Αρχική ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ - ΧΩΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ – ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΆρθρο 3 Εθνική Χωρική ΣτρατηγικήΣχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς | 21 Νοεμβρίου 2016, 13:27
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς' | 21 Νοεμβρίου 2016, 13:27

    (α) Θα πρέπει να επαναληφθεί το σχόλιο που είχε υποβληθεί από το WWF Ελλάς κατά την διαβούλευση που συνόδευσε το προηγούμενο νομοσχέδιο (το οποίο απετέλεσε την βάση του ν. 4269/2014): «το άρθρο αφορά την Εθνική Χωροταξική Πολιτική (ΕΧΠ), η οποία αντιστοιχεί στο Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης. Σε αντίθεση με το Γενικό Πλαίσιο κατά τις ισχύουσες διατάξεις, η ΕΧΠ είναι απογυμνωμένη από οποιοδήποτε κανονιστικό περιεχόμενο («κείμενο αρχών», 1η παράγραφος). Η υποβάθμιση της Βουλής επίσης είναι πασιφανής και ουσιώδης: σε αντίθεση με το Γενικό Πλαίσιο, το οποίο «υπόκειται σε έγκριση της Ολομέλειας της Βουλής κατά το άρθρο 79 παρ. 8 του Συντάγματος», η ΕΧΠ «ανακοινώνεται στην Βουλή για συζήτηση»». Το σχόλιο εξακολουθεί να ισχύει, με την επιφύλαξη ότι στο παρόν η Εθνική Χωροταξική Πολιτική (ΕΧΠ) ονομάζεται Εθνική Χωρική Στρατηγική: έτσι, η μόνη πρόβλεψη για συνεκτικό εθνικό χωρικό σχεδιασμό καταλήγει να είναι απλώς ένα κείμενο κυβερνητικής πολιτικής που «ανακοινώνεται» στη Βουλή (και κατ΄επέκταση στους πολίτες). Η υποβάθμιση αυτή "συμπληρώνεται" από το άρθρο 12 παρ. 3, το οποίο υποβιβάζει το ισχύον Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 128/Α/03.07.2008) στο επίπεδο των ειδικών χωροταξικών πλαισίων. (β) Σε κάθε περίπτωση, η νομική σχέση της Εθνικής Χωρικής Πολιτικής με τις άλλες μορφές σχεδιασμού του νομοσχεδίου, όπως και οι κανόνες επίλυσης συγκρούσεων μεταξύ τους, παραμένουν ασαφείς και δυσδιάκριτες. Κατά το νομοσχέδιο, η Εθνική Χωρική Πολιτική αποτελεί «βάση για τον συντονισμό» των στρατηγικών χωρικών πλαισίων - μία δυσερμήνευτη φράση, δίχως ακριβές νομικό περιεχόμενο, που επιδέχεται πολλές ερμηνείες και σε κάθε περίπτωση δεν διευκρινίζει την σχέση της Εθνικής Χωρικής Πολιτικής με τον υποδεέστερο σχεδιασμό. Αλλού (4η παράγραφος), αναφέρεται ότι «οι βασικοί άξονες και στόχοι της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής λαμβάνονται υπόψη κατά την κατάρτιση των Ειδικών και Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων», αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα Ειδικά και Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια μπορούν να αποκλίνουν, υπό αδιευκρίνιστες προϋποθέσεις, από τμήματα ή το σύνολο της Εθνικής Χωρικής Πολιτικής. (γ) Για να αποφευχθούν μελλοντικές αμφισβητήσεις, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η Εθνική Χωρική Πολιτική μπορεί να υπόκειται σε Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, σύμφωνα με τις ισχύουσες διεθνείς, ενωσιακές και εθνικές διατάξεις. δ) Η «θεματολογία» της Εθνικής Χωρικής Πολιτικής κατά την 1η παράγραφο συνδυάζει εξαιρετικά γενικές (π.χ., δικτύωση εθνικού χώρου) με σχετικά ειδικές (π.χ., υποδομές καινοτομίας) αναφορές. Υπάρχουν ειδικές αναφορές σε ορισμένα θέματα (π.χ., νησιωτικός χώρος), που εγείρουν απορίες για την παράλειψη άλλων (π.χ., ορεινός χώρος). Προφανή θέματα για μία Εθνική Χωρική Πολιτική – όπως η ενέργεια, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ο εξωαστικός χώρος, η αυθαίρετη δόμηση, το πολιτιστικό περιβάλλον, η δημόσια υγεία, οι βασικές δημόσιες υπηρεσίες, η διατήρηση βασικών φυσικών πόρων (ύδατα, οικοσυστήματα, έδαφος, αγροτικός χώρος), η ευαλωτότητα σε φυσικές καταστροφές – δεν έχουν ειδική αναφορά, παρά μόνο στον βαθμό που εντάσσονται στην «βιώσιμη ανάπτυξη» ή την «διοικητική υποδομή». Λείπει, επίσης, μία (έστω γενικόλογη) αναφορά στην ανάγκη η Εθνική Χωρική Πολιτική να διασφαλίζει, στο μέτρο του δυνατού, την χωρική ισότητα (π.χ., στην ανάπτυξη, στο καθαρό περιβάλλον, στην πρόσβαση σε υπηρεσίες). Κάποια ζητήματα μπορούν να διευκρινιστούν με το προεδρικό διάταγμα του άρθρου 12 παρ. 1, αλλά, με τον τρόπο αυτό, υπάρχει ο κίνδυνος η Εθνική Χωρική Πολιτική να γίνει μία αδόμητη και αδιάρθρωτη παράθεση προθέσεων. ε) Όσον αφορά την 3η παράγραφο, δεν είναι σαφές ποιο ακριβώς κείμενο είναι η «Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική»: μήπως, όπως υπονοείται και από την αναφορά σε «προγραμματική περίοδο», είναι το ΕΣΠΑ; Στην συνέχεια, δεν είναι σαφές γιατί η Εθνική Χωρική Πολιτική πρέπει να ακολουθεί «προγραμματικές περιόδους», ή «μεσοπρόθεσμα πλαίσια» - μία επιλογή που, μεταξύ άλλων, οδηγεί και σε συνεχείς τροποποιήσεις και υπονομεύσεις της. Γενικότερα, δεν είναι καθόλου σαφές (όπως και δεν είναι στον ν. 4269/2014) γιατί το «Μεσοπρόθεσμο» χρήζει ειδικής μνείας στα πλαίσια της Εθνικής Χωρικής Πολιτικής (και, με τον τρόπο αυτό, εγείρεται σε παράγοντα διαμόρφωσής της), και όχι άλλες πολιτικές ή άλλοι εξίσου δεσμευτικοί νόμοι. Προτείνεται σε κάθε περίπτωση η διαγραφή του «Μεσοπρόθεσμου», και η αντικατάσταση της 3ης παραγράφου με μία γενικόλογη αναφορά στην ανάγκη συμφωνίας της Εθνικής Χωρικής Πολιτικής με όλες τις ισχύουσες πολιτικές και προγράμματα που έχουν χωρική διάσταση σε εθνική κλίμακα.