Αρχική Οργάνωση και λειτουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχώνΑΡΘΡΟ 1 ΠροοίμιοΣχόλιο του χρήστη Γιώργος Βαβίζος | 18 Νοεμβρίου 2017, 11:53
  • Σχόλιο του χρήστη 'Γιώργος Βαβίζος' | 18 Νοεμβρίου 2017, 11:53

    Γιώργος Βαβίζος Άρθρο 1 Η διατύπωση του Σχεδίου Νόμου αγνοεί ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος στις 25-11-2015 παρέλαβε οριστικά τη μελέτη με τίτλο» «Οργάνωση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και Σχεδιασμός της πρώτης φάσης λειτουργίας τους». Η αμοιβή της μελέτης αυτής ήταν 684.883.68 € και η ανάθεσή της είχε γίνει από το Υπουργείο Περιβάλλοντος στις 2 Νοεμβρίου 2008. Αγνοεί επίσης ότι η μακροχρόνια διάρκεια της εν λόγω μελέτης οφείλεται κυρίως στις τροποποιήσεις, τις οποίες απαίτησε επιβλέπουσα υπηρεσία, ώστε να επιλυθούν όλες οι πτυχές του θέματος. Σε σχέση με το 1ο άρθρο του Σχεδίου Νόμου επισημαίνεται ότι η νομική μορφή των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ) προβλέπεται να είναι: «Νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ) που εποπτεύονται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ταυτόχρονα η δράση τους προβλέπεται να είναι «Κοινωφελούς και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα». Τόσο όμως η προβλεπόμενη νομική μορφή όσο και η δράση των Φορέων Διαχείρισης δεν προσιδιάζουν στο σκοπό τους, ο οποίος ορίζεται ως η «διοίκηση και διαχείριση των περιοχών, στοιχείων και συνόλων της φύσης και του τοπίου». Η εκπλήρωση του σκοπού αυτού απαιτεί την ύπαρξη κρατικών υπηρεσιών και μάλιστα με αστυνομικές και προανακριτικές αρμοδιότητες. Επισημαίνεται ότι η πρόταση της μελέτης «Οργάνωση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και Σχεδιασμός της πρώτης φάσης λειτουργίας τους» ήταν να εξετασθεί η μετατροπή των Φορέων Διαχείρισης είτε σε υπηρεσίες των Περιφερειών είτε σε Επιχειρήσεις των Περιφερειών. Η σχετική τεκμηρίωση ήταν η εξής: «Οι Περιφέρειες διαθέτουν ήδη αρμοδιότητες στον τομέα της προστασίας του Περιβάλλοντος όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο186 Υποτομέας ΣΤ, του ν. 3852/2010 (νόμος για τον Καλλικράτη). Στο βαθμό που η πρόβλεψη αυτή δεν καλύπτει τις λειτουργίες των Φορέων Διαχείρισης, πρόσθετες αρμοδιότητες μπορούν να μεταφερθούν στις Περιφέρειες με βάση το άρθρο 187 του ν. 3852/2010, το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα μεταβίβασης πρόσθετων αρμοδιοτήτων της κρατικής διοίκησης και των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου στις Περιφέρειες, εφόσον αυτές υπηρετούν λειτουργικές και αναπτυξιακές ανάγκες της Περιφέρειας και δεν αποτελούν ενιαία κρατική πολιτική. Με τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων μεταφέρονται και οι αντίστοιχοι οικονομικοί πόροι. Με ανάλογη διαδικασία μπορούν να μεταφερθούν οι αρμοδιότητες και οι λειτουργίες σε επιχειρήσεις των Περιφερειών του άρθρου 194 του ν. 3852/2010. Το άρθρο αυτό προβλέπει τη δυνατότητα των Περιφερειών να συστήνουν αναπτυξιακές επιχειρήσεις με αντικείμενο μεταξύ των άλλων «την ανάπτυξη δραστηριοτήτων βιώσιμης ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος». Στις επιχειρήσεις αυτές μπορούν να συμμετέχουν επίσης το ελληνικό δημόσιο, άλλοι φορείς αυτοδιοίκησης, επιστημονικοί φορείς, συλλογικές οργανώσεις κ.