Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Αναατάσιος Αντωνιάδης' | 28 Οκτωβρίου 2011, 20:55

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Ως υπάλληλος του τμήματος Υδραυλικών Έργων της ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ και εισηγητής της πρότασης για τη χρήση της τάξης υδατορεμάτων κατά Strahler για την κατάταξη των έργων διευθέτησής τους (Ομάδα 2η, είδος 14), θεωρώ σκόπιμο να επισημάνω ότι οι επιφυλάξεις του κ. Ι. Πέππα για το ζήτημα που εκφράσθηκαν στη διαβούλευση, απηχούν και δικές μου ανησυχίες, όσο και αν αυτό φαίνεται αντιφατικό. Η αντίφαση εκπηγάζει καταρχήν από το γεγονός ότι όταν έθετα τη συγκεκριμένη πρόταση, ανέμενα ότι το ζήτημα θα συζητείτο στα πλαίσια δημόσιας διαβούλευσης σαφώς μεγαλύτερης διάρκειας από τις ορισθείσες επτά ημέρες, οπότε και θα υπήρχε μεγαλύτερη πληροφοριακή ανάδραση ως προς την εφαρμοσιμότητα του κριτηρίου αλλά και τις σχετικές αντιπροτάσεις. Επί της ουσίας τώρα, είναι αλήθεια ότι η συνεπής εφαρμογή του εν λόγω κριτηρίου προϋποθέτει τον ορισμό μίας κλίμακας αναφοράς για τους χάρτες που θα χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό των κλάδων 1ης τάξης, οι οποίοι και θα λειτουργήσουν ως κατώφλιο προσδιορισμού των υψηλότερων τάξεων. Με βάση τα ελληνικά χαρτογραφικά δεδομένα, αυτή κλίμακα θα μπορούσε να είναι η 1:50.000, δεδομένου ότι για τις 1:25.000 και 1:20.000 δεν υπάρχουν πλήρεις σειρές, ενώ η χρήση της 1:5.000 είναι δυσχερής για τάξεις μεγαλύτερες της 2ης λόγω μικρού εύρους απεικόνισης. Ο ορισμός της κλίμακας δεν έγινε στο υπόψη προσχέδιο, με τη λογική ότι είναι προτιμότερο να γίνει μέσω Εγκυκλίου η οποία και παρέχει μεγαλύτερη ευκαμψία. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι από την εξέταση της διαθέσιμης στο διαδίκτυο πληροφορίας, προκύπτει ότι η τάξη κατά Strahler των διάφορων ρεμάτων, ακόμη και των μεγαλύτερων ποταμών της χώρας, δεν είναι πάντα διαθέσιμη στη βιβλιογραφία. Ως εκ τούτου θα απαιτείται μία σχετικά επίπονη προσπάθεια για τον προσδιορισμό της στα πλαίσια της προετοιμασίας των σχετικών ΜΠΕ. Από την άλλη το προτεινόμενο κριτήριο έχει το σημαντικό πλεονέκτημα ότι θέτει τα προς διευθέτηση ρέματα σε μία φυσική ιεραρχία σχετικά απλή ως προς την έννοιά της, η οποία συνήθως αντανακλά σε μεγάλο βαθμό και την ιεραρχία περιβαλλοντικής σπουδαιότητάς τους. Για να προλάβω τις εύλογες αντιρρήσεις για την τελευταία αντιστοίχιση, υπενθυμίζω ότι η κατάταξη είναι εξ ορισμού διαδικασία υπεραπλούστευσης και άρα απώλειας των λεπτών αποχρώσεων. Σημειωτέον ότι το κριτήριο δεν λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε έργου (με εξαίρεση την περίπτωση κάλυψης ρέματος), δηλαδή εξετάζει επί ποίου περιβάλλοντος επιδρά το έργο και όχι πώς επιδρά. Αυτό όμως δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα όσο αρχικά φαίνεται, διότι οι αντιπλημμυρικές επεμβάσεις διακρίνονται συνήθως από χωρική και χρονική συσσωρευσιμότητα (αποσπασματική διευθέτηση διαδοχικών τμημάτων, επαναληπτική άρση προσχώσεων κλπ), επομένως είναι προτιμότερο να ασχολείται η ίδια Υπηρεσία μ’ έναν κλάδο, ασχέτως της κλίμακας του εκάστοτε έργου, ώστε να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στην αντιμετώπιση των αντιπλημμυρικών έργων. Η αντιπροτεινόμενη από τον κ. Πέππα χρήση της επιφάνειας της λεκάνης απορροής ως κριτηρίου κατάταξης, έχει επίσης εξετασθεί στα πλαίσια της προετοιμασίας του προσχεδίου. Έχει όμως το μειονέκτημα ότι δεν διακρίνεται από την «φυσική» αίσθηση ιεράρχησης που προσφέρει η χρήση της τάξης κατά Strahler. Από την άλλη, έχει το σημαντικό πλεονέκτημα της σχετικά εύκολης εφαρμογής, δεδομένης της διάδοσης της χρήσης ψηφιακών υποβάθρων και σχετικού λογισμικού για τον υπολογισμό της, ενώ παρουσιάζει και μικρότερο περιθώριο διακύμανσης αναλόγως της χρησιμοποιούμενης κλίμακας. Υπενθυμίζεται όμως, ότι δυστυχώς οι Δημόσιες Υπηρεσίες συνήθως δεν διαθέτουν το απαραίτητο λογισμικό για να επιβεβαιώσουν ανεξάρτητα τον υπολογισμό της επιφάνειας της λεκάνης απορροής ρέματος (λογισμικό που στην περίπτωση του προσδιορισμού της τάξης κατά Strahler δεν είναι απαραίτητο), κάτι που αποτελεί ένα δεύτερο μειονέκτημα της μεθόδου για τα ελληνικά πάντα δεδομένα. Πάντως η χρήση της επιφάνειας της λεκάνης απορροής ως κριτηρίου κατάταξης δύναται να επιφέρει ισοδύναμο αποτέλεσμα με την προτεινόμενη από το προσχέδιο μεθοδολογία, εάν: α) η μέτρηση της επιφάνειας αφορά το σύνολο του κλάδου σε τμήμα του οποίου θα γίνει επέμβαση (δηλαδή μέχρι αυτός να συναντήσει κλάδο ανώτερης τάξης), κι όχι μόνο το τμήμα επέμβασης, και β) οι οριακές τιμές επιφάνειας ορισθούν έτσι ώστε να αναλογούν, όλως προσεγγιστικώς βέβαια, σε συνήθη μεγέθη επιφανειών λεκάνης απορροής ρεμάτων συγκεκριμένων τάξεων. Δεδομένου ότι η προθεσμία διαβούλευσης λήγει τα μεσάνυχτα, θα παρακαλούσα όσους εκ των μελετητών υδραυλικών έργων ενδιαφέρονται να σχολιάσουν ή να προτείνουν κάτι σχετικά με το ζήτημα, και δεν προλάβουν να το κάνουν εμπροθέσμως, να διαβιβάσουν τις απόψεις τους στην ακόλουθη υπηρεσιακή διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομίου: a.antoniadis@prv.ypeka.gr Αναστάσιος Αντωνιάδης Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος / ΥΠΕΚΑ