Αρχική Χαρακτηρισμός χερσαίων και υδάτινων περιοχών της Οροσειράς Ροδόπης ως Εθνικό ΠάρκοΆρθρο 03 – Χρήσεις, δραστηριότητες, μέτρα, όροι και περιορισμοί προστασίας και διαχείρισηςΣχόλιο του χρήστη Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία | 28 Ιουλίου 2016, 12:52
Στην παρ.1.2 «Διαχειριστικές δράσεις», δεν διευκρινίζεται ποιές θα είναι αυτές οι δράσεις. Αναφέρεται μόνο ότι «Οι διαχειριστικές δράσεις που ασκούνται στην περιοχή σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ενσωματώνονται στο πενταετές Σχέδιο Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου». Χρειάζεται διευκρίνιση. Αξίζει να επισημανθεί ότι δεν αναφέρεται σε κανένα σημείο εάν επιτρέπεται ή όχι η παρατήρηση ή/και φωτογράφιση της φύσης/άγριας ζωής, καθώς και αν απαιτείται άδεια από το Φορέα Διαχείρισης ή του ΥΠΕΝ, εφόσον πρόκειται για επιστημονική έρευνα. Κρίνουμε επίσης σημαντικό να υπάρξει μέριμνα και για τη χρήση συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones), τα οποία μπορούν να προκαλέσουν σημαντική όχληση στην άγρια πανίδα. Στην παράγραφο 2.2.5 αλλά και αλλού στο σχέδιο ΠΔ γίνεται αναφορά στην ΥΑ ΗΠ 15393/2332/2002 (και όχι ΚΥΑ), η οποία ωστόσο έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί από την Υ.Α. 1958/12, (21/Β/13.1.12) «Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1§4 του Ν. 4014/21.9.11 (ΦΕΚ 209/Α/2011)». Στην παράγραφο 2.2.8 αναφέρεται ότι επιτρέπεται η διάνοιξη νέων οδικών αξόνων, σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας δασικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Προτείνεται να αναφέρεται ρητά ότι επιτρέπεται μόνον η διάνοιξη νέων δασικών δρόμων, έπειτα από σχετική έγκριση του Φορέα Διαχείρισης και βάσει των προδιαγραφών του Σχεδίου Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου. Στις ζώνες Β (Περιοχές Προστασίας της Φύσης) επιτρέπονται αρκετές δραστηριότητες, καθώς και η παραμονή υλοτόμων, κτηνοτρόφων, κ.λπ. σε πρόχειρες κατασκευές. Επειδή η θήρα δεν αναφέρεται στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες, και ορθώς απαγορεύεται, θα πρέπει να υπάρχει και ειδική διάταξη που να απαγορεύει και τη μεταφορά κυνηγετικών όπλων (ακόμη και σε θήκη) από τους παραπάνω χρήστες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Στις περιοχές Ειδικής Διαχείρισης, παράγραφος 2.3.9 ορίζεται ότι θα επιτρέπεται το κυνήγι σε όλες αυτές τις ζώνες Γ1, Γ2, Γ3, Γ5 και Γ6-Α. Προτείνεται σε όλες αυτές τις περιοχές να ορίζεται σαφώς η απαγόρευση της θήρας και της εκγύμνασης κυνηγετικών σκύλων. Σε όλες τις προαναφερόμενες περιοχές απαντώνται ορισμένα απειλούμενα είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων και κάποια σπάνια είδη, χαρακτηριστικά των βορειοευρωπαϊκών δασών. Επίσης, πολλά τμήματα των περιοχών αυτών είναι σημαντικά για την Αρκούδα καθώς και για άλλα απειλούμενα θηλαστικά (π.