ά., δυνατότητα που μπορεί να αξιοποιηθεί, προκειμένου να διασφαλίζεται η αντιπροσωπευτικότητα και ο συντονισμός των δραστηριοτήτων. Με την επιλογή αυτή θα μπορούσε να λυθεί θεσμικά και το πρόβλημα των δυνατοτήτων των Φορέων να επιβάλλουν τέλη, μέσω του θεσμικού καθορισμού των οικονομικών πόρων της περιφερειακής επιχείρησης. Θα μπορούσε δηλαδή στους πόρους των επιχειρήσεων να συμπεριλαμβάνονται και έσοδα από την επιβολή τελών στους επωφελούμενους, με οποιονδήποτε τρόπο, από τις διαχειριστικές λειτουργίες στις προστατευόμενες περιοχές. Επίσης θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί και το πρόβλημα της χρηματοδότησης των Φορέων, στο πλαίσιο ενός Ετήσιου Προγράμματος Δράσης του Φορέα το οποίο εγκρίνεται από το Περιφερειακό Συμβούλιο. Τα θέματα αυτά μπορούν να εξειδικευτούν, μεταξύ όλων των άλλων, στο πλαίσιο της απαιτούμενης από το ν. 3852/2010, οικονομοτεχνικής μελέτης σύστασης της επιχείρησης. Στο βαθμό που προωθηθεί μια τέτοια επιλογή, θα ήταν σκόπιμη μια νέα ρύθμιση συγχωνεύσεων των Φορέων, ώστε τα διοικητικά και γεωγραφικά όρια των φορέων να συμπίπτουν με εκείνα των Περιφερειών.». Ο ισχυρισμός ότι η νομική μορφή των Φορέων Διαχείρισης ως ΝΠΙΔ εξασφαλίζει καλύτερη λειτουργικότητα σε σχέση με τις δημόσιες υπηρεσίες, δεν ευσταθεί λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποχρεώσεις των υπηρεσιών του Δημοσίου ισχύουν και για τους Φορείς Διαχείρισης, σε ό,τι αφορά προμήθειες, κατασκευές έργων, αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων κ.λπ. Ειδικότερα επισημαίνεται η διατύπωση της παρ. 4 του άρθρου 2 του άρθρου του Νόμου 4412/2016, που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις, σύμφωνα με την οποία ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου» νοούνται οι οργανισμοί που έχουν όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: α) έχουν συσταθεί για το συγκεκριμένο σκοπό της κάλυψης αναγκών γενικού συμφέροντος, που δεν έχουν βιομηχανικό ή εμπορικό χαρακτήρα, β) έχουν νομική προσωπικότητα και γ) χρηματοδοτούνται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή η διαχείριση των οποίων υπόκειται σε έλεγχο ασκούμενο από τους οργανισμούς αυτούς ή έχουν διοικητικό, διευθυντικό ή εποπτικό συμβούλιο, του οποίου περισσότερο από το ήμισυ των μελών διορίζεται από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή από άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου». Άλλη έλλειψη πλεονεκτημάτων προκύπτει από την αδυναμία των Φορέων Διαχείρισης με νομική μορφή των ΝΠΙΔ να εξασφαλίσουν την απαραίτητη «Διοικητική Επάρκεια» προκειμένου να έχουν πρόσβαση στις χρηματοδοτήσεις, οι οποίες προβλέπονται στα προγράμματα που περιλαμβάνονται στο Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) και χρηματοδοτούνται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία. Άρθρα 2 και 3 Στο Σχέδιο Νόμου προσδιορίζεται η χωρική αρμοδιότητα