Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ-ΑΝΕΛΙΞΗ' | 6 Μαρτίου 2012, 11:27

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Ν.Ο.Κ. ΝΕΟΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1. Το προς διαβούλευση σχέδιο του ΝΟΚ περιέχει επιφάσεις, δείχνει μεγάλη προχειρότητα και, δυστυχώς συχνά, επιστημονική άγνοια. 2. Η συρρίκνωση του χρόνου της διαβούλευσης (σε 6,5 μέρες) αφήνει εμμέσως, πλην σαφώς, να εννοηθεί, ότι η διαβούλευση αποτελεί επίσης επίφαση «δημοκρατικής διαδικασίας» και ότι επί της ουσίας θεωρείται περιττή. Τα δύο αυτά γνωρίσματα προσβάλουν τους μηχανικούς καθώς και τον κάθε νοήμονα Έλληνα πολίτη. Για μας αποτελεί άλλο ένα δείγμα του ίδιου πολιτικού ήθους που μας οδήγησε εδώ που είμαστε, και που εξακολουθεί να ωθεί τον τόπο σε όλο και βαθύτερο χάος. Παρ’ όλα αυτά συμμετέχουμε στο σχολιασμό με συγκεκριμένα παραδείγματα: • για να δείξουμε, έστω και σημειακά, πόσο σοβαρά είναι τα σφάλματα που αναφέρουμε στην 1η παρατήρηση. • σε μία απεγνωσμένη προσπάθεια να εμποδίσουμε, όσο προλαβαίνουμε, έστω και σε κάποια σημεία, έστω και υπό το καθεστώς βίαιας πίεσης, άλλη μία πρόσθετη υποβάθμιση της ποιότητας των θεσμών, της ζωής μας και της αναπτυξιακής δυνατότητας της χώρας. Σχολιάζουμε ενδεικτικά ορισμένες παραγράφους του Άρθρου 02: Ορισμοί, καθώς και το Άρθρο 25: Κίνητρα για τη δημιουργία κτιρίων ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης, που έχουν σχέση με την εξοικονόμηση ενέργειας και την αξιοποίηση ΑΠΕ. ΑΡΘΡΟ 02: Ορισμοί 27. Βιοκλιματικός σχεδιασμός είναι η σύνθετη διαδικασία του σχεδιασμού που λαμβάνει πλήρως υπόψη της την αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος με το κτίριο και οδηγεί στην πλήρη επίτευξη συνθηκών θερμικής και οπτικής άνεσης και ποιότητας αέρα με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενεργείας. Βιοκλιματικός είναι ο σχεδιασμός των κτηρίων που εξοικονομεί μεγάλα (ποτέ πλήρη) ποσοστά ενέργειας ορυκτών καυσίμων, χωρίς πρόσθετο κόστος. Αξιοποιεί τη φυσική ενέργεια (ήλιου και μικροκλίματος) για τη θέρμανση και τον δροσισμό τους με παθητικές μεθόδους, δηλαδή χωρίς χρήση μηχανικού εξοπλισμού. Είναι μόνον αυτό και τίποτε άλλο. Η οπτική άνεση δεν εξασφαλίζεται με τον βιοκλιματικό σχεδιασμό. Εξασφαλίζεται με συγκεκριμένες προδιαγραφές φυσικού/τεχνητού φωτισμού. Πρέπει να συνδυάζεται με κάθε σχεδιασμό, όχι μόνο με το βιοκλιματικό. Αποτελεί ξεχωριστή θεματική ενότητα, που πρέπει να έχει αυτόνομη θέση στον Ν.Ο.