Αρχική ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣΆρθρο 08 – 7. Ελεύθεροι Χώροι – Αστικό ΠράσινοΣχόλιο του χρήστη WWF | 13 Μαρτίου 2017, 10:35
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF' | 13 Μαρτίου 2017, 10:35

    Στην ελληνική πόλη, οι ελεύθεροι χώροι και οι χώροι αστικού πρασίνου είναι εξαιρετικά περιορισμένοι, και βρίσκονται υπό συνεχή πίεση. Συχνά, νόμιμες και αυθαίρετες παρεμβάσεις περιορίζουν de facto την κοινοχρησία, ενώ σε πολλές περιπτώσεις είναι εγκαταλελειμμένοι ή υποβαθμισμένοι. Η σημασία τους για την δημόσια υγεία και την βιωσιμότητα των πόλεων θα πρέπει κάποια στιγμή να αναδειχθεί σοβαρά. Πόσον μάλλον που τα προβλήματα αυτά έχουν επίσημα επισημανθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια (π.χ., Συνήγορος του Πολίτη, Η παρακώλυση της άσκησης του δικαιώματος στην κοινή χρήση των πεζοδρομίων, 1999). Κάποια στιγμή, θα ήταν πολύ χρήσιμο να αποκτήσει με κάποιο τρόπο νομική ισχύ και ο Ευρωπαϊκός Χάρτης για τα Δικαιώματα των Πεζών (European Charter for Pedestrian Rights, 1988). Το άρθρο θα έπρεπε να έχει ως βασικό σκοπό την διαφύλαξη και την αναβάθμιση των ελεύθερων χώρων και του αστικού πρασίνου. Μερικές παρατηρήσεις προς την κατεύθυνση αυτή ακολουθούν: (α) Το άρθρο θα ήταν πιο κατανοητό αν διαχωρίζονταν το αστικό πράσινο (εντός ή εκτός ρυμοτομικού σχεδιασμού) από τους υπόλοιπους κοινόχρηστους χώρους. Επίσης, πρέπει περαιτέρω να διαχωριστούν οι χώροι αστικού πρασίνου (και πάλι, εντός ή εκτός ρυμοτομικού σχεδιασμού) που υπάγονται στην δασική νομοθεσία, και οι υπόλοιποι χώροι αστικού πρασίνου. (β) Η έννοια των «περιορισμένης έκτασης χρήσεων εστίασης και αναψυχής» θα πρέπει να προσδιοριστεί καλύτερα, και να περιοριστεί μόνο σε πλατείες και πεζοδρόμια. Οι ελεύθεροι χώροι γειτνιάζουν με άλλες γενικές κατηγορίες (π.χ., πολεοδομικό κέντρο ή γενική κατοικία), όπου οι χρήσεις αυτές θα είναι επιτρεπτές με λιγότερους περιορισμούς. Μόνο απολύτως προσωρινές χρήσεις πρέπει να επιτρέπονται σε πεζόδρομους. Σε όλες τις περιπτώσεις, προϋπόθεση των ειδικών χρήσεων θα πρέπει να είναι η μέγιστη δυνατή διασφάλιση της κοινοχρησίας και της διατήρησης (και, εφόσον είναι απαραίτητο, επέκτασης) του πρασίνου – με άλλα λόγια, η διασφάλιση της γενικής χρήσης. Θα πρέπει να εξεταστεί και ένας ποσοτικός περιορισμός, για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενων των πλατειών (και άλλων κοινόχρηστων χώρων) που έχουν μονίμως καταληφθεί. (γ) Μολονότι αυτό δεν είναι δυνατόν με το π.δ., θα έπρεπε ιδανικά να περιοριστούν οι χρήσεις του άρθρου 20 ν. 4067/2012 που είναι επιτρεπτές σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους. Ειδικότερα, το αστικό πράσινο αδυνατεί να υποδεχθεί εγκαταστάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς και εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης [άρθρο 20 παρ. 1 δ) και παρ. 2 δ) ν. 4067/2012]. Οι λυόμενες και προσωρινές κατασκευές [άρθρο 20 παρ. 1 γ) ν. 4067/2012] είναι συχνά στην πράξη μόνιμες, και θα έπρεπε να περιοριστούν αυστηρά σε ορισμένες υποβοηθητικές χρήσεις (π.χ., φύλαξη και συντήρηση του κοινόχρηστου χώρου). Σε όλες τις περιπτώσεις, θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στην κοινοχρησία και το περιβάλλον. (δ) Η εμπειρία από υπόγειους χώρους στάθμευσης σε κοινόχρηστους χώρους με σημαντική βλάστηση είναι κακή. Οι σταθμοί αυτοί δεν θα έπρεπε να επιτρέπονται σε κοινόχρηστους χώρους με σημαντική βλάστηση, είτε είναι χαρακτηρισμένοι ως αστικό πράσινο, είτε όχι. (ε) Οι αθλητικές εγκαταστάσεις δεν αποτελούν συνήθως ούτε κοινόχρηστους χώρους, ούτε χώρους πρασίνου. Στον παρόν άρθρο, έχουν θέση μόνο αν είναι κοινόχρηστες, και μόνο σε χώρους που δεν αποτελούν χώρους πρασίνου (εκτός αν δεν θίγεται η βλάστηση). Επιπροσθέτως, θα πρέπει να προσδιοριστεί η έννοια της «μικρής» αθλητικής εγκατάστασης, καθώς το σχέδιο π.δ. (σε αντίθεση με το προϊσχύον άρθρο 16 του ν. 4269/2014) δεν θέτει σχετικούς περιορισμούς. Μία αθλητική εγκατάσταση μπορεί να είναι «μικρή» σύμφωνα με την νομοθεσία για τα πολεοδομικά σταθερότυπα (πρβλ. ΦΕΚ Δ’ 285/2004, όπου γίνεται λόγος για «αθλητικούς πυρήνες» κατηγορίας Α, Β, κοκ.), με την νομοθεσία για την περιβαλλοντική αδειοδότηση (κατηγορίας Α1, Α2, ή Β), ή πιθανώς με βάση κάποιο άλλο νομικό πλαίσιο. (στ) Οι γωνιές ανακύκλωσης είναι μία σημαντική υποδομή για την σύγχρονη πόλη. Ωστόσο, ειδικά για χώρους πρασίνου, η πρόβλεψη κατάληψης έκτασης μέχρι και 15% είναι υπερβολική. Δεν θα έπρεπε μία ζωτική υποδομή της πόλης να θυσιάζεται για μία άλλη.