Αρχική Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και άλλων προϊόντωνΆρθρο 1 ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη ΣΕΠΑΝ (ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ) | 11 Νοεμβρίου 2016, 09:09
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΣΕΠΑΝ (ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ)' | 11 Νοεμβρίου 2016, 09:09

    Οι παρακάτω παρατηρήσεις αποτελούν τις θέσεις του ΣΕΠΑΝ (Σύνδεσμος Βιοχηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβήτων) επί του νομοσχεδίου. Οι παρατηρήσεις αυτές, αποσκοπούν στη βελτίωση του προτεινόμενου νομοσχεδίου με την ανάδειξη σημείων που χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης, τροποποίησης ή/και διόρθωσης. Ακολουθούν γενικές παρατηρήσεις επί του ν/σ, καθώς και οι απόψεις και θέσεις του ΣΕΠΑΝ αναφορικά με τους εξής βασικούς άξονες: - Συμβατότητα με το Κοινοτικό Δίκαιο - Συμβατότητα με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς, κίνητρα για επενδύσεις – αποφυγή στρέβλωσης ανταγωνισμού - Συμβατότητα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας 1. Γενικές παρατηρήσεις Ο ΣΕΠΑΝ συμφωνεί με την αναγκαιότητα τροποποίησης του Νόμου δεδομένου ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την θέσπισή του και απαιτείται επικαιροποίηση με στόχο τη βελτίωση προβληματικών, σήμερα, διατάξεων. Η αλλαγή ενός νόμου όπως ο Ν. 2939/2001 απαιτεί μια πολυεπίπεδη διαδικασία συζητήσεων με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Συνεπώς τα όποια θέματα έχουν ανακύψει και τα οποία οδηγούν στην αναγκαιότητα αλλαγής του θεσμικού πλαισίου για την ανακύκλωση, πρέπει να αναδειχθούν μέσα από διάλογο με τα ΣΕΔ και άλλους εμπλεκόμενους φορείς, πράγμα το οποίο δυστυχώς μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει επαρκώς. Για την τροποποίηση του Νόμου θεωρούμε προαπαιτούμενη την ex-post αξιολόγηση του, χρησιμοποιώντας δείκτες για, μεταξύ άλλων, το επίπεδο των εισφορών και την επίδοση ανά ρεύμα. Ο στόχος πρέπει να είναι να γίνει αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του Νόμου στην επίτευξη στόχων με την όσο το δυνατόν χαμηλότερη επιβάρυνση στον τελικό καταναλωτή. Παράλληλα, στο πλαίσιο του οράματος της Ευρώπης για τη μετάβαση στο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας, η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει και τα οφέλη για την Εθνική Οικονομία δεδομένου ότι ο απώτερος σκοπός της ανακύκλωσης είναι η παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Ο προτεινόμενος Νόμος επίσης θα πρέπει να περιλαμβάνει μία ex-ante αξιολόγηση ώστε να αποτιμηθεί η επίπτωση στη λειτουργία των συστημάτων, τυχόν επιβαρύνσεις στον καταναλωτή, προσδοκώμενη συμβολή στη βελτίωση επιδόσεων, κλπ. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι υπό αναθεώρηση όλο το νομικό πλαίσιο διαχείρισης των αποβλήτων και αναμένεται η τροποποίηση σχετικών κοινοτικών οδηγιών στο άμεσο μέλλον, στο πλαίσιο των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας. Θεωρούμε ότι είναι προτιμότερο, να αναμείνουμε και τη νέα Οδηγία πλαίσιο για τη συνολική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου στον τομέα των αποβλήτων. Σε ότι αφορά στα προβλεπόμενα για τον ΕΟΑΝ, δεν είναι σαφής από το κείμενο του ν/σ, ο τρόπος επιλογής του Προέδρου και των μελών ΔΣ του ΕΟΑΝ, καταγράφεται απλώς η πρόβλεψη να «…έχουν γνώσεις και εμπειρία σε θέματα περιβάλλοντος ή εναλλακτικής διαχείρισης». Με το προτεινόμενο ν/σ δίνεται γενικά η εντύπωση «κρατικοποίησής» του, ενώ κατά την άποψή μας, ο ΕΟΑΝ πρέπει να έχει ρυθμιστικό και εποπτικό ρόλο για την ανακύκλωση και γενικότερα την εναλλακτική διαχείριση και αξιοποίηση αποβλήτων στην κατεύθυνση της προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας, με συμμετοχή από όλους τους φορείς και τους κοινωνικούς εταίρους που εμπλέκονται στην ανακύκλωση. Τα ΣΕΔ πρέπει κατά βάση να έχουν ρυθμιστικό ρόλο σε σχέση με την ανακύκλωση και να υπάρχουν θεσμοθετημένα πρότυπα επεξεργασίας των αντίστοιχων υλικών. Σημειώνεται ότι, αναφορικά με τα πρότυπα διαχείρισης από τον ΕΛΟΤ (όπως προβλέπονται στο άρθρο 12) δεν αναφέρεται χρονοδιάγραμμα πλήρους εφαρμογής. Στο παρόν ν/σ και αναφορικά με τα Συστήματα Ατομικής εναλλακτικής διαχείρισης (ατομικά ΣΕΔ), θα πρέπει να αναφέρεται ότι στο φάκελο που θα κατατίθεται στον ΕΟΑΝ, πρέπει να καθορίζεται το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής, να διασφαλίζεται η χωριστή συλλογή αποβλήτων, κλπ. Προκαλεί επίσης σύγχυση, η πρόβλεψη ότι στα ατομικά ΣΕΔ το ανταποδοτικό τέλος που καταβάλει το ΣΕΔ στον ΕΟΑΝ σχετίζεται με την έκταση του ΣΕΔ, ενώ στο Συλλογικό Σύστημα δεν ισχύει η ίδια πρόβλεψη. Αναφορικά με τον ελεγκτικό μηχανισμό, ο ΣΕΠΑΝ συμφωνεί με την ενίσχυσή του διότι μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη διαμόρφωση υγιούς ανταγωνισμού, ο οποίος απαιτείται για την προσέλκυση επενδύσεων. Σημειώνεται όμως ότι δεν είναι ξεκάθαρο αν η Δ/ση Επιθεωρήσεων και Ελέγχων που ασκεί έλεγχο σε ΣΕΔ, υπόχρεους φορείς διαχείρισης αποβλήτων, υπόχρεους παραγωγούς και διαχειριστές αποβλήτων, μπορεί να επεκτείνει τους ελέγχους και σε άλλους φορείς ή εγκαταστάσεις που διαχειρίζονται ρεύματα εναλλακτικής διαχείρισης κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας ή αυτό εναπόκειται στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνουμε ότι, δεν είναι ευθύνη ή αντικείμενο του διακινητή να ελέγχει κατά πόσο ο κάθε παραγωγός συμμετέχει σε ΣΕΔ. Η ευθύνη θα πρέπει να είναι αποκλειστικά του παραγωγού αλλά και του εποπτικού φορέα και ελεγκτικού μηχανισμού. Κατά συνέπεια, δεν είναι δόκιμο να ανατίθεται από τον ΕΟΑΝ η διενέργεια ελέγχων σε νομικά ή φυσικά πρόσωπα, δίχως να απαιτείται παράλληλα τούτα να είναι διαπιστευμένα από τον αρμόδιο Φορέα, ως προς την πιστοποίηση Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, ώστε να συνεισφέρουν ουσιαστικά στο ελεγκτικό έργο του ΕΟΑΝ. Αναφορικά με την επίτευξη των ποσοτικών στόχων όπως αναφέρονται στο άρθρο 8, θεωρούμε ότι θα ήταν σκόπιμο να αναμορφωθεί η πρόβλεψη, ώστε να μην περιορίζεται η επίτευξη των στόχων, από την υπ’ αρ. 49 /15.12.2015 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου και να επιτρέπεται η εκάστοτε προσαρμογή, σύμφωνα με τα ισχύοντα στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο, χωρίς να χρειάζεται νέα νομοθετική ρύθμιση. Αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του ν/σ είναι χρήσιμο, σε κάθε περίπτωση, να υπάρχει μεταβατική περίοδος για την έναρξη ισχύος πολλών διατάξεων, για την επαρκή προετοιμασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων με τουλάχιστον ετήσιο ορίζοντα. Επιπρόσθετα, με βάση την προτεινόμενη τροποποίηση τα καταστατικά των φορέων ΣΣΕΔ που