ΦΔΠΠ. Ο προσδιορισμός αυτός φαίνεται να αγνοεί το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός του Υπουργείου Περιβάλλοντος για την ανάθεση των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία μας Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για τις περιοχές που προτείνεται να ενταχθούν στις αρμοδιότητες των ΦΔΠΠ. Η αξία των μελετών αυτών ν ανέρχεται σε 12.049.319,04 € (πλέον ΦΠΑ 24%) και στα πορίσματά τους περιλαμβάνεται ο προσδιορισμός των ορίων των ΦΔΠΠ και η βέλτιστη οργάνωση της λειτουργίας τους. Άρθρο 4 Οι προβλεπόμενες αρμοδιότητες των ΦΔΠΠ δεν συνάδουν με τις θεσμικές αρμοδιότητες άλλων δημόσιων υπηρεσιών και δημιουργούν εμπλοκές αρμοδιοτήτων. Ειδικότερα αναφέρεται ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν επιτρέπει το σχεδιασμό της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξη από τους ΦΔΠΠ ενώ η οργανωτική τους δομή και η αδυναμία απόκτησης «Διοικητικής Επάρκειας» δεν επιτρέπει σε αυτούς την ανεύρεση, διασφάλιση και η αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων. Πάντα από το ισχύον νομικό πλαίσιο προκύπτει ότι η κατάρτιση μελετών και η διεξαγωγή ερευνών, καθώς και η εκτέλεση τεχνικών ή άλλων έργων, που περιλαμβάνονται στα οικεία σχέδια διαχείρισης και είναι απαραίτητα για την προστασία, διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των προστατευτέων αντικειμένων που εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης των ΦΔΠΠ απαιτεί τη συγκρότηση Τεχνικής Υπηρεσίας και τη στελέχωσή της με μόνιμο προσωπικό. Απαιτεί επίσης το διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων των ΦΔΠΠ από αυτές των Κεντρικών Κρατικών Υπηρεσιών, των Υπηρεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (α’ και β’ βαθμού). Η διαχείριση δημόσιων εκτάσεων από τους ΦΔΠΠ προϋποθέτει πρώτα και κύρια την ύπαρξη νομικού πλαισίου το οποίο επιτρέπει τη μεταβίβαση Δημόσιας ή Ιδιωτικής Περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου στους ΦΔΠΠ και ρυθμίζει τις σχετικές διαδικασίες. Ανάλογα ισχύουν για την αγορά ή τη μίσθωση από ΦΔΠΠ ιδιωτικών εκτάσεων που περιλαμβάνονται στην περιοχή ευθύνης τους. Τέλος η πραγματοποίηση στις εκτάσεις αυτές των προβλεπόμενων, στον οικείο κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας και στο σχέδιο διαχείρισης, αναγκαίων παρεμβάσεων προϋποθέτει τόσο εξειδικευμένο νομικό πλαίσιο όσο και Τεχνικές και Οικονομικές Υπηρεσίες στελεχωμένες με μόνιμο προσωπικό. Από τη μέχρι τώρα εμπειρία φαίνεται ότι υπάρχουν και προβλήματα σε περιπτώσεις γνωμοδοτήσεων, τα οποία σχετίζονται με τα δικαιώματα των διοικουμένων, στις περιπτώσεις που αυτά επηρεάζονται αρνητικά από το περιεχόμενο των γνωμοδοτήσεων αυτών. Επίσης οι γνωμοδοτήσεις δημιουργούν και προβλήματα αστικής ευθύνης για το προσωπικό, το οποίο τις διαμόρφωσε τους. Άρθρα 5 και 6 Το Διοικητικό Συμβούλιο των ΦΔΠΠ προβλέπεται να συγκροτείται από έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον αναπληρωματικό του, χωρίς να προσδιορίζονται η Υπηρεσία, η επιστημονική ειδικότητα και ο βαθμός τους. Ανάλογα ισχύουν και