Αρχική Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης ΑποβλήτωνΣχόλιο του χρήστη Κυρκίτσος Φίλιππος Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης | 12 Ιουνίου 2015, 09:05
  • Σχόλιο του χρήστη 'Κυρκίτσος Φίλιππος Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης' | 12 Ιουνίου 2015, 09:05

    ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ - ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΕΡΟΣ Φίλιππος Κυρκίτσος Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης Νίκος Χαραλαμπίδης Greenpeace Βαγγέλης Κουκιάσας Δίκτυο Μεσόγειος SOS Αθήνα, 11 Ιουνίου 2015 3. ΚΡΙΣΙΜΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΟ ΕΣΔΑ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ Όπως αναφέραμε και στην εισαγωγή υπάρχουν αρκετά κρίσιμα σημεία στο ΕΣΔΑ, που δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για την σκοπιμότητά τους, την αποτελεσματικότητά τους ή για τον τρόπο εφαρμογής τους, και τα οποία μπορούν να μας οδηγήσουν σε αδιέξοδα, πισωγυρίσματα, αναποτελεσματική αύξηση κόστους ή σε αδράνεια για πολλά χρόνια. Σε αυτά τα κρίσιμα σημεία δεν συμπεριλαμβάνουμε πολλά λανθασμένα στοιχεία, και κατ’ επέκταση λάθος υπολογισμούς και εκτιμήσεις, που εντοπίσθηκαν στην τεχνική-αριθμητική πλευρά του ΕΣΔΑ. Για αυτές τις περιπτώσεις θα έπρεπε να γίνει μία εμπεριστατωμένη τεχνική συζήτηση με τους χειριστές των υπολογισμών, διότι τίθενται ποσοτικοί στόχοι με λάθος στοιχεία εκκίνησης, με σοβαρές συνέπειες στην τεχνική και νομική επίτευξή τους. Παρακάτω, γίνεται παρουσίαση μόνο στα κρίσιμα σημεία, που επηρεάζουν σοβαρές πτυχές της πολιτικής του ΕΣΔΑ. 3.1 ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΣΤΙΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΔΣΠ Δεν υπάρχει λόγος να εγκλωβιστούμε σε συγκεκριμένο αριθμό κάδων ή ρευμάτων για τη ΔσΠ. Η αποτελεσματική ΔσΠ είναι μία τεχνική και οικονομική εξίσωση, όπου υπεισέρχονται κάθε χρονική στιγμή πολλοί αστάθμητοι παράγοντες. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχει βέλτιστος αριθμός κάδων ή ρευμάτων, αλλά κάθε φορά σε κάθε περιοχή θα πρέπει να αναζητούμε τη βέλτιστη επιλογή. Η αυστηρή νομοθέτηση συγκεκριμένου αριθμού κάδων ή ρευμάτων, μόνο επιπλέον κόστος θα φέρει στην ανακύκλωση χωρίς κατ’ ανάγκη να αυξήσει τις ανακτώμενες ποσότητες. Ως οικολογικές οργανώσεις έχουμε προτείνει η πολιτεία να είναι πολύ ευέλικτη στο θέμα του αριθμού των κάδων ή των ρευμάτων για να πετύχουμε ποιοτική, αποτελεσματική και οικονομική ΔσΠ. Αυτή η πολιτική θα πρέπει να είναι προσαρμόσιμη στις γεωγραφικές και τοπικές συνθήκες, στην οικονομική κατάσταση και τα τεχνικά δεδομένα και να παρακολουθεί συνεχώς τις συνθήκες και αναλόγως να προσαρμόζεται. Για παράδειγμα, σε αυτή την περίοδο της οικονομικής κρίσης οι οικολογικές οργανώσεις θεωρούμε ότι η αποδοτικότερη και οικονομικότερη ανακύκλωση μπορεί να γίνει με ταυτόχρονο συνδυασμό διαφόρων μεθόδων ΔσΠ, ανάλογα με την περιοχή ως εξής: • Στις απομακρυσμένες περιοχές, δήμους και νησιά μπορεί να υπάρχει ξεχωριστό ρεύμα ή κάδος για το χαρτί, στοχευμένο ρεύμα για το γυαλί, ξεχωριστό ρεύμα για μέταλλα & πλαστικά μαζί ή ακόμη και ξεχωριστά ρεύματα για επιμέρους υλικά, εάν κριθεί κατά τόπους αποδοτικό. Π.