Κ., αντί να αναφέρεται μόνο δευτερευόντως, ως χαρακτηριστικό του βιοκλιματικού σχεδιασμού, του οποίου δεν αποτελεί καν αντικείμενο. Η ποιότητα του αέρα στο εσωτερικό των κτηρίων δεν είναι σύμφυτο χαρακτηριστικό του βιοκλιματικού ή του μη βιοκλιματικού σχεδιασμού τους. Εξαρτάται καθοριστικά από δύο άλλους παράγοντες (σύμφωνα τόσο με την διεθνή θεωρία, πρακτική και βιβλιογραφία, όσο και με όλους τους σύγχρονους επιστημονικούς προσδιορισμούς): • από την ποιότητα των οικοδομικών υλικών και προϊόντων κατασκευής και κτηριακού εξοπλισμού, των οποίων μεγάλο φάσμα αποτελείται από συνθετικά πολυμερή του πετρελαίου και εκπέμπει εξαιρετικά τοξικά μονομερή και επικίνδυνες πτητικές ουσίες, και • από την πλήρη απουσία άδηλης αναπνοής του κελύφους των κτηρίων, λόγω του περιβλήματος αφρωδών πλαστικών μονώσεων, κατά την πάγια τακτική κατασκευής στην Ελλάδα. Μονώσεων που δεν αναπνέουν, που και οι ίδιες προσθέτουν υψηλή τοξικότητα, και που δεν εμποδίζονται από την εθνική νομοθεσία. Εάν ο ΝΟΚ στοχεύει στην αναβάθμιση της ποιότητας του εσωτερικού αέρα των κτηρίων οφείλει να θέσει προδιαγραφές οικοδομικών υλικών, προϊόντων και τεχνολογιών δόμησης, σύμφωνα τουλάχιστον με τις ισχύουσες οδηγίες (1999/33/EΚ, 2001/59/EΚ….) της Ε.Ε. που, ενώ θεωρητικά ισχύουν και για την Ελλάδα, δεν έχουν καμία εφαρμογή στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Θεσμικό πλαίσιο βιοκλιματικού σχεδιασμού δεν υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα. Η έλλειψη αρχών και προδιαγραφών βιοκλιματικού σχεδιασμού δεν μπορεί να καλυφθεί από διατυπώσεις όπως: «πλήρης επίτευξη θερμικής άνεσης» ή «ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας». Η διατύπωση «ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας» μπορεί να αναφέρεται σε οποιοδήποτε καλά μονωμένο κτήριο, όχι κατ’ ανάγκη βιοκλιματικό. Εξ ίσου καλά μπορεί η ίδια διατύπωση να αναφέρεται στα «κτήρια ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης» του άρθρου 25. Τελικά δεν προσδιορίζει τίποτε συγκεκριμένο, αντίθετα προκαλεί επιπλοκές. Εάν πρέπει ο ΝΟΚ να περιλάβει τον ορισμό του βιοκλιματικού σχεδιασμού, ας το κάνει με απλότητα, σαφήνεια, αλλά και με δέσμευση, όπως π.χ.: ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ ΠΟΥ ΑΞΙΟΠΟΙΕΙ: • α) την ηλιακή ακτινοβολία για την κάλυψη των αναγκαίων φορτίων θέρμανσης το χειμώνα και • β) το τοπικό μικροκλίμα για την κάλυψη των αναγκαίων φορτίων ψύξης το καλοκαίρι. Ο ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΘΑ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΘΕΙ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. 28. Βιοκλιματικό κτίριο ονομάζεται ένα κτίριο που ανταποκρίνεται στις κλιματικές συνθήκες του περιβάλλοντος του, έχει σχεδιαστεί με τρόπο ώστε να επιτυγχάνονται οι βέλτιστες εσωτερικές συνθήκες θερμικής και οπτικής άνεσης και ποιότητας αέρα με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενεργείας και κατατάσσεται στην ανώτερες ενεργειακά κατηγορίες όπως αυτές κάθε φορά ορίζονται. Για τον ορισμό του βιοκλιματικού κτηρίου ισχύει ότι ακριβώς και για τον ορισμό του βιοκλιματικού σχεδιασμού (βλ σχόλιο § 27). Ως προς την τελευταία όμως φράση: «…….