Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Απόστολος Ευθυμιάδης' | 12 Σεπτεμβρίου 2012, 14:02

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  1 Η θεσμοθέτηση του «ενεργειακού επιθεωρητή» χωρίς προσόντα Στο άρθρο αυτό παρατηρούνται οι μεγαλύτερες αυθαιρεσίες και αποκλίσεις. Το αντίστοιχο άρθρο 17 της Οδηγίας αναφέρεται ότι : «Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η πιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και η επιθεώρηση των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού να διεξάγονται με ανεξάρτητο τρόπο από ειδικευμένους ή/και διαπιστευμένους εμπειρογνώμονες, είτε αυτοαπασχολούμενους είτε υπαλλήλους δημόσιων φορέων ή ιδιωτικών επιχειρήσεων. Στους εμπειρογνώμονες παρέχεται διαπίστευση λαμβανομένων υπόψη των προσόντων τους». Ομως με το άρθρο 17 του νομοσχεδίου, αντί για εμπειρογνώμονες με αποδεδειγμένη εμπειρία στην στα ενεργειακά στοιχεία των κτιρίων , το νομοσχέδιο θεσμοθετεί τους «ενεργειακούς επιθεωρητές» με διετή γενική και άσχετη εμπειρία στην οικοδομή (παράγραφος 23, του άρθρου 42 του νόμου 4030/2011), οι οποίοι πρέπει έχουν ολοκληρώσει διαδικασία υποχρεωτικής εκπαιδεύσεως και εξετάσεων, ανεξαρτήτως εμπειρίας στα ενεργειακά στοιχεία του κτιρίου. Αντιθέτως με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ εισάγεται η έννοια των ειδικευμένων ή/και διαπιστευμένων εμπειρογνωμόνων, διευκρινίζοντας ότι εάν ένα κράτος μέλος επιλέξει την μέθοδο της διαπιστεύσεως ως τρόπο επιλογής εμπειρογνωμόνων, η παρεχόμενη διαπίστευση αφορά μόνο την αξιολόγηση των προσόντων τους και όχι την υποχρεωτική κατάρτιση και εξέταση αυτών. Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι διεθνώς τα πτυχία, τα διπλώματα, τα μεταπτυχιακά ή οι άλλες επαγγελματικές εξετάσεις δεν υποκαθιστούν την πραγματική εμπειρία αλλά απλά προσμετρούνται στα εκπαιδευτικά προσόντα και όχι στην εμπειρία, όπως απαιτείται από την Οδηγία. Από τα ανωτέρω προκύπτει σαφώς ότι οι ενεργειακοί επιθεωρητές, όπως αυτοί ορίζονται από το άρθρο 17 του νομοσχεδίου, κατά κανόνα δεν διαθέτουν τα την εμπειρία (άρα και τα προσόντα) του εξειδικευμένου ή διαπιστευμένου εμπειρογνώμονα όπως απαιτείται στην Οδηγία. Οίκοθεν νοείται ότι η έλλειψη εμπειρίας στα ενεργειακά στοιχεία του κτιρίου δεν υποκαθίσταται από μία απλή εξέταση με ερωτήματα πολλαπλών επιλογών αλλά αποκτάται στην πράξη με μαθητεία δίπλα σε ένα εμπειρογνώμονα γιά ένα διάστημα τουλάχιστον δύο ετών. Σε ότι αφορά την εμπειρία στα ενεργειακά στοιχεία του κτιρίου, αυτή δεν αποκτάται ούτε από την έρευνα, ούτε από την ακαδημαϊκή εργασία, ούτε από το «γιαπί», ούτε από το καλούπωμα της οικοδομής, ούτε από τα υδραυλικά ούτε από τα ηλεκτρικά. Αποκτάται μόνο στην πράξη επάνω στα θέματα των ενεργειακών στοιχείων του κτιρίου (μελέτη/επίβλεψη/επιθεώρηση/πιστοποίηση εγκαταστάσεων θέρμανσης-ψύξης-κλιματισμού-φωτισμού ως και των στοιχείων της θερμομόνωσης των κτιρίων) Διότι όπως λέγει ο τρισμέγιστος Αριστοτέλης στη Ηθικά Νικομάχεια : «αυτά που πρέπει να μάθουμε για να τα κάνουμε, τα μαθαίνουμε κάνοντάς τα, όπως δηλαδή αυτοί που οικοδομούν γίνονται οικοδόμοι και αυτοί που παίζουν κιθάρα κιθαριστές» (ἃ γὰρ δεῖ μαθόντας ποιεῖν, ταῦτα ποιοῦντες μανθάνομεν, οἷον οἰκοδομοῦντες οἰκοδόμοι γίνονται καὶ κιθαρίζοντες κιθαρισταί). Δηλαδή δεν μαθαίνεις να παίζεις κιθάρα παίζοντας κλαρίνο ή μπουζούκι! 