Αρχική Χαρακτηρισμός της υδάτινης, χερσαίας και ευρύτερης περιοχής της λίμνης Παμβώτιδας (Ιωαννίνων),Π.Ε. Ιωαννίνων ως Περιφερειακό Πάρκο, και καθορισμός χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησηςΆρθρο 02 – Χαρακτηρισμός και οριοθέτηση περιοχής και ζωνώνΣχόλιο του χρήστη Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία | 21 Ιανουαρίου 2019, 13:58
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία χαιρετίζει την ενέργεια του Υπουργείου περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη θεσμική θωράκιση της λίμνης Παμβώτιδας και της ευρύτερης περιοχής αυτής με προεδρικό διάταγμα (ΠΔ). Το λιμναίο οικοσύστημα της Παμβώτιδας έχει υποστεί στο πέρασμα του χρόνου πλήθος παρεμβάσεων που υποβάθμισαν σημαντικά την οικολογική του αξία. Κρίνουμε ότι το σχέδιο ΠΔ κινείται στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο, έχουμε εντοπίσει σημεία τα οποία χρήζουν βελτίωσης. Η τροποποίηση των σημείων αυτών θα συμβάλει στην ουσιαστική προστασία της Παμβώτιδας και της ευρύτερης περιοχής της. Με στόχο επομένως τη βελτίωση του ΠΔ θα θέλαμε να καταθέσουμε τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις μας, οι οποίες στηρίζονται στη διαχρονική μας παρουσία στην περιοχή. Γενικές παρατηρήσεις: - Το σχέδιο Π.Δ με τίτλο Χαρακτηρισμός της υδάτινης, χερσαίας και ευρύτερης περιοχής της λίμνης Παμβώτιδας (Ιωαννίνων), Π.Ε. Ιωαννίνων ως Περιφερειακό Πάρκο, και καθορισμός χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης» αποτελεί αναμφίβολα εξαιρετικά θετική εξέλιξη για την ολοκληρωμένη θεσμική προστασίας της περιοχής καθώς και καθοριστικό παράγοντα για τη βιώσιμη διαχείρισή της. Ορθώς χαρακτηρίζεται η περιοχή ως Περιφερειακό Πάρκο, μιας και πρόκειται για περιοχή με έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα και παρουσία αλλά και μεγάλη οικολογική αξία, όπως αναγνωρίζεται και από το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της εντάσσεται σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000. - Το προτεινόμενο σχέδιο είναι σαφώς βελτιωμένο από το αντίστοιχο σχέδιο ΠΔ που είχε τεθεί σε διαβούλευση το 2011. Ωστόσο, όπως και το προηγούμενο δεν ορίζει σαφείς δράσεις αποκατάστασης της υποβάθμισης των λειτουργιών του λιμναίου οικοσυστήματος, όπως για παράδειγμα την αποκατάσταση των υγρολιβαδικών εκτάσεων περιμετρικά της λίμνης και της όμορης πρώην λίμνης Λαψίστας. Προτείνεται η άμεση απομάκρυνση των αναχωμάτων και ο επαναπλημμυρισμός των υγρολιβαδικών εκτάσεων, ώστε να αποκατασταθεί η επικοινωνία της Παμβώτιδας με τις πηγές του Μιτσικελίου, τους υγροτόπους της Αμφιθέας, της Ανατολής και του Κατσικά αλλά και με τα υψηλής οικολογικής αξίας υγρολίβαδα, τα οποία σήμερα σχεδόν έχουν εξαφανισθεί. Τα υγρολίβαδα είναι κρίσιμης οικολογικής σημασίας ως ενδιαιτήματα αναπαραγωγής και τροφοληψίας για σημαντικό αριθμό αυστηρά προστατευόμενων ειδών της ορνιθοπανίδας, ενώ το στενοενδημικό ορθόπτερο Chorthipus lacustris, κρισίμως κινδυνεύον κατά το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας, απαντά σε αυτά τα υγρολίβαδα. Επιπλέον, το παρόν ΠΔ νομιμοποιεί την πίστα θαλάσσιου σκι, στον υγρότοπο Αμφιθέας, η οποία και κατασκευάσθηκε παρανόμως το 2013, προκαλώντας περιβαλλοντική ζημία. - Διερεύνηση της νομιμότητας των ιδιοκτησιών στις παραλίμνιες εκτάσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες και εφόσον διαπιστωθεί η ύπαρξη νόμιμων ιδιοκτησιών, να λάβει χώρα αποζημίωση των ιδιοκτητών μέσω οικονομικών αντισταθμισμάτων, ώστε να αποδοθούν οι παραλίμνιες εκτάσεις στη λίμνη. Σε διαβούλευση βρίσκεται εξάλλου και το σχέδιο ΠΔ «Χορήγηση οικονομικών αντισταθμισμάτων σε εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 1 και 4 του άρθρου 22 του ν. 1650/1986» που καλείται να επιλύσει αντίστοιχα ζητήματα. Επί μέρους παρατηρήσεις στο άρθρο 2: Στο χωρίο 2.2.Ι.β. προτείνεται η Ζώνη Α2 να περιλαμβάνει όλες τις παραλίμνιες εκτάσεις στις οποίες υφίστανται καλαμώνες. Στο χωρίο 2.2.Ι.δ. προτείνεται η επέκταση της ζώνης Α.4.1., ώστε να συμπεριληφθούν τα εποχιακά πλημμυριζόμενα υγρολίβαδα και οι μικρές υγροτοπικές εκτάσεις καθώς και οι επιχωματωμένες, μέχρι τις πηγές Σεντενίκου. Οι πηγές αυτές τροφοδοτούν την Παμβώτιδα και ο ρύακας που δημιουργούν συνιστά τη βασική περιοχή τροφοληψίας, κατά την περίοδο αναπαραγωγής, της Βαλτόπαπιας (Aythya nyroca), είδος μέχρι πρότινος, παγκοσμίως απειλούμενο. Η περιοχή αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική και κατά τη μετανάστευση για πληθώρα υδροβίων πουλιών. Ομοίως στο χωρίο 2.2.Ι.δ. προτείνεται επέκταση της ζώνης Α.4.2 ώστε να συμπεριληφθούν όλες οι εκτάσεις στο νότιο-δυτικό της τμήμα μέχρι την επαρχιακή οδό Κατσικάς-Καστρίτσας. Η περιοχή αυτή πλημμυρίζει εποχιακά και αποτελεί κρίσιμο ενδιαίτημα για πολλά είδη του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας για τα Πουλιά (2009/147/ΕΚ).