Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Κιούρτης Ιωάννης Πολιτικός Μηχ.' | 23 Οκτωβρίου 2013, 20:23

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Αναφέρομαι παρακάτω, σε σχολιασμό και συγκεκριμένες προτάσεις βελτίωσης, αφενός για τα κτίσματα κατηγορίας Ι (όπου απαιτείται μόνον το ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α. και αφετέρου για τα κτίσματα κατηγορίας ΙΙ (όπου απαιτείται πλήρης μελέτη στατικής επάρκειας) Κτίσματα κατηγορίας Ι Εμπλουτισμός του “ΔΕλτίου ΔΟμικής Τρωτότητας Αυθαιρέτων ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α.” Σύμφωνα με την εισήγηση του Υπουργού Αναπληρωτή ΠΕΚΑ Σταύρου Καλαφάτη, η υπό έκδοση Υπουργική Απόφαση στοχεύει να “κλείσει μια εκκρεμότητα ετών στα θέματα της στατικότητας των αυθαιρέτων” γιατί η Πολιτεία ενδιαφέρεται για τους πολίτες της, και “οφείλει να μεριμνήσει για την ασφάλεια των κτισμάτων τους” Πράγματι όλοι μας (στον Τεχνικό κόσμο) συμφωνούμε ότι πρέπει να υπάρχει ένας έλεγχος της ασφάλειας των αυθαίρετων κτισμάτων, που κατασκευάστηκαν με αλλοίωση της στατικής μελέτης που συνόδευε την οικοδομική τους άδεια, και πολύ περισσότερο αυτών που κατασκευάστηκαν χωρίς καθόλου οικοδομική άδεια. Θα ήταν όντως ευχής έργο, να γίνεται κανονική στατική μελέτη επάρκειας για όλα τα αυθαίρετα κτίσματα, ανεξάρτητα από την χρήση του καθενός. Αυτό όμως απαιτεί καλή γνώση του σκελετού του κτίσματος και της θεμελίωσής του, με έλεγχο της ποιότητας και της ποσότητας των υλικών του φέροντος οργανισμού του. Όμως στα αυθαίρετα κτίσματα, δεν υπάρχουν (συνήθως) κατασκευαστικά σχέδια. Είναι πράγματι δύσκολη και ακριβή η διαδικασία να αποτυπωθούν πλήρως τα στοιχεία του φέροντα οργανισμού ενός υφισταμένου κτηρίου (π.χ. Αποτύπωση οπλισμών μέσα σε στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος, έλεγχος αντοχής beton ή φέρουσας τοιχοποιίας, αποτύπωση θεμελίωσης κλπ) Για τον λόγο αυτόν, το Προσχέδιο της Υπουργικής Απόφασης που σχολιάζουμε εδώ, διαχωρίζει τα αυθαίρετα κτίσματα σε δύο κατηγορίες: Αφενός σε κτίσματα κυρίως κατοικιών και αφετέρου σε κτίσματα “ειδικών χρήσεων” Για τα δεύτερα (τα κτίσματα “ειδικών χρήσεων”) προβλέπεται κανονικός έλεγχος – μελέτη στατικής επάρκειας. Για τα πρώτα όμως, προβλέπεται μόνον η “συμπλήρωση” ενός Δελτίου Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτων, όπου θα γίνεται μια απλή οπτική περιγραφή της στατικής συμπεριφοράς που έχει επιδείξει έως σήμερα το κτίσμα. Θα γίνεται δηλαδή με μια μορφή matrix choice, απογραφή για το κτίσμα, εάν είναι από σκελετό beton ή όχι, αν έχει pilotis, εάν έχει ρωγμές (σήμερα) και άλλα παρόμοια, σε επίπεδο μιας απλής “καταγραφής” ή “απογραφής” Ερώτημα: Ποιος μπορεί να ξέρει πως θα