και κατατάσσεται στην ανώτερες ενεργειακά κατηγορίες όπως αυτές κάθε φορά ορίζονται.» ισχύουν επί πλέον και τα ακόλουθα: Το ισχύον εθνικό θεσμικό πλαίσιο ενεργειακής κατάταξης των κτηρίων, ο Κ.Εν.Α.Κ., δεν δέχεται τον βιοκλιματικό σχεδιασμό: Δεν συνυπολογίζει και δεν αξιολογεί τον προσανατολισμό, τα ηλιακά κέρδη, τα παθητικά συστήματα θέρμανσης, την ηλιοπροστασία, τον φυσικό δροσισμό, δηλαδή όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν την απόδοση του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Αντίθετα, κάποια απ’ αυτά τα αντιμετωπίζει ως πηγές ενεργειακών απωλειών. Παράδειγμα: Βιοκλιματική κατοικία στο Ελαιόρεμα Θες/νίκης: Καταναλώνει τα τελευταία 10 χρόνια 57,0 Kwh/m2 για θέρμανση το χειμώνα. Οι θερινές εσωτερικές θερμοκρασίες του δεν ξεπερνούν ποτέ τους 270C, και τους 28-290C σε περιόδους καύσωνα των 42-450. Δηλαδή δεν χρειάζεται κλιματισμός. Οι μετρήσεις και οι προσομοιώσεις θερμικής συμπεριφοράς του κτηρίου επιβεβαιώνουν ότι το κτήριο καταναλώνει 57,4 Kwh/m2 ετησίως για θέρμανση και ζεστό νερό. Ανήκει δηλαδή στα κτίρια χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας. Στη διεθνή βιβλιογραφία ως κτίρια χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας χαρακτηρίζονται εκείνα τα οποία απαιτούν για θέρμανσή και ψύξη ένα φορτίο μεταξύ: 40– 79 kWh/m2 ετησίως. Η κατά Κ.Εν.Α.Κ ενεργειακή επιθεώρηση κατατάσσει την κατοικία στην κατηγορία Ε, δηλαδή σε εξαιρετικά χαμηλή κατηγορία του κανονισμού. Σήμερα την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων την ορίζει ο Κ.Εν.Α.Κ., ο οποίος κατατάσσει τα βιοκλιματικά κτήρια στις χαμηλότερες κατηγορίες ενεργειακής απόδοσης, διότι δεν μπορεί να συνυπολογίσει τα ενεργειακά οφέλη του βιοκλιματικού σχεδιασμού. ΕΡΩΤΗΜΑ: Το Υ.Π.Ε.Κ.Α. αγνοεί αυτό το γεγονός; Οπωσδήποτε, όσο ισχύει ο Κ.Εν.Α.Κ, η τελευταία φράση της § 28 του άρθρου 2 στο ΝΟΚ συγκρούεται ευθέως μαζί του, γεγονός που ευτελίζει συνολικά την ποιότητα της θεσμοθέτησης. 74. Παθητικά ηλιακά συστήματα ψύξης / θέρμανσης είναι οι κατασκευές ή οι εγκαταστάσεις που αξιοποιούν την ηλιακή ενέργεια και αποτελούν συστατικά μέρη του κτιρίου. Οι βασικές κατηγορίες είναι: α. Συστήματα άμεσου ηλιακού οφέλους, π.χ. νότια ανοίγματα. β. Συστήματα έμμεσου ηλιακού οφέλους, (π.χ. ηλιακός χώρος-θερμοκήπιο, ηλιακός τοίχος, θερμοσιφωνικό πέτασμα, ηλιακό αίθριο, κα. ) γ. Συστήματα δροσισμού, (π.