Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΥΓΕΝΙΑ ΜΠΑΛΑΣΗ' | 16 Δεκεμβρίου 2019, 08:00

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχετικά με τα αναφερόμενα στο ΕΣΕΚ υπάρχουν οι εξής διαφωνίες: Α. για την προβλεπόμενη πλήρη απολιγνιτοποίηση ως το 2028, δεν συμφωνώ για τους εξής λόγους:  Δεν θα υπάρχει πλέον ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, γιατί υπάρχουν μεγάλες χρονικές περίοδοι που δεν υπάρχει ηλιοφάνεια και δεν φυσάει άνεμος, με αποτέλεσμα η παραγωγή από αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα να είναι μηδενική. Σε αυτές τις περιπτώσεις τίθενται σε λειτουργία οι συμβατικές μονάδες βάσης (λιγνιτικές, φυσικού αερίου) για να καλύψουν την ζήτηση σε ηλεκτρικό ρεύμα. Αν κλείσουν οι λιγνιτικές μονάδες που χρησιμοποιούν εγχώριο καύσιμο (λιγνίτη) και παραμείνουν σε λειτουργία μόνο μονάδες φυσικού αερίου, τότε θα υπάρχει μεγάλη ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από το κράτος που παρέχει το εν λόγω καύσιμο, αλλά και σε περίπτωση που διακοπεί η παροχή καυσίμου (π.χ. από εφαρμοζόμενη γεωπολιτική γειτονικών χωρών, σε περίπτωση που γίνει τρομοκρατική επίθεση στον αγωγό, κλπ) θα υπάρχει κίνδυνος να γίνει γενικό black out σε όλη τη χώρα για άγνωστο χρονικό διάστημα.  Σε διάφορες χώρες έχουν εγκατασταθεί την τελευταία εικοσαετία πολλά αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα στα πλαίσια της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Δυστυχώς όμως δεν έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα, που ήταν η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, παρά μόνο επέφεραν καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και προκάλεσαν σημαντική αύξηση στην τιμή του ρεύματος, όπως αναφέρεται αναλυτικά παρακάτω. Η μόνη Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας που αποδείχθηκε ότι είναι φιλική προς το περιβάλλον και δεν έχει επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή είναι η καύση βιομάζας. Ο λόγος είναι ότι το εκπεμπόμενο CO2 από την καύση βιομάζας απορροφάται με την φωτοσύνθεση από τα ενεργειακά φυτά, σε όλη τη διάρκεια που αναπτύσσονται για να αποτελέσουν την βιομάζα, που θα καεί στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και επομένως δεν αυξάνεται η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να μην συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή. Επειδή η οικονομία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ στην περιοχή και αν αυτές κλείσουν θα επέλθει ο οικονομικός μαρασμός της εν λόγω Περιφέρειας και η φτωχοποίησή της, για αυτό κρίνεται αναγκαίο να μετατραπούν οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ στην περιοχή αυτή σε μονάδες μικτής καύσης βιομάζας-λιγνίτη, στις οποίες θα καίγεται βιομάζα (που ανήκει στις ΑΠΕ) σε ποσοστό 70%, Σημειώνεται ότι οι μονάδες αυτές θα τροφοδοτούνται με βιομάζα που θα καλλιεργείται κατά κύριο λόγο στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ή και σε γειτονικές Περιφέρειες. Επιπλέον με την μετατροπή των λιγνιτικών μονάδων σε μονάδες μικτής καύσης βιομάζας-λιγνίτη αυτές θα γίνουν κερδοφόρες για τους εξής λόγους: • από την συνολική ποσότητα CO2 που παράγεται, θα πληρώνεται φόρος CO2 μόνο για το ποσοστό 30% του CO2 που θα παράγεται από το λιγνίτη ενώ για το CO2 που παράγεται από την βιομάζα σε ποσοστό 70% δεν θα πληρώνεται κανένας φόρος. • με αυτή την μικτή καύση η εκπεμπόμενη ποσότητα CO2 από λιγνίτη (ορυκτό καύσιμο) θα είναι κάτω από το όριο των 550 gr/KWh που καθορίζεται στον νέο κανονισμό της Ε.