για την πρόβλεψη συμμετοχή στο ΔΣ ενός εκπροσώπου της Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού με τον αναπληρωματικό τους, δύο εκπρόσωπων της ακαδημαϊκής, ερευνητικής και εν γένει επιστημονικής κοινότητας ή στελεχών δημοσιών υπηρεσιών και φορέων, με εμπειρία σε σχετικά θέματα και ενός εκπρόσωπου των παραγωγικών φορέων, που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του προστατευτέου αντικειμένου, με τον αναπληρωματικό του. Τέλος προβλέπεται η συμμετοχή στο ΔΣ ενός εκπρόσωπου μη κυβερνητικών οργανώσεων, που σύμφωνα με το καταστατικό τους έχουν ως αντικείμενο την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και διαθέτουν προηγούμενη τεκμηριωμένη εμπειρία σε σχετικά θέματα, με τον αναπληρωματικό του. Οι αρμοδιότητες των ΔΣ και η έλλειψη κριτηρίων στον ορισμό τους ευνοούν τα φαινόμενα καταστρατήγησης των αρχών της χρηστής διοίκησης και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Στον επόμενο πίνακα ενδεικτικά αναφέρονται μελέτες και έρευνες, στην εκπόνηση των οποίων συμμετείχαν εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας και περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίοι ήταν μέλη της Επιτροπής Φύσης 2000 και ΔΣ των ΦΔΠΠ: Σύνταξη 2ης Εθνικής Έκθεσης Εφαρμογής της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: Γεωργιάδης Λάζαρος, Δημόπουλος Παναγιώτης, Καμάρη Γεωργία, Λεγάκις Τάσος, Μερτζάνης Γιώργος, Μπούσμπουρας Δημήτρης, Πανίτσα Μαρία, Τσιριπίδης Γιάννης. Μελέτη: «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας»: Δημαλέξης Τάσος, Καστρίτης Θάνος, Λάζαρος Γεωργιάδης, Μπούσμπουρας Δημήτρης, Παπακωνσταντίνου Κώστας, Περγαντής Φώτης . Μελέτη: Εθνικό Σχέδιο για την προστασία της βιοποικιλότητας: Δημόπουλος Παναγιώτης, Ευεργέτης Επαμεινώνδας, Κοτομάτας Σπύρος, Λεγάκις, Τάσος, Μαυρογιώργου, Δάφνη, Μπούσμπουρας Δημήτρης, Σφενδουράκης, Σπύρος, Τουλιάτου Σμάρω, Χριστοπούλου Ιόλη, Ψαρούδας Σπύρος. Προγράμματα Life Natura (2001 – 2016): Αειφορική διαχείριση και χρηματοδότηση της βιοποικιλότητας σε υγροτόπους – Η περίπτωση της Λίμνης Στυμφαλίας. (2013 -2017): Δημαλέξης Τάσος, Δημόπουλος Παναγιώτης, Κατσαδωράκης Γιώργος. Ολοκληρωμένη Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας στις Βόρειες Κυκλάδες (2013 – 2017): Κοτομάτας Σπύρος. Μεθοδολογία αποκατάστασης πυρόπληκτων μεσογειακών δασών – Ασφάλεια & αποδοτικότητα 4 παρεμβάσεων στη NATURA 2000 της Ρόδου (2010 – 2014): Ευεργέτης Επαμεινώνδας. Επιδεικτική εφαρμογή της προσέγγισης Σχέδιο Δράσης για τη Βιοποικιλότητα, για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας της Σκύρου (2010 – 2014): Δημαλέξης Τάσος. Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα. Φορέας χρηματοδότησης: Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων-LIFE08 ENV/GR000554 (2010 – 2012): Δημόπουλος Παναγιώτης. Άρθρο 7 Το Σχέδιο Νόμου στο άρθρο που αφορά στου εργαζόμενους στους ΦΔΠΠ, με το πρόσχημα της διασφάλισης της εργασίας σε ήδη εργαζόμενους, καταστρατηγεί κάθε έννοια χρηστής διοίκησης. Επιπλέον το άρθρο αυτό αντιστρατεύεται την οποιαδήποτε αρχή προγραμματισμού.