λειτουργούν, θα πρέπει να προσαρμοσθούν ανάλογα με την προτεινόμενη τροποποίηση, μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών από την έναρξη ισχύος της. Αν παραληφθεί κάτι τέτοιο, επιβάλλεται με απόφαση του ΕΟΑΝ πρόστιμο 1.000 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης εκπλήρωσης της υποχρέωσης αυτής, σε βάρος του φορέα ΣΣΕΔ. Θεωρούμε ότι η πρόβλεψη αυτή θα πρέπει να παραληφθεί εντελώς, καθώς είναι αδύνατο τα υφιστάμενα και λειτουργούντα ΣΣΕΔ να προσαρμοσθούν σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα σε κάτι τέτοιο. Από το παρόν ν/σ, απουσιάζουν εντελώς οι υποχρεώσεις του ΕΟΑΝ, όπως η σύνταξη απολογισμού του, υποχρέωση ανταπόκρισης σε ερωτήματα εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, έγκριση επιχειρησιακών σχεδίων, κλπ. ενώ είναι σημαντικό να υπάρχει ξεκάθαρο πλαίσιο προθεσμιών για όλους τους εμπλεκομένους. Τέλος, είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναφερθεί ότι θα πρέπει να θεσπιστούν αντικειμενικά κριτήρια καταμέτρησης των ποσοτήτων προϊόντων (put on the market) όπως επίσης και των συλλεχθέντων αποβλήτων, ενώ για τις απολογιστικές εκθέσεις των ΣΕΔ όπως και του ΕΟΑΝ θα πρέπει να θεσπιστεί μηχανισμός επαλήθευσης από ανεξάρτητο φορέα. 2. Συμβατότητα με Κοινοτικό Δίκαιο Στο συγκεκριμένο ν/σ κατά την άποψή μας θα πρέπει να αναφερθούν αντιστοίχως και οι στόχοι ανάκτησης, όπως ακριβώς συμβαίνει με τον ισχύοντα Ν. 2939/2001, προκειμένου να εμπεριέχεται σαφώς και η άλλου είδους αξιοποίηση, όπως η ενεργειακή, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ και του Ν. 4042/2012, σε συσχέτιση με την Οδηγία 2010/75/ΕΕ. Σημειώνεται ότι είναι ήδη σε εξέλιξη η διαδικασία έγκρισης ή/και υλοποίησης των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Απορριμμάτων στα οποία ορίζονται στόχοι, καθώς επίσης και η βέλτιστη μέθοδος συλλογής και διαλογής. Το στοιχείο αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη για τη βελτίωση του συστήματος χωριστής συλλογής συσκευασιών και γενικότερα του ξηρού ρεύματος των ανακυκλωσίμων αστικών αποβλήτων σε συνδυασμό με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Εκτιμάται ότι η γενικευμένη εφαρμογή της χωριστής συλλογής αποβλήτων σε τέσσερα ρεύματα στον Ελληνικό χώρο δεν αποτελεί πάντα αποτελεσματική εφικτή λύση από τεχνική, περιβαλλοντική και οικονομική άποψη. Με το παρόν νομοσχέδιο δίνεται η αίσθηση γενικής και μη σαφώς προσδιορισμένης μετάθεσης της ευθύνης επίτευξης των Εθνικών Στόχων στα ΣΕΔ, χωρίς σύνδεση με τους στόχους που τους ανατίθενται με τις εγκρίσεις της Πολιτείας, το ποσοστό συμμετοχής των παραγωγών που εκπροσωπούνται στο ΣΕΔ στη συνολική ποσότητα των αποβλήτων, αλλά και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τα εν λόγω εγκεκριμένα Επιχειρησιακά Σχέδια τυχόν άλλων εμπλεκομένων φορέων. Δεν θεωρείται λογικό ένα ΣΕΔ να έχει την αποκλειστική ευθύνη για την επίτευξη στόχου για κάποιο απόβλητο όταν έχουν συμβληθεί μαζί του Παραγωγοί (υπόχρεοι) που αντιστοιχούν σε μέρος μόνον του εν λόγω υλικού που διατίθεται στην εγχώρια αγορά, λόγω είτε λειτουργίας άλλου ΣΕΔ με το ίδιο αντικείμενο, είτε εισφοροδιαφυγής, κλπ. Εξάλλου σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή πρακτική, τα ΣΕΔ έχουν υποχρέωση μόνο για τις ποσότητες που αντιστοιχούν στα υλικά που εισέρχονται στην αγορά (put on the market) από τις υπόχρεες επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο ΣΕΔ. Στο άρθρο 16, προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων και προστίμων μεταξύ των άλλων και στα ΣΕΔ. Αντιθέτως, δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη ευθυνών για τον ΕΟΑΝ και την κεντρική διοίκηση (για παραλείψεις, μη εφαρμογή των διατάξεων για τις κυρώσεις κ.