Αρχική Χαρακτηρισμός χερσαίων και υδάτινων περιοχών της Οροσειράς Ροδόπης ως Εθνικό ΠάρκοΆρθρο 03 – Χρήσεις, δραστηριότητες, μέτρα, όροι και περιορισμοί προστασίας και διαχείρισηςΣχόλιο του χρήστη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ | 22 Ιουλίου 2016, 12:24
Σχόλια της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ στο Προεδρικό Διάταγμα για το ΕΠΟΡ 1) Κτηνοτροφία στις ζώνες Γ1, Γ2, Γ3, Γ5, Γ6-Α Η κτηνοτροφική δραστηριότητα όπως και κάθε άλλη ενσωματώνεται στο υπό δημιουργία «Σχέδιο ∆ιαχείρισης» του Εθνικού Πάρκου. Υπό τον κίνδυνο της αυξημένης πίεσης σε στοιχεία και δομές του Πάρκου, που μεγεθυνεται από την πιθανή καθυστέρηση της τελικής διαμόρφωσης αλλά και, στη συνέχεια, της έγκρισης και εφαρμογής του ΠΔ, προτείνουμε την επανεξέταση του άρθρου 2.3.7, σύμφωνα με το οποίο «... Η κτηνοτροφία – βόσκηση σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις σε εκτατική μορφή με παραδοσιακές μεθόδους ...» Οι βοσκότοποι που έχουν απομείνει στις ζώνες Γ1, Γ2, Γ3, Γ5, Γ6-Α, μετά την εγκατάλειψη των ορεινών περιοχών κυρίως του τμήματος της ΠΕ Δράμας, συρρικνωμένοι τις τελευταίες δεκαετίες, θα πρέπει να τεθούν σε διαχείριση βάσει εγκεκριμένης μελέτης βοσκοϊκανότητας και διαχείρισης βοσκοτόπων. Καθώς οι λιβαδικές εκτάσεις του παρελθόντος μειώθηκαν λόγω φυσικής διαδοχής, η άσκηση της σημερινής κτηνοτροφικής δραστηριότητας, παρά τον περιορισμένο αριθμό εκμεταλλεύσεων, πιέζει και υποβαθμίζει τα εναπομείναντα υγρολίδαδα, δασολίβαδα και άλλες δομές βλάστησης λιβαδικού τύπου, ακόμη και τα σπάνια τυρφοέλη. Όσοι έχουν επαφή με την περιοχή γνωρίζουν ότι υπάρχει παρουσία βοοειδών ακόμη και σε εκτάσεις (όπως περιοχές των ζωνών αναφοράς) που η τοπικές Δασικές Υπηρεσίες δεν το επιτρέπουν. Με τη σειρά τους οι κτηνοτρόφοι που έχουν απομείνει απαιτούν βοσκοτόπια. - Τύποι οικοτόπων οι οποίοι οφείλουν να προστατευθούν συρρικνώνονται, δίνοντας τη θέση τους σε θαμνώνες αρχικά και δάση στη συνέχεια ή ακόμη και σε πατατοχώραφα. Με την παρούσα κατάσταση: - Οι οδηγίες τής ΕΕ και διεθνών συμβάσεων περί αειφορίας και διατήρησης της βιοποικιλότητας σαφώς δεν τηρούνται. - Δεν προάγεται η διατήρηση των προστατευόμενων κατά ζώνη δασικών σχηματισμών. - Καταστρέφονται δομές και οικότοποι που είναι δύσκολο, ίσως και αδύνατον να επανακάμψουν, όπως ο τυρφώνας του Λειβαδίτη που προσφατα οργώθηκε και έγινε... χωράφι. - Καταστρέφονται ευαίσθητα ενδιαιτήματα ορχεοειδών και άλλων σπανίων ειδών χλωρίδας, όπως τα υγρολίβαδα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει τα είδη που φιλοξενούν σε εξαφάνιση. Στο πλαίσιο αποδοχής της ορθολογικής και αειφορικής διαχείρισης του παραγωγικού δυναμικού θα πρέπει να προσδιοριστεί μέσα από το μελλοντικό σχέδιο διαχείρισης τι θέλουμε να διαφυλάξουμε και τι όχι. Κατά τη γνώμη μας, απαραίτητο εργαλείο αποτελεί η αντικατάσταση της διατύπωσης για τις ζώνες Γ1, Γ2, Γ3, Γ5 και Γ6-Α της 2.3.7 σε: «Η κτηνοτροφία – βόσκηση σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις σε εκτατική μορφή