Αρχική Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών ΕνέργειαςΆρθρο 1 Εθνικός Στόχος Α.Π.Ε.Σχόλιο του χρήστη ΕΛΕΤΑΕΝ | 15 Ιανουαρίου 2010, 10:14
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΕΤΑΕΝ' | 15 Ιανουαρίου 2010, 10:14

    Το σχέδιο νόμου για τις ΑΠΕ που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση είναι ένα σημαντικό άλμα προόδου. Ενσωματώνει σε μεγάλο βαθμό τη γνώση και την εμπειρία που έχει συσσωρευτεί όλα αυτά τα χρόνια κατά τα οποία οι Έλληνες επιστήμονες και οι φορείς της αγοράς προσπαθούν να αναπτύξουν τον κλάδο ΑΠΕ στη χώρα μας. Το σχέδιο νόμου: 1. ενισχύει τη συμμετοχή των πολιτών των τοπικών κοινωνιών στα άμεσα οφέλη των ΑΠΕ, με απευθείας απόδοση στους πολίτες μέρους του κύκλου εργασιών των σταθμών ΑΠΕ, 2. αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα περισσότερα προβλήματα της γραφειοκρατικής αδειοδοτικής διαδικασίας, ενσωματώνοντας ή θέτοντας παράλληλα πολλές διαδικασίες που μέχρι σήμερα γίνονταν σειριακά. Απελευθερώνει έτσι δυνάμεις του ανθρώπινου δυναμικού του κλάδου, που μπορεί πλέον να ασχοληθεί πιο αποτελεσματικά με τον ουσιαστικό σχεδιασμό και ανάπτυξη των έργων αντί να αναλώνεται σε ανούσιες διαδικασίες, 3. παρέχει κίνητρα σε μικρές εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών και άλλων τεχνολογιών ΑΠΕ που μέχρι σήμερα δεν ήταν βιώσιμες. Δίνεται έτσι η δυνατότητα στα ελληνικά νοικοκυριά να απολαύσουν και τα ίδια τα άμεσα οφέλη της αιολικής ενέργειας, 4. αίρει μερικές από τις πιο προφανείς αρρυθμίες του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου ΑΠΕ. Ιδιαίτερα θέλουμε να επισημάνουμε τις διατάξεις του σχεδίου νόμου που ανατρέπουν την συντηρητική λογική των ισοπεδωτικών αποκλεισμών, οι οποίοι μέχρι σήμερα επιβάλλονταν εκ των προτέρων χωρίς εξέταση των ιδιαιτεροτήτων της κάθε περιοχής και της κάθε τεχνολογίας και κυρίως χωρίς εξέταση των ουσιαστικών επιπτώσεων της κάθε τεχνολογίας σε κάποιο προστατευτέο αντικείμενο. Το επιστημονικά περίεργο είναι ότι συνήθως οι ισοπεδωτικοί αυτοί αποκλεισμοί επιβάλλονταν με την επίκληση της προστασίας της βιοποικιλότητας ή με την επίκληση ειδικών είχαν λάβει υπόψη τους τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο ίδιο το προστατευτεό αντικείμενο. Όπως είναι γνωστό η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη πρώτιστη απειλή ενάντια στη βιοποικιλότητα: 1. Σύμφωνα με τα δυσμενή σενάρια εξέλιξης των κλιματικών αλλαγών για το 2050, 15–37% όλων των ειδών θα εξαφανιστούν (Letters to Nature, Nature 427, 145-148 (8 January 2004) , Εxtinction risk from climate change, Chris D. Thomas). 2. Έως το 2100, οι κλιματικές αλλαγές θα προκαλέσουν την εξαφάνιση του 30% των πτηνών στεριάς. Από αυτά το 79% δεν θεωρείται σήμερα ότι απειλείται με εξαφάνιση (Climate change will significantly increase bird extinctions, By Louis Bergeron, Stanford University, December 5, 2007). 3. Η κλιματική αλλαγή είναι η βασική αιτία θνησιμότητας των πτηνών: Στις ΗΠΑ η ετήσια θνησιμότητα πτηνών είναι 0,269 θάνατοι/GWh που παράγεται από αιολικά πάρκα. Αυξάνεται σε 0,416 θάνατοι/GWh που παράγεται από πυρηνική ενέργεια και εκτοξεύεται σε 5,18 θάνατοι/GWh που παράγεται από ορυκτά καύσιμα (Sovacool B.K. “Contextualizing avian mortality: A preliminary appraisal of bird and bat fatalities from wind, fossil fule and nuclear electricity”, Energy Policy 2009). 4. Σύμφωνα με τον κλιματικό άτλαντα της ορνιθοπανίδας (Βασιλική Εταιρεία για την Προστασία των Πτηνών της Μεγάλης Βρετανίας), έως το τέλος του αιώνα κάθε ευρωπαϊκό είδος θα μετατοπιστεί περί τα 550 χλμ. βορειοανατολικά εξαιτίας της αλλαγής του κλίματος. Αυτό σημαίνει ότι αν για ένα είδος το κέντρο της εξάπλωσής του είναι σήμερα το ακρωτήριο Ταίναρο, στο νότιο άκρο της Πελοποννήσου, σε λίγες δεκαετίες το κέντρο αυτό θα μετατοπιστεί έξω από τα βόρεια σύνορα της χώρας μας. Είναι επίσης γνωστό ότι η μία σίγουρη και αξιόπιστη μέθοδος αντιμετώπισης του φαινόμενου της κλιματικής αλλαγής είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και η μεγαλύτερη δυνατή αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με ΑΠΕ. Με