Ε. για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και επομένως αυτές οι μονάδες μικτής καύσης βιομάζας-λιγνίτη θα μπορούν να εντάσσονται στον μηχανισμό ισχύος (ΑΔΙ) και να λαμβάνουν χρηματικό ποσό αποζημίωσης για αυτή την συμμετοχή τους στα ΑΔΙ, βελτιώνοντας έτσι την κερδοφορία τους. Επισημαίνεται ότι και η υπό κατασκευή Μονάδα V Πτολεμαΐδας για να είναι κερδοφόρα θα πρέπει να μπορεί να εντάσσεται στα ΑΔΙ και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν μετατραπεί σε μονάδα μικτής καύσης βιομάζας (50%) – λιγνίτη (50%). Επομένως για την διάσωση της ΔΕΗ και για την διασφάλιση της μόνιμης κερδοφορίας της θα πρέπει να γίνει μετατροπή όλων των λιγνιτικών μονάδων της σε μονάδες μικτής καύσης βιομάζας-λιγνίτη. Άλλωστε αυτή η πρακτική της μετατροπής λιθανθρακικών σταθμών σε μονάδες μικτής καύσης βιομάζας-λιθάνθρακα εφαρμόστηκε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με πολύ θετικά αποτελέσματα. Για παράδειγμα αναφέρεται ότι στη λιθανθρακική μονάδα Vaskiluoto power plant που βρίσκεται στην πόλη Vaasa της Φιλανδίας κατασκευάστηκε το 2012 ένας εξαεριωτής βιομάζας (biomass gasification) που έδωσε την δυνατότητα στην εταιρεία να αντικαταστήσει περίπου το ένα τρίτο του λιθάνθρακα, που έκαιγε η μονάδα, με αέριο παραγόμενο από βιομάζα. Επιπλέον αναφέρεται από την εν λόγω εταιρεία, ότι με την χρήση του εξαεριωτήρα βιομάζας μειώθηκαν και οι εκπομπές CO2 περίπου κατά 230.000 τόνους ανά έτος. Σημειώνεται ότι ο εξαεριωτήρας βιομάζας έχει ισχύ 140MW και η υπάρχουσα λιθανθρακική μονάδα στην οποία κατασκευάστηκε ο εξαεριωτήρας αυτός είχε ισχύ 560MW. Όπως διαπιστώνεται από τα παραπάνω και από όσα αναφέρονται στην σχετική βιβλιογραφία, είναι δυνατό να γίνουν οι απαιτούμενες μετατροπές στα συστήματα τροφοδοσίας με καύσιμο των καυστήρων των υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων των ΑΗΣ του λεκανοπεδίου Κοζάνης-Πτολεμαΐδας-Φλώρινας και αν κριθεί σκόπιμο, να εγκατασταθούν σε αυτές και εξαεριωτήρες, προκειμένου οι μονάδες αυτές να καίνε ένα ποσοστό βιομάζας 70% και το υπόλοιπο ποσοστό να είναι λιγνίτης. Τα οφέλη θα είναι πάρα πολλά, δεδομένου ότι έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι καίγοντας βιομάζα μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και οξειδίων του αζώτου (NOX). Β. Με βάση τα στοιχεία που δίνονται στον Πίνακα 32 του ΕΣΕΚ (σελ. 252) προγραμματίζεται από την Κυβέρνηση να κατασκευαστούν νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής σε αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων που θέλει να αποσύρει και αυτές οι νέες μονάδες θα είναι αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα καθώς και νέες μονάδες φυσικού αερίου. Δεν συμφωνώ με την