Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος & Πολιτισμού και WWF Ελλάς' | 10 Ιανουαρίου 2012, 09:15

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Είναι απόλυτα αναγκαίο να επανεξεταστεί το σύνολο του άρθρου 15. Καταγράφονται τρεις κατηγορίες «Περιοχών Ειδικής προστασίας». Εξ΄αυτών, για λόγους λιτότητας και σαφήνειας, η Γ «Λοιπές Περιοχές Ειδικές Προστασίας» θα ήταν καλό να διαγραφεί, ως περιττή. Το σύνολο των περιοχών προστασίας, όπως μνημονεύονται στο άρθρο, καλύπτεται από τις Α και Β. Ιδιαίτερα κρίσιμο είναι το ζήτημα που εγείρεται ως προς τη σχέση του χαρακτήρα των περιοχών με τις επιτρεπόμενες χρήσεις. Η πλειονότητα των αναφερομένων στα άρθρα 13 και 14 χρήσεων είναι παντελώς ασύμβατες με τις «περιοχές ειδικής προστασίας». Η απλή μνεία που γίνεται στο σχέδιο π.δ. «..είναι δυνατό να επιτρέπονται…εφόσον δεν αντίκειται στο καθεστώς προστασίας…» είναι ανασφαλής και επικίνδυνη, αδύναμη να γεφυρώσει την αντιφατικότητα ανάμεσα στο χαρακτήρα πολλών από τις χρήσεις αυτές και τον προορισμό λειτουργίας των περιοχών. Ανοίγει απλώς του ασκούς του Αιόλου για κάθε είδους παρερμηνείες και «αναπτυξιακές» διεκδικήσεις. Στο άρθρο 5 του ν.3937/2011 (πρώην άρθρο 19 του ν.1650/1986) υπάρχει πλήρης κατηγοριοποίηση των περιοχών προστασίας και ρυθμίζεται το τί επιτρέπεται να γίνει σ΄αυτές, ανάλογα με το χαρακτήρα τους και το βαθμό προστασίας. Οι προστατευόμενες περιοχές έχουν χρήση γης, η οποία έχει καθοριστεί (με μεγαλύτερη ή μικρότερη εξειδίκευση) από τη νομοθεσία που τις διέπει. Για παράδειγμα, μία Ε.Ζ.Δ. είναι «ένας τόπος ... ορισμένος από τα κράτη μέλη ...στον οποίο εφαρμόζονται τα μέτρα διατήρησης που απαιτούνται για τη διατήρηση ή την αποκατάσταση, σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, των φυσικών Οικοτόπων ή/και των πληθυσμών των ειδών για τα οποία ορίσθηκε ο τόπος» [2 (ιβ) κ.υ.α. 33318/3028/1998]• στις περιοχές προστασίας της φύσης, «προστατεύεται...το φυσικό περιβάλλον από κάθε δραστηριότητα ή επέμβαση που μπορεί να μεταβάλει ή να αλλοιώσει τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξη του» [19 παρ. 2 ν. 1650/86, όπως αντικαταστάθηκε από το 5 ν. 3937/2011]. Φυσικά, μπορεί να επιτρέπονται, υπό αυστηρές προϋποθέσεις που θέτει το ίδιο καθεστώς τους, έργα ή σχέδια [πρβλ. 6 κ.υ.α. 33318/3028/1998] ή επεμβάσεις [π.χ., 45 επ. ν. 998/1979]. Ωστόσο, δεν είναι δυνατή η αλλαγή της (πιο γενική και εκτεταμένη) «χρήσης γης», διότι έτσι αλλάζει ο λειτουργικός προορισμός των περιοχών αυτών. Στην περίπτωση ειδικά των Ε.Ζ.Δ., συρρίκνωση των οικότοπων (προτεραιότητας ή μη) είναι δυνατόν να ανατρέψει την κατάσταση ευνοϊκής διατήρησης. ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (α) Στις προστατευόμενες περιοχές, οι επιτρεπτές χρήσεις πρέπει να καθορίζονται ρητά και περιοριστικά, σύμφωνα με το καθεστώς προστασίας τους. Θα πρέπει συνεπώς τα ΓΠΣ και ΣΧΟΑΑΠ – οι «προτάσεις πολεοδομικής οργάνωσης» για τις οποίες κυρίως προορίζεται η τυποποίηση των χρήσεων – να αναγνωρίζουν το ιδιαίτερο καθεστώς των περιοχών αυτών, ή να παραπέμπουν σε αυτό, και όχι να το υποκαθιστούν ή το υπονομεύουν. Αλλιώς, καταλήγουμε στο άτοπο αποτέλεσμα το καθεστώς προστασίας να καθορίζεται ή να τροποποιείται από τα ΓΠΣ και ΣΧΟΑΠ, πριν θεσπιστεί ολοκληρωμένο καθεστώς διαχείρισης. Αντιθέτως, το σχέδιο αναφέρει ότι «επιτρέπονται» (αυτομάτως;) οι κατηγορίες χρήσεων των άρθρων 13 και 14 «εφόσον δεν αντίκεινται» στο καθεστώς προστασίας τους. Ιδιαίτερο πρόβλημα υπάρχει με τις ειδικές χρήσεις του άρθρου 13 [περιοχές ιδιαίτερων χρήσεων], 14(Α) περιπτώσεις 11 και 12 [επαγγελματικά εργαστήρια/εγκαταστάσεις χαμηλής και μέσης όχλησης τοπικών αγροτικών προϊόντων], 14(Β) και (Γ)[ζώνες διασφάλισης αστικών υποδομών και ζώνες εκτόνωσης αστικών επιβαρύνσεων]. Ακόμα περισσότερη ανησυχία προκαλεί η δυνατότητα ενεργοποίησης των νέων χρήσεων με την αναθεώρηση παλαιών ΓΠΣ, ή την έγκριση νέων. Η ανεπάρκεια των μηχανισμών ελέγχου και της εποπτείας των χρήσεων γης επιτείνει τους κινδύνους για τις προστατευόμενες περιοχές. (β) Η ρύθμιση είναι αμφίβολης συνταγματικότητας, καθώς η δυνατότητα θέσπισης περιοχών ειδικής προστασίας με τις προϋποθέσεις αυτές • θα προκαλέσει περιβαλλοντική επιβάρυνση με την προσθήκη νέων χρήσεων στις υφιστάμενες ΠΕΠ [που «δεν προορίζονται» για πολεοδόμηση, σύμφωνα με τον ν. 2508] • αλλάζει τον προορισμό των περιοχών αυτών, που έχουν καθοριστεί ως «προστατευόμενες», με διάφορες ρυθμίσεις • ορισμένες από τις χρήσεις που (δυνητικά) επιτρέπονται, ανατρέπουν τον βασικό προορισμό των περιοχών αυτών [ π.χ., εμπορικά κέντρα, εξόρυξη, ειδικές τουριστικές υποδομές με κατοικία για τους απασχολούμενους] • δεν προβλέπονται, τουλάχιστον ρητά, όρια στα μεγέθη εκμετάλλευσης, με αποτέλεσμα το καθεστώς τους να είναι (δυνητικά) χειρότερο ακόμα και από τις περιοχές κατοικίας, ή τους οικισμούς μέχρι 2000 κατοίκων. (γ) Η διαχείριση προστατευόμενων περιοχών δεν συμβιβάζεται με την τυποποίηση των χρήσεων. Ειδικότερες ρυθμίσεις μπορούν πάντα να γίνουν με κανονιστικές πράξεις, όπως προβλέπει το άρθρο 6 του νόμου (πρώην άρθρο 21 ν.1650/1986).