2. Ο νόμος 3919/2011 και η κατάργηση της αδείας ενεργειακού επιθεωρητού του ΠΔ100/2010 Πέραν των ανωτέρω θεμάτων συμμορφώσεως με την Οδηγία 2010/31/ΕΚ, υπάρχουν και θέματα έννομης διαδικασίας. Τον Μάρτιο του 2011 ψηφίστηκε ο νόμος 3919/2011 : «Αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας, κατάργηση αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων». Βάσει του άρθρου 3 του νόμου αυτού, καταρτείται η άδεια του ενεργειακού επιθεωρητή, όπως αυτή προβλέπεται από το ΠΔ100/2010. Επίσης βάσει του ιδίου άρθρου, η διοίκηση δύναται εφ’ όσον επιθυμεί να ζητήσει εξαίρεση από την κατάργηση μίας αδείας με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος τηρώντας όμως την αρχή της αναλογικότητας. Αντ’ αυτού η Διοίκηση με πρόσφατη εγκύκλιο, επέλεξε να επαναφέρει ακριβώς τις ίδιες απαιτήσεις της καταργηθείσας αδείας υπό μορφή «δικαιολογητικών», θεωρώντας προφανώς ότι το θέμα είναι τυπικό-διαδικαστικό και μπορεί να λυθεί με μία απλή υπουργική απόφαση, υπερβαίνοντας έτσι και αβρόχοις ποσί τα περί εκδόσεως ΠΔ με συνεξέταση και της αρχής της αναλογικότητας όπως προβλέπεται από τον νόμο 3919/2011. Μάλιστα καθ’ όλο το χρονικό διάστημα μετά την θέσπιση του ν.3919/2011, η Διοίκηση συνέχισε να καλεί τους ενδιαφερόμενους μηχανικούς να υποβληθούν σε υποχρεωτική κατάρτιση καταβάλλοντας ποσά από 500 έως 1000 ευρώ, εν μέσω κρίσεως και αφορήτου οικονομικής δυσπραγίας των πολιτών. Προφανώς διά «λόγους ασφαλείας δικαίου» (όπως αναφέρεται στην εν λόγω Εγκύκλιο αυτολεξί !!!) η Διοίκηση επέλεξε να συμπεριλάβει στο άρθρο 17 του εν λόγω νομοσχεδίου τις απαιτήσεις της εγκυκλίου, δηλαδή τις ουσιαστικές απαιτήσεις της αδείας ενεργειακού επιθεωρητού του ΠΔ100/2010, η οποία όμως καταργήθηκε με τον νόμο 3919/2011 από τον Μάρτιο του 2011!!! Συμπέρασμα. Εφ’ όσον η Διοίκηση επιθυμεί να επαναφέρει εν ισχύ τις απαιτήσεις της αδείας ενεργειακού επιθεωρητού του ΠΔ100/2010, αυτό πρέπει να γίνει ευθέως, μέσω εκδόσεως ΠΔ του νόμου 3919/2011 και όχι πλαγίως δι’ άλλου νόμου όπως προτείνεται εν προκειμένου, παρακάμπτοντας έτσι τον δημόσιο έλεγχο της τηρήσεως της αρχής της αναλογικότητας. Διότι όπως λέγει ο πατέρας της φιλοσοφίας Ηράκλειτος ο Εφέσιος, πρέπει ο λαός να μάχεται για τους νόμους του, όπως για τα τείχη του ("Μάχεσθε χρῆ τὸν Δῆμον ὑπέρ νόμου ὄκωσπερ τοίχεως”) Σε κάθε περίπτωση η νομιμότητα επιβάλει ότι πρέπει να γίνει έλεγχος της τηρήσεως ή μη της αρχής της αναλογικότητας. Πολλά χαρακτηριστικά παραδείγματα επί της αρχής αυτής αναγράφει κατωτέρω ο εξαίρετος συνάδελφος και ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας Σταμάτης Περδίος. Συνοπτικά διαπιστώνεται ότι δεν τηρείται η αρχή της αναλογικότητας όταν διά το έλασσον (ενεργειακή επιθεώρηση) απαιτείται και υποχρεωτική εκπαίδευση και εξέταση πέραν της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος του μηχανικού την στιγμή όπου η τελευταία μόνο αρκεί για το μείζον (π.χ. μελέτες για δοχεία και υδραυλικά υπό πίεση, για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και ανυψωτικά μηχανήματα, μελέτες αντισεισμικής θωράκισης και μελέτες ασφαλείας SEVESO, κλπ) δηλαδή για μελέτες και έργα τα οποία άπτονται της ζωής και της υγείας των πολιτών και των εργαζομένων. Επομένως η Διοίκηση (ομού μετά του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος το οποίο έχει καταστεί συνεργός της Διοικήσεως), θα πρέπει: α) να εξηγήσει τους λόγους που επιμένει στην υποχρεωτική εκπαίδευση και την καταβολή 500 έως 1000 ευρώ από κάθε ενδιαφερόμενο μηχανικό, εν μέσω της οικονομικής κρίσεως. β) να εξηγήσει το πώς τηρείται κατά την κρίση της η αρχή της αναλογικότητας γ) να προχωρήσει στη σύνταξη Προεδρικού Διατάγματος συμφώνως προς το άρθρο 3 του νόμου 3919/2011. Η τήρηση της αρχής της αναλογικότητας δεν είναι προαιρετική αλλά ερείδεται στο άρθρο 5, παρ.1 του Συντάγματος το οποίο ορίζει ότι «ο καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσει ελεύθερα την προσωπικότητα του και να συμμετέχεις την κοινωνική, οικονομική και πoλιτική ζωή της χώρας, εφόσoν δεν πρoσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει τo Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη». Οταν η Πολιτεία θεσμοθετεί ένα νέο νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα όπως οι «ενεργειακοί επιθεωρητές», κατ’ επίκληση κάποιου άλλου άρθρου του Συντάγματος (π.χ. για την προστασία της δημόσιας υγείας ή την προστασία του περιβάλλοντος, κλπ), οι περιορισμοί που επιβάλλονται στην ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στο επάγγελμα αυτό δεν είναι αυθαίρετοι, αλλά τίθενται κατ’ αναλογία με αντίστοιχους περιορισμούς που τίθενται σε άλλα νομοθετικώς ελεγχόμενα επαγγέλματα, όπως των μηχανικών, των ιατρών ή των δικηγόρων. Αλλως καταστρατηγείται η αρχή της ισοπολιτείας και της ισονομίας, όπως αυτή προδιαγράφεται στο άρθρο 4, παρ. 1 του Συντάγματος : «Oι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου». Σε κάθε περίπτωση οι προβλέψεις περί υποχρεωτικής εκπαιδεύσεως και εξετάσεως θα πρέπει να απαλειφθούν από το προτεινόμενο άρθρο 17 του παρόντος νομοσχεδίου. Στη θέση τους θα πρέπει να τεθεί αυτούσια η αντίστοιχη παράγραφος της Οδηγίας 2010/31/ΕΕ με την προσθήκη : « Με Υπουργική Απόφαση ΠΕΚΑ καθορίζονται οι διαδικασίες και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά εκπαιδεύσεως και εμπειρίας επί των ενεργειακών στοιχείων του κτιρίου, για την κατάρτιση του μητρώου εμπειρογνωμόνων κατά ειδικότητα και κατά ενεργειακό στοιχείο εξειδικεύσεως : συστήματα θερμάνσεως, συστήματα κλιματισμού, εγκαταστάσεις φωτισμού, ενεργειακά στοιχεία κελύφους. Για την εγγραφή στο μητρώο θα τεκμηριώνεται από τους ενδιαφερομένους εμπειρία τουλάχιστον δύο ετών σε μελέτες, επιβλέψεις, επιθεωρήσεις ή πιστοποιήσεις επί των ενεργειακών στοιχείων εξειδικεύσεως. Η τεκμηρίωση θα γίνεται με βεβαιώσεις τις οποίες εκδίδουν ενυπογράφως ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες μηχανικοί συνοδευόμενες από οικονομικά στοιχεία ή συμβάσεις έργου . Οι διαδικασίες αυτές θα είναι σύμφωνες με το άρθρο 3 του νόμου 3919/2011. Το αρχείο των εμπειρογνωμόνων αναρτάται στο διαδίκτυο προς ενημέρωση των ενδιαφερομένων». 3. Αμοιβές ενεργειακών επιθεωρητών Οι προβλεπόμενες ανώτατες στις αμοιβές των ενεργειακών επιθεωρητών πρέπει να απαλειφθούν από τον νομοσχέδιο διότι είναι αντιεπιστημονικές. Π.χ. για την επιθεώρηση ενός περιφερειακού νοσοκομείου της χώρας • Με συνολική θερμαινομένη επιφάνεια άνω των 20.000 τ.μ. • Με χιλιόμετρα δικτύων νερού κεντρικής θερμάνσεως • Με χιλιόμετρα δικτύων ζεστού νερού χρήσης • Με χιλιάδες λαμπτήρες όλων των ειδών • Με εκατοντάδες μέτρα ή χιλιόμετρα αεραγωγών • Με δεκάδες μηχανήματα θερμάνσεως, ψύξεως ή αερισμού • Με εκατοντάδες παράθυρα, ανοίγματα, αίθρια και παράγωνα • Με εκατοντάδες δομικά στοιχεία τα οποία πρέπει να αποτυπωθούν σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ • Με χιλιάδες θερμογέφυρες ο επιθεωρητής καλείται να αποτυπώσει επακριβώς ή να επαληθεύσει έστω τα ανωτέρω ενεργειακά στοιχεία και να προτείνεται επεμβάσεις εξοικονομήσεως ενεργείας ύψους από 5 έως 10 εκατ. ευρώ, οι οποίες περιλαμβάνουν προκαταρκτικές μελέτες (έως προμελέτες) για εφικτά έργα όπως : • Ηλιοθερμικά συστήματα 300 έως 500 τ.μ. συλλεκτών, με δοχεία αποθηκεύσεως θερμού νερού από 10 έως 2000 λίτρα, με χιλιόμετρα ηλιοθερμικού δικτύου • Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας με δεκάδες γεωτρήσεις μεγάλου βάθους • Εναλλάκτες θερμότητας για την ανάκτηση ενέργειας του απορριπτόμενου αέρα, με εκατοντάδες μέτρα αεραγωγών • Συστήματα ενεργειακής διαχειρίσεως κτιρίων (BEMS) με εκατοντάδες έως χιλιάδες σήματα εισόδου εξόδου και χιλιόμετρα καλωδιώσεων και εκατοντάδων ρυθμιστικών διατάξεων • Θερμομόνωση στέγης εκατοντάδων έως χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων Μία τυπική αμοιβή για τις προκαταρκτικές μελέτες αυτών των εφικτών έργων ανέρχεται τουλάχιστον στο 1% του προϋπολογισμού των έργων, ήτοι από 50.000 έως 100.000 ευρώ κατ’ ελάχιστον. Εάν αντ’ αυτού οι προτάσεις γίνουν χωρίς τις απαιτούμενες προκαταρκτικές μελέτες, τότε αυτές θα είναι εντελώς αναξιόπιστες και θα εκθέτουν τον επιθεωρητή σε πειθαρχικές, αστικές και ποινικές ευθύνες. Με την προτεινόμενη ανωτάτη αμοιβή των 10.000 ευρώ δεν καλύπτονται ούτε τα έξοδα αποτυπώσεως και πιστοποιήσεως. Δηλαδή η Διοίκηση διά νόμου απαιτεί από τους μηχανικούς να εκπονούν δωρεάν μελέτες και να εκτίθενται σε ανεπανόρθωτους κινδύνους που θα τους οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια εις την εξαθλίωση. Επομένως θα πρέπει να απαλειφθούν από το άρθρο 17 οι σχετικές διατάξεις περί ανωτάτων αμοιβών των επιθεωρητών οι οποίες είναι αντιεπιστημονικές και παραβιάζουν το άρθρο 2 (περί προστασίας της αξίας του ανθρώπου) και το άρθρο 5 (ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας) του συντάγματος .