Αρχική Οργάνωση και λειτουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχώνΑΡΘΡΟ 1 ΠροοίμιοΣχόλιο του χρήστη Νικόλαος Μπόκαρης | 22 Νοεμβρίου 2017, 14:15
  • Σχόλιο του χρήστη 'Νικόλαος Μπόκαρης' | 22 Νοεμβρίου 2017, 14:15

    Μπόκαρης Νικόλαος Πρόεδρος ΔΣ ΠΕΔΔΥ Μέλος ΔΣ ΓΕΩΤΕΕ Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου «Οργάνωση και λειτουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών» του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι κατά την άποψη μας αποσπασματικό και ως προς τις προβλέψεις για τη λειτουργία των Ν.Π.Ι.Δ στο μέλλον, πρόχειρο. Η διαβούλευση επί των διατάξεων του Σχεδίου Νόμου που προτείνεται δεν θα προσφέρει ουσιαστικά στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διότι θα εμφανιστούν απόψεις από δύο πλευρές που θα ισχυρίζονται τα εντελώς αντίθετα. Η άποψη των εκπροσώπων των δασικών Υπηρεσιών είναι ότι τα αντικείμενα διοίκησης, προστασίας, διαχείρισης και ανάπτυξης των δασικών προστατευόμενων περιοχών, νοουμένων σχεδόν στο σύνολο τους ως δασικών Οικοσυστημάτων, πρέπει να γίνεται από σύγχρονες και σωστά οργανωμένες Δασικές Υπηρεσίες. Αντιθέτως η άποψη των υπηρεσιών φυσικού περιβάλλοντος ή των διορισμένων προέδρων και μελών Διοικητικών Συμβουλίων, που συνέβαλαν στη διαμόρφωση των προτεινόμενων διατάξεων, ασφαλώς θα είναι αντίθετη με την άποψη των Δασικών Υπηρεσιών και σε εντελώς διαφορετική βάση. Ποιο είναι το κριτήριο για την τεχνική και οικονομική αξιολόγηση και τελικά την υιοθέτηση της μιας ή της άλλης άποψης ? Αυτό ασφαλώς δεν περιμένουμε να απαντηθεί σε επίπεδο διαβούλευσης του σχεδίου Νόμου και δυστυχώς δεν δόθηκε η δυνατότητα συνδιαμόρφωσης των προτεινόμενων διατάξεων από τις καθ υλη αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ. Θεωρούμε δεν βοήθησε σε αυτό ούτε η σύνθεση της επιτροπής σύνταξης των διατάξεων του Νομοσχεδίου, ούτε ο σύντομος χρόνος επεξεργασίας και η έλλειψη δυνατότητας στις καθ ύλη αρμόδιες Υπηρεσίες της Γενικής Δ/νσης να προτείνουν δομικές και ουσιαστικές αλλαγές που θα συνεισέφεραν στη βιώσιμη διοικητικά και νομικά πρότασης για τη λειτουργία των φορέων, ούτε και η επεξεργασία του Ν/Σ εγινε με κριτηριο τη γεφύρωση επ ωφελεία του δημοσίου συμφέροντος της λειτουργίας των δημοσίων δασικών Υπηρεσιών από τη μια και τους Φορείς Διαχείρισης ως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου από την άλλη. Οι συνδικαλιστικοί φορείς των Δασικών Υπαλλήλων (κυρίως η Π.Ε.Δ.Δ.Υ με αποφάσεις Γενικών Συνελεύσεων) αλλά και υπηρεσιακοί παράγοντες της Γενικής Δ/νσης Δασών του ΥΠΕΝ και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, έχουν εκφράσει αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα ύπαρξης των φορέων διαχείρισης και για την αδιέξοδη διοικητική τους σχέση με τις Δημόσιες Υπηρεσίες. Αυτή τους τη θέση την εξέφρασαν και τη στήριξαν επιχειρηματολογώντας πάνω στο πολύ περιορισμένο έργο που έχει παρασχεθεί από τους περισσότερους φορείς διαχείρισης και την εν γένει περιορισμένη παρουσία αυτών (Φορέων Διαχείρισης), από τη στιγμή που συστάθηκαν το οποίο έργο όπου υπάρχει αφορά κυρίως την ανάθεση μελετών. Τις παραπάνω ενστάσεις έχουν διατυπώσει δημόσια σε συνεδριάσεις της μόνιμης επιτροπής περιβάλλοντος της Βουλής όταν εξεταζόταν το σύστημα διαχείρισης προστατευομένων περιοχών. Εκεί βεβαίως επικράτησε η άποψη της ενσωμάτωσης του προσωπικού των Φορέων Διαχείρισης στις Δασικές Υπηρεσίες ώστε να επιτευχθεί η αναγκαία διεπιστημονικότητα τους και να εξασφαλιστεί και η αποτελεσματικότητά τους σε επίπεδο εφαρμογής των σχετικών με τις προστατευόμενες περιοχές αρμοδιοτήτων τους. Αυτή είναι και η άποψη της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ). Θεωρούμε ότι στην Ελλάδα αντί να διερευνάμε τη βιωσιμότητα νέων Υπηρεσιών ή Νομικών προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου που θα υποκαθιστούν σε θέματα άσκησης αρμοδιοτήτων τις Δημόσιες Υπηρεσίες θα έπρεπε να συμβάλουμε στην καλύτερη λειτουργία δημόσιων υπηρεσιακών δομών που υπάρχουν και ασκούν σύμφωνα με το Σύνταγμα, αρμοδιότητες διοίκησης, διαχείρισης προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων . Συνεπώς δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με ακόμα μια παραγκώνιση της δασικής υπηρεσίας με αφορμή το σύστημα των προστατευόμενων περιοχών. Οι δασικές υπηρεσίες είναι σήμερα ο μόνος δημόσιος φορέας που έχει εκτελεστικές αρμοδιότητες για την προστασία και διαχείριση των Περιοχών αυτών (Π.Π) στην πράξη, ιδίως όσον αφορά τα δασικά οικοσυστήματα αλλά και το αγροπεριβάλλον. Αυτές οι υπηρεσίες λειτουργούν στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα δάση και της εθνικής δασικής πολιτικής που καθορίζεται σε επίπεδο υπουργείου. Παρόλα αυτά βλέπουμε ότι οι υπάρχουσες διοικητικές δομές της (Δ/νσεις Δασών, Δασαρχεία, Δασονομεία και Δασοφυλάκια) οι οποίες είναι αποκεντρωμένες μέχρι την τελευταία άκρη της Ελλάδας, επιλέγεται να μην αξιοποιούνται για τη λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Διοίκησης και Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών. Η διατήρηση και επέκταση των Φ.Δ με τις διατάξεις του συζητούμενου νομοσχεδίου και η ανάθεση σε αυτούς της διοίκησης και διαχείρισης των Προστατευόμενων περιοχών αναδεικνύει και πρακτικά προβλήματα που συνδέονται με την ερμηνεία των όρων «διοίκηση και διαχείριση» καθώς και με το πώς ερμηνεύουν οι δημόσιες υπηρεσίες αυτή την αρμοδιότητα και τελικά η υπόθεση ποιος διοικεί και ποιος διαχειρίζεται φτάνει μέχρι την ίδια την κοινωνία και δεν είναι λίγα τα προβλήματα που προέκυψαν από αυτές τις ασυνέχειες. Η διαχείριση τεράστιου ποσοστού των χερσαίων οικοσυστημάτων που αποτελούν συγχρόνως αρμοδιότητα της δασικής υπηρεσίας διαχρονικά, επομένως χρήζει διευκρινήσεων επί λεπτομερειών που αφορούν τη διαχείριση των περιοχών αυτών. Ο καθορισμός διακριτών αρμοδιοτήτων των εμπλεκόμενων στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος φορέων και υπηρεσιών είναι απαραίτητος προκειμένου να επιτευχθεί καλός συντονισμός και συνεργασία μεταξύ τους. Σε διαφορετική περίπτωση οδηγούμαστε σε κατασπατάληση δημοσίου χρήματος και σε αμφίβολες πρακτικές και δράσεις που σίγουρα δεν ευνοούν το περιβάλλον ούτε όμως και το κοινωνικό σύνολο. Συνεπώς η άποψη μας είναι ότι το νομοσχέδιο που βγήκε στη διαβούλευση έχει δομικές ατέλειες, χρήζει επεξεργασίας και έπρεπε να κινείται σε διαφορετική νομοτεχνική βάση. Κατά την άποψη μας επιβάλλεται να γίνουν καίριες δομικές και όχι μόνο λεκτικές τροποποιήσεις σε αυτό πριν κατατεθεί στη βουλή για συζήτηση στις επιτροπές . Για το λόγο αυτό εκφράζουμε την πλήρη αντίθεση μας επί της αρχής και επί επιμέρους διατάξεων του νομοσχεδίου που όχι μόνο δεν λύνουν αλλά αντίθετα επιτείνουν τη σύγχυση αρμοδιοτήτων και συνεπώς προτείνουμε την πλήρη απόσυρσή του. Η πρόταση μας για απόσυρση συνδέεται με την ένταξη του συνόλου των αρμοδιοτήτων και του προσωπικού των φορέων Διαχείρισης στις Δασικές Υπηρεσίες . Εφόσον δεν υπάρχει πρόθεση να ενταχθεί η λειτουργία και το προσωπικό των Φορέων Διαχείρισης στη λειτουργία των υφιστάμενων δασικών Υπηρεσιών , που θα ήταν η οικονομικότερη και η προσφορότερη λύση και για τους εργαζόμενους αλλά και για το αντικείμενο που ασκούν, προτείνουμε τις παρακάτω δομικές αλλαγές : 1. Για να σταματήσει η σύγχυση αρμοδιοτήτων με τις υφιστάμενες κρατικές δομές, οι φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών θα πρέπει να μετονομαστούν σε "Εποπτείες Φυσικού Περιβάλλοντος» 2. Η νομική τους μορφή πρέπει να συνεχίσει να είναι ¨Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου» και να έχουν τίτλο «εποπτεία φυσικού περιβάλλοντος ………………»(τίτλος περιφέρειας πχ. Πελοποννήσου ) 3. Ο αριθμός τους πρέπει να καθοριστεί σε (13) δέκα τρεις (όσες και οι αντίστοιχες περιφέρειες του κράτους ). Επί αυτού του αριθμού μπορούν να προστεθούν και επιπλέον ορισμένοι φορείς όταν το επιβάλει το ιδιαίτερο αντικείμενο τους, (πχ υγρότοπος, μεγάλο λιμναίο η ειδικό θαλάσσιο οικοσύστημα) ή αποτελεί ξεχωριστή ενότητα από πλευράς περιβάλλοντος, βιοποικιλότητας η διαχειριστικών δεδομένων. Με τον τρόπο αυτό ο ελάχιστος αριθμός των φορέων διαχείρισης μπορεί να αυξηθεί τουλάχιστον κατά δυο (Ζάκυνθος, Σποραδες) αλλά μπορεί να φτάσει και μέχρι είκοσι (20) ώστε να μπουν κάποιες περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος σαν ξεχωριστοί Φορείς (σσ εποπτείες περιβάλλοντος) και το συνολικό ισοζύγιο από τους υπάρχοντες σήμερα Φ.Δ (29) να είναι μικρότερο καλύπτοντας το σύνολο των προστατευόμενων περιοχών της χώρας . Σκεπτικό : Με τον προτεινόμενη χωρική διευθέτηση και τη μετονομασία των Φ.Δ , σταματά η σύγχυση αρμοδιοτήτων με τις δημόσιες αρχές που έχουν σαν αρμοδιότητα τη διαχείριση και προστασία των φυσικών χερσαίων οικοσυστημάτων. Ουσιαστικά περνάμε σε ένα σύστημα Εποπτείας και Μελέτης των φυσικών συνιστωσών που χαρακτηρίζουν τις προστατευόμενες περιοχές και συνδέουμε το σύστημα αυτό με την υπάρχουσα Περιφερική Διοίκηση. 