χ. Αγριόγιδο). Η άσκηση της θήρας στις περιοχές αυτές (ιδίως στις ζώνες Γ1, Γ2, Γ5 και Γ6Α) θα οδηγήσει στον κατακερματισμό των προστατευόμενων περιοχών στην παραμεθόριο με τη Βουλγαρία και θα διευκολύνει τη λαθροθηρία (από λαθροθήρες προερχόμενους και από τις δύο πλευρές των συνόρων). Αντιθέτως, η ολική απαγόρευση της θήρας σε όλες τις προαναφερθείσες περιοχές, θα διευκολύνει την αντιμετώπιση της λαθροθηρίας. Ομοίως και για την πολύ σημαντική περιοχή Γ3, στις βόρειες υπώρειες του Φαλακρού. Η δε ζώνη Γ6Α είναι εξαιρετικά σημαντική, ως ενδιάμεση ζώνη, για τη συνεκτικότητα των προστατευόμενων περιοχών υψηλής προστασίας, καθώς και για την εξασφάλιση των διαδρόμων επικοινωνίας για τη βιοποικιλότητα. Προτείνεται συνεπώς να επιτρέπεται η θήρα μόνο στη Ζώνη Γ6.Β (όπως ορίζεται στο 2.5.16). Στην περίπτωση που επιτραπεί η θήρα στις ζώνες Γ, θα πρέπει να διεξάγεται σε ελεγχόμενες κυνηγετικές ζώνες και με συγκεκριμένο αριθμό κυνηγών. Ο ΦΔ θα πρέπει να ενημερώνεται για τον αριθμό των κυνηγών, ενώ θα πρέπει να υπάρξει και ένα σύστημα καταγραφής της κάρπωσης. Το σχέδιο ΠΔ για την άσκηση της υλοτομίας στις ζώνες Γ1, Γ2, Γ3, Γ5, Γ6-Α προβλέπει (2.3.10) «...εκμετάλλευση των δασικών συστάδων βάσει των εγκεκριμένων δασοπονικών μελετών και των διατάξεων του Δασικού Κώδικα (αυτεπιστασία, Π.Δ. 126/1986, άρθρο 134, ΝΔ86/69 κτλ).Η διαχείριση των δασών των εν λόγω ζωνών αποσκοπεί πρωτίστως α. Στη διατήρηση των προστατευόμενων κατά ζώνη δασικών σχηματισμών (σημύδας, δασικής πεύκης κλπ.) β. Στην ορθολογική και αειφορική διαχείριση του παραγωγικού δυναμικού γ. Στη σαφή τήρηση των οδηγιών της ΕΕ και διεθνών συμβάσεων περί αειφορίας και διατήρησης της βιοποικιλότητας ...». Για να επιτευχθούν τα παραπάνω θα πρέπει εντός των διαχειριζόμενων δασών να εξαιρούνται συστάδες από την παραγωγική διαδικασία. Οι εκτάσεις αυτές θα ορίζονται στις αντίστοιχες μελέτων των δασικών υπηρεσιών σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες. Αξίζει να αναφερθεί ότι στη ζώνη Γ2 (Ελατιά) συναντώνται ορισμένα είδη που εξαρτώνται από ώριμα ή νεκρά δέντρα Ερυθρελάτης. Αυτά είναι κυρίως ο Τριδάχτυλος Δρυοκολάπτης, αλλά και ο Αιγωλιός, η Σπουργιτόγλαυκα, η Βουνοπαπαδίτσα κ.λπ. Είναι σημαντικό συνεπώς ορισμένες συστάδες να εξαιρούνται από υλοτόμηση και τα νεκρά δέντρα να μην αφαιρούνται. Αναφέρεται στην παράγραφο 2.3.17 «Η κατασκευή και λειτουργία οδικού άξονα Παρανεστίου – Βουλγαρίας σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τους ειδικούς όρους και τα κατάλληλα τεχνικά και άλλα αντισταθμιστικά έργα, όπως θα ρυθμίζονται από το Σχέδιο Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου». Η κατασκευή ενός τέτοιου έργου δεν εμπίπτει στο πλαίσιο ενός ΠΔ και θα πρέπει η αναφορά αυτή να αφαιρεθεί. Θα πρέπει να προηγηθεί επικαιροποιημένη μελέτη σκοπιμότητας, καθώς υπάρχουν ήδη γειτονικές συνδέσεις από το Νευροκόπι και την Ξάνθη, και το δίκτυο από την αντίστοιχη πλευρά της Βουλγαριας είναι φτωχό, και διασχίζει εξίσου δύσκολες και δύσβατες περιοχές. Στη Ζώνη Γ6.Β προτείνεται η αυστηριοποίηση των όρων που διέπουν ορισμένες επιτρεπόμενες δραστηριότητες, όπως η διάταξη 2.5.9 που αναφέρεται στη λειτουργία εκτροφείων άγριας ζωής. Κρίνουμε απαραίτητο να διευκρινίζεται στο ΠΔ ότι από την πρόβλεψη αυτή των εκτροφείων εξαιρούνται τα μη-ιθαγενή είδη ζώων (μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και κάποια είδη που συχνά εκτρέφονται για τη γούνα τους, όπως π.χ. το μινκ), διότι τέτοια ξενικά είδη μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην τοπική βιοποικιλότητα, σε περίπτωση διαφυγής τους στο φυσικό περιβάλλον. Στη παρ. 2.5.8, ορίζεται ότι οι αποψιλωτικές υλοτομίες απαγορεύονται μόνο σε μια ακτίνα 1000 μέτρων από τα Θερμιά και ως εκ τούτου επιτρέπονται σε όλη την υπόλοιπη Ζώνη Γ6Β. Οι αποψιλωτικές υλοτομίες πρέπει να απαγορευτούν τελείως σε ολόκληρη τη ζώνη Γ6Β. Οι αποψιλωτικές υλοτομίες δεν συνάδουν με το σκεπτικό ενός Εθνικού Πάρκου, έστω και στην περιφερειακή του ζώνη, ιδίως όταν μιλάμε για το Ε.Π. της Οροσειράς της Ροδόπης. Στις αποψιλωτικές υλοτομίες γίνεται ολική ξύλευση και αποδάσωση, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την κατάρρευση των δασικών οικοσυστημάτων και την εξαρχής επανεκκίνηση της διαδικασίας της διαδοχής της δασικής βλάστησης. Επίσης, όπως αναφέρει στις μελέτες που έκανε στο Άγιο Όρος ο καθηγητής Σπ. Ντάφης, οι επαναλαμβανόμενες αποψιλωτικές υλοτομίες κατά τακτά χρονικά διαστήματα απομακρύνουν μία σημαντική ποσότητα θρεπτικών στοιχείων (τα οποία δεν επανέρχονται στο έδαφος) ενώ παράλληλα καθιστούν τα εδάφη ευάλωτα στη διάβρωση. Καταλήγει δε στο συμπέρασμα ότι στο πλαίσιο της αειφορικής διαχείρισης, είναι πλέον αναγκαία η παύση των αποψιλωτικών υλοτομιών και η ανόρθωση των πρεμνοφυών δασών που έχουν προκύψει από αυτές, με την εφαρμογή αναγωγικών αραιώσεων. Πρέπει λοιπόν να προκριθούν επιλεκτικές και ορθολογικές μέθοδοι στις υλοτομίες που θα γίνονται στο Ε.Π.Ο.Ρ., με γνώμονα την προστασία και αειφορική διαχείριση της βιοποικιλότητάς του. Στην παρ. 2.5.13 προβλέπεται η κατασκευή έργων υδροληψίας και ΑΠΕ σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και με τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του παρόντος, καθώς και μετά τη σύμφωνη γνώμη του Φορέα Διαχείρισης. Τις ΑΠΕ και κυρίως τα μικρά υδροηλεκτρικά, σε μια περιοχή όπου αφενός υπάρχουν μεγάλες πιέσεις ανάπτυξης τέτοιων έργων και αφετέρου υπάρχει ένας σπουδαίος φυσικός πλούτος από μικρά ρέματα και ποτάμια με αξιοσημείωτη βιοποικιλότητα (ιχθυοπανίδα, παρουσία Βίδρας κλπ). Προτείνεται η απαγόρευση των έργων ΑΠΕ στο Εθνικό Πάρκο Ροδόπης. Στην παράγραφο 2.5.15 όπου αναφέρεται ο ιαματικός τουρισμός στην περιοχή των Θερμιών προτείνεται να αυστηροποιηθούν οι προϋποθέσεις (π.χ. αριθμός κλινών των καταλυμάτων κ.λπ.). Η κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων ιαματικού τουρισμού στην περιοχή αυτή (σε χρονικό διάστημα το οποίο λογικά θα πρέπει να έπεται της απομάκρυνσης των αυθαιρέτων) θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις και προδιαγραφές. Μέσα σε ένα Εθνικό Πάρκο, οι προϋποθέσεις και οι προδιαγραφές αυτές, δεν μπορούν να είναι ίδιες με εκείνες που αφορούν στις μη-προστατευόμενες περιοχές. Δεν είναι δυνατόν η ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού στα Θερμιά του Ε.Π. της Οροσειράς της Ροδόπης να πραγματοποιηθεί με το ίδιο νομικό πλαίσιο που ισχύει και για μια λουτρόπολη όπως π.χ. τα Καμμένα Βούρλα. Γι' αυτό και πρέπει να μπουν σαφείς προϋποθέσεις στο ΠΔ και να προσδιοριστούν οι προδιαγραφές βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας. Επίσης, πρέπει να προβλέπεται ότι κατασκευή τέτοιων μονάδων θα πρέπει να έχει την έγκριση του ΦΔ του ΕΠΟΡ.