Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Μαργαρίτα Καραβασίλη' | 16 Νοεμβρίου 2016, 15:02

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ· CISD Το CISD επισημαίνει, καταρχήν, ότι η αειφορική διαχείριση των αποβλήτων είναι η μόνη απάντηση για την επίτευξη του εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων για κάθε ρεύμα αποβλήτων ή για σύνολο ρευμάτων αποβλήτων, μέσω της ολιστικής προσέγγισης του περιβάλλοντος, της υγείας, της οικονομίας και της κοινωνίας, με κεντρικό σημείο την πρόληψη του κινδύνου και τον υγιή ανταγωνισμό. Η συνετή χρήση των φυσικών πόρων και η προστασία του οικοσυστήματος, συνάμα με βιώσιμη οικονομική ευημερία και ισόρροπη κοινωνική ανάπτυξη, αποτελούν προϋπόθεση για την αειφόρο ανάπτυξη. Τα αειφόρα καταναλωτικά πρότυπα και τα υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα αποτελούν κίνητρο για καινοτομία, δημιουργώντας νέες αγορές και επιχειρηματικές ευκαιρίες. Είναι γεγονός ότι έχουν διαπιστωθεί από χρόνια οι σοβαρές παθογένειες των Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΣΕΔ) και η δραματική έλλειψη ελέγχων που ενισχύει την ασυδοσία, το έλλειμμα κανονικότητας και την υστέρηση που παρατηρείται στην Ανακύκλωση στη χώρα μας. Το σ/ν του αρμόδιου Υπουργείου προσπαθεί να διαμορφώσει ένα νέο τοπίο στον χώρο αυτό, προτάσσοντας δημιουργικές και καινοτόμες αλλαγές με σκοπό την επίτευξη των εθνικών στόχων, αλλά και την κινητοποίηση του δημόσιου τομέα (των ΟΤΑ) που παραμένει στάσιμος και άτολμος. Και δεν είναι τυχαίο ότι ενοχλήθηκαν, τόσο τα συστήματα ανακύκλωσης, που επιμένουν ότι λειτουργούν κανονικά, όσο και η Κεντρική Ένωση Δήμων, υποστηρίζοντας ότι πολλές από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις μπορούν να οδηγήσουν την ανακύκλωση πολλά χρόνια πίσω. Είναι θετικό το γεγονός ότι το σ/ν περιορίζει την αυτονομία και την αυτοτέλεια των ΣΣΕΔ, θέτοντας τους αναγκαίου περιορισμούς με αποκλειστικό σκοπό να διασφαλίζεται η αξιοπιστία, ο έλεγχος και η διαφάνεια. Αυτό και μόνο εγείρει σοβαρές ανησυχίες στα ίδια τα Συστήματα που φοβούνται ότι δεν θα είναι σε θέση να συμμορφωθούν και έτσι θα υπάρξουν δυσλειτουργίες και εμπλοκές ή ακόμη και δραματική αύξηση του κόστους. Το μέγα ζητούμενο ωστόσο, που είναι ο περιορισμός της εισφοροδιαφυγής των υπόχρεων παραγωγών, της συνεχιζόμενης παράνομης μεταφοράς και εμπορίας των αποβλήτων, της μη σύννομης διαχείρισης υλικών και των παράνομων εξαγωγών, εξακολουθεί να παραμένει ασαφές και προβληματικό, παρά το το σ/ν εισάγει διατάξεις που ισχυροποιούν τον ουσιαστικό έλεγχο. Το σ/ν, επιχειρώντας να αντιμετωπίσει όλα τα προαναφερόμενα ζητήματα, προτάσσει την ανάγκη της ενίσχυσης της ανακύκλωσης μέσω ενός ορθολογικού συστήματος καταγραφής των ανακυκλούμενων υλικών και της ισχυροποίησης των ελέγχων, αποδίδοντας ενισχυμένες αρμοδιότητες και ευθύνες στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης. Κατά την άποψή μας το σ/ν είναι προς την σωστή κατεύθυνση, ως προς το σκοπό και τον προσανατολισμό. Δεν μπορούμε ωστόσο να μην αναφέρουμε ότι χρειάζεται μεγαλύτερη επεξεργασία και προσοχή, καθώς βασίζεται σε αρκετά υψηλούς ποσοτικούς στόχους (π.