λπ.) που μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα τη βλάβη της εναλλακτικής διαχείρισης και τη διασπάθιση των πόρων που προορίζονται για εναλλακτική διαχείριση. 3. Συμβατότητα με κανόνες ελεύθερης αγοράς & κίνητρα για επενδύσεις – αποφυγή στρέβλωσης ανταγωνισμού Με την προτεινόμενη τροποποίηση απαγορεύεται η λειτουργία ΣΕΔ τα οποία έχουν δημιουργηθεί από υπόχρεους διαχειριστές οι οποίοι τυγχάνει να πραγματοποιούν και δραστηριότητες εναλλακτικής διαχείρισης, το κύριο όμως αντικείμενο εργασιών τους είναι η παραγωγή προϊόντων τα οποία τους καθιστούν υπόχρεους. Επιτρέπεται η εκτέλεση τέτοιων εργασιών ύστερα από προηγούμενη έγκριση του ΕΟΑΝ, μόνο στις περιπτώσεις που εξαιτίας έλλειψης επιχειρηματικού ενδιαφέροντος από τον ιδιωτικό ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα καθίσταται αδύνατη η συλλογή-μεταφορά ή η επεξεργασία ρευμάτων αποβλήτων. Επιπρόσθετα σύμφωνα με την προτεινόμενη τροποποίηση, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας η οποία εκδίδεται μετά από εισήγηση του ΕΟΑΝ, καθορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις και η διαδικασία εγκρίσεως εκτέλεσης εργασιών εναλλακτικής διαχείρισης καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο ζήτημα για την εφαρμογή της. Αξιοσημείωτο είναι, ότι στο πλαίσιο των τροποποιήσεων του εν λόγω ν/σ, στον καθορισμό των ‘’άλλων προϊόντων’’ θα πρέπει να συμπεριληφθούν και άλλα προϊόντα όπως πχ. σκάφη αναψυχής που βρίσκονται στο τέλος κύκλου ζωής, παραγόμενα απόβλητα από τα τηλεπικοινωνιακά και σιδηροδρομικά έργα, έντυπο χαρτί, κλπ. Τούτη η απαίτηση προκύπτει από την αναγκαιότητα αντιμετώπισης των παρουσιαζόμενων προβλημάτων διαχείρισής τους σε εθνική βάση, καθώς και την συσχέτιση αντιστοίχως με τα λαμβανόμενα μέτρα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η συγκεκριμένη προσπάθεια αλλαγής όχι μόνον έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το πνεύμα και το γράμμα της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αλλά ουσιαστικά δημιουργεί πρόβλημα λειτουργίας σε υφιστάμενα ΣΕΔ, τα οποία έχουν επιτύχει σημαντικότατες επιδόσεις για την Ελλάδα σε Ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο. Μία τέτοια τροποποίηση, πέραν της προφανούς αντίθεσης με την υπάρχουσα νομοθεσία, θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη λειτουργία της εναλλακτικής διαχείρισης στην Ελλάδα. Θα πρέπει συνεπώς, από τις ανωτέρω απαγορεύσεις να εξαιρούνται επιχειρήσεις των οποίων ο κύριος σκοπός σύμφωνα με το καταστατικό τους, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος του κύκλου εργασιών τους, τους καθιστά υπόχρεους διαχειριστές (παραγωγούς ή συσκευαστές κατά την έννοια του νόμου για το συγκεκριμένο υλικό). Τα ΣΕΔ είναι ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να ενταχθούν σε καθεστώς δημοσίου. Σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία περί διευρυμένης ευθύνης παραγωγού τα ΣΕΔ δημιουργούνται από παραγωγούς οι οποίοι είναι ιδιώτες. Αυτό