Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΞΕΝΟΦΩΝ ΣΠΗΛΙΩΤΗΣ' | 16 Ιανουαρίου 2012, 12:25

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Στο ΤΕΙ Λάρισας – Γενικό Τμήμα Θετικών Επιστημών - ΣΤΕΦ, o Τομέας Εφαρμοσμένης Χημείας και Τεχνολογίας Υλικών, έχει ήδη, και σε συνεργασία με άλλα Ιδρύματα, γίνει ένα μεγάλο μέρος προχωρημένων μελετών αδρανοποίησης της λυματολάσπης σε κεραμικά δομικά προϊόντα, χρησιμοποιώντας μίγματα αργιλικών - πηλωδών χωμάτων από διάφορες περιοχές της Θεσσαλίας. Η ενσωμάτωση της λυματολάσπης σε κεραμικά δομικά προϊόντα , διαφαίνεται να είναι από τις πλέον ορθολογικές τεχνολογίες διαχείρισης της λυματολάσπης στην Ευρώπη (www.vbc3000.fr), ερευνάται παράλληλα και στην Ελλάδα με αυξανόμενο ενδιαφέρον (TEI Λάρισας, Πολυτεχνείο Θράκης). Άλλωστε, η εναπόθεση ιλύος σε εδάφη (χωράφια με αργιλικά – πηλώδη χώματα τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα στην καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων) που ενδεχομένως θα χρησιμοποιηθούν μεταγενέστερα στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων, είναι ένα γεγονός που θα πρέπει να επισημανθεί και να αποτυπωθεί κατά την παρούσα προσπάθεια αλλαγής της σχετικής ΚΥΑ. Με την ενσωμάτωσή της σε αργιλικά - πηλώδη χώματα και την όπτησή τους (ψήσιμο) στις τυπικές θερμοκρασίες των 850-950οC (συνήθεις θερμοκρασίες σε βιομηχανίες παραγωγής κεραμικών δομικών προϊόντων), επιτυγχάνεται και η αδρανοποίηση των επικίνδυνων ρύπων στην κεραμική μάζα. Τα αποτελέσματα τα οποία έχουν αποτυπωθεί κατά τη διάρκεια σχετικών ερευνών και εργαστηριακών αναλύσεων (σε παγκόσμια κλίμακα αλλά και στα δικά μας εργαστήρια), είναι πολύ ενθαρρυντικά και συγκεκριμένα:: 1. επιτυγχάνεται αύξηση της θερμομονωτικής και ηχομονωτικής ικανότητας των δομικών υλικών, 2. διατηρείται στην ουσία η μηχανική αντοχή των κεραμικών υλικών και 3. οι ρύποι αδρανοποιούνται μόνιμα στη μάζα των κεραμικών υλικών χωρίς να υπάρχει κίνδυνος έκλυσης στο ανθρωπογενές περιβάλλον με έκπλυση ή αέρια αποσύνθεση (S.N. Monteiro et al, “Gaseous emissions from ceramics manufactured with urban sewage sludge during firing processes”, Waste Management 23 (2003) 273–280) Προτείνεται η πρόβλεψη στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο για απορρόφηση της κατηγορίας αυτής των αποβλήτων, από τις Ελληνικές κεραμικές βιομηχανίες, που αποτελούν θεμέλιο λίθο της οικονομίας της χώρας μας αφενός , αφετέρου η διασπορά τους σε όλη την επικράτεια μειώνει τη συγκέντρωση και την εμφάνιση κινδύνων που θα μπορούσε να παρατηρηθεί σε μια μοναδική εγκατάσταση (όγκος επεξεργασίας). Με μια μικρή υπολογιστική πράξη των αργιλικών – πηλωδών χωμάτων τα οποία χρησιμοποιούνται στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων στη χώρα μας (περίπου 1.500.000 τόνοι σε ετήσια βάση) και της ποσότητας ιλύος η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια και να παραχθεί ένα κεραμικό δομικό προϊόν άριστης ποιότητας (διακύμανση ποσοστού από 2% έως 10%), προκύπτει