χ. για τις συσκευασίες, σε συνδυασμό με την υποχρεωτική επιλογή 4 διακριτών ρευμάτων συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών που απαιτούν χρόνο για να υλοποιηθούν), λαμβάνοντας υπόψη την σημερινή κατάσταση, ώστε να μην αυξηθεί το κόστος της ανακύκλωσης και αυτό λειτουργήσει ως αντικίνητρο. Δεν αρκούν οι πολύ αυστηρές διοικητικές & ποινικές κυρώσεις στην περίπτωση της μη επίτευξης των στόχων, την ευθύνη των οποίων μεταθέτει στα Συστήματα, εάν η Πολιτεία δεν καταφέρει να ενεργοποιήσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση, στην οποία και θα πρέπει να μεταφερθεί η ευθύνη και οι αντίστοιχες κυρώσεις. Για να επιλυθούν οι παθογένειες των Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΣΕΔ) απαιτείται ένας συνεχής και αδιάλειπτος έλεγχος και συνεργασία μεταξύ ΕΟΑΝ, ΣΣΕΔ και ΟΤΑ. Η προωθούμενη εισαγωγή των βιοαποβλήτων στα πιθανά άλλα προϊόντα για εναλλακτική διαχείριση είναι μια ιδιαίτερα θετική ενέργεια και προς τούτο θα πρέπει να καλύπτεται από τις υποχρεώσεις των ΟΤΑ στο πνεύμα της πρόληψης προδιαγράφοντας συγκεκριμένα μέσα και εργαλεία (κίνητρα) Ειδικότερα το CISD προτείνει: 1. Περιορισμό των παράνομων συναλλαγών (αυτών που δεν καταγράφονται ή/και των παράνομων εξαγωγών). 2. Καταγραφή του συνόλου των αποβλήτων που παράγονται στην χώρα μας. 3. Έλεγχο τήρησης των νόμιμων διαδικασιών συλλογής και ανακύκλωσης 4. Συντονισμό μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών, φορέων και επιχειρήσεων 5. Εντοπισμό των υπευθύνων, με βάση την επεξεργασία του πλήθους των διαθέσιμων στοιχείων (έκθεση παραγωγού αποβλήτων, ετήσιες απολογιστικές εκθέσεις συλλεκτών, κ.λπ.), και παραδειγματική τιμωρία αυτών. 6. Έλεγχο των δραστηριοτήτων όλων των νομίμως λειτουργούντων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης ως προς την τήρηση περιβαλλοντικών όρων και κανόνων υγιούς ανταγωνισμού 7. Θέσπιση νέων κανόνων και λήψη αναγκαίων θεσμικών και διοικητικών μέτρων για την περιστολή του φαινομένου της παράνομης απόρριψης αποβλήτων ή εξαγωγών σε Τρίτες χώρες 8. Προώθηση χωροθέτησης και δημιουργίας χώρων υγειονομικής ταφής επικίνδυνων αποβλήτων 9. Διερεύνηση για τον προσδιορισμό ειδικών δράσεων για την ενίσχυση του εκσυγχρονισμού των επιχειρήσεων ανακύκλωσης. 10. Ενδυνάμωση περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων & ελέγχων και θέσπιση πιο αυστηρών και αποτελεσματικών ελέγχων συμμόρφωσης, σε συνδυασμό με υποστήριξη στις βέλτιστες πρακτικές και με ενημέρωση του κοινού με βάση το τρίπτυχο: όνομα, φήμη και ντροπή (αγγλιστί: name, fame, shame) και σύστημα επιβράβευσης ορθής συμπεριφοράς 11. Καθιέρωση, από τον επιβλέποντα φορέα, ενιαίου μητρώου υπόχρεων διαχειριστών ανά κατηγορία αποβλήτου και ενημέρωση αυτού σε ετήσια βάση. 12. Έκδοση πιστοποιητικού περιβαλλοντικής ενημερότητας με ετήσια ισχύ για τους καταχωρημένους στο μητρώο διαχειριστές, για τη χορήγηση της οποίας θα ελέγχεται η καταβολή της χρηματικής εισφοράς και η κατοχή των σχετικών αδειών λειτουργίας. 13. Καθιέρωση, από τον επιβλέποντα φορέα, μητρώου των σημείων συλλογής τοξικών αποβλήτων (π.χ. ηλεκτρολογεία/συνεργεία) 14. Καθιέρωση έκδοσης πιστοποιητικού περιβαλλοντικής ενημερότητας, με τριετή ισχύ.