Αρχική Οργάνωση και λειτουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχώνΑΡΘΡΟ 1 ΠροοίμιοΣχόλιο του χρήστη Δέσποινα Βώκου | 20 Νοεμβρίου 2017, 01:10
  • Σχόλιο του χρήστη 'Δέσποινα Βώκου' | 20 Νοεμβρίου 2017, 01:10

    Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι, με τον νέο νόμο, το Υπουργείο Περιβάλλοντος • προκρίνει τους Φορείς Διαχείρισης (ΦΔ) ως το σχήμα επιλογής για τη διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας. • βρίσκει λύση για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, που είχαν παραμείνει για τόσο μεγάλο διάστημα χωρίς υπεύθυνο σχήμα διαχείρισης, στο πλαίσιο του θεσμού των ΦΔ των Προστατευόμενων Περιοχών • βάζει τέλος στις απόπειρες κατάργησης ή αλλοίωσης του θεσμού των ΦΔ, ή επανόδου σε αποτυχημένες λύσεις του παρελθόντος, ή αναζήτησης νέων πειραματικών μορφών αγνώστου έκβασης για τη διαχείριση της Eλληνικής φύσης. • προβλέπει επιχορήγηση των ΦΔ από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος σε συνδυασμό με χρηματοδότηση από άλλες πηγές. • επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε λειτουργικά προβλήματα που είχαν προ πολλού εντοπιστεί. Είναι επίσης θετικό το γεγονός ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, οι προβλέψεις του νόμου είναι σε αντιστοιχία με τις προτάσεις που είχε κάνει η Επιτροπή ‘Φύση 2000’, μετά την αξιολόγηση του θεσμού των ΦΔ που είχε πραγματοποιήσει, αλλά και με τις θέσεις της Ελληνικής Οικολογικής Εταιρείας, που είναι η επιστημονική εταιρεία με πρωτεύουσα αρμοδιότητα σε θέματα διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος. Με αυτά δεδομένα, από τούδε και στο εξής θα αναφερθώ μόνον στα θέματα, στα οποία δεν έχει δοθεί η δέουσα κατά την άποψή μου προσοχή. Πρόκειται για τα ακόλουθα: Αύξηση αριθμού και βιωσιμότητα - Η αύξηση του αριθμού των ΦΔ είναι θετικό στοιχείο υπό την προϋπόθεση ότι έχει εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους. Θα είναι σε βάρος της λειτουργίας, του κύρους τους αλλά της Ελληνικής φύσης, να επανέλθουμε λίγο αργότερα στην ίδια κατάσταση, της τελευταίας οκταετίας, όταν η εκπορευόμενη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος συζήτηση περιστρεφόταν σταθερά προς την κατεύθυνση της μείωσής τους. Εάν είναι επίφοβη η βιωσιμότητα, θα μπορούσαν κάποιοι να ενοποιηθούν από τώρα στη βάση της γεωγραφικής ή διοικητικής ή λειτουργικής τους ομοιότητας. Περιοχή αρμοδιότητας, έργο, προσωπικό – Η περιοχή αρμοδιότητας των ΦΔ έχει επεκταθεί για όλους με εξαίρεση τρεις που παρέμειναν ως είχαν. Για έναν τουλάχιστον από αυτούς, με βάση το μέγεθος της περιοχής και τα προστατευόμενα αντικείμενα, το έργο του εμφανίζεται τελείως ετεροβαρές σε σχέση με το πολύ μεγαλύτερο των υπολοίπων. Αυτή η ανισότητα θα ήταν φρόνιμο να αρθεί. Η επέκταση της περιοχής αρμοδιότητάς των ΦΔ θα πρέπει όμως να συνοδευτεί και από ανάλογη αύξηση των πόρων για την κάλυψη των νέων αναγκών τους που θα είναι πολύ μεγαλύτερες για αρκετούς από αυτούς. Οκτάμηνες συμβάσεις και μάλιστα με προσωπικό που δεν προβλέπεται να προσλαμβάνεται πρωτίστως με βάση την επάρκειά του να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις του έργου των ΦΔ δεν είναι λύση. Σχέδιο διαχείρισης - Πουθενά δεν γράφεται ότι οι ΦΔ είναι υπεύθυνοι ή έστω συνυπεύθυνοι για τη σύνταξη των Σχεδίων Διαχείρισης των περιοχών αρμοδιότητάς τους. Για την ακρίβεια πουθενά δεν γράφεται με σαφήνεια ποιος θα συντάσσει αυτό το βασικό εργαλείο που προσδιορίζει και κατευθύνει τις δράσεις που οφείλουν να αναπτύσσουν για την προστασία της περιοχής τους. Αντίθετα, σημειώνεται ότι οι ΦΔ θα πρέπει να διαβιβάζουν στον Υπουργό όλα τα στοιχεία που έχουν, στο πλαίσιο της μέριμνας για την διαμόρφωση ή επικαιροποίηση των σχεδίων διαχείρισης, χωρίς περαιτέρω προσδιορισμό για το πού εκείνος ακολούθως θα τα διοχετεύσει. Αν ερμηνεύω σωστά την παράλειψη και την παράλληλη υποχρέωση, αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι οι ΦΔ, οι κατεξοχήν γνώστες και αρμόδιοι να μιλήσουν για τα χαρακτηριστικά και τη διαχείριση της περιοχής τους, δεν θα έχουν λόγο και ούτε θα μπορούν να ελέγχουν τι θα περιέχουν τα σχέδια διαχείρισης - που μάλλον θα φτιάξουν μελετητικά γραφεία. Αυτό όμως είναι συνταγή για αποτυχία και δεν θα πρέπει να υιοθετηθεί. Γνωμοδότηση - Οι ΦΔ συνεχίζουν να έχουν μόνο γνωμοδοτικό ρόλο για έργα και παρεμβάσεις που αφορούν την περιοχή τους. Είναι σκόπιμο να προβλεφθεί, τουλάχιστον για κάποια από αυτά, η άποψή τους να έχει αποφασιστική σημασία. Φύλαξη - Η φύλαξη παραμένει ένα άλυτο θέμα που ο νόμος αυτός δεν άγγιξε. Δεν μπορεί να παραπέμπεται στις καλένδες για μεγάλο διάστημα, με δεδομένη και τη θεαματική αύξηση των περιοχών αρμοδιότητας των ΦΔ, τους μειωμένους πόρους των υπηρεσιών που μπορούν να ασκήσουν ουσιαστική φύλαξη και όχι απλή εποπτεία (όπως οι ΦΔ, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο που τους διέπει), αλλά και τα θέματα που σχετίζονται με όλους τους πυλώνες της σύμβασης για τη βιοποικιλότητα. Ξενάγηση - Οι ΦΔ οφείλουν να ασκούν δραστηριότητες ξενάγησης εντός της περιοχής ευθύνης τους, όχι μόνο να εγκρίνουν. Η διατύπωση στο άρθρο 4, παρ. 21 θα ήταν ορθότερη ως εξής: ‘Για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων ξενάγησης από τρίτους εντός της περιοχής ευθύνης των ΦΔ, θα πρέπει να δίνεται έγκριση από τον αρμόδιο ΦΔ που ελέγχει και την τήρηση των σχεδίων ξενάγησης. Η έγκριση μπορεί να αρθεί με αιτιολογημένη απόφαση εάν δεν τηρούνται οι όροι της έγκρισης.’ Ονομασίες - Όλοι οι παλιοί φορείς διατηρούν τουλάχιστον τον πυρήνα της παλιάς τους ονομασίας με μία μόνον εξαίρεση. Ο Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα γίνεται τώρα Φορέας Διαχείρισης Θερμαïκού με θεαματικά βαρύτερο έργο. Μετά από τουλάχιστον 15 χρόνια παρουσίας και λειτουργίας τους, αρκετοί ΦΔ έχουν αποκτήσει όνομα/ταυτότητα, όχι μόνον εντός αλλά και εκτός της χώρας, μεταξύ αυτών και ο συγκεκριμένος ΦΔ. Είναι λάθος να αλλοιωθεί πλήρως η ονομασία του, πολύ περισσότερο όταν ένα συστατικό του ονόματός του αφορά το παγκοσμίως γνωστό και σημαντικό Δέλτα Αξιού. Ας βρεθεί τουλάχιστον μια σύνθετη ονομασία, αν τελικά επιλεγεί η λύση του ενός φορέα για όλες τις προστατευόμενες περιοχές του Θερμαϊκού. Δέσποινα Βώκου Καθηγήτρια ΑΠΘ πρώην Πρόεδρος της Επιτροπής ‘Φύση 2000’ (2010-1013)