συμπεριφερθεί ένα κτίσμα σε έναν μελλοντικό σεισμό, συμπεραίνοντας από το γεγονός ότι σήμερα δεν έχει ρωγμές; Σε ένα δε κτίσμα, που μπορεί να μην έχει υποστεί ΠΟΤΕ στο παρελθόν του μια σεισμική φόρτιση ! Αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι “κλείνει την εκκρεμότητα ετών στα θέματα της στατικότητας των αυθαιρέτων” ούτε ότι η Πολιτεία “μεριμνά ως οφείλει για την ασφάλεια των κτισμάτων των πολιτών της” όπως είναι η επιθυμία του Υπουργού κ. Σταύρου Καλαφάτη, και ολόκληρου του Τεχνικού Κόσμου, που αισθάνεται “υπόλογος” (γιατί “ξέρει”) απέναντι στην κοινωνία (που “δεν ξέρει”). Συνοψίζοντας, βρισκόμαστε ενώπιον της σύγκρουσης δύο “καθηκόντων”: Από την μία να ελέγξουμε την ασφάλεια που παρέχουν τα αυθαίρετα κτίσματα κατοικιών και από την άλλη να μην επιβαρύνουμε με σημαντικά έξοδα τους ιδιοκτήτες τους, υποχρεώνοντάς τους να πληρώσουν για μία πλήρη στατική ανάλυση και έλεγχο στατικής επάρκειας της κατοικίας τους. Συμπέρασμα – πρόταση: Θεωρώ καταρχήν σωστή την διαφοροποίηση των κτισμάτων σε δύο κατηγορίες που προτείνει το σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης. Αλλά πιστεύω ότι το “Δελτίου Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτων” που πρέπει να συνοδεύει την πρώτη κατηγορία (κυρίως κατοικίες) πρέπει να “εμπλουτιστεί” και με κάποιους έστω στοιχειώδεις στατικούς υπολογισμούς, για να μπορούμε να έχουμε μια “αίσθηση” της παρεχόμενης ασφάλειας του κτίσματος, χωρίς να απαιτείται η πλήρης γνώση φέροντα οργανισμού του (οπλισμοί, θεμέλια, αντοχή Beton ή φέρουσας τοιχοποιίας κλπ) Ο “εμπλουτισμός” αυτός του ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α, μπορεί να γίνει ως εξής: Να ζητηθεί καταρχήν μία αποτύπωση του φέροντος οργανισμού του κτίσματος (πάνω από την θεμελίωση) σε επίπεδο ΜΟΝΟΝ διατομών φερόντων στοιχείων (πχ διατομές δοκών – υποστυλωμάτων ή πάχη φερουσών τοιχοποιιών). Είναι μια εύκολη διαδικασία, η οποία μπορεί να ενταχθεί άνετα στην φάση της γενικής αρχιτεκτονικής αποτύπωσης του αυθαιρέτου, που προβλέπεται ούτως ή άλλως. Αφού έχουμε την αποτύπωση του φέροντος οργανισμού της ανωδομής (σε επίπεδο διατομών και όχι σιδήρων ή αντοχών), μπορούμε να προβούμε σε μια στατική ανάλυση και να καθορίσουμε τους “απαιτούμενους οπλισμούς” ή την “απαιτούμενη αντοχή φέρουσας τοιχοποιίας”. Η στατική αυτή ανάλυση προτείνεται να γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς που ίσχυαν την περίοδο κατασκευής του αυθαιρέτου. (Βλέπε αναλυτική τεκμηρίωση της απόψεως αυτής παρακάτω, στις παρατηρήσεις για τις στατικές μελέτες επάρκειας που προβλέπονται για τα κτίσματα κατηγορίας ΙΙ) Η γνώση και μόνον των “απαιτουμένων οπλισμών” δοκών και υποστυλωμάτων (ή της απαιτούμενης αντοχής της φέρουσας τοιχοποιίας), έστω και αν δεν γνωρίζουμε τους πραγματικά υπάρχοντες οπλισμούς (ή την υπάρχουσα αντοχή της φέρουσας τοιχοποιίας) είναι ήδη ένα ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ εργαλείο για να προβούμε σε μια εκτίμηση της παρεχόμενης ασφάλειας του κτίσματος. Π.