του εδάφους και των νερών (όσων έχουν απομείνει) πάνε κατά διαόλου... Το σύστημα άνθρωπος και περιβάλλον έγινε τώρα, όπως λένε οι επιστήμονες, «μη διατηρήσιμο» στο χρόνο, Ελληνιστί «μη αειφόρο», αγγλιστί “non-sustainable”. Εξ ου, λένε και η κλιματική αλλαγή, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Έχουμε καύσωνες, με π.χ. πάνω από 20 χιλιάδες θανάτους δίπλα μας, στη Γαλλία και Γερμανία (καλοκαίρι του 2003). Αντιμετωπίζουμε ξηρασίες και πλημμύρες, με τραγικές απώλειες στις φτωχές χώρες της Αφρικής, το Μπανγκλαντές κι’ αλλού. Τι κάνουμε εμείς στον «αναπτυγμένο» κόσμο, υποτίθεται, για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα; Αναζητούμε καύσιμα (π.χ. φυσικό αέριο) και τεχνολογίες καύσεως (π.χ. καταλυτικούς κινητήρες αυτοκινήτων), που να εκλύουν λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου. Προωθούμε την «εξοικονόμηση» με αντικατάσταση / τροποποίηση του εξοπλισμού κατανάλωσης ενέργειας, ώστε να είναι «πιο έξυπνος» και ως εκ τούτου να καταναλίσκει λιγότερη ενέργεια. Τελευταία δε, έχουμε «ερωτευθεί» και τις ανανεώσιμες. Στήσαμε business περί αυτές. Περίπου τρέχουμε, άκουσον-άκουσον, να γεμίσουμε όλους τους κάμπους με ηλιακούς (φωτο-βολταϊκούς ή θερμικούς) συλλέκτες, όλες τις βουνοκορφές με ανεμο-γεννήτριες ηλεκτρισμού και φυσικά με κακάσχημα δίκτυα μεταφοράς του. Κατά μια διαβολική δε σύμπτωση, όλα αυτά είναι πανάκριβα και κάποια πολύ χαμηλής αποτελεσματικότητας... Όμως, η προσπάθειά μας να περιορίσουμε τη συσσώρευση των αερίων του θερμοκηπίου, με επέμβαση στην παροχή της ενέργειας (συμπεριλαμβανομένων και των ανανεώσιμων) δεν φέρνει αποτέλεσμα. Θεωρώ τραγικό ότι περίπου κανένας μας, στον «αναπτυγμένο» κόσμο, δεν διερωτάται μην τυχόν το έχουμε παρακάνει με την «ευκολία», με την «άνεση» που σταδιακά βάλαμε στη ζωή μας. Μην τυχόν και δεν έρθει, η καταστροφή του σύμπαντος, αν πάμε στο σπίτι του φίλου μας, που είναι ένα δυο χιλιόμετρα πιο κάτω, με το 4Χ4 μας, αλλά με κάποιο δημόσιο μέσο μεταφοράς ή έστω, βρε αδελφέ, περπατήσουμε. Μην τυχόν μπορούμε να ζήσουμε έχοντας μια αντί δυο τηλεοράσεις ανοιχτές, 3 αντί 10 περιφερειακά να «τρέχουν» χωρίς πάντα λόγο στους υπολογιστές μας και το βράδυ αναμμένα μόνο 3 αντί 8 φώτα... Δεν θα φέρουμε αποτέλεσμα αν πρώτα εμείς, οι «αναπτυγμένοι», δεν συνειδητοποιήσουμε ότι «ευκολία» και «άνεση», από ένα σημείο και μετά, επί τέλους, δεν πάνε μαζί με διατηρήσιμο (αειφόρο, sustainable) περιβάλλον. Η συσσώρευση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα είναι, για μένα, μακράν, πρόβλημα ζήτησης και πολύ λιγότερο