Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΔΙΚΤΥΟ Φο.Δ.Σ.Α' | 8 Δεκεμβρίου 2014, 11:28

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Το ζήτημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, της οποίας ακρογωνιαίο λίθο αποτελεί η διαλογή στην πηγή, όπως προβλέπει τόσο η Ελληνική νομοθεσία όσο και η Ευρωπαϊκή Οδηγία ΕΚ/98/2008, αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα μείζον περιβαλλοντικό και κοινωνικό ζήτημα. Στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνονται σημαντικά ζητήματα για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων στην Ελλάδα, για τον τρόπο λειτουργίας των ΣΕΔ και τις υποχρεώσεις τους, την αξιοποίηση των εσόδων τους, τον έλεγχό τους, τη μείωση της γραφειοκρατίας σε θέματα αδειοδοτήσεων κ.α. Όσο αφορά την «ενίσχυση της ανακύκλωσης» και «την βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων», σαφώς και η χωριστή συλλογή των τεσσάρων ρευμάτων των ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί) θα αποτελούσε τον πιο ενδεδειγμένο τρόπο για τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου μοντέλου διαχείρισης των αποβλήτων. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες στον τομέα της αναβάθμισης της ανακύκλωσης κυρίως από την πλευρά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης επιτυγχάνοντας κάποια σημαντικά ποσοστά ανακύκλωσης χωρίς ωστόσο να επιτυγχάνονται πάντα οι στόχοι της εθνικής-ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Το παρόν σχέδιο νόμου υποχρεώνει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε σύντομο χρονικό διάστημα να εφαρμόσει χωριστή συλλογή των αποβλήτων συσκευασίας χωρίς ωστόσο να έχουν προηγηθεί σημαντικά επιπλέον βήματα για την επίτευξη του στόχου αυτού. Το εγχείρημα της χωριστής συλλογής ξεκινάει καταρχάς από τα νοικοκυριά όπου θα κληθούν να συλλέγουν τα απορρίμματά τους σε 6 ξεχωριστούς κάδους (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί, οργανικά και σύμμεικτα) και έπειτα από τους Δήμους όπου θα κληθούν να συλλέγουν τα απορρίμματα των κάδων με ένα ριζικά αλλαγμένο σύστημα. Με προφανείς τις αδυναμίες διαχείρισης του υπάρχοντος συστήματος των δύο κάδων (μπλε, πράσινος) και τη μη επίλυση καταρχάς των διαπιστωμένων προβλημάτων του [όπου πολλοί πολίτες δεν έχουν ακόμα την κατάλληλη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση στα θέματα της ανακύκλωσης (παρά το πέρας πολλών ετών από την εφαρμογή του) με αποτέλεσμα ο μπλε κάδος να χρησιμοποιείται ως κοινός κάδος σύμμεικτων, όπου πολλοί Δήμοι είτε αδυνατούν είτε μετά δυσκολίας συλλέγουν τους δύο κάδους λόγω οικονομοτεχνικών προβλημάτων (οικονομικά προβλήματα, έλλειψη προσωπικού, έλλειψη τεχνικών μέσων κ.α.), όπου τα ανακυκλώσιμα υλικά αποτελούν αντικείμενο σύλησης από κυκλώματα παραοικονομίας, κ.α.] είναι εξαιρετικά δύσκολο να φανταστούμε ότι η εφαρμογή των προωθούμενων διατάξεων θα επιφέρει σίγουρα βελτίωση των σχετικών αποτελεσμάτων στην ανακύκλωση. Δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει την χωριστή συλλογή των επιμέρους αποβλήτων υλικών συσκευασίας «εφόσον είναι εφικτό από τεχνικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής απόψεως» θα ήταν συνετό πριν την υποχρεωτική εφαρμογή του παρόντος νομοσχεδίου να υπάρξει μελέτη η οποία να αποδεικνύει την δυνατότητα εφαρμογής του και την αποτελεσματικότητά του σύμφωνα με τα τεχνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά κριτήρια της χώρας μας. Για την επίτευξη ενός τέτοιου εγχειρήματος θα ήταν ορθότερη η εφαρμογή της χωριστής συλλογής σε πιλοτικό επίπεδο σε ορισμένους Δήμους προκειμένου να καταγραφούν όλες οι αναγκαίες τεχνικές και οικονομικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για την εφαρμογή, να καταγραφούν οι δυσχέρειες του συστήματος και να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα προκύψουν, και εν τέλει να εξαχθούν τα συμπεράσματα τα οποία θα αποτυπώσουν την δυνατότητα της υποχρεωτικής εφαρμογής του Νόμου στη χώρα. Η σύσκεψη των άμεσα εμπλεκόμενων φορέων και κυρίως των Δήμων όπου θα κληθούν να εφαρμόσουν το νέο σύστημα, αποτελεί άμεση προτεραιότητα προκειμένου μέσα από την διεξοδική τους συζήτηση να ενσωματωθούν οι βέλτιστες προτάσεις για το μείζον ζήτημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, να καθοριστεί ο τρόπος χρηματοδότησης και στήριξης τους και να επιτευχθεί με αυτό τον τρόπο η μετέπειτα ομαλή μετάβαση από το υφιστάμενο στο νέο προτεινόμενο σύστημα διαλογής. Μια εξίσου σημαντική διάταξη του νομοσχεδίου αφορά τις άδειες συλλογής και μεταφοράς των αστικών στερεών αποβλήτων όπου μέσα από τις προωθούμενες ρυθμίσεις μειώνεται η γραφειοκρατία για την έκδοσή τους ενώ εξαιρεί τους Δήμους από την έκδοσή τους. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική διάταξη η οποία ως πιο ολοκληρωμένη θα πρέπει να συμπεριλάβει και τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) αφού και οι φορείς αυτοί ασκούν μια κατ’ εξοχήν αυτοδιοικητική αρμοδιότητα η οποία περιλαμβάνει τη προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων όπως και την συλλογή - αποκομιδή που κάνουν σε περίπτωση ανάθεσης από τους Δήμους μέλη τους, σύμφωνα με το ν. 3613/07. Δεδομένων των υποχρεώσεων των ΦοΔΣΑ για μεταφορά των απορριμμάτων (πχ. από το σταθμό μεταφόρτωσης στο ΧΥΤΑ κτλ) ή και της συλλογής απορριμμάτων σύμφωνα με το ν.3613/07 αλλά και λόγω της αυτοδιοικητικής αρμοδιότητας που ασκούν οι ΦοΔΣΑ θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο αρ. 18 του νομοσχεδίου και να εξαιρεθούν, όπως προβλέπεται και για τους Δήμους, από την έκδοση άδειας συλλογής και μεταφοράς των απορριμμάτων. Σχετικά με το άρθρο 12 του νομοσχεδίου, η σύνθεση της «επιτροπής διαβούλευσης» που δημιουργείται με σκοπό τη διαβούλευση επί θεμάτων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων θα πρέπει να διευρυνθεί με επιπλέον μέλη από την Τοπική Αυτοδιοίκηση όπως και από εκπροσώπους των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων αφού αποτελούν τους πλέον αρμόδιους για την εφαρμογή των επί διαβούλευση θεμάτων της επιτροπής και δραστηριοποιούνται στο χώρο της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων. Τέλος, και όσο αφορά τα βιοαπόβλητα, στο άρθρο 20 τίθεται ο στόχος της χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων στο 5% του συνολικού βάρους των βιοαποβλήτων μέχρι το 2015 και στο 20% έως το 2020. Τέτοιοι υψηλοί στόχοι θα μπορούσαν να επιτευχθούν μόνο στην περίπτωση που υπάρξουν τα απαραίτητα χρηματοδοτούμενα προγράμματα που θα ενισχύσουν το συγκεκριμένο ρεύμα. Να σημειώσουμε ότι ήδη υπάρχουν προτάσεις από Δήμους και ΦοΔΣΑ για χρηματοδότηση των παραπάνω ενεργειών που μέχρι σήμερα δεν έχουν εγκριθεί με αποτέλεσμα να καθιστούν τους παραπάνω στόχους μη ρεαλιστικούς.