Χ: Αν από την στατική μελέτη προκύψει ότι μια υπάρχουσα κολόνα διαστάσεων 30/30 απαιτεί οπλισμό 4Φ20, μπορούμε να “υποθέσουμε” ότι η κολόνα είναι “επαρκής” έστω και αν δεν γνωρίζουμε πόσος οπλισμός υπάρχει σε αυτήν στην πραγματικότητα. Ενώ αν η ίδια κολόνα (διατομής 30/30) προκύψει ότι απαιτεί οπλισμό 12Φ20, μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι η υπάρχουσα κολόνα “χρειάζεται ενίσχυση” Για ακόμη μεγαλύτερη απλούστευση της διαδικασίας της “συμβατικής” αυτής στατικής μελέτης, και σε μια προσπάθεια να μειωθεί ο υπολογιστικός κόπος, άρα και το κόστος της μελέτης, μπορούμε να προτείνουμε και την εξής απλουστευτική διαδικασία μελέτης: Για κτήρια ήσσονος σημασίας (κατά την κρίση του μελετητή) με σκελετό οπλισμένου σκυροδέματος, ο έλεγχος επάρκειας των δοκών, επιτρέπεται να παραλείπεται. Η απαλλαγή αυτή προτάθηκε από το ΥΠΕΧΩΔΕ στην απόφαση 5371 / Β11 / 9-7-2008 που αφορούσε τις μελέτες στατικής επάρκειας και ενίσχυσης κτιρίων που υπέστησαν ζημιές από τον σεισμό του Ιουνίου 2008 στην Πάτρα (άρθρο 2 Κεφάλαιο ΙΙΙ παράγραφος 1 εδάφιο η/VII) Πρόταση 1. Να προστεθεί στην Υπουργική Απόφαση το εξής κείμενο: Το ΔΕλτίο ΔΟμικής Τρωτότητας Αυθαιρέτων ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α., πρέπει να συνοδεύεται και από σχέδια αποτύπωσης του φέροντα οργανισμού του κτίσματος πάνω από την θεμελίωση, σε επίπεδο διατομών φερόντων στοιχείων (πχ δοκοί – υποστυλώματα – φέροντες τοίχοι) Η αποτύπωση των περιεχομένων οπλισμών καθώς και ο έλεγχος ποιότητας υλικών (beton ,ή φέρουσας τοιχοποιίας) επιτρέπεται να παραλείπεται. Για κτίσματα με σκελετό οπλισμένου σκυροδέματος, θα γίνεται στατική μελέτη όπου θα καθορίζεται ο απαιτούμενος οπλισμός δοκών και υποστυλωμάτων. Για κτίσματα από φέρουσα τοιχοποιία, θα γίνεται έλεγχος πεσσών και υπολογισμός της απαιτούμενης αντοχής της τοιχοποιίας. Η στατική ανάλυση για τα ανωτέρω επιτρέπεται να γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς που ίσχυαν την περίοδο κατασκευής του αυθαιρέτου. Ειδικά για κτίσματα ήσσονος σημασίας (κατά την κρίση του μελετητή) με σκελετό οπλισμένου σκυροδέματος, ο υπολογισμός του απαιτούμενου οπλισμού των δοκών, επιτρέπεται να παραλείπεται. Κτίσματα κατηγορίας ΙΙ Παρατηρήσεις για την “Μελέτη Στατικής Επάρκειας Αυθαιρέτων” Η έννοια “νομιμοποίηση αυθαιρέτου κτίσματος”, έχει (κατά την άποψή μου) την εξής λογική ανάλυση: “Νόμιμο” κτίσμα θεωρείται αυτό που