χ. σε πολύ τουριστικές περιοχές το καλοκαίρι θα μπορούσε να σχεδιαστεί και η στοχευμένη συλλογή αλουμινίου, πλαστικού PET κ.α. • Στα μεγάλα αστικά κέντρα, που βρίσκεται το περίπου 80% του πληθυσμού, αρκεί σήμερα ένας ξεχωριστός κάδος ή ρεύμα για πλαστικά-μέταλλα-μικτές συσκευασίες και χαρτί μαζί, ένας στοχευμένος κάδος για το γυαλί και πιλοτικά προγράμματα με ξεχωριστό κάδο για το χαρτί σε κάποιους αντιπροσωπευτικούς δήμους, που αργότερα μπορούν να επεκταθούν και σε όλους τους δήμους, όταν το χαρτί δεν θα αφαιρείται-κλέβεται όπως σήμερα. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ξεχωριστή καμπάνα ή κάδος για το χαρτί σε προστατευόμενα σημεία (π.χ. σχολεία, εμπορικά κέντρα, χώρους γραφείων, χώρους συνάθροισης πολλών ατόμων κ.α.). • Επέκταση κάδων: Επειδή οι πόροι δεν είναι απεριόριστοι, είναι αποδοτικότερο να επενδύσουμε πρώτα στην πύκνωση των συστημάτων συλλογής (λιγότεροι κάτοικοι ανά κάδο) και στην γεωγραφική επέκταση για πλήρη κάλυψη της Ελλάδας και μετά να επενδύσουμε σε περισσότερους κάδους και ρεύματα ανά υλικό. • Νέοι μέθοδοι ΔσΠ: Θα πρέπει να δοκιμαστούν και στην Ελλάδα και άλλοι μέθοδοι ΔσΠ, όπως η αποκομιδή Πόρτα – Πόρτα ή η διαχωρισμένη χρονικά αποκομιδή και αφού αξιολογούμε τα αποτελέσματα, ανάλογα να τροποποιούμε διαχρονικά τις επιλογές μας, με οδηγό πάντα το βέλτιστο ποιοτικό & ποσοτικό αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό κόστος. Αυτές οι δύο μέθοδοι ΔσΠ δεν απαιτούν υποχρεωτικά κάδους και μπορούν να αλλάξουν ριζικά την ΔσΠ, άρα θα πρέπει να τις δοκιμάσουμε προσαρμοσμένες στα Ελληνικά δεδομένα. Δεν πρέπει να κάνουμε το ίδιο λάθος, που έγινε τον Δεκέμβριο του 2014 με τη νομοθετική πρόταση του τότε υπουργού ΠΕΚΑ κ. Μανιάτη, η οποία προσπάθησε να νομοθετήσει 4 υποχρεωτικά ρεύματα (χαρτί, γυαλί, μέταλλο, πλαστικό), όταν είναι γνωστό ότι υπάρχουν ανυπέρβλητα τεχνικά και οικονομικά εμπόδια. Για παράδειγμα δεν έχει νόημα να τοποθετείται ξεχωριστό ρεύμα ή κάδος για τα πλαστικά, τα οποία είναι 7-10 διαφορετικά πολυμερή και ως εκ τούτου θα πρέπει να μεταφερθούν υποχρεωτικά για περαιτέρω πλήρη διαχωρισμό, ώστε μετά να οδηγηθούν σε διαφορετικούς αποδέκτες για τελική ανακύκλωση. Αυτό ισχύει και για τα μέταλλα, που είναι τριών ειδών. Άρα είναι πολύ αποδοτικό να μπαίνουν τα πλαστικά, οι μικτές συσκευασίες και τα μέταλλα μαζί και να γίνεται σε επόμενο στάδιο ο ακριβής διαχωρισμός τους (π.