βάση τα ανωτέρω η ΕΛΕΤΑΕΝ θεωρεί ως παραπλανητικό το δίλημμα για το ποιες αξίες, οι ΑΠΕ ή η Βιοποικολότητα, έχουν προτεραιότητα για την Ελλάδα. Θεωρούμε ότι όταν υπάρχει ουσιαστική και επιστημονική τεκμηρίωση ότι συγκεκριμένα προστατευτέα αντικείμενα ή στοιχεία της βιοποικιλότητας υψηλής αξίας, σε συγκεκριμένες περιοχές υψηλής προστασίας, θίγονται μη αντιστρεπτά από συγκεκριμένες τεχνολογίες ΑΠΕ κάποιου μεγέθους, τότε αυτά πρέπει να διατηρούνται και να προστατεύονται. Δεν είναι όμως επιστημονικά ορθό να αποκλείονται συλλήβδην όλες οι τεχνολογίες ΑΠΕ όλων των μεγεθών, από περιοχές που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας με βάση μελέτες (ή και χωρίς μελέτες) που δεν έχουν εξετάσει καν την περίπτωση των ΑΠΕ αφού συντάχθηκαν σε χρονική στιγμή που η ενεργειακή εναλλακτική των ΑΠΕ δεν συζητείτο σοβαρά από το ενεργειακό κατεστημένο. Ούτε είναι ορθό να αποκλείονται έργα ΑΠΕ χωρίς εξέταση των ουσιαστικών περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων. Ειδικά στην Ελλάδα δεν μπορεί να υπάρξουν τέτοιοι ισοπεδωτικοί αποκλεισμοί, διότι ένα μεγάλο ποσοστό της επιφάνειάς της (23%) έχει ενταχθεί στο δίκτυο Νatura. Όμως οι περιοχές της Χώρας που δεν εντάσσονται στο δίκτυο Natura είναι γενικά πεδινές περιοχές χωρίς αιολικό δυναμικό, περιοχές κοντά στα αστικά κέντρα κλπ. και άρα πολύ πιθανά ακατάλληλες για την ανάπτυξη αιολικής ενέργειας. Η αλήθεια είναι ότι το μέγιστο ποσοστό των περιοχών Natura είναι αυτό που είναι κατ΄αρχήν τεχνικά κατάλληλο να υποδεχθεί αιολικά πάρκα. Για αυτό ήδη με το νόμο 2941/2001 επιτράπηκε η χωροθέτηση ΑΠΕ εντός των περιοχών αυτών και δεν είναι δυνατό σήμερα, σχεδόν 10 χρόνια μετά, να υπάρχουν κοινωνικές δυνάμεις που ζητούν να επανέλθει το καθεστώς αποκλεισμού. Αυτή η συντηρητική και φοβική λογική ανατρέπεται σε σημαντικό βαθμό από το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, και η ανατροπή αυτή είναι μια τομή, ένα βήμα προόδου που απαιτεί πολιτικό θάρρος και καθαρότητα στόχων. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω έχουν ιδιαίτερη σημασία οι ακόλουθες διατάξεις: 1. Η παράγραφος 2 του άρθρου 8 και η παράγραφος 2 του άρθρου 9: που υλοποιούν στην πράξη την σημαντική πολιτική επιταγή «ΑΠΕ παντού εκτός από τις περιοχές υψηλής προστασίας». Επίσης για πρώτη φορά επιβάλουν να εξετάζεται ουσιαστικά η προοπτική χωροθέτησης Α.Π.Ε. και να τεκμηριώνεται επιστημονικά η επίπτωσή της. Τίθεται έτσι ένας φραγμός στη βιομηχανία μελετών που εκπονούνται από ποικίλους φορείς ανά την Ελλάδα και που χωρίς σε βάθος ανάλυση διευρύνουν τις ζώνες αποκλεισμού ξεκινώντας από τις περιοριστικές διατάξεις του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου. 2. Η παράγραφος 3 του άρθρου 8 που επιλύσει το πρόβλημα της μεγάλης καθυστέρησης στην εναρμόνιση των υποκείμενων σχεδίων με την κλιματική πολιτική, κάτι που μέχρι σήμερα αποτελούμε πρόσχημα αναστολής της ανάπτυξης των ΑΠΕ σε περιοχές που κατά τα άλλα είναι συμβατές με το Χωροταξικό Πλαίσιο. 3. Η παράγραφος 4 του άρθρου 8, και ιδιαίτερα τα εδάφια α), γ) και δ) που αίρουν μερικούς από τους a priori περιορισμούς που έθεσε το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο και επιτρέπουν την εξέταση των πραγματικών (και όχι πιθανολογούμενων) επιπτώσεων των έργων ΑΠΕ κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση. 4. Η παράγραφος 5 και η παράγραφος 6 του άρθρου 8, που επιλύουν χρόνια προβλήματα που εγείρονταν από την αρχαιολογική και την αγροτική νομοθεσία χωρίς να ανατρέπουν τη φιλοσοφία των σχετικών προστατευτικών πλαισίων όπως έχει τεκμηριωθεί αναλυτικά με υπομνήματα ή άλλες παρεμβάσεις του κλάδου. 5. Η παράγραφος 1 του άρθρου 3 που καταργεί την προκαταρκτική περιβαλλοντική αξιολόγηση και έτσι απαλλάσσονται τα έργα ΑΠΕ από την υποχρέωση να εξετάζονται 2 και 3 φορές από τις ίδιες υπηρεσίες. Πέραν των ανωτέρω διατάξεων, πιστεύουμε γενικότερα ότι το σχέδιο νόμου εισάγει μια νέα προοδευτική φιλοσοφία Πράσινης Ανάπτυξης. Μέσα στα πλαίσια αυτής της φιλοσοφίας του σχεδίου, σας αποστέλλουμε τις προτάσεις μας για συγκεκριμένες τροποποιήσεις στα επι μέρους άρθρα.