έχει μελετηθεί και κατασκευαστεί σύμφωνα με τις πολεοδομικές (και στατικές) διατάξεις που ισχύουν κατά τον χρόνο έκδοσης της σχετικής οικοδομικής άδειας. “Αυθαίρετο” θεωρείται ένα κτίσμα που έχει κατασκευαστεί (εν όλω ή εν μέρει) μη συμμορφούμενο με τις διατάξεις των “νομίμων” κτισμάτων, καθ υπέρβαση της αρχικής οικοδομικής του αδείας, ή και χωρίς καθόλου οικοδομική άδεια. “Νομιμοποίηση” νοείται η διαδικασία που θα εντάξει ένα “αυθαίρετο” κτίσμα στην οικογένεια των “νομίμων” κτισμάτων. Επομένως το μέγιστο που μπορούμε να ζητήσουμε από ένα αυθαίρετο κτίσμα που νομιμοποιείται, είναι να εκπληρώνει τις ίδιες υποχρεώσεις με τα “συνομήλικά” του νόμιμα κτίσματα. Και αφού εν προκειμένω αναφερόμαστε στο θέμα της στατικής επάρκειας, το μέγιστο που μπορούμε να ζητήσουμε κατά την νομιμοποίηση ενός αυθαιρέτου, είναι να ελεγχθεί (και πιθανώς να ενισχυθεί) σύμφωνα με τις διατάξεις που ίσχυαν την εποχή της κατασκευής του, έτσι ώστε να συμπεριληφθεί και αυτό στην κατηγορία των νόμιμων κτισμάτων της ιδίας περιόδου. Αυτή η λογική πρέπει να γίνει απόλυτα σαφής στην εν λόγω Υπουργική Απόφαση. Πρόταση 2. Να προστεθεί στην Υπουργική Απόφαση το εξής κείμενο: Ο έλεγχος της στατικής επάρκειας ενός (εν όλω ή εν μέρει) αυθαιρέτου κτίσματος, γίνεται με τις διατάξεις και τους κανονισμούς που ίσχυαν κατά την περίοδο της κατασκευής του. Αυτό δε, είτε η αυθαιρεσία έγκειται σε υπέρβαση ή αλλοίωση της αρχικής οικοδομικής αδείας (μερικώς αυθαίρετα κτίσματα), είτε έγκειται στην πλήρη ανυπαρξία οικοδομικής αδείας (συνολικά αυθαίρετα κτίσματα). Παρατηρήσεις στα κτίσματα κατηγορίας ΙΙ που απαλλάσσονται από την απαίτηση πλήρους στατικής μελέτης επάρκειας. Στο προσχέδιο της Υπουργικής Απόφασης, το εδάφιο ii, επιτρέπει να απαλλάσσονται από την υποχρέωση για πλήρη στατική μελέτη επάρκειας τα κτίσματα στα οποία το εμβαδόν του αυθαίρετου τμήματος, είναι μικρότερο από 20 m2. Εκτιμώ ότι είναι προτιμότερο οι εξαιρέσεις αυτού του είδους να γίνονται με βάση κάποιο ποσοστό επί του συνολικού εμβαδού του κτίσματος, και όχι με απόλυτους αριθμούς. Αυτό δε γιατί, σε ένα νόμιμο κτίσμα 500 πχ m2, μία υπέρβαση 20 m2 είναι όντως αμελητέα. Ενώ για ένα νόμιμο κτίσμα 40 m2, μία υπέρβαση 20 m2 είναι σημαντική. Ήδη όμως, τα εδάφια iii και iv αναφέρονται σε τέτοια ποσοστά, οπότε το εδάφιο ii μπορεί να καταργηθεί. Πρόταση 3. Να καταργηθεί το εδάφιο ii Να προστεθεί στην Υπουργική Απόφαση το εξής κείμενο: Για όλα τα αυθαίρετα κτίσματα κατηγορίας Ι και ΙΙ, όταν συντρέχει μία των περιπτώσεων που αναφέρονται στα δύο τελευταία εδάφια, τότε επιτρέπεται να συντάσσεται μόνον το ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α, χωρίς την ανάγκη εκτέλεσης κανενός είδους στατικής μελέτης.