Αρχική Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης ΑποβλήτωνΣχόλιο του χρήστη Ε.Δ.Ε.Υ.Α. | 11 Ιουνίου 2015, 12:23
  • Σχόλιο του χρήστη 'Ε.Δ.Ε.Υ.Α.' | 11 Ιουνίου 2015, 12:23

    Η Ένωση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης – Ε.Δ.Ε.Υ.Α. εκπροσωπεί 117 Δημοτικές Επιχειρήσεις 'Υδρευσης-Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) σε σύνολο 130 περίπου Δ.Ε.Υ.Α. που λειτουργούν στη χώρα μας και καλύπτουν με τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους (ύδρευση - αποχέτευση - επεξεργασία λυμάτων) 5.222.077 κατοίκους στην Ελλάδα. Οι Δ.Ε.Υ.Α. ως λειτουργοί των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας παράγουν το μισό περίπου της συνολικής παραγόμενης ποσότητας ιλύος. Επιπρόσθετα απασχολούν επιστημονικό προσωπικό με μακρά εμπειρία στα σχετικά προβλήματα. Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. καταθέτει τις παρατηρήσεις αυτές σχετικά με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων επικεντρώνοντας στην διαχείριση της ιλύος που παράγεται στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, δηλαδή αυτό που αναφέρεται ως ιλύες αστικού τύπου. Η διάθεση της αφυδατωμένης ιλύος που παράγεται από τις εγκαταστάσεις αυτές αποτελεί σήμερα ένα από τα μεγάλα και δυσεπίλυτα προβλήματα, πού αφορούν την χρήση και την αποδοτική λειτουργία των εγκαταστάσεων. Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία το υλικό αυτό έχει χαρακτηριστεί μη επικίνδυνο στερεό απόβλητο (με ΕΚΑ 190805) δεν έχει ληφθεί καμία πρόνοια για την ολοκληρωμένη, οικονομικά και περιβαλλοντικά αποδεκτή και βιώσιμη διαχείριση του. Παρ’ όλα αυτά στις Δ.Ε.Υ.Α. υπάρχουν πολλές καλές πρακτικές διαχείρισης ιλύος με εφαρμογή κυρίως στην γεωργία απ’ ευθείας ή μετά από ηλιακή ξήρανση ή με παράδοση της ιλύος σε εταιρείες παραγωγής εδαφοβελτιωτικών. Επιπρόσθετα, το τελευταίο διάστημα, ορισμένες ΔΕΥΑ έχουν εφαρμόσει σε ΕΕΛ με επιτυχία τεχνικές δραστικού περιορισμού της παραγόμενης ιλύος, ενέργεια που εναρμονίζεται πλήρως με τον κεντρικό στόχο της “ελαχιστοποίησης των παραγόμενων αποβλήτων”. Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. συμφωνεί ότι η ορθή διαχείριση πρέπει να στοχεύει στην αποσύνδεση της ιλύος από την έννοια «απόβλητο» και τη δημιουργία των προϋποθέσεων αξιοποίησης της ως «πόρου» είτε με την επιστροφή της στο έδαφος κύρια ως εδαφοβελτιωτικό είτε με την εκμετάλλευση του ενεργειακού της δυναμικού Όσον αφορά στον στόχο της ελαχιστοποίησης της διάθεσης σε ΧΥΤΑ στο 5% κρίνεται ότι ο στόχος είναι πολύ φιλόδοξος για το άμεσο μέλλον. Για να γίνουν οι απαραίτητες υποδομές ανάκτησης απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις από τις ΔΕΥΑ (200.000.000 € σύμφωνα με το ΕΣΔΑ). Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμιά χρηματοδότηση η δαπάνη αυτή θα πρέπει να μετακυλισθεί στην κατανάλωση του νερού με συνέπεια την μεγάλη αύξηση των τιμολογίων. Το μέτρο του ΕΠΠΕΡΑΑ που αφορούσε διαχείριση ιλύος σε Δ.Ε.Υ.Α. ύψους 30.000.000 € και στο οποίο υπέβαλαν αιτήσεις πολλές Δ.Ε.Υ.Α. με προτάσεις κυρίως για εφαρμογή στην γεωργία δεν ενεργοποιήθηκε.