σημαίνει ότι αφ΄ ενός μεν το κράτος δεν μπορεί να δημιουργεί ΣΕΔ, αφ’ ετέρου, οι πόροι των ΣΕΔ είναι ιδιωτικοί προοριζόμενοι από τους παραγωγούς για ανακύκλωση. Τα ΣΕΔ, ως εκ του χαρακτήρα τους, αποτελούν εταιρείες παροχής υπηρεσιών εναλλακτικής διαχείρισης, όπως προβλέπονται βάσει της σχετικής νομοθεσίας αλλά και της εγκριτικής τους απόφασης. Η παροχή υπηρεσιών είναι κατ’ εξοχήν διοικητική ενέργεια η οποία συνεπάγεται διοικητικό κόστος. Ο ΕΟΑΝ έχει την δυνατότητα και την ευθύνη ελέγχου του κόστους αυτού τόσο μέσω των εγκεκριμένων επιχειρησιακών σχεδίων των ΣΕΔ, όσο και μέσω των ετησίων αναφορών τις οποίες αυτά υποβάλλουν. Τα επιχειρησιακά σχέδια άλλωστε, αποτελούν το σημαντικότερο εργαλείο άσκησης πολιτικής από την πλευρά του ΕΟΑΝ στο εκάστοτε ΣΕΔ και επομένως η όποια παρέμβαση μπορεί να τεκμηριωθεί στη φάση αυτή. Ζητούμενο συνεπώς, είναι ο ουσιαστικός έλεγχος για τη χρηστή χρήση των πόρων και όχι οι γενικοί αποκλεισμοί, οι οποίοι μάλλον σύγχυση δημιουργούν παρά επιτυγχάνουν διαφανή λειτουργία. Αναφορικά δε, με την πρόταση για τήρηση αποθεματικού 35% από τα ΣΕΔ και σύμφωνα με το εδάφιο 14 του προτεινόμενου άρθρου 4α, εκτιμάται ως εξαιρετικά χαμηλό, αφού σε περίπτωση οποιασδήποτε δυσκολίας στην λειτουργία του, θα υπάρχει δυνατότητα συνέχισής της μόνο για χρονικό διάστημα 3-4 μηνών. Πέραν τούτου, το αποθεματικό μπορεί να χρησιμοποιείται για κάλυψη αναγκών του ΣΕΔ οι οποίες θα προκύψουν στο μέλλον. Στο ν/σ (Άρθρο 4) αναφέρεται ότι η επιλογή συνεργατών από τα ΣΕΔ αλλά και οι προμήθειες και εξοπλισμοί θα γίνονται σύμφωνα με τα Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών και Έργων του φορέα που θα πρέπει να εγκρίνεται από τον ΕΟΑΝ, ενώ μέχρι την έγκρισή του ο φορέας υποχρεούται να εφαρμόζει Πρότυπο Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών και Έργων που εκδίδει ο ΕΟΑΝ. Σημειώνεται ότι η επιβολή κανόνων περί προμηθειών στα ΣΕΔ (Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου- ΝΠΙΔ) σε περίπτωση εφαρμογής τους, ενδεχομένως να αφαιρέσει την ευελιξία και ταχύτητα τόσο στις αναθέσεις έργων, όσο και στην προμήθεια υλικών και θα οδηγήσει σε μακρόχρονες παύσεις των έργων, όπως επίσης και στην εκτόξευση του κόστους υπηρεσιών και προμηθειών ενώ δεν γίνεται κατανοητή η σκοπιμότητα αυτού του μέτρου. Ο ΕΟΑΝ, με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο μπορεί και οφείλει να ελέγχει τα συστήματα με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της διασφάλισης των κανόνων του ανταγωνισμού ενώ δεν θεωρείται λογικό τα ΣΕΔ να λειτουργήσουν με κανόνες και τους όρους προμηθειών που θα τους επιβληθούν από ένα δημόσιο φορέα. Επίσης, στο ν/σ αναφέρεται ότι τα ΣΕΔ δεν μπορούν να ασκούν εμπορία υλικών, πρόβλεψη η οποία αντίκειται στην κοινή ευρωπαϊκή πρακτική όπου όλα τα Συστήματα ασκούν εμπορία των ανακτώμενων δευτερογενών υλικών. 4. Συμβατότητα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας Ο στόχος ανάκτησης στην ουσία καταργείται σύμφωνα με τις διατυπώσεις που περιλαμβάνονται στο ν/σ και ως εκ τούτου δεν προωθείται ολοκληρωμένα η κυκλική οικονομία. Επιπρόσθετα, στο εν λόγω ν/σ αγνοείται η λογική της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού αποβλήτων (EPR – Extended producer responsibility), η οποία και αποτελεί τη σύγχρονη τάση και πολιτική της ΕΕ. Θα πρέπει να ενθαρρύνεται και διευκολύνεται η