κατανάλωση ποσότητας ιλύος από 30.000 τόνους έως 150.000 τόνους. Ουσιαστικά , καταναλώνεται σε ελεγμένο χώρο ποσότητα πάνω από το πενήντα τοις εκατό της ετήσιας παραγόμενης ποσότητας ιλύος στην Ελλάδα. Παράλληλα, ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής Βιομηχανίας κεραμοποιίας, βελτιώνεται το ισοζύγιο ενεργειακών συναλλαγών (εφόσον η ιλύς έχει ενεργειακό δυναμικό της τάξης των 2.500 kcal/tn), ικανοποιούνται οι ανάγκες της προστασίας του περιβάλλοντος από την ανεξέλεγκτη διάθεση των ιλύων καθώς επίσης βελτιώνεται η οικονομική κατάσταση των Διαχειριστριών Δημοτικών Επιχειρήσεων . Με τον έλεγχο της σύστασης των πρώτων υλών που απαιτούνται στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης και της λυματολάσπης, και με την τροποποίηση της θερμοκρασίας όπτησης είναι δυνατόν να παραχθούν νέα κεραμικά υλικά με προστιθέμενη αξία και με βελτιωμένες θερμομονωτικές ιδιότητες με μικρότερο κόστος (βοηθώντας στην ανταγωνιστικότητα των εταιρειών κεραμοποιίας αφενός, αφετέρου στο χαμηλό κόστος διαχείρισης και διάθεσης των αποβλήτων ΔΕΥΑ) . Βασικός ενισχυτικός παράγοντας της πρότασης αυτής , είναι ο έλεγχος και η ανάπτυξη της επεξεργασίας σε βιομηχανική κλίμακα , σε συγκεκριμένο βιομηχανικό χώρο και όχι στο χωράφι. Η χρήση τέτοιων κεραμικών δομικών προϊόντων, θα οδηγήσει σε μείωση του ενεργειακού κόστους για τη θέρμανση – ψύξη οικοδομών (θετική συμβολή στην ενεργειακή βελτίωση κτιρίων). Επιπλέον, είναι δυνατόν η λυματολάσπη να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη για πρόσμιξη σε δομικά κεραμικά προϊόντα, χωρίς πρώτα να έχει υποστεί ξήρανση και αυτό είναι ένα επιπλέον δυνητικό πλεονέκτημα διότι αποφέρει επιπλέον εξοικονόμηση σε ενέργεια. Η περιεχόμενη στη λυματολάσπη υγρασία είναι απαραίτητη για την πλαστικότητα των αργιλικών – πηλωδών χωμάτων κατά την μορφοποίηση των κεραμικών με τη διαδικασία της εξώθησης . Η ορθολογική χρήση της λυματολάσπης πρέπει στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο να είναι το ζητούμενο . Η ανάπτυξη κατάλληλης τεχνολογίας για μια τέτοια ορθολογική διαχείριση της λυματολάσπης δεν θα πρέπει να είναι περιορισμένη. Μία διαφαινόμενη χρήση της λυματολάσπης ως βελτιωτικό εδάφους στη γεωργία εγκυμονεί κινδύνους διότι η ποιότητα της λυματολάσπης είναι δυνατόν να διαφέρει σημαντικά, όχι μόνο από φορέα σε φορέα αλλά και από εβδομάδα σε εβδομάδα. Η αποκατάσταση εδαφών από ρύπους, όπως βαρέα μέταλλα και τοξικές οργανικές ενώσεις, που έχουν ενσωματωθεί με την παραπάνω διαδικασία δεν είναι εύκολη και απαιτείται συνεχής έλεγχος και αυστηρές προδιαγραφές. Κίνδυνοι όπως, η ενσωμάτωση τοξικών ουσιών στην τροφική αλυσίδα, η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και η ενσωμάτωση του μικροκλίματος της περιοχής στην αξιοποίηση της λυματολάσπης σε γεωργικές εφαρμογές, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη δημιουργία αυστηρού και αξιόπιστου πλαισίου στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο. Η καύση-αποτέφρωση της λυματολάσπης για τη παραγωγή ενέργειας είναι μία τεχνολογία που χρησιμοποιείται στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Η εκπομπή αέριων ρύπων, στην περίπτωση αυτής της χρήσης, θα πρέπει να ελεγχθεί με ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο μέσω σοβαρών και συνάμα πιστοποιημένων φορέων. Στο νομοθετικό πλαίσιο επιβάλλεται να προβλεφθεί και η δυνατότητα χρήσης της λυματολάσπης από εταιρείες που διαχειρίζονται αργιλικά - πηλώδη χώματα, η ανάμειξή τους με την λυματολάσπη, η ομογενοποίησή τους, ο έλεγχος των παραμέτρων των ρυπογόνων συστατικών για διαφορετικές χρήσεις και η διανομή των χωμάτων αυτών για χρήσεις στη γεωργία, την παραγωγή σύνθετων αδρανών δομικών υλικών , την παραγωγή κεραμικών δομικών υλικών ή άλλες χρήσεις, σύμφωνα με τους περιορισμούς που θα θέτει ο Νομοθέτης. Επιπλέον Εργαστήρια των ΑΕΙ και ΤΕΙ που διαθέτουν αποδεδειγμένη τεχνογνωσία στη χρήση της λυματολάσπης σε διάφορες εφαρμογές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν επίσημα από το Κράτος ως Εργαστήρια πιστοποιημένα για τον έλεγχο και την προαγωγή αυτών των τεχνολογιών σε συνεργασία με τους φορείς που διαχειρίζονται αυτό το υλικό, επιτυγχάνοντας έτσι και την ζητούμενη διασύνδεση των Τριτοβάθμιων Ιδρυμάτων με την παραγωγή. Συγκεκριμένα προτείνουμε τις ακόλουθες παρεμβάσεις – προσθήκες σε διάφορα άρθρα του εν λόγω νομοσχεδίου , ως ακολούθως ( με ένδειξη bold επισημαίνονται οι αλλαγές – προσθήκες ) : Άρθρο 1 . Σκοπός – Αντικείμενο «…..και παράλληλα να ενθαρρύνεται η χρήση και η αξιοποίηση της ιλύος αυτής στη γεωργία, στην παραγωγή μιγμάτων αργιλικών – πηλωδών χωμάτων, στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων,…..» Άρθρο 2. Ορισμοί « 5. «Αξιοποίηση» Η εν γένει διαχείριση της ιλύος, έτσι ώστε, μετά από κατάλληλη επεξεργασία να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόσθετο μάζας στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων, ως εδαφοβελτιωτικό ….» «6. «Παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων» Η εν γένει παραγωγική διαδικασία κατά την οποία παράγονται μετά από θερμική επεξεργασία και χρήση αργιλικών – πηλωδών χωμάτων, κεραμικά δομικά προϊόντα» «8. Φορέας παροχής επεξεργασμένης ιλύος» «…..προκειμένου η επεξεργασμένη ιλύς να είναι κατάλληλη για να χρησιμοποιηθεί από τον ίδιο το φορέα διαχείρισης ή το χρήστη, στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων, στη γεωργία ….» Άρθρο 3. Πεδίο εφαρμογής «1. Η ιλύς που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ( περίπτωση α ) του άρθρου 2, χρησιμοποιείται μετά από κατάλληλη επεξεργασία στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων , στη γεωργία ….» «2. . Η ιλύς που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ( περίπτωση β και γ ) του άρθρου 2, χρησιμοποιείται μετά από κατάλληλη επεξεργασία στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων , στη γεωργία ….» «4. Η ποσότητα της χρησιμοποιούμενης ιλύος θα εναρμονίζεται με τις ανάγκες της ποιότητας των κεραμικών δομικών προϊόντων, τις ανάγκες σε θρεπτικά των καλλιεργειών ή του εδάφους, με βάση την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών των κλάδων που τη χρησιμοποιούν.» Άρθρο 4. Καθορισμός οριακών τιμών «1. Οι οριακές τιμές συγκέντρωσης βαρέων μετάλλων και ορισμένων οργανικών ουσιών στην ιλύ που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή των κεραμικών δομικών προϊόντων, στη γεωργία , στη δασοπονία ….» ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ Άρθρο 5 . Χρησιμοποίηση στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων και στη γεωργία «Η χρησιμοποίηση της ιλύος στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων και στη γεωργία γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας και υπό τις εξής γενικές προϋποθέσεις: … » Άρθρο 9. Άδειες χρησιμοποίησης επεξεργασμένης ιλύος «1. Για τη χρησιμοποίηση της επεξεργασμένης ιλύος στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων, στη γεωργία ,….» Άρθρο 10. Μέθοδοι και συχνότητες ανάλυσης και δειγματοληψίας «1. Η επεξεργασμένη ιλύς και το έδαφος το οποίο χρησιμοποιείται στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων, στη γεωργία, στη δασοπονία και στην αποκατάσταση του τοπίου και του εδάφους, υποβάλλονται σε αναλύσεις σύμφωνα με τα παραρτήματα Ι έως V καθώς και σε περεταίρω αναλύσεις από ειδικά πιστοποιημένα εργαστήρια ποιοτικού ελέγχου δομικών υλικών.» Άρθρο 15. Μεταβατικές διατάξεις « Όσοι μέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης χρησιμοποιούν ιλύ ή αργιλικά – πηλώδη χώματα που έχουν δεχθεί ιλύ, στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων, στη γεωργία ….» Παράρτημα VII Eνδεικτικό περιεχόμενο Σχεδίων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Ιλύος «Για χρησιμοποίηση επεξεργασμένης ιλύος στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων : H αίτηση του χρήστη για την έκδοση της σχετικής ΑΕΠΟ να συνοδεύεται κατ’ ελάχιστον από τα ακόλουθα, πρόσθετα των γενικών στοιχεία: 1. Περιγραφή της παραγωγικής διαδικασίας (τρόπος και σημεία υποδοχής και αποθήκευσης της ιλύος , τρόπος και σημεία ανάμιξης με τα αργιλικά – πηλώδη χώματα). 2. Περιγραφή του τρόπου διαχείρισης (δειγματοληψίες, αναλύσεις, καταγραφές, πρωτόκολλα διακίνησης κτλ). 3. Πρόγραμμα εκτάκτων μέτρων 4. Περιγραφή του αποτελέσματος (εκθέσεις, αποτελέσματα εργαστηριακών ελέγχων τελικών παραχθέντων κεραμικών δομικών προϊόντων, αξιολόγηση, αναθεωρήσεις προδιαγραφών και διαδικασιών. 5. Έκδοση πιστοποιητικού προϊόντος και διαδικασίας (ΙSO). Μετά από τεκμηριωμένη ανάλυση και μελέτη, η δημόσια αρχή μπορεί να αναθεωρεί προς το ασφαλέστερο αποτέλεσμα της χρήσης ιλύος στην παραγωγή κεραμικών δομικών προϊόντων, τις οριακές τιμές των συστατικών της ιλύος, με γνώμονα την ορθή διαχείριση της χρήσης της ιλύος, την προστασία του περιβάλλοντος εν γένει και την κυκλοφορία ασφαλών προϊόντων στην αγορά. Με εκτίμηση Δρ. Γ. Παπαπολυμέρου (Καθηγητής ΣΤΕΦ, ΤΕΙ Λάρισας) Δρ. Ξ. Σπηλιώτης (Αναπλ. Καθηγητής ΣΤΕΦ, ΤΕΙ Λάρισας)