Κατά συνέπεια αν ο στόχος του 5% διατηρηθεί θα πρέπει να προβλεφθεί ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα επίτευξης του, ενδεχομένως με ενδιάμεσα στάδια και ρεαλιστικούς στόχους. Όσον αφορά στο στόχο της ενεργειακής αξιοποίησης της ιλύος επισημαίνεται ότι (1) δεν υπάρχει εμπειρία μέχρι στιγμής για παραγωγή βιοαερίου με συν-επεξεργασία και άλλων αποβλήτων και (2) οι τεχνολογίες της καύσης ή/και αεριοποίησης είναι εφαρμογές τεχνολογικά σύνθετες και αντιμετωπίζονται αρνητικά από την κοινή γνώμη ως δυνητικά πηγές επικίνδυνης αέριας ρύπανσης. Επομένως είναι δύσκολο να επιτευχθεί η κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης των αποβλήτων καθόσον η μόνη διέξοδος θα είναι η παράδοση της ιλύος σε ιδιωτικές εταιρίες διαχείρισης αποβλήτων (ενδεχομένως εκτός Ελλάδος) έναντι σημαντικού κόστους για τις ΔΕΥΑ αλλά και για την εθνική οικονομία σε περίπτωση εξαγωγής της ιλύος ή εισαγωγής πολύ δαπανηρής τεχνολογίας. Στην Διαχείριση ιλύος-ποσοτικοποίηση στόχων μπορεί να αναφερθεί ότι η ανάκτηση επιπλέον μπορεί να γίνεται μέσω: • διάθεσης στην δασοπονία (δηλαδή σε δασικές φυτείες που προορίζονται ιδίως για ξυλεία, χαρτί, καλλωπιστικά δένδρα καθώς και σε δασωτέες και αναδασωτέες εκτάσεις) έπειτα από υγιεινοποίηση, αδρανοποίηση-σταθεροποίηση και σχετική ξήρανση). • παραγωγής δομικών προϊόντων όπως πλακιδίων, τούβλων, υπόβαθρα δρόμων κλπ Όσον αφορά τα νομοθετικά μέτρα με την έκδοση νέας ΚΥΑ: Η ισχύουσα ΚΥΑ 80568/4225/91 σχετικά με τις μεθόδους, όρους και περιορισμούς για την χρησιμοποίηση στην γεωργία της ιλύος που προέρχεται από επεξεργασία οικιακών και αστικών λυμάτων (ΦΕΚ 641/Β/7-8-1991) έχει εναρμονισθεί με την ισχύουσα ως σήμερα Οδηγία 86/278/ΕΟΚ σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και ιδίως του εδάφους κατά τη χρησιμοποίηση της ιλύος καθαρισμού λυμάτων στη γεωργία. Με την νέα ΚΥΑ θα πρέπει να γίνει προσπάθεια ώστε να συμπεριληφθούν οι σύγχρονες απόψεις και επιστημονικές γνώσεις σχετικά με το θέμα και οι μέχρι σήμερα τροποποιήσεις του νομικού πλαισίου. Το τελικό κείμενο του Σχεδίου της ΚΥΑ θα πρέπει να είναι ένα απλό, κατανοητό και μη γραφειοκρατικό θεσμικό πλαίσιο ώστε να αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ορθή και ασφαλή εφαρμογή της ιλύος στο έδαφος. Το πλαίσιο εφαρμογής πρέπει να συνοδεύεται και από ένα πλαίσιο κινήτρων και θετικής πολιτικής βούλησης εκφρασμένης με σαφή μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση. Το πλαίσιο πρέπει να είναι ευέλικτο, ρεαλιστικό και να θεωρεί τους εμπλεκόμενους, φορείς που συνδράμουν την υπόθεση της εδαφικής προστασίας και κλιματικής αλλαγής. Ήδη η ΕΔΕΥΑ έχει συμμετάσχει επανειλημμένα στην διαβούλευση για το σχέδιο της νέας ΚΥΑ και έχει καταθέσει τεκμηριωμένες απόψεις λόγω και της εμπειρίας από την εφαρμογή της ισχύουσας ΚΥΑ. Τέλος προτείνεται να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά αντί του όρου «ιλύς» η τουλάχιστον παράλληλα με αυτόν ο όρος «βιοστερεά» ένας πολύ δόκιμος όρος πού χρησιμοποιείται σήμερα σ’ όλα σχεδόν τα επιστημονικά δοκίμια (βιβλία, περιοδικά, τεχνικές μελέτες κι άλλα). Ο όρος «ιλύς» (sludge) έχει χρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια για να προσδιορίσει τα εναπομένοντα υλικά που παράγονται κατά την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων. Το 1994 το Water Environment Federation (ΗΠΑ) υιοθέτησε μια πολιτική σύμφωνα με την οποία με τον όρο βιοστερεά (biosolids) ορίζεται το κυρίως οργανικό στερεό που προκύπτει από την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων και το οποίο μπορεί να ανακυκλωθεί αποτελεσματικά. Σαν στερεά (solids) ορίζονται τα εναπομένοντα υλικά (υπολείμματα) από την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων. Τα στερεά τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία ώστε να είναι κατάλληλα να αξιοποιηθούν ονομάζονται βιοστερεά (biosolids). Ο όρος ιλύς (sludge) χρησιμοποιείται όταν γίνεται αναφορά σε ανεπεξέργαστα στερεά υλικά. Με τον όρο βιοστερεά, αντί για τον όρο ιλύ και πολύ χειρότερα για τον όρο λυματολάσπη όπως είναι δυστυχώς ευρέως γνωστό το υλικό αυτό, μπορεί να γίνει ευκολότερα αποδεκτό από τους ενδεχόμενους χρήστες αλλά και το κοινό.