πρόβλημα προσφοράς ενέργειας. Το παρακάναμε στη «Δύση», στον «αναπτυγμένο» κόσμο, με την επιδίωξη της «ευκολίας», της «άνεσης» στη ζωή μας. Αναφέρομαι στις πολλαπλά ολέθριες επιπτώσεις αυτού, που λέγεται life style (επί το λαϊκότερον, «γκλαμουριά»), ακόμα και σε πτυχές του, εκ πρώτης όψεως, άσχετες με την ενέργεια. Σκεφθείτε, για παράδειγμα, τα τόσα είδη μιας χρήσεως, που βάλαμε στη ζωή μας, στο όνομα της «ευκολίας», της «άνεσης». Πίνουμε π.χ. αναψυκτικά, συσκευασμένα σε κουτάκια αλουμινίου σε ατομικές μερίδες και μετά, πετάμε τα κενά κουτάκια στα σκουπίδια! Πάψαμε να χρησιμοποιούμε γυάλινα μπουκάλια, πολλαπλών χρήσεων. «Γλυτώνουμε την ταλαιπωρία» της μέριμνας για τη συγκέντρωση και επιστροφή των κενών στον προμηθευτή! Όμως, μας διαφεύγει ή υποκρινόμαστε ότι δεν συνειδητοποιούμε πως, για να έχουμε αυτήν την «ευκολία», αυτήν την «άνεση», σπαταλάμε απίστευτες ποσότητες ενέργειας (και άλλων πόρων) για να παράγουμε τα αλουμινένια κουτάκια για κάθε μια χρήση. Παρακάμπτω τη συμβολή τους στην άλλη μάστιγα της εποχής μας, που ακούει στο όνομα «σκουπίδια»... Τι πρέπει, τι χρειάζεται να γίνει; Αρχικά, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μερικά βασικά πράγματα. Ενέργεια καταναλίσκουμε πάρα πολλές φορές καθημερινά όλοι μας. Δεν την καταναλίσκουν μόνον κάποιοι «κακοί», τοπικοί, εθνικοί ή υπερ-εθνικοί πολιτικοί ηγέτες, επιχειρηματίες, κτλ. Παρά τις διαφοροποιήσεις, όλοι μας συμβάλουμε στη δημιουργία του προβλήματος. Συνεπώς, όλοι μας οφείλουμε να δράσουμε. Τις τελευταίες δεκαετίες προσπαθήσαμε στον «αναπτυγμένο» κόσμο, μαζί με την προώθηση των ανανεώσιμων, να μιλήσουμε στους συνανθρώπους μας για την κλιματική αλλαγή, να ευαισθητοποιήσουμε, να ασκήσουμε πειθώ, προσδοκώντας εκούσια αλλαγή συμπεριφορών. Η συσσώρευση των αερίων του θερμοκηπίου, όμως, δεν σταμάτησε, επιδεινώθηκε. Είναι λογικό. Τι ποσοστό ανθρώπων να καταφέρουμε να προσεγγίσουμε έτσι, πότε και για πόσο; Όσο χρήσιμη και απαραίτητη κι αν είναι η ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση δεν φτάνουν από μόνες τους να αντιστρέψουν την κατάσταση, που είναι οξεία. Χρειάζονται πιο δραστικά μέτρα. Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να προσφύγουμε σε εξαναγκασμό. Είναι σωστό να στοχοποιήσουμε το life style. Βεβαίως η «ευκολία», η «άνεση», που αυτό προβάλει, είναι παρατράγουδο της ιδιώτευσης, της θεοποίησης του υλισμού, της αποστροφής προς το κοινό καλό, εύκολα δε, θα έλεγε κανείς, της οικονομίας της αγοράς. Φοβάμαι, όμως ότι θα ήταν μεγάλο λάθος να ξεκινήσουμε να φύγουμε από την οικονομία