με παραδοσιακές μεθόδους σε η κτηνοτροφία με οικόσιτα ζώα, πλην των χοίρων, σε εκτατική μορφή, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και βάσει εγκεκριμένης μελέτης βοσκοϊκανότητας και διαχείρισης βοσκοτόπων», αλλά και η πρόβλεψη της δυνατότητας εφαρμογής διαχειριστικών μέτρων (όπως διάνοιξη διαδρόμων σύνδεσης μεταξύ κοντινών δασολίβαδων ή θαμνολίβαδων) για την αναβάθμιση των περιοχών βόσκησης. Για να μην χάσουμε και τους τελευταίους κτηνοτρόφους των ορεινών περιοχών, διατηρώντας ταυτόχρονα τύπους βλάστησης και την ιδιαίτερη σημαντική βιοποικιλότητά τους. 2) Υλοτομία στις ζώνες Γ1, Γ2, Γ3, Γ5, Γ6-Α Το σχέδιο ΠΔ για την άσκηση της υλοτομίας στις ζώνες Γ1, Γ2, Γ3, Γ5, Γ6-Α προβλέπει (2.3.10) «...εκμετάλλευση των δασικών συστάδων βάσει των εγκεκριμένων δασοπονικών μελετών και των διατάξεων του Δασικού Κώδικα (αυτεπιστασία, Π.Δ. 126/1986, άρθρο 134, ΝΔ86/69 κτλ). Η διαχείριση των δασών των εν λόγω ζωνών αποσκοπεί πρωτίστως: α. Στη διατήρηση των προστατευόμενων κατά ζώνη δασικών σχηματισμών (σημύδας, δασικής πεύκης κλπ.) β. Στην ορθολογική και αειφορική διαχείριση του παραγωγικού δυναμικού γ. Στη σαφή τήρηση των οδηγιών της ΕΕ και διεθνών συμβάσεων περί αειφορίας και διατήρησης της βιοποικιλότητας ...» Αν και συμφωνούμε με τις βασικές αρχές προστασίας και διαχείρισης δασών που μνημονεύονται, εντούτοις δεν υπάρχουν σαφείς προβλέψις για τη διατήρηση αλλά και την ενίσχυση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητάς τους. Ας λάβουμε υπόψη ένα δυσμενές σενάριο. Έστω ότι το ιδιαίτερης δομής «Παρθένο Δάσος» υποστεί μια ισχυρή διατάραξη λ.χ πυρκαγιά (έχουν σημειωθεί τουλάχιστον τρεις, μικρής ευτυχώς έκτασης, πυρκαγιές τα τελευταία 30 περίπου χρόνια). Τι θα χαθεί στην πραγματικότητα από το Πάρκο; Μία έκταση φυσικού δάσους κάποιων εκατοντάδων εκταρίων ή και η ιδιαίτερη και σημαντική βιοποικιλότητά του που ακόμη δεν έχει πλήρως ερευνηθεί; Πρόταση μας είναι η δημιουργία ενός δικτύου προστατευόμενων θέσεων μικρής έκτασης, αλλά μόνιμου χαρακτήρα στις διαχειριζόμενες συστάδες των ζωνών Γ1, Γ2, Γ3, Γ5, Γ6-Α (σε ποσοστό 20% τής συνολικής έκτασης διαχείρισης των δασών αυτών). Σε αυτές τις θέσεις το δάσος είτε θα αφήνεται στη φυσική εξέλιξή του, είτε θα πραγματοποιείται καλλιέργεια και ανόρθωση του δυναμικού τους ώστε να επιτευχθούν συστάδες κανονικής δομής, τόσο σε ομήλικες όσο και σε κηπευτές και υποκηπευτές δασοκομικές μορφές. Τα παραπάνω μπορούν να επιτευχθούν με την επιλογή και διατήρηση εκτάσεων υψηλής βιοποικιλότητας, ή δημιουργώντας μέσα σε διαχειριζόμενα δάση δομές – μορφές αντίστοιχες με αυτές του Παρθένου Δάσους, οι οποίες θα εξαιρούνται από την παραγωγική διαδικασία. Έτσι θα μπορούν να λειτουργήσουν ως φυσικά αποθέματα επιτυγχάνοντας αύξηση της βιοποικιλότητας και της οικολογικής σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Οι εκτάσεις αυτές θα ορίζονται κατά την εκπόνηση των μελετών προστασίας και διαχείρισης δασών των δασικών υπηρεσιών, σε συνεργασία με αρμόδιους ειδικούς επιστήμονες.