χ. στα υπάρχοντα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών - ΚΔΑΥ) και η προώθηση για ανακύκλωση στους διαφορετικούς αποδέκτες. Επίσης, δεν υπάρχει κανένα όφελος σήμερα να τοποθετηθούν παντού στις μεγάλες πόλεις ξεχωριστοί διάσπαρτοι κλασικοί κάδοι για το χαρτί, γιατί απλούστατα θα αφαιρείται πολύ πιο εύκολα από τους ρακοσυλλέκτες. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η ευελιξία στις μεθόδους ΔσΠ προτείνεται και επίσημα από την ΕΕ σε σχετικό Οδηγό, που εξέδωσε τον Ιούνιο 2012 προς τα κράτη μέλη, για το πώς μπορούν να εφαρμόζουν την Οδηγία 98/2008/EC. Εκεί αναφέρεται ότι κάθε κράτος μέλος μπορεί να κάνει την ΔσΠ με όποια μέθοδο επιλέγει, είτε με ένα, δύο ή όσους κάδους και ρεύματα επιθυμεί, αρκεί να ανακτώνται οι ποσότητες των υλικών που τίθενται ως στόχοι και τα υλικά αυτά να έχουν υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Μάλιστα, όλα τα κράτη, ακολουθώντας τις διευκρινήσεις της ΕΕ εφαρμόζουν ένα μεγάλο εύρος μεθόδων και τεχνικών μέσων ΔσΠ για να επιτύχουν τους στόχους της Οδηγίας. Όταν λοιπόν αυτή είναι η μεγάλη εικόνα της ΔσΠ στην ΕΕ, γιατί και η Ελλάδα, εν μέσω της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης, να μην είναι ευέλικτη; 3.2 Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΑΝΑ ΔΗΜΟ Τι μπορεί να γίνεται σε επίπεδο γεωγραφικών ορίων κάθε δήμου: Οι οικολογικές οργανώσεις είμαστε οι πρώτοι που υποστηρίξαμε ότι οι δήμοι πρέπει να εμπλακούν πολύ περισσότερο στη ΔΣΑ και να επιτρέπουν τα ΠΕΣΔΑ να γίνονται δράσεις και έργα σε τοπικό επίπεδο. Έχουμε δώσει μάχες για αυτό και θα συνεχίσουμε να δίνουμε. Συμφωνούμε με το ΕΣΔΑ ότι η διαχείριση σε απομακρυσμένους δήμους και νησιά μπορεί και πρέπει να γίνεται σχεδόν πλήρως με βάση τα όρια του δήμου. Όμως, στους δήμους των αστικών κέντρων (80% του πληθυσμού) μόνο μερικές σημαντικές πλευρές της ΔΣΑ μπορούν εύκολα να γίνονται σε επίπεδο δήμου, όπως π.χ.: α) πολλές σημαντικές δράσεις πρόληψης, β) η αποκομιδή, γ) η μεταφορά, δ) η ενημέρωση, ε) η εφαρμογή του ΠΟΠ, στ) η οικιακή κομποστοποίηση, ζ) η κομποστοποίηση οργανικών με μηχανικούς κομποστοποιητές. Για τους υπόλοιπους τομείς διαχείρισης των αποβλήτων ή για γενικότερες δράσεις, θα πρέπει να διευκρινίζεται η στρατηγική στο ΕΣΔΑ και να εξειδικεύεται στα ΠΕΣΔΑ ο τρόπος που εμπλέκονται οι δήμοι στις υπερτοπικές δράσεις και έργα ΔΣΑ. Τι δε μπορεί να γίνεται σε επίπεδο γεωγραφικών ορίων κάθε δήμου: Όπως αναφέρθηκε πριν, υπάρχουν σημαντικοί τομείς της ΔΣΑ, που μπορεί και πρέπει να γίνονται σε δημοτικό επίπεδο, ενώ υπάρχουν και άλλοι τομείς, που δεν μπορεί να υλοποιούνται πλήρως ή και καθόλου σε δημοτικό επίπεδο και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σε Περιφερειακό επίπεδο ή ακόμη και Εθνικό επίπεδο. Αυτά είναι: α) οι εθνικές δράσεις Πρόληψης, β) οι δράσεις και τα έργα επαναχρησιμοποίησης (εν μέρει με βάση το δήμο), γ) πολλά ειδικά ρεύματα αποβλήτων για ανακύκλωση και εναλλακτική διαχείριση (συσσωρευτές, μπαταρίες, ελαστικά, τηγανέλαια κ.α.), δ) τα Πράσινα Σημεία (ΠΣ) ή τα Ολοκληρωμένα Πράσινα Σημεία (ΟΠΣ), ε) οι μονάδες κομποστοποίησης, στ) οι μονάδες διαχείρισης συμμείκτων και προδιαλεγμένων οργανικών, ζ) η διαχείριση των ΑΕΚΚ, η) τα νοσοκομειακά και επικίνδυνα απόβλητα. Το παράδειγμα μιας μονάδας κομποστοποίησης: Για όλα τα προηγούμενα μπορούν να αναφερθούν συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως το παράδειγμα της δημιουργίας μονάδας κομποστοποίησης. Ένας δήμος, με πληθυσμό μικρότερο από 100.000 κατοίκους, είναι προτιμότερο και οικονομικότερο να αποφασίσει μαζί με τους γειτονικούς του δήμους τι μονάδα κομποστοποίησης χρειάζεται, διότι η μονάδα για να είναι αρκετά οικονομική πρέπει να έχει ένα ελάχιστο κρίσιμο μέγεθος και θα πρέπει να μελετηθούν όλοι οι παράγοντες και των γύρω δήμων για να αποφασιστεί τι δυναμικότητας μονάδα συμφέρει να γίνει στην περιοχή, ώστε να είναι οικονομική και να εξυπηρετεί και κάποιους γειτονικούς δήμους. Επίσης, και η χωροθέτηση μιας μονάδας κομποστοποίησης δεν είναι αυτονόητο, ότι μπορεί να γίνει σε κάθε δήμο, αλλά μπορεί να γίνει εκεί που υπάρχει κατάλληλος χώρος και θετική διάθεση. Ακριβώς το ίδιο πρέπει να γίνει και για τις μονάδες διαχείρισης συμμείκτων, τη χωροθέτηση των ΧΥΤΑ, τα ΠΣ ή τα ΟΠΣ, καθώς επίσης με τις οριζόντιες και Εθνικές Δράσεις Πρόληψης, την ανάπτυξη υποδομών ανακύκλωσης και εναλλακτικής διαχείρισης, την ανάπτυξη της επαναχρησιμοποίησης και της κοινωνικής οικονομίας κ.α. Το ΕΣΔΑ έχει την λογική της Περιφερειακής σχεδίασης, η οποία όμως δεν είναι ενιαία σε όλα τα σημεία του. Πρώτα ΕΣΔΑ μετά ΠΕΣΔΑ και στο τέλος Τοπικά Σχέδια δήμων: Από τα παραπάνω είναι προφανές ότι η στρατηγική διαχείριση αυτών των υπερτοπικών τομέων και δράσεων ΔΣΑ θα πρέπει να διευκρινίζεται στο ΕΣΔΑ και να εξειδικεύεται στα ΠΕΣΔΑ και να ακολουθούν τα τοπικά Σχέδια των δήμων, έχοντας σαν δεδομένη την μεγάλη εικόνα των έργων και των μονάδων της ευρύτερης περιοχής τους, ώστε να σχεδιάσουν το μίγμα των μεθόδων, που είναι αποδοτικότερο για τον δήμο τους. Δεν είναι λογικό και καθόλου πρακτικό και ρεαλιστικό να θέλουμε να πάμε ανάποδα, με κατάρτιση των Τοπικών Σχεδίων και μετά με εκπόνηση των ΠΕΣΔΑ, όπως για παράδειγμα ζητείται από διάφορες περιφέρειες. Προς τα πού θα πάμε στη διαχείριση των συμμείκτων; Μετά την κατάργηση των ΣΔΙΤ και επειδή τα σύμμεικτα θα υπάρχουν ακόμη για χρόνια, πρέπει να δούμε τι θα γίνει με τη διαχείρισή τους; Είναι βέβαιο ότι μέχρι να λειτουργήσει αποτελεσματικά η ΔσΠ, και για αρκετά χρόνια από σήμερα, το μεγαλύτερο ή ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των απορριμμάτων δεν θα διαχωρίζονται με ΔσΠ, αλλά θα καταλήγουν σαν σύμμεικτα απορρίμματα στους αντίστοιχους κάδους σκουπιδιών. Αναφέρεται στο ΕΣΔΑ ότι θα θεσμοθετηθεί, ώστε οι δήμοι να μπορούν να υλοποιούν όλο το φάσμα των δράσεων των τοπικών σχεδίων. Δηλαδή θα μπορούν να δημιουργούν και μονάδες διαχείρισης συμμείκτων μέσα σε κάθε δήμο; Θα πρέπει να διευκρινισθεί ξεκάθαρα στο ΕΣΔΑ εάν προτείνει αυτήν την στρατηγική και τεχνική επιλογή ή βλέπει την προώθηση Περιφερειακών μονάδων. Η εκτίμησή μας είναι ότι εάν επικρατήσει η λογική της μονάδας διαχείρισης συμμείκτων ανά δήμο ή ανά μερικούς δήμους, κινδυνεύει να μην μπορεί πρακτικά να εφαρμοσθεί, λόγω προβλημάτων χωροθέτησης, αδειοδότησης και κοινωνικής αποδοχής, ενώ θα έχει πολλαπλάσιο οικονομικό κόστος σε σύγκριση με τη δημιουργία μεγαλύτερων, αλλά ελάχιστων Περιφερειακών μονάδων. Στο σημείο αυτό διευκρινίζουμε ότι οι περιφερειακές μονάδες δεν προτείνεται να τις λειτουργούν κατ’ ανάγκη ιδιώτες, αλλά μπορεί να τις λειτουργούν και με ευθύνη των δήμων ή και των Περιφερειών. Στην Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης μελετήσαμε το συγκεκριμένο πρόβλημα για την Αττική και καταλήξαμε ότι σε σχέση με περιφερειακές μονάδες διαχείρισης συμμείκτων η Αττική χρειάζεται σήμερα εκσυγχρονισμό του ΕΜΑΚ και μία ακόμη μονάδα δυναμικότητας 160.000 t/y/βάρδια, που θα λειτουργεί 24 ώρες ημερησίως και θα μπορεί να δέχεται και προδιαλεγμένα οργανικά με σημαντικά μικρότερη χρέωση, ως κίνητρο για ΔσΠ των οργανικών. Αυτή η πρόταση είναι πολύ πιο οικονομική και ρεαλιστική από το να δημιουργηθούν για παράδειγμα 33 μικρές μονάδες διαχείρισης συμμείκτων ή ακόμη και λιγότερες μονάδες, στους 65 δήμους της Αττικής. Δεν μας είναι σαφές τι ακριβώς προτείνει το ΕΣΔΑ. Τα ΠΕΣΔΑ μπορούν να συγκρίνουν τις όποιες επιλογές για τις μονάδες συμμείκτων: Αντί να καταργούμε την μία επιλογή (ΣΔΙΤ) και να θεσμοθετούμε την άλλη (μονάδα ανά δήμο?) και επειδή η διαχείριση των συμμείκτων είναι και τεχνικό & οικονομικό θέμα, προτείνουμε το αυτονόητο: Να μελετηθούν και συγκριθούν και οι δύο επιλογές. Τα Περιφερειακά Σχέδια (ΠΕΣΔΑ) σε όλες τις περιφέρειες, μπορούν και πρέπει να μελετήσουν και να συγκρίνουν οικονομικά, περιβαλλοντικά και διαχειριστικά τις δύο εναλλακτικές επιλογές: α) Μία μικρή μονάδα συμμείκτων σε κάθε 1-4 δήμους και β) μία ή περισσότερες μεγαλύτερες περιφερειακές μονάδες. Από την σύγκριση αυτή, στην οποία θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη όλες οι απαραίτητες παράμετροι, θα φανεί ποια είναι η πιο συμφέρουσα επιλογή για τις τοπικές κοινωνίες. Στην Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, αφού κάναμε αυτή την άσκηση σε Αττική και Κρήτη, καταλήξαμε ότι οι κατάλληλου και μικρού σχετικά μεγέθους περιφερειακές μονάδες για τα όποια σύμμεικτα θα παράγονται ακόμη, είναι η πλέον συμφέρουσα επιλογή. Τα ΠΕΣΔΑ θα πρέπει να το διερευνήσουν, ώστε να έχουμε μπροστά μας αντικειμενικά συγκριτικά δεδομένα και να μπορούν να παίρνονται ασφαλέστερες πολιτικές αποφάσεις. 3.3 ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΤΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ Ή ΤΑ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ; Στο ΕΣΔΑ δεν είναι πλήρως κατανοητό το που θα οδηγούνται οι μεγάλες ποσότητες συμμείκτων για όσα χρόνια παράγονται ή τα όποια υπολείμματα από μονάδες, που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν. Μήπως στους υπάρχοντες ΧΥΤΑ; Μήπως θα «ταξιδεύουν» με τεράστιο κόστος για να πάνε στον πιο κοντινό ΧΥΤΑ; Στην Αττική, για παράδειγμα, θα συνεχίσουν να καταλήγουν στη Φυλή και για πόσο χρονικό διάστημα; Θα δημιουργηθούν και άλλοι ΧΥΤΑ σε Αττική και στις άλλες περιοχές της χώρας; Μήπως κάθε δήμος θα επιδιώξει να δημιουργήσει τον δικό του μικρό ΧΥΤΑ; Ή μήπως το ΕΣΔΑ θεωρεί ότι σε 3-4 χρόνια δεν θα υπάρχουν σύμμεικτα ή υπολείμματα και άρα δεν θα έχουμε ακόμη ανάγκη τους ΧΥΤΑ; Επίσης, υπεισέρχεται και μια νέα παράμετρος στο όλο πρόβλημα, όπου, με βάση την εν εξελίξει αναθεώρηση της Οδηγίας 98/2008 θα απαγορεύεται σύντομα να διατίθενται σε ΧΥΤΥ σύμμεικτα απορρίμματα και ανακυκλώσιμα υλικά με τον φόβο και νέων προστίμων. Άρα, δυστυχώς, το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό, διότι εκτιμάμε ότι για αρκετά χρόνια ακόμη θα έχουμε ανάγκη τους ΧΥΤΥ και θα πρέπει να προετοιμασθούμε και συνεννοηθούμε σαν κοινωνία για ρεαλιστικές και αποδεκτές κοινωνικά νέες χωροθετήσεις στις περιοχές, που ήδη έχουν κορεστεί οι υπάρχοντες ΧΥΤΑ. Είναι βέβαιο ότι το ΕΣΔΑ, δεν μπορεί να λύσει άμεσα αυτό το διαχρονικό πρόβλημα, όμως το ΥΠΑΠΕΝ, θα πρέπει να λαμβάνει συνεχώς υπόψη του όλες τις εξελίξεις και να κάνει κάθε φορά τις κατάλληλες επιλογές. 3.4 ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΛΑΣΠΕΣ Στο ΕΣΔΑ η κομποστοποίηση της λάσπης από βιολογικούς και η αξιοποίησή της στη γεωργία μπαίνει στο ίδιο επίπεδο με την ανάκτηση ενέργειας από την λάσπη. Η ανάκτηση ενέργειας από τις λάσπες εάν γίνεται με ξήρανση σε ειδικές μονάδες ή με ηλιακή ξήρανση και μετά καύση σε ιδιαίτερες μονάδες καύσης, έχει τεράστιο κόστος και θα πρέπει να αποκλειστεί για οικονομικούς και μόνο λόγους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: το κόστος διαχείρισης της λάσπης από την Ψυτάλλεια είναι υπέρογκο επειδή χρησιμοποιεί αυτό τον συνδυασμό μεθόδων. Εάν η ανάκτηση ενέργειας γίνεται με τη μέθοδο της ηλιακής ξήρανσης και μετά χρήση του ξηραμένου υλικού ως εναλλακτικό καύσιμο είναι καλύτερη επιλογή από την προηγούμενη, αλλά είναι σαφώς πιο ακριβή και πολύ λιγότερο φιλική στο περιβάλλον από την κομποστοποίηση. Αντίθετα, η κομποστοποίηση της λάσπης είναι η φιλικότερη προς το περιβάλλον μέθοδος διαχείρισης, βελτιώνει τη γονιμότητα των ελληνικών εδαφών, βοηθάει την αγροτική παραγωγή και είναι πολύ πιο οικονομική. Πραγματικά, δεν καταλαβαίνουμε τους λόγους της επιλογής και της ανάκτησης ενέργειας από την λάσπη, ούτε έχουν ποτέ εξηγηθεί από τους αρμόδιους. Ελπίζουμε ότι τώρα θα δοθούν κάποιες τεκμηριωμένες εξηγήσεις. 3.5 ΈΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΣΕΔ ΜΕΣΩ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Σαφώς οι έλεγχοι των ΣΕΔ πρέπει να γίνονται συνεχώς και ήδη γίνονται συστηματικά, μέσω του ΕΟΑΝ και συνεργαζόμενων ορκωτών λογιστών και ειδικών τεχνικών εταιρειών. Συμφωνούμε να αυξηθούν οι έλεγχοι και να μπαίνουν σε όποιο βάθος θέλει η πολιτεία, αλλά το να αναφέρεται στο ΕΣΔΑ ότι «θα εξετασθεί, μήπως ο έλεγχος των εσόδων των ΣΕΔ μπορεί να γίνεται μέσω του κρατικού λογιστικού συστήματος», δεν έχει κανένα νόημα σε ένα ΕΣΔΑ. Εάν πράγματι ενδιαφέρει την Πολιτεία ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα έπρεπε να το εξετάσει άμεσα και μετά να χαράξει την πολιτική της μέσω του ΕΣΔΑ, γνωρίζοντας τις συνέπειες. Μία τέτοια ενέργεια από ένα κράτος μέλος έρχεται σε αντίθεση με την Οδηγία 98/2008/EC. Κάτι ανάλογο επιχειρεί αυτή την περίοδο η Ουγγαρία και άμεσα ετέθη σε διαδικασία ελέγχου από την ΕΕ για μη ορθή εφαρμογή της Οδηγίας 98/2008 και αναμένονται σύντομα τα σχετικά πορίσματα. Άρα, εάν επιλέγει το ΥΠΑΠΕΝ να έρθει σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 98/2008, τότε μόνο έχει νόημα να συμπεριλάβει στο ΕΣΔΑ και την εξέταση της δυνατότητας ελέγχου των εσόδων των ΣΕΔ μέσω του κρατικού λογιστικού συστήματος. Ας έχουμε κατά νου ότι ακόμη και εάν η Ελλάδα θεωρήσουμε ότι έχει πιθανότητες να κερδίσει σε αυτό το σημείο, μπορεί να χαθεί πολύς χρόνος με νομικές αντιπαραθέσεις και το πιο πιθανό είναι, ότι οι προς ανακύκλωση ποσότητες θα μείνουν στάσιμες. Αντίθετα, υπάρχουν άλλοι τρόποι για να υποχρεωθούν τα ΣΕΔ να αξιοποιήσουν τους πόρους τους αποτελεσματικά και άμεσα, ώστε να επιτευχθούν οι ποσοτικοί και άλλοι στόχοι που απαιτούνται κάθε φορά. Ας διερευνηθούν αυτοί οι τρόποι και ας αξιοποιηθούν άμεσα. 4. ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΚΡΗ ΔΙΑ ΖΩΣΗΣ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Επειδή οι όποιες αποφάσεις μπορούν να μας πάνε μπροστά ή πίσω στη ΔΣΑ, κάνουμε έκκληση προς το ΥΠΑΠΕΝ να λάβει υπόψη του όλα τα θέματα, που επισημάνθηκαν, και προτείνουμε να συζητηθούν και σε ένα πολύ σύντομο χρονικά επόμενο στάδιο διαβούλευσης, με τη φυσική παρουσία εκπροσώπων όλων των εμπλεκόμενων και οπωσδήποτε των εισηγητών του ΕΣΔΑ. Είμαστε σίγουροι, ότι επειδή όλοι θέλουμε να ανατρέψουμε τα μέχρι σήμερα αρνητικά δεδομένα της ΔΣΑ, θα γίνουν οι καλύτερες επιλογές για να προκύψει επιτέλους ένα καινοτόμο, ρεαλιστικό και αποτελεσματικό ΕΣΔΑ στη χώρα μας. Για περισσότερες πληροφορίες: Φίλιππος Κυρκίτσος (Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης) 210-8224281, 6936-6140795, Νίκος Χαραλαμπίδης (Greenpeace) 210-3840774, 6979-395108 Βαγγέλης Κουκιάσας (Δίκτυο Μεσόγειος SOS) 210-8228795, 6977-600247