4. Συντονισμός των Φορέων Διαχείρισης (σσ Εποπτειών Περιβάλλοντος ) Ο συντονισμός τους πρέπει ρητά να προβλέπεται ότι θα γίνεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από τις καθ ύλη αρμόδιες υπηρεσίες των Γενικών Δ/νσεων που ασκούν αρμοδιότητες στο Φυσικό Περιβάλλον και τα Δάση. Δηλαδή προτείνουμε για θέματα δασικών οικοσυστημάτων ο Συντονισμός, η παροχή οδηγιών και η υποστήριξη τους να γίνεται από τη Γενική Δ/νση Δασών του ΥΠΕΝ ώστε να υπάρχει συμφωνία σε διοικητικό επίπεδο με τις αρμοδιότητες των δασικών Υπηρεσιών που εποπτεύονται σε επίπεδο πολιτικής από τη Γενική Δ/νση Δασών . Για θέματα Βιοποικιλότητας, εποπτείας υγροτόπων, λιμναίων η θαλασσίων οικοσυστημάτων αντίστοιχα ο Συντονισμός, η παροχή οδηγιών και η υποστήριξη τους θα γίνεται από τη Γενική Δ/νση από τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος. 5. Χρηματοδότηση των Φορέων Διαχείρισης (σσ Εποπτειών Περιβάλλοντος). Η χρηματοδότηση τους πρέπει να γίνεται από Υπουργείο Περιβάλλοντος, από το Ν.Π.Ι.Δ «πράσινο ταμείο» και από ευρωπαϊκά προγράμματα του επιχειρησιακού προγράμματος του Υπ. Περιβαλλοντος και άλλων Υπουργείων εφόσον είναι δικαιούχοι. Επίσης θα πρέπει να τους δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιήσουν δωρεές και επιχορηγήσεις τρίτων. Στον προϋπολογισμό εσόδων και εξόδων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορούν να ανοίξουν Κωδικοί αριθμοί Εσόδων και Εξόδων αντίστοιχα για τα έσοδα που θα κατατίθενται από τρίτους υπέρ των Φορέων και 2. Στον προϋπολογισμό εξόδων μπορούν να ανοίξουν επίσης κωδικοί για τα προγράμματα που υλοποιούν οι φορείς και για τα λειτουργικά τους έξοδα ( παράδειγμα τα λειτουργούντα ΝΠΙΔ σε αλλα Υπουργεία. 6. Σχέσεις των Φορέων Διαχείρισης με τις οικείες Περιφέρειες. Η σχέση εκτός από γεωγραφική (που έχει διαχειριστικό χαρακτήρα) μπορεί να είναι κυρίως οικονομική και να υπάρχει αξιοποίηση της δυνατότητας ένταξης στο επιχειρησιακό πρόγραμμα κάθε περιφέρειας περιβαλλοντικών δράσεων που συνδέονται με τους στόχους της περιφερειακής πολιτικής για το περιβάλλον . Στη βάση αυτή θα μπορεί να συνάπτεται προγραμματική σύμβαση στα πλαίσια του άρθρου 100 του ν.3852/2010 (α΄ 87) μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος με τις δέκα τρεις περιφέρειες του κράτους ( ή του υπουργού με την Ένωση Περιφερειών Ελλάδας) . Η προγραμματική σύμβαση θα προβλέπει την ένταξη στα περιφερειακά προγράμματα, δράσεων που υλοποιούν οι Φορείς Διαχείρισης και αφορούν στη μελέτη κρισίμων συντελεστών του περιβάλλοντος ή τη μελέτη ειδικών δράσεων και έργων που μπορεί στη συνέχεια να υλοποιηθούν στοχευμένα από τις δασικές υπηρεσίες η τις υπηρεσίες περιβάλλοντος, προάγοντας τη συνεργασία των φορέων Διαχείρισης με τις δημόσιες Αρχές.