κατασκευή τέτοιων νέων μονάδων γιατί οι επιπτώσεις των μονάδων αυτών στο περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή είναι καταστροφικές. Επιπλέον επιφέρουν μεγάλες αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος. Συγκεκριμένα: Αιολικά πάρκα. Η ανέγερση αιολικών πάρκων προκαλεί τα ακόλουθα προβλήματα στο περιβάλλον: - αλλοίωση του φυσικού τοπίου λόγω της κατασκευής των βάσεων έδρασης των ανεμογεννητριών από χιλιάδες κυβικά μέτρα οπλισμένου σκυροδέματος, της διάνοιξης δρόμων για βαριά οχήματα για να υπάρχει πρόσβαση σε κάθε ανεμογεννήτρια και των πολλών χιλιομέτρων καλωδίων, που τοποθετούνται εναέρια για την σύνδεση των ανεμογεννητριών με τον υποσταθμό τους. - Εξόντωση χιλιάδων πουλιών και νυχτερίδων από τα περιστρεφόμενα πτερύγια των ανεμογεννητριών. - Μια νέα μελέτη από ερευνητές του Harvard βρήκε ότι μια μεγάλη παραγωγή αιολικής ενέργειας θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη κλιματική θέρμανση, τουλάχιστον τοπικά, όπου είναι εγκατεστημένα τα αιολοκά πάρκα. Η μελέτη αυτή που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Joule, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αν όλη η Αμερική εφοδιαζόταν με ηλεκτρική ενέργεια μόνο από αιολικά πάρκα, τότε θα προκαλούσε αύξηση της θερμοκρασίας του εδάφους της κατά 0,24º C. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας υπερβαίνει σημαντικά την μείωση της θερμοκρασίας της Αμερικής που επιτυγχάνεται με την απανθρακοποίηση της στον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε αυτόν τον αιώνα που θα κυμαίνεται περίπου στο 0,1º C, λόγω μείωσης της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου από μονάδες ορυκτών καυσίμων, που θα αποσυρθούν. - Τα αιολικά πάρκα επηρεάζουν τις βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα να ανακόπτουν την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα των φυτών - Το μεγάλο πρόβλημα είναι το κόστος απεγκατάστασης των ανεμογεννητριών μετά το πέρας της διάρκειας ζωής τους που είναι 20-25 χρόνια, που μπορεί να κοστίσει εκατομμύρια ευρώ, που κανένας δεν έχει και να παραμένουν για αποθήκευση σε τεράστιες εκτάσεις χιλιάδες υλικά που δεν ανακυκλώνονται, όπως τα πτερύγια και τα κελύφη κινητήρων ανεμογεννητριών που είναι κατασκευασμένα από fiberglass. Φωτοβολταϊκά πάρκα. Τα προβλήματα που δημιουργούνται στο περιβάλλον από την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων είναι τα ακόλουθα: • Προκαλούν πολλούς θανάτους πουλιών γιατί καίγονται τα φτερά τους από την θερμότητα που εκλύεται από τα φωτοβολταϊκά πάνελ • Για την κατασκευή των φωτοβολταϊκών πάνελ χρησιμοποιούνται τοξικές χημικές ουσίες (όπως ydrochloric acid, sulfuric acid, hydrogen fluoride, 1,1,1-trichloroethan και ακετόνη). Επιπλέον η βιομηχανία κατασκευής φωτοβολταϊκών πάνελ έχει τον μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης των εκπομπών αέριων ρύπων, όπως το εξαφθοριούχο αιθάνιο (C2F6), το τριφθοριούχο άζωτο (NF3) και το εξαφθοριούχο θείο (SF6), που είναι τρία αέρια που έχουν δυνατότητα παγκόσμιας θέρμανσης του πλανήτη 10.000 ως 24.000 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του διοξειδίου του άνθρακα (CO2). • υπάρχει ανησυχία για την γρήγορα αυξανόμενη εγκατάσταση φωτοβολταïκών πάρκων και για την επίδρασή τους στο ευρύτερο περιβάλλον. Μια έκθεση που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα: Environmental Research Letters με τίτλο: ʺSolar Park Microclimate and Vegetation Management Effects on Grassland Carbon Cyclingʺ αναφέρει ότι μπορεί να υπάρξουν σημαντικές μειώσεις της θερμοκρασίας κάτω από φωτοβολταïκά πάρκα ως και 5οC. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των φυτών σε γειτονικές περιοχές των φωτοβολταïκών πάρκων. • όταν μετά από 20 χρόνια περίπου παρέλθει η διάρκεια ζωής των φωτοβολταïκών πάνελ που έχουν ήδη εγκατασταθεί ή ανεγείρονται αυτή την περίοδο τότε θα πρέπει να απεγκατασταθούν αυτά τα πάνελ και ο όγκος των υλικών που θα πρέπει να αποθηκευτούν θα είναι τεράστιος γιατί κάποια υλικά τους δεν είναι εύκολο να ανακυκλωθούν. Επιπλέον τα φωτοβολταïκά πάνελ παράγουν 300 φορές πιο τοξικά απόβλητα ανά μονάδα ενέργειας από ότι τα πυρηνικά εργοστάσια γιατί περιέχουν βαρέα μέταλλα, όπως είναι ο μόλυβδος ή το καρκινογόνο κάδμιο, τα οποία μπορούν να διεισδύσουν στον υδροφόρο ορίζοντα. Η λειτουργία των αιολικών και φωτοβολταïκών πάρκων αυξάνει σημαντικά την τιμή του ρεύματος. Λόγω της κλιματικής αλλαγής η Γερμανία θέλησε να αποδείξει ότι μπορεί να καλύψει την ζήτηση της σε ηλεκτρική ενέργεια κυρίως από ΑΠΕ. Παρόλες τις τεράστιες επενδύσεις που έκανε σε αιολικά πάρκα, σε φωτοβολταïκά πάρκα και παραγωγή ενέργειας από βιοκαύσιμα, η Γερμανία δεν κατάφερε να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) τα τελευταία δέκα χρόνια (από 2008 ως 2018). Παράλληλα στην διάρκεια της ίδιας περιόδου οι τιμές του ρεύματος αυξήθηκαν δραματικά πλήττοντας σοβαρά τις βιομηχανίες, τους εργαζόμενους και τις φτωχές οικογένειες. Σημειώνεται ότι η τιμή του ρεύματος στην Γερμανία ήταν το 2ο εξάμηνο του 2010 στα 24 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα ενώ το 2ο εξάμηνο του 2018 αυξήθηκε στα 30 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Η Γερμανία έχει εγκαταστήσει τόσο μεγάλη αιολική και φωτοβολταïκή ισχύ, που θα μπορούσε θεωρητικά να καλύψει όλη την ζήτηση της σε ηλεκτρική ενέργεια οποιαδήποτε μέρα που είχε αρκετή ηλιοφάνεια και άνεμο. Αλλά καθώς υπάρχουν περίοδοι που δεν υπάρχει ηλιοφάνεια ούτε άνεμος η Γερμανία κατάφερε να καλύψει μόνο το 27% περίπου των ετήσιων αναγκών της σε ενέργεια από τα αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα. Όταν αντίθετα υπάρχει ηλιοφάνεια και άνεμος τότε μεγιστοποιείται η παραγωγή ρεύματος από αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα και αυτή η παραγωγή μπορεί να είναι μεγαλύτερη της ζήτησης. Οπότε υπάρχει πρόβλημα για την ευστάθεια του διασυνδεδεμένου δικτύου και για την διατήρηση της συχνότητας του γύρω στα 50Hz. Οπότε η Γερμανία αναγκάζεται να εξάγει την περίσσια της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε γειτονικές χώρες με αρνητικές τιμές πώλησης ρεύματος που είναι χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής. Το 2017 περίπου η μισή ενέργεια που παρήχθηκε από αιