Αρχική ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΙ ΠΡΙΝ ΤΗΝ 28.7.2011- Άρθρο 80 Κατηγορίες αυθαιρέτων κατασκευών και αλλαγών χρήσεωνΣχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς | 17 Σεπτεμβρίου 2016, 12:34
Για πρώτη φορά επιτρέπεται η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επί αυθαιρέτων κατασκευών μεγάλης επιφάνειας (άρα και μεγάλης περιβαλλοντικής επίπτωσης) και δίνεται η δυνατότητα οριστικής εξαίρεσής τους από την κατεδάφιση, με καταβολή παραβόλου και ενιαίου ειδικού προστίμου. Σε συνάρθρωση με το άρθρο 72, θα επιτρέπεται πλέον για τις κατασκευές της κατηγορίας 5 του άρθρου 9 ν. 4178/2013 η αναστολή κατεδάφισης και επιβολής προστίμου για 30 χρόνια, η μεταβίβαση και σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτών, υπό την προϋπόθεση της τακτοποίησης και η δυνατότητα οριστικής εξαίρεσης της κατεδάφισης μέσω της υπαγωγής στη διαδικασία μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Δεδομένου ότι πρόκειται για κατασκευές μεγάλης επιφάνειας, καθώς υπερβαίνουν τα 200 τ.μ. που προβλέπονται για χρήση κατοικίας ανά ιδιοκτησία (κοινωνικό κριτήριο) και τα 500 τ.μ. που προβλέπονται για βιομηχανική χρήση, είναι αμφίβολο αν η πρόβλεψη αυτή είναι σύμφωνη με τη συνταγματική επιταγή για ορθολογικό πολεοδομικό σχεδιασμό (άρ. 24, παρ. 2 του Συντάγματος). Η ρύθμιση αυτή του σχεδίου νόμου, η οποία νομιμοποιεί αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις μεγάλων κτιρίων (όπως εμπορικά πολυκαταστήματα) και ενθαρρύνει την περαιτέρω εκμετάλλευσή τους (δυνατότητα μεταβίβασης), δεν προκύπτει από πουθενά πως εξυπηρετεί κοινωνικά κριτήρια, αλλά την κερδοσκοπική εκμετάλλευση της γης. Η επιλογή αυτή δεν εξυπηρετεί όμως ούτε και περιβαλλοντικά κριτήρια, δεδομένου ότι δεν συνδέεται με τα νομολογιακώς κριθέντα αναγκαία κριτήρια, δηλαδή το μέγεθος, το είδος, τη σημασία της αυθαίρετης κατασκευής και τη συνολική επιβάρυνση της περιοχής. Επίσης, η ρύθμιση αυτή δε φαίνεται σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές του κράτους δικαίου (άρ. 25, παρ. 1 Σ) και της ισότητας (άρ. 4 Σ), καθόσον πρόκειται για απαξίωση του «πολεοδομικού κεκτημένου» και επιβράβευση της παρανομίας. Τέλος, η ρύθμιση αυτή ουδόλως συνάδει με την εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου (ενημερωτικό σημείωμα προς δημοσιογράφους) , στην οποία εξαγγέλλεται η αποστολή του Υπουργείου Περιβάλλοντος για την επίτευξη μίας βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης προτάσσοντας ταυτόχρονα τη σημασία του περιβάλλοντος και την ευθύνη όλων των πολιτών. Η νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων μεγάλου όγκου προκρίνει σκοπούς κερδοσκοπίας και όχι δικαιοσύνης και ισότητας. Εξάλλου, στο ως άνω σημείωμα προβλέπεται ότι «[τ]ο παρόν νομοσχέδιο αποτελεί την αρχή προσπάθειας του ΥπΕν καθορισμού ενός νέου πλαισίου κανόνων που αναφέρονται στη δόμηση με ολιστική θεώρηση το οποίο αφενός προτάσσει τη μέριμνα, την πρόληψη και την προστασία του περιβάλλοντος και αφετέρου στοχεύει στο να αντιμετωπίσει τις αιτίες που έχουν δημιουργήσει το άναρχο και αυθαίρετο περιβάλλον στη χώρα μας». Η επίμαχη ρύθμιση δε συμβαδίζει όμως με αυτή την προσέγγιση καθόσον δεν εστιάζει στην εξάλειψη παρόμοιων φαινομένων στο μέλλον, αντιθέτως, προωθεί την επανάληψή τους.