της αγοράς και να πάμε σε κεντρικά ελεγχόμενη οικονομία, για να αντιμετωπίσουμε τη διαρκή συσσώρευση αερίων του θερμοκηπίου. Εκτός του ότι, αν μη τι άλλο, χρονικά δεν θα είναι αποτελεσματικό, φοβάμαι ότι θα δημιουργήσει πολύ περισσότερα προβλήματα απ’ όσα πιθανόν θα λύσει. Ισχυρίζομαι ότι, το εργαλείο εξαναγκασμού για να λύσουμε (να απαλύνουμε) το πρόβλημα είναι αυτό, που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «ρύθμιση» της ελεύθερης αγοράς. Εννοώ, δηλαδή, να συμφωνήσουμε να υιοθετήσουμε ένα συνδυασμό κατάλληλων απαγορεύσεων και τσουχτερής (αύξησης) της φορολογίας της ενέργειας (πράσινος φόρος). Οι απαγορεύσεις μπορεί να αναφέρονται π.χ. σε ιδιωτικά αυτοκίνητα πάνω από, ας πούμε, 900 κυβικά εκατοστά, απαγορεύσεις των περισσότερων ειδών μιας χρήσεως, κτλ. Η αύξηση της φορολόγησης της ενέργειας πρέπει να είναι παράλληλη και αυστηρά ανταποδοτική (όπως τα δημοτικά τέλη). Πιο συγκεκριμένα, από τα έσοδα της πρόσθετης φορολογίας της ενέργειας να κάνουμε δυο πράγματα. Πρώτον, να δίνουμε «λεφτά στο χέρι» μόνον στους πραγματικά φτωχούς συνανθρώπους μας, για τη ζημιά, που θα υποστούν. Δεύτερο, τα υπόλοιπα να τα επενδύουμε σε σχετικές περιβαλλοντικές δράσεις. Θα δημιουργήσουμε, έτσι, ισχυρά κίνητρα σε πλούσιους και φτωχούς, δηλαδή σε όλους μας, να προσέχουμε διαρκώς πόση ενέργεια καταναλίσκουμε. Όσοι δεν εννοούμε να συμμορφωνόμαστε θα πληρώνουμε κάθε φορά, μέσω της τσουχτερής φορολογίας, το τίμημα της αντικοινωνικής συμπεριφοράς μας. Είναι τόσο απλό. Μόνον έτσι θα μπορέσουμε όσο γρήγορα θέλουμε να «γονατίσουμε» τη ζήτηση ενέργειας και συνεπώς να μειώσουμε την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου κατά όσο χρειασθεί, για να πιάσουμε επίπεδα διατηρήσιμου (αειφόρου, sustainable) περιβάλλοντος. Υπ’ όψιν δε ότι, η πρόταση αυτή έχει μηδενικό κόστος για το κράτος, είναι όπως λένε οι οικονομολόγοι δημοσιοικονομικά «ουδέτερη»! Χάρηκα πολύ, που ο απερχόμενος και πετυχημένος Έλληνας Επίτροπος, κύριος Σταύρος Δήμας, μίλησε για την ανάγκη θέσπισης «πράσινων» φόρων, σε πρόσφατη εκδήλωση στην Αθήνα. Λυπήθηκα αφάνταστα, που το νεοσύστατο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, δια στόματος του Υφυπουργού του, βιάστηκε και δημόσια απέρριψε την ιδέα. Ένας φίλος μου, με παρέπεμψε και διάβασα καθυστερημένα ένα άρθρο στην Καθημερινή της 18.10.09 του πρώην Έλληνα Επιτρόπου κυρίου Γιάννη Παλαιοκρασσά, υπέρ της πράσινης φορολογία, σαν προϋπόθεση για πράσινη ανάπτυξη. Το βρήκα εξαιρετικό. Προτείνω να το ξανασκεφτούμε όλοι μας. Θα μου πείτε -Τι λες ρε; Να σταματήσουμε, δηλαδή, να κυκλοφορούμε με τα «αμάξια» μας; Να χάσουμε τη «βολή» μας; Θα σας απαντήσω -Ναι, αυτό ακριβώς και πολλά άλλα!!! Αν βρείτε κοινωνικά δικαιότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο αντιμετώπισης της λεγόμενης κλιματικής αλλαγής, είμαι πρόθυμος να αναθεωρήσω την πρότασή μου. Αν πράγματι θέλουμε να φέρουμε αποτέλεσμα, πρέπει να σπάσουμε «αυγά». Το επιβεβαιώνει (ολίγον χυδαία) και η λαϊκή σοφία. «Με τις πορδές δεν βάφονται αυγά»... Σάκης Γαλιγάλης, Ρέππα 58, 15669 Παπάγος, 6944 109794, e-mail: agali15669@gmail.com Ενέργεια και κοινωνική ευαισθησία Πριν, με, αλλά και μετά την ανακοίνωση νέων τιμολογίων για το ηλεκτρικό «ρεύμα» ή για τα καύσιμα συζητάμε και χύνουμε πολύ μελάνι για το αν και κατά πόσο λαμβάνουν υπ’ όψιν τους οικονομικά ασθενέστερους. Θεωρούμε δηλαδή δεδομένο ότι μέσω της ενέργειας πρέπει να ασκούμε και κοινωνική πολιτική. Αυτό φαίνεται λογικό, για μια κοινωνία, ένα κράτος, που το ενδιαφέρει η καλή διακυβέρνηση. Είναι, άραγε, πράγματι έτσι; Η κατανάλωση ενέργειας βλάπτει σοβαρά το περιβάλλον. Επειδή όμως κάπου είναι και αναγκαία, η χρήση της ενέργειας θα πρέπει να γίνεται με πολύ φειδώ και λογική. Βεβαίως, μια και καλώς ή κακώς ζούμε σε περιβάλλον ελεύθερης οικονομίας, δεν μπορούμε να έχουμε έναν αστυφύλακα δίπλα στον κάθε έναν από εμάς, για να μας απαγορεύει να ανάψουμε τα φώτα ή να κινηθούμε με τα ΙΧ μας. Το μόνο, που σαν κράτος μπορούμε να κάνουμε είναι να φροντίζουμε, μέσω φορολογίας, οι τιμές λιανικής των διαφόρων μορφών ενέργειας να είναι τέτοιες, ώστε να μας ωθούν στο να προσέχουμε όλοι μας πότε, τι και πόση ενέργεια καταναλίσκουμε. Όταν κρατάμε χαμηλές τις ταρίφες, π.χ. του ηλεκτρικού «ρεύματος» σίγουρα βοηθούμε τους οικονομικά ασθενέστερους, ασκούμε δηλαδή κοινωνική πολιτική. Με τι κόστος, όμως; Όταν κρατάμε φθηνό το «ρεύμα», στο όνομα κοινωνικής ευαισθησίας, το προσφέρουμε το ίδιο φθηνά και στους έχοντες και κατέχοντες, που κατά τεκμήριο καταναλίσκουν πολύ περισσότερο «ρεύμα» απ’ ό τι οι φτωχοί. Είναι, άραγε, αυτό κοινωνική δικαιοσύνη, να δίνουμε δηλαδή και στους πλούσιους φτηνή την ενέργεια, ενώ αυτοί δεν θα είχαν πρόβλημα να την πλήρωναν ακριβότερη κι έτσι (μέσω της ενσωματωμένης φορολογίας) να γέμιζαν τα άδεια ταμεία του κράτους μας; Υπάρχει δε και μια άλλη σοβαρή πτυχή του προβλήματος, αυτή της ενεργειακής σπατάλης. Ο τι είναι φθηνό, φτωχοί και πλούσιοι δεν το προσέχουμε. Κρατώντας λοιπόν φθηνό το «ρεύμα», δεν δημιουργούμε κίνητρα ούτε στους φτωχούς ούτε στους πλούσιους να προσέχουμε στο τί «ρεύμα» τραβάμε από το ηλεκτρικό δίκτυο. Όσο κι αν φαίνεται αβάσιμο, πιστεύω ότι πρέπει να δημιουργούμε κίνητρα και στους φτωχούς να προσέχουν στο τί ενέργεια καταναλίσκουν. Ενέργεια καταναλίσκουμε όλοι και πρέπει όλοι μας να συμβάλουμε στην προσπάθεια περιορισμού της. Με άλλα λόγια, όταν χρησιμοποιούμε την ενέργεια για να κάνουμε και κοινωνική πολιτική, κάνουμε πιο πολύ ζημιά, παρά καλό. Είναι αυτό, που οι οικονομολόγοι λένε ότι η ενέργεια δεν είναι φορέας αποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής. Δεν είναι δουλειά ούτε της ΔΕΗ, ούτε των εταιριών παροχής φυσικού αερίου, εμπορίας υγραερίων ή υγρών καυσίμων να ασκούν κοινωνική πολιτική. Δεν είναι η δουλειά τους να ξέρουν το ποιος είναι φτωχός και ποιος όχι, για να του προσφέρουν ενέργεια σε χαμηλότερες τιμές (π.χ. Κοινωνικό Τιμολόγιο της ΔΕΗ). Η κοινωνική πολιτική πρέπει να ασκείται από το εξ αντικειμένου αρμόδιο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Δουλειά αυτού του Υπουργείου είναι, με τις κατά τόπους Διευθύνσεις Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών (Εφορίες), πρώτα-πρώτα να βρουν ποιος είναι πραγματικά φτωχός, ιδανικά έναν προς έναν. Αν δεν μπορούν να τους εντοπίσουν έναν προς έναν, προσωρινά να τους περιγράψουν, π.χ. χαμηλο-συνταξιούχοι, μακροχρόνια άνεργοι, πολύτεκνοι με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, κτλ. Κάθε φορά, που θα θέλουμε μέσω φορολογίας να αυξήσουμε τις τιμές λιανικής της ενέργειας, για να περιορίσουμε την κατανάλωση, θα πρέπει να υπολογίζουμε τη ζημιά, που αυτή η αύξηση θα προκαλέσει στους συγκεκριμένους φτωχούς. Να πηγαίνουμε τότε και να δίνουμε, ιδανικά, λεφτά στο χέρι στους συγκεκριμένους φτωχούς για τη ζημιά, που θα υποστούν και να αυξάνουμε τις τιμές της ενέργειας. Φυσικά έτσι, φτωχοί και πλούσιοι θα έχουν να πληρώνουν τις ίδιες αυξημένες τιμές ενέργειας, χωρίς να δημιουργείται κοινωνικό πρόβλημα (γιατί θα έχουν αποζημιωθεί οι φτωχοί). Ταυτόχρονα όμως φτωχοί και πλούσιοι θα έχουν κίνητρο να εξοικονομούν ενέργεια. Η σύλληψη της έννοιας είναι απλή, η εφαρμογή της πρόκληση. Θέλει δουλειά και σοβαρότητα (σωστός εντοπισμός των πραγματικά φτωχών, σωστή εκτίμηση της ζημιάς σε αυτούς από μια μελετούμενη αύξηση τιμών της ενέργειας, συγχρονισμένη με την αύξηση της ενέργειας πληρωμή της ζημιάς). Έχει όμως το καλό ότι επιτυγχάνει αποτελεσματική (στοχευμένη και με μικρό κόστος) κοινωνική πολιτική με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος, δηλαδή, «μ’ έναν σμπάρο, δυο τρυγόνια…». Σάκης Γαλιγάλης, Ρέππα 58, 15669 Παπάγος, τηλ. 6944 109794, e-mail: agali15669@gmail.com