Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚH ΕΤΑIΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού' | 17 Μαρτίου 2017, 11:08

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Γενική θεώρηση - Tο σχέδιο ΠΔ καλύπτει μια ευρύτατη κλίμακα χώρου- εντός και εκτός σχεδίου- και δεν αναφέρεται μόνο σε χρήσεις αλλά και σε εν γένει δραστηριότητες/λειτουργίες. Το εγχείρημα θα μπορούσε καταρχήν να είναι θετικό ωστόσο πάσχει σοβαρά από σύγχυση εννοιών και ορολογίας και από ένα ασαφές πλαίσιο ανάμιξης εργαλείων/μέσων και αρχών σχεδιασμού. Χαρακτηριστικό είναι ότι το σχέδιο παρεμβαίνει στον χωρικό σχεδιασμό επιβάλλοντας οριζόντιες ρυθμίσεις διαμορφώνοντας τυποποιημένους και γραφειοκρατικού χαρακτήρα κανονιστικούς όρους που αναφέρονται σε όλες τις περιοχές τη χώρας. - Οι χρησιμοποιούμενοι όροι οφείλουν να προσαρμόζονται στην γενικότερη ορολογία η οποία έχει υιοθετηθεί σε θέματα χωρικού σχεδιασμού όπως πχ ο πρόσφατος ν. 4447/2016 κ.α.. Έτσι οι όροι «πολεοδομικός σχεδιασμός», «πολεοδομική λειτουργία», «πολεοδομική μελέτη» πρέπει να αντικατασταθούν επί το ορθότερον από τους όρους «χωρικός σχεδιασμός», «χωρική λειτουργία» «πολεοδομικό σχέδιο εφαρμογής». - Το σχέδιο ΠΔ δεν παύει να κινείται στη φιλοσοφία του Π.Δ. του 1987, ΦΕΚ/Δ/166. Οι «ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΕΩΝ» που προτείνονται ως εξειδίκευση των 15 «ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ» ακολουθούν μια εμπειρική ταξινόμηση, αναιτιολόγητη, χωρίς κανένα κριτήριο ένταξης, ούτε σε σχέση με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τη φυσιογνωμία, τις ανάγκες προς τις οποίες κάθε γενική λειτουργία πρέπει να ανταποκριθεί, ούτε σε σχέση με τις αλληλεπιδράσεις (θετικές και αρνητικές) που ασκούνται μεταξύ των γενικών και των ειδικών χρήσεων. - Αγνοείται το γεγονός ότι οι ταχύτατα, μεταβαλλόμενες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, οι τεχνολογικές εξελίξεις και ο ανταγωνισμός μεταβάλλουν τις χρήσεις γης, δημιουργώντας νέες και διαφοροποιώντας ή απαξιώνοντας άλλες. Η παροχή εξουσιοδότησης για έκδοση υπουργικής απόφασης που θα εξειδικεύσει «το αναλυτικό περιεχόμενο των ειδικών κατηγοριών χρήσεων» (άρθρο 1Γ), δεν λύνει το πρόβλημα. Αντίθετα εγείρει ερωτηματικά, επιφυλάξεις και καθίστα ακόμα πιο σύνθετο και αδικαιολόγητα πολύπλοκο το κανονιστικό πλαίσιο. - Για την ασφάλεια δικαίου και προς όφελος της οικονομίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος απαιτείται μια νέα αντίληψη που θα προσβλέπει στην αξιολογική τεκμηρίωση κάθε ρύθμισης και θα βασίζεται περισσότερο στον αποτελεσματικό χωρικό σχεδιασμό από ένα πολύπλοκο και δεσμευτικό κανονιστικό πλαίσιο χρήσεων. - Το υπό διαβούλευση ΠΔ αντιμετωπίζει τον εξωαστικό χώρο (εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών χώρο) αποσπασματικά, χωρίς να συγκροτεί ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για τον ευέλικτο προσδιορισμό χρήσεων που τον απαρτίζουν για κάθε χωρική ενότητα. Η επιλογή κάποιου συγκεκριμένου άρθρου δεν βοηθάει καθώς η μορφή των άρθρων προσανατολίζεται σε μεγάλο βαθμό σε όρους πολεοδόμησης, για αυτό και θα έπρεπε να δοθεί η δυνατότητα επιλογής χρήσεων που ανήκουν σε διαφορετικά άρθρα. Επιμέρους παρατηρήσεις - Σύμφωνα με το άρθρο 2, το οποίο αφορά περιοχές που ήδη διέπονται από ειδικά Δ/μτα, με χρήση αποκλειστικής κατοικίας και σύμφωνα με τη νομολογία του Σ.τ.Ε (βλ. Σ.τ.Ε. 188/2004, 2513/2009, ΠΕ486/2000, κ.ά.), που διαμορφώθηκε με αφορμή παρεμφερείς παρεμβάσεις σε περιοχές αποκλειστικής χρήσης κατοικίας, δεν είναι κατανοητή η χρησιμότητα της κατηγορίας «Αποκλειστική Κατοικία» στις «Γενικές Κατηγορίες». - Επισημαίνεται επίσης η αναγκαιότητα σύνδεσης των χρήσεων γης (τόσο αυτών που ισχύουν σήμερα με το του Π.Δ. του 1987, ΦΕΚ/Δ/166), όσο και των όποιων θα τις αντικαταστήσουν στο άμεσο μέλλον με την πραγματική οικονομία, όπως αυτή καταγράφεται από τους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ), όπως αυτοί αναφέρονται στην εκάστοτε Εθνική Ονοματολογία Οικονομικών Δραστηριοτήτων. Μόνο έτσι θα πάψουν, οι ασάφειες, που προάγουν την αδιαφανεια και την διαφθορά. Θα συμβάλλουν καταλυτικά στην οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση και θα συνδέσουν υποχρεωτικά το πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό με την ζώσα επιχειρηματικότητα. - Η «Αμιγής κατοικία» (άρθρο 3) επιβαρύνεται κατά πολύ όχι μόνο σε σχέση με τα νυν ισχύοντα, αλλά και με το γενικότερο χαρακτήρα και τον χωρικό προορισμό στον οποίον παραπέμπει η χρήση «Αμιγής κατοικία». Το περιεχόμενο των χρήσεων επί της ουσίας αλλοιώνει την έννοια που υποδηλώνει ο όρος «Αμιγής κατοικία», η δε εφαρμογή του οδηγεί στην υποβάθμιση των υφιστάμενων αλλά και των μελλοντικών περιοχών κατοικίας. - Η πρόβλεψη του άρθρου 4 «Γενική Κατοικία» που παρέχει τη δυνατότητα να επιβάλλονται, κατά το σχεδιασμό, περαιτέρω περιορισμοί ως προς την πυκνότητα ορισμένων ειδικών χρήσεων και να προστατεύσει κάποιες περιοχές γενικής κατοικίας από επιβαρύνσεις και οχλήσεις. Επί μέρους ποσοτικοί περιορισμοί σχετικοί με μεγέθη επιφάνειας είναι προβληματικοί και καθορίζονται αναιτιολόγητα, ενώ αποτελούν αντικείμενα εκτιμήσεων κατά τη διαδικασία χωρικού σχεδιασμού και εκτιμήσεων της φέρουσας ικανότητας. - Οι κατηγορίες ειδικών χρήσεων των τοπικών κέντρων (άρθρο 5) είναι πιο περιορισμένες από αυτές των περιοχών γενικής κατοικίας (άρθρο 4). Ως αποτέλεσμα διαφαίνεται ότι η έννοια των Τοπικών Κέντρων σε περιοχές κατοικίας είτε στερείται νοήματος, είτε έχει ενδεχομένως νόημα μόνο για τις περιοχές αμιγούς κατοικίας. - Ο νομοθέτης οφείλει να διασφαλίσει την προστασία και ανάδειξη των ελεύθερων δημόσιων χώρων για όλο το κοινωνικό σύνολο (άρθρο 8). Ιδιαίτερη μέριμνα χρειάζεται για την πρόσβαση στις περιοχές αυτές ιδιαίτερων κοινωνικών ομάδων (πχ ΑμεΑ). Φαινόμενα καταπάτησης των δημόσιων χώρων πρέπει να εξαλειφθούν. - Η προώθηση της δόμησης σε αγροτικές περιοχές, ακόμα και για χρήση κατοικίας, αποτελεί στρέβλωση (άρθρο 15). Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των αγροτικών εκτάσεων και οι ευαίσθητες ισορροπίες από τις οποίες χαρακτηρίζονται οι περιοχές αυτές απαιτούν την προστασία και ανάδειξη του χαρακτήρα τους. Η προώθηση της δόμησης των αγροτικών περιοχών θα ενισχύσει το φαινόμενο της αυθαίρετης δόμησης και κινδυνεύει να αλλοιώσει τον πραγματικό προορισμό των περιοχών αυτών. Η διάταξη αυτή παρέλκει στην παρούσα μορφή της. - Για τις περιοχές προστασίας ισχύουν ειδικά καθεστώτα στα οποία ορίζονται εκτενώς οι επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες. Στο άρθρο 16 «Περιοχές Προστασίας» απαιτείται μια πιο εμπεριστατωμένη προσέγγιση του θέματος, με συστηματική διασύνδεση των επί μέρους κατηγοριών των περιοχών με τα ειδικά ισχύοντα καθεστώτα. Κάθε πρόβλεψη του υπό διαβούλευση ΠΔ θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιχειρεί να επιλύσει. Λόγω των παραπάνω ζητημάτων το άρθρο παρέλκει. - Τίθενται ερωτήματα για την στόχευση και την χρησιμότητα του άρθρου 17. Είναι απαραίτητη η τεκμηρίωση της χρησιμότητας των χρήσεων γης που αναφέρει η διάταξη καθώς και η συσχέτιση του με τα ανώτερα επίπεδα σχεδιασμού. Διαφορετικά το άρθρο παρέλκει. - Η ειδική χρήση 38 «Εγκαταστάσεις σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας», αποτελεί κατ΄ουσίαν στοιχείο αστικής υποδομής. Περιλαμβάνεται ωστόσο σε όλες τις γενικές κατηγορίες χρήσεων, χωρίς περιορισμούς και χωρίς ουδείς να γνωρίζει εάν και κατά πόσον αυτό είναι αναγκαίο. Και το κυριότερο, καμία πληροφορία δεν δίδεται για το εάν έχουν εξετασθεί ζητήματα που συνδέονται με την ασφάλεια και την ανθρώπινη υγεία. Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με το άρθρο 18 «η εγκατάσταση κεραιών κινητής τηλεφωνίας και των συνοδών τους έργων υποδομής» είναι η μόνη ειδική χρήση που, κατ’εξαίρεση, δεν μπορεί να απαγορευτεί από καμία γενική κατηγορία. Είναι αναγκαίο να δοθούν από τη Διοίκηση διευκρινήσεις ως προς τη σκοπιμότητα της ειδικής αυτής μεταχείρισης και ως προς τη διασφάλιση των προϋποθέσεων ασφάλειας. - Ερωτηματικά δημιουργεί η ειδική χρήση 53 «τυχερά παίγνια». Τί ακριβώς αφορά η χρήση που μάλιστα μπορεί να επιτρέπεται μόνο στη γενική κατηγορία 4 «Πολεοδομικό κέντρο κτλπ»?. Αν αφορά πρακτορεία λαχείων κ.λπ. μπορεί να επιτρέπεται και σε άλλες γενικές κατηγορίες. - Η υποχρεωτική ανασύνταξη μελετών, που εγκρίθηκαν ή εκκρεμούν στο ΣΥΠΟΘΑ ή/και στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου, μπορεί να οδηγήσει σε τεράστιες καθυστερήσεις ή ακόμα και στη συνολική ακύρωση των μελετών, επιβαρύνοντας περαιτέρω το γνωστό πρόβλημα των χρονικών καθυστερήσεων των διαδικασιών. Με το σκεπτικό αυτό, κρίνεται απαραίτητο οι εκκρεμούσες μελέτες να προωθηθούν στην αρχική τους μορφή. Η εκπόνηση των υποκείμενων επιπέδων σχεδιασμού μπορούν κάλλιστα να ακολουθήσουν την νέα δομή χρήσεων. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού αναγνωρίζοντας την σημασία και την κρισιμότητα του ζητήματος των χρήσεων γης προτίθεται να προχωρήσει σε δράσεις περαιτέρω συζήτησης του θέματος ώστε μέσω τεκμηριωμένων προτάσεων να συμβάλει εποικοδομητικά στην βελτίωση του υπό διαβούλευση ΠΔ.