δημιουργία και λειτουργία επιχειρήσεων στον τομέα της ανακύκλωσης και αξιοποίησης αποβλήτων και με ανάκτηση ενέργειας, όπως άλλωστε προβλέπεται από την ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων αλλά και από τους κανόνες και τις προβλέψεις της κυκλικής οικονομίας. Συνακόλουθα, στο πλαίσιο της υιοθέτησης των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας θα πρέπει να εξασφαλίζεται ότι τα απόβλητα θα διοχετεύονται ξανά στην Εθνική οικονομία, μέσω εργασιών R, συμπεριλαμβανομένης της ανάκτησης/ενεργειακής αξιοποίησης σε εγκαταστάσεις που υιοθετούν ΒΔΤ βάσει της Οδηγίας 2010/75/ΕΕ. Αξιοσημείωτο είναι ότι στη δέσμη μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κυκλική Οικονομία εμπεριέχεται αφενός μεν η Αναθεώρηση της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Απόβλητα μέχρι το τέλος του 2016, αφετέρου δε η Ανακοίνωση της ΕΕ για την Ανάκτηση Ενέργειας, σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα "Towards a better exploitation of the technical potential of waste to energy". Προσθέτως, στο πλαίσιο εφαρμογής των αρχών της αυτάρκειας και της εγγύτητας (άρθρο 16 της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/98/ΕΚ και άρθρο 16 του Ν.4042/2012), πρέπει να μεγιστοποιούνται οι δυνατότητες σε εγχώριες βιομηχανίες για την αξιοποίηση δευτερογενών πρώτων υλών και δευτερογενών καυσίμων δίνοντας προτεραιότητα στην ιεράρχηση διαχείρισης αποβλήτων εφ’ όσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σήμερα η ανακύκλωση προωθείται μέσω επιδότησης της συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και όχι μέσω της ανακύκλωσής τους σε εγχώριες μεταποιητικές βιομηχανίες (χαρτιού, πλαστικού, αλουμινίου, κλπ.) με αποτέλεσμα οι δευτερογενείς πρώτες ύλες να οδηγούνται συχνά προς εξαγωγή και να μην παραμένει η προστιθέμενη αξία από την ανακύκλωση στη χώρα μας με ότι αυτό συνεπάγεται για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας, τις θέσεις εργασίας αλλά και το ισοζύγιο πληρωμών της χώρας. Καθίσταται προφανές από το περιεχόμενο των προτεινόμενων τροποποιήσεων του Ν. 2939/2001, ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη η δέσμη μέτρων της ΕΕ, τα οποία έχουν ήδη εξαγγελθεί και προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη βάση των Αρχών της Κυκλικής Οικονομίας. Επομένως, δεν θα σταθεί δυνατόν να φθάσουμε ως χώρα το στόχο της νέας Οδηγίας Πλαίσιο για τα απόβλητα, δεδομένου ότι στην αντίστοιχη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπεται αφ’ ενός ο περαιτέρω σταδιακός περιορισμός της υγειονομικής ταφής των αστικών αποβλήτων σε ποσοστό 10% έως το 2030, αφ’ ετέρου δε, μέσω της ιεράρχησης των αποβλήτων δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα και στην ανάκτηση ενέργειας. Τέλος ο βασικός σκοπός του ν/σ θα έπρεπε είναι η βελτιστοποίηση των τριών βασικών παραμέτρων, δηλαδή την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης, την ελαχιστοποίηση των εισφορών και τη μεγιστοποίηση οφέλους στην Εθνική οικονομία. Ο ΣΕΠΑΝ μπορεί να συμβάλει θετικά στη βελτίωση του ν/σ κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθούν οι βάσεις ενός νέου θεσμικού πλαισίου εναλλακτικής διαχείρισης με στόχο τη βελτίωση των επιδόσεων μέσα από το οικονομικό μοντέλο της κυκλικής οικονομίας. Ο Πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ Παναγιώτης Σκιαδάς