χ. ηλιακός αγωγός, σκίαστρα, ενεργειακοί υαλοπίνακες, κα.) Στο 74: Παθητικά συστήματα είναι οι κατασκευές που αξιοποιούν παθητικά την ηλιακή ενέργεια και αποτελούν συστατικά μέρη του κτιρίου. Τα παθητικά ηλιακά συστήματα ψύξης δεν είναι κατάλληλα και δεν αποδίδουν στο ελληνικό κλίμα. Στο β: Τα θερμοσιφωνικά πετάσματα αναφέρονται στη βιβλιογραφία της δεκαετίας του ’80-‘90. Δεν έχουν αξιόλογη εφαρμογή στο κλίμα μας. Το ηλιακό αίθριο δεν είναι παθητικό σύστημα είναι χώρος του κτηρίου και συνήθως χώρος θερμικά επικίνδυνος για το ελληνικό κλίμα (θερινή υπερθέρμανση). Στο γ: Παθητικά συστήματα δροσισμού δεν έχουν εφαρμογή και απόδοση στο ελληνικό κλίμα. Ο παθητικός δροσισμός εξασφαλίζεται στην Ελλάδα με τη νυχτερινή ψύξη και την επάρκεια θερμικής μάζας των κτηρίων. Ο ηλιακός αγωγός δεν έχει εφαρμογή στο κλίμα της Ελλάδας. Προσθέτει το καλοκαίρι υπερβολικά θερμικά φορτία (υπερθέρμανση). Η διατομή ενός απλού αγωγού δεν επαρκεί για τον απαιτούμενο ελκυσμό. Εκτός και εάν δεν πρόκειται για αγωγό αλλά για κατακόρυφο υπερυψωμένο κτηριακό χώρο (όπως κλιμακοστάσιο), οπότε δεν πρόκειται για σύστημα και απαιτείται άλλη διατύπωση. Τα σκίαστρα είναι συστήματα ηλιοπροστασίας, όχι δροσισμού. Οι ενεργειακοί υαλοπίνακες επίσης δεν είναι σύστημα δροσισμού. 75. Ενεργητικά ηλιακά συστήματα ψύξης / θέρμανσης είναι τα ηλιακά συστήματα που χρησιμοποιούν μηχανικά μέσα. (π.χ. ηλιακός συλλέκτης θερμού ύδατος, φωτοβολταϊκά στοιχεία, υβριδικά συστήματα, κα.) Τα υβριδικά συστήματα δεν κατατάσσονται στα ενεργητικά αλλά σε μία τρίτη κατηγορία μεταξύ των παθητικών και των ενεργητικών συστημάτων αξιοποίησης ΑΠΕ. 76. Διπλά κελύφη είναι κατασκευές συστήματος πρόσοψης που αποτελείται από μια εξωτερική και μια εσωτερική επιφάνεια, μεταξύ των οποίων μεσολαβεί κενό ικανών διαστάσεων στο οποίο διακινείται αέρας. Τα διπλά κελύφη είναι κατασκευές υψηλού κόστους, με πολύ μεγάλα προβλήματα λειτουργικά και θερμικής διαχείρισης στο ελληνικό κλίμα, όπου πρέπει να συνδυάσουν θέρμανση το χειμώνα και ψύξη το καλοκαίρι. ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η εμπειρία του βιοκλιματικού σχεδιασμού και κατασκευής στην Ελλάδα έχει δείξει ήδη πόσο σημαντική είναι η σωστή επιλογή και χρήση εκείνων των παθητικών συστημάτων (ΠΣ) που είναι κατάλληλα και αποδοτικά στο ελληνικό κλίμα και που αποκρίνονται σε μία πραγματικά ευνοϊκή σχέση κόστους - οφέλους. Έδειξε επίσης ότι οι αστοχίες που οφείλονται στην άκριτη, βάσει διεθνούς βιβλιογραφίας, κατασκευή ΠΣ μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην θερμική λειτουργία των κτηρίων. Είναι λοιπόν σημαντικό και ενεργειακά επικίνδυνο λάθος να απαριθμούνται στο ΝΟΚ μια σειρά ΠΣ χωρίς κλιματικά κριτήρια.