Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Διονύσιος Βολάνης' | 19 Δεκεμβρίου 2017, 09:24

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Το προσαγόμενο νομοσχέδιο σπεύδει να καταργήσει τα υποθηκοφυλακεία έως τα τέλη του 2019 α.1 παρ.7 , ,αφού όπως αναφέρει μέχρι τότε θα΄χει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και η κύρωση των δασικών χαρτών. Στα επιμέρους άρθρα έχουν να παρατηρηθούν τα ακόλουθα: Στο α.1 παρ.5 προβλέπεται η κατάργηση όλων τα αμίσθων υποθηκοφυλακείων της χώρας περιλαμβανομένων και των ειδικών αμίσθων υποθηκοφυλακείων. Οι ειδικοί άμισθοι υποθηκοφύλακες είναι διορισμένοι με Π.Δ. σε πάγια προσωποπαγή θέση σε αυτοτελή δημόσια υπηρεσία ,θέση η οποία προστατεύεται συνταγματικά. Αντιστρατεύεται η παραπάνω διάταξη ευθέως το α.92 παρ.3,4,5 Σ. Στο α.1 παρ.8 γίνεται αναφορά των αρμοδιοτήτων του νέου οργανισμού. Ασφαλώς η σημαντικότερη λειτουργία του είναι η σύνταξη και λειτουργία του Εθνικού Κτηματολογίου, όπως προσδιορίζεται από τις διατάξεις του ν.2664/1998. Τα μείζονα και πλέον δισεπίλυτα θέματα είναι καθαρά νομικής φύσης και εν συνεχεία χωρικής εφαρμογής των προτεινόμενων σύννομων λύσεων. Ωστόσο προβλέπεται η υποχρεωτική συμμετοχή σε ένα επταμελές Δ.Σ. ενός νομικού Π.Ε. Νομικής (α.3 παρ.2) και η υπόδειξη από τον Υπουργό Δικαιοσύνης άλλων δύο μελών (α.3 παρ.1) ,χωρίς να είναι υποχρεωτικά Π.Ε. Νομικής. Πουθενά δεν προβλέπεται η ύπαρξη προηγούμενης εμπειρίας σχετικής με το αντικείμενο του οργανισμού. Αντίθετα στο α.5 παρ.3 γ) προβλέπεται ως προσόν προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία 5 ετών σε θέση ευθύνης από οποιοδήποτε οργανισμό ,έστω και αν αυτός δεν συσχετίζεται με το αντικείμενο του οργανισμού. Αποτέλεσμα είναι ένας οργανισμός, ο οποίος καλώς εχόντων των πραγμάτων θα ασχολείται με τη διασφάλιση της ορθής απεικόνισης και καταχώρησης εμπραγμάτων δικαιωμάτων ,να εκφεύγει της αρμοδιότητας υπουργείου Δικαιοσύνης και να προβλέπεται η διοίκησή του από ένα Δ.Σ. και διευθύνοντα σύμβουλο χωρίς τα προσιδιάζοντα για την αποστολή του προσόντα. Στο α.6 παρ.4 και 5 αναφέρονται τα πάγια και ανταποδοτικά τέλη ,τα οποία σε σχέση με τα έως σήμερα ισχύοντα προσαυξάνονται κατά 0,25 τοις χιλίοις για τις αναλογικές πράξεις επί του συνόλου της αξίας της πράξης, οι οποίες αποτελούν τις πολυπληθέστερες και οικονομικά ενδιαφέρουσες πράξεις.,π.χ. προσημείωση με αξία 100.000 ευρώ το αναλογικό τέλος πλέον διαμορφώνεται σε 800 ευρώ, ενώ προηγουμένως ανέρχονταν σε 774,64 ευρώ. Επίσης για τις ίδιες πράξεις αυξάνεται το πάγιο τέλος από το ισχύον των 9 ευρώ σε 20 και 23 ευρώ ανάλογα με το είδος των παραπάνω πράξεων. Επιπρόσθετα για περιπτώσεις συστάσεων,αποδοχών κληρονομιάς και άλλων χωρίς αξία πράξεων το πάγιο τέλος ανέρχεται από 9 ευρώ σε 12 ευρώ.Δηλαδή μία πράξη αποδοχής και σύστασης ο.ι θα καταβάλλει τέλος 24 ευρώ αντί 18 ευρώ προηγούμενα. Υποθέτουμε πως σκοπός αυτής της αύξησης των τελών είναι η απώλεια του ΦΠΑ (ρητά προβλέπεται στο α.8 παρ.1 )που μέχρι σήμερα εισπράττει το Ελληνικό Δημόσιο από τα πολυπληθέστερα των εμμίσθων άμισθα υποθηκοφυλακεία ,ειδικά και μη . Στο προηγούμενο δηλαδή παράδειγμα της προσημείωσης αξίας 100.000 ευρώ ο ΦΠΑ έως σήμερα ανέρχεται σε 190,81 ευρώ. Προκύπτει λοιπόν ότι τα έσοδα του σχεδιαζόμενου οργανισμού θα΄ναι προφανώς λιγότερα ,με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την λειτουργικότητά του. Δυσανάλογη επιβάρυνση προκύπτει στην καθημερινή συναλλαγή για την έκδοση πιστοποιητικών και αντιγράφων ,όπως προκύπτει από το α.7 παρ.1 και 2. Στις περιπτώσεις αυτές το κόστος από 6,50 ευρώ/πιστοποιητικό και 4,50 ευρώ /πρόσθετο φύλλο ανέρχεται σε 9,50 ευρώ και 6,50 ευρώ αντίστοιχα. Μόνο δε για τα αντίγραφα από τα βιβλία μεταγραφών το κόστος για κάθε επιπλέον φύλλο παραμένει σε 4,50 ευρώ. Όμως και με αυτή τη δυσμενή για τον πολίτη αλλαγή ,η οικονομική ζημία από την στέρηση του ΦΠΑ παραμένει για τον νέο οργανισμό. Επιπλέον προβλέπεται απόδοση σημαντικού μέρους των εσόδων στο ΤΑΧΔΙΚ ,οπότε σε συνδυασμό με τα παραπάνω είναι αμφίβολη η οικονομική δυνατότητα του σχεδιαζόμενου οργανισμού να καλύπτει όλο το εύρος των αρμοδιοτήτων του. Σημειώνεται πως τα α.7 και 8 δεν περιέχουν μεταβατική διάταξη ,οπότε τα αυξημένα τέλη θα τυγχάνουν εφαρμογής από την δημοσίευση του νόμου και συνεπώς ο πολίτης μέχρι την κατάργηση των αμίσθων υποθηκοφυλακείων δεν θα πληρώνει στα τελευταία μόνο τα αυξημένα τέλη που προβλέπει ο νέος οργανισμός αλλά και ΦΠΑ επ΄αυτών μετά την ΠΟΛ 1185/2017 Υπ.Οικ. Σ΄αυτό το θέμα η διάταξη θα ΄πρεπε να ΄ναι ξεκάθαρη. Στο α.11 προβλέπεται ο οργανισμός να είναι αυτοχρηματοδοτούμενος. Είναι απορίας άξιο πως με τα προηγούμενα δεδομένα θα επιτευχθεί αυτό ο σκοπός . Είναι συνεπώς βέβαιο πως είτε η έκτακτη κρατική επιχορήγηση θα καταστεί τακτική ,εκτός και αν τα τέλη πάγια και αναλογικά αυξηθούν περαιτέρω. Στο α.12 δεν προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες των Παραρτημάτων της Κ.Υ που δύνανται να δημιουργούνται. Στο α.14 παρ.2 β) η διαχείριση των χωρικών δεδομένων γίνεται σε επίπεδο τμήματος υποδιεύθυνσης,όταν είναι αναμενόμενο πως θα΄ναι τομέας με πάρα πολλά ζητήματα. Στο α.15 προβλέπεται η σύσταση ενός κτηματολογικού γραφείου στη Κρήτη με έδρα το Ηράκλειο και τρία υποκαταστήματα ,ένα για έκαστο των λοιπών νομών. Το κτηματολογικό γραφείο θα ΄ναι το καθ΄ύλην αρμόδιο για την λειτουργία και τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου και επομένως και για τον έλεγχο των αιτήσεων προς καταχώρηση (παρ.3) Τα υποκαταστήματα θα ασκούν μόνο τα καθήκοντα του υποθηκοφυλακείου ,μέχρι την ημερομηνία έναρξης του Κτηματολογίου. Προβλέπεται στην ίδια παράγραφο η δυνατότητα εκχώρησης αρμοδιοτήτων καταχώρησης πράξεων από τον Προϊστάμενο του Κ.Γ. στον Προϊστάμενο του Υποκαταστήματος. Αυτό δεν σημαίνει και ελέγχου τους καθώς δεν προβλέπεται στην προτεινόμενη δομή τεχνικό και νομικό τμήμα στα επιμέρους υποκαταστήματα. Ο νόμος στην συγκεκριμένη διάταξη είναι ασαφής και έντονα προβληματικός. Τουλάχιστον θα έπρεπε να προβλέπει τις ίδιες αρμοδιότητες για κάθε υποκατάστημα καθώς και την δυνατότητα ελέγχου και επεξεργασίας των αιτήσεων προς καταχώρηση. Όμως αυτό απαιτεί άλλη δομή και καθιστά ακριβότερη τη λειτουργία του. Υποκατάστημα-είτε άμισθο είτε έμμισθο οφείλει να παραμείνει κάθε υφιστάμενο Υποθηκοφυλακείο είτε άμισθο είτε έμμισθο. Να μετονομασθεί σε Κτηματολογικό Γραφείο με την οριστικοποίηση των αρχικών εγγραφών για την περιοχή αρμοδιότητάς του και στη δομή του απαραίτητη να προκρίνεται η πρόσληψη νομικού και τεχνικού προσωπικού ανάλογα με τον αριθμό των αιτήσεων που παραλαμβάνει και με το σοφό όριο των 1000 αιτήσεων ανά υπάλληλο ,το οποίο προβλέπει έως σήμερα η νομοθεσία. Σε όσα δε άμισθα υποθηκοφυλακεία μία τέτοια δομή κρίνεται ασύμφορη οικονομικά να συγχωνεύονται με τα πλησιέστερα χωρικά. Μόνο έτσι θα μπορέσει ο πολίτης και ο επαγγελματίας να εξυπηρετηθεί ικανοποιητικά και η τοπική οικονομία κάθε περιοχής να αναπτυχθεί. Μία περιφερειακή διεύθυνση στη Κρήτη να αναλάβει την αποτύπωση μειζόνων χωρικών αποτυπώσεων – διορθώσεων και αποκλειστικά των γεωτεμαχίων ή ειδικών εκτάσεων που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και την υποβοήθηση των κατά τόπους αρμοδίων υπηρεσιών στην δήλωση και κατοχύρωση των εμπραγματών δικαιωμάτων του. Επίσης στο στάδιο του λειτουργούντος κτηματολογίου να επικουρεί τεχνικά τα κατά τόπους άλλα κτηματολογικά γραφεία του νησιού. Η δημιουργία κεντρικών δομών ,που οδηγούν σε συγκέντρωση αρμοδιοτήτων έχει αποδειχθεί στη πράξη πως αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη του τόπου . Στο κεφάλαιο Δ΄αναφέρεται στο προσωπικό του Οργανισμού. Πέραν του γιγαντισμού που ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει,τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο μπορούμε να διαπιστώσουμε ποικιλία σχέσεων εργασίας στα α.16-20. Στην Κ.Υ.,θα απασχολούνται 368 υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδ.δικ.αορ.χρόνου,12 με έμμισθη εντολή (α.16) στις Π.Υ. 582 με το ίδιο καθεστώς ιδ.δικ.αορ.χρόνου (α.17) με εξαίρεση τις υποπερ.ββ΄ και γγ΄ της παρ.2 που αναφέρει, 86 Προϊστάμενοι κι Αναπληρωτές με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου (α.18) ,ενώ το πρώην προσωπικό της ΕΚΧΑ τοποθετείται σε προσωποπαγείς θέσεις με σχέση εργασίας ιδ.δικ.αορ.χρόνου, το προσωπικό των εμμίσθων σε 113 οργανικές θέσεις και το προσωπικό των αμίσθων υποθηκοφυλακείων σε 716 προσωποπαγείς θέσεις αορίστου χρόνου. Πως είναι δυνατόν εργαζόμενοι που θα έχουν ιεραρχικά την ίδια θέση στη δομή ενός οργανισμού αλλά με διαφορετικό καθεστώς εργασίας να αποδώσουν εξ΄ίσου ικανοποιητικά ? Απορία επίσης προκαλεί πως κατά την επιλογή των Προϊσταμένων είτε Κ.Γ. είτε Υποκαταστημάτων δεν συνυπολογίζεται η προηγούμενη εμπειρία από ανάλογες θέσεις ,αλλά θεωρείται γενικά ως πραγματική δημόσια υπηρεσία για κάθε νόμιμη συνέπεια. Επίσης δεν ζητείται η γνώμη από τους κατά τόπο εμπλεκόμενους επαγγελματίες και ειδικότερα από ένα εκπρόσωπο του τοπικού Δικηγορικού Συλλόγου ,του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου και του Τ.Ε.Ε Τα δύο τελευταία μέλη να έχουν έδρα τον οικείο νομό. Έτσι θα εξασφαλίζονταν ένα κριτήριο αξιολόγησης και συνεπώς αξιοπιστίας στην πλήρωση τόσο κρισίμων θέσεων. Στη μεταβατική διάταξη του α.19 παρ.3 αναρωτιέται κανείς ποια είναι η υποπερίπτωση στην οποία αναφέρεται.Έτσι η τύχη των εμμίσθων δικηγόρων της ΕΚΧΑ Α.Ε. είναι στον αέρα και υποθέτουμε πως γίνεται παραπομπή στο α.17. Πλήρωση όμως θέσεων στον Οργανισμό, ν.π.δ.δ. προβλέπει και το α.20 ,το οποίο στην παρ.5 προβλέπει σύσταση προσωρινού κλάδου υπαλλήλων που θα στελεχώσουν σε προσωποπαγείς θέσεις Κ.Γ. και Υποκατστήματα. Υπάλληλοι δηλαδή ν.π.δ.δ. θα χρησθούν εργαζόμενοι με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου με εργοδότη τους ,τον άμισθο υποθηκοφύλακα-ελεύθερο επαγγελματία. Προς τι η χρήση του όρου προσωρινός ? Είναι μία διάταξη η οποία έρχεται σε αντίθεση με υπάρχουσα νομολογία και νομοθεσία. Δεν υπάρχει πρόβλεψη όμως ούτε για τους έμμισθους δικηγόρους , οι οποίοι εργάζονται με πάγια αντιμισθία στα άμισθα υποθηκοφυλακεία.,ενώ υπάρχει σχετική πρόβλεψη για τους έμμισθους δικηγόρους της ΕΚΧΑ Α.Ε έστω και ασαφής. Σε ένα τόσο οικονομικά δυσπραγή Οργανισμό,προβλέπονται στο α.23 πρόσθετες αμοιβές ,λοιπές αποζημιώσεις για τα μέλη του Δ.Σ. και για το προσωπικό του Οργανισμού. Αναρωτιέται κανείς πως θα προκύψουν τα έσοδα για την κάλυψη τέτοιο επιπρόσθετων βαρών. Στο α.32 προβλέπεται η απόδοση στον κρατικό προϋπολογισμό εφ΄ όσον υπάρχει περίσσευμα. Συμπεριλαμβάνονται στα αφαιρούμενα ποσά, δαπάνες που μέχρι σήμερα επιβάρυναν τον άμισθο υποθηκοφύλακα ή τα έσοδα του υποθηκοφυλακείου εφ΄ όσον επαρκούσαν ,χωρίς καμία επιβάρυνση του κρατικού προύπολογισμού και αναφέρονται στο α.23 και ειδικότερα η αμοιβή του άμισθου υποθηκοφύλακα,η δαπάνη προσωπικού, τα μισθώματα, λειτουργικά έξοδα,επισκευές ή αγορές κτιρίων,προμήθεια κάθε είδους εξοπλισμού.. Στο α.34 προβλέπεται η διενέργεια κάθε προμήθειας αγαθών ή παροχή υπηρεσίων κατόπιν διαγωνισμών. Αντί σχολιασμόυ ας κοιτάξει κανείς στη διαύγεια τα ποσά που πληρώνει το Υπ.Δικαιοσύνης για καθαριότητα στα έμμισθα υποθηκοφυλακεία της χώρας. Στο α.36 εισάγεται ο νέος θεσμός της ενδικοφανούς προσφυγής.Οι κρίνοντες θα΄ναι και κρινόμενοι σύμφωνα με την παρ.1 Πέραν των αποζημιώσεων που θα καταβάλλονται στα μέλη των επιτροπών στην παρ.4 , θα υπάρχει καθυστέρηση πρόσθετη στην επίλυση των ζητημάτων που δύναται να προκύψουν από αποφάσεις των Προϊσταμένων. Στο α.39 χρειάζεται σαφέστερη διατύπωση η παρ.1 β). Συμπερασματικά ,είναι φανερό πως το παρόν νομοσχέδιο δεν λαμβάνει υπ΄όψιν του την τρέχουσα συναλλακτική ζωή. Αγνοεί καθώς δεν προηγήθηκε καμμία σοβαρή μελέτη τα θέματα που ανέκυψαν στο στάδιο της κτηματογράφησης, τόσο για την αποτύπωση των δημοσίων εκτάσεων είτε της δημόσιας είτε της ιδιωτικής περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου πανελλαδικά,όσο και σε θέματα ορθής αποτύπωσης και κατοχύρωσης των ιδιωτικών δικαιωμάτων. Στην Κρήτη ,δεν έχει κτηματογραφηθεί το πλέον δύσκολο νομικά και γεωφυσικά τμήμα της .Στις ήδη κτηματογραφημένες περιοχές είναι ήδη πλημμελής η κατοχύρωση των δικαιωμάτων του Δημοσίου.Επίσης πολυπληθή και σε μεγάλο ποσοστό είναι τα λάθη στην αποτύπωση των γεωτεμαχίων. Δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε τις αιτίες. Δυστυχώς όμως οι νέες κτηματογραφήσεις δεν ξεκινούν με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Θα πρέπει να αποφευχθεί η λειτουργία τέτοιων δομών με το βαθμό του συγκεντρωτισμού που τις διακρίνει και τη δυσκαμψία στην λειτουργία τους ,για όσο διάστημα εξακολουθεί να εκκρεμεί η οριστικοποίηση των αρχικών εγγραφών. Δηλαδή όσο είναι αβέβαιη η κατοχύρωση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων και η ορθή αποτύπωσή τους. Επιπρόσθετα προκύπτει δημοσιονομική ζημία ,η οποία επαυξάνεται από τη δυσχέρεια που θα προκληθεί στην προσέλκυση επενδύσεων. H τοπική οικονομία των περιοχών , όπου τα άμισθα υποθηκοφυλακεία εδράζονται, θα περιέλθει σε ύφεση ,καθώς γύρω από το ακίνητο και την εκμετάλλευση του σωρεία επαγγελματιών επωφελούνται και για τους οποίους κομβικός είναι ο ρόλος του λειτουργούντος στην περιοχή υποθηκοφυλακείου. Επιβάλλεται η ολική αναθεώρησή του με την διατήρηση και μετεξέλιξη των υφισταμένων δομών - υποθηκοφυλακείων -μετά την οριστικοποίηση των αρχικών εγγραφών - σε κτηματολογικά γραφεία με διατήρηση του καθεστώτος λειτουργίας τους και σύμφωνα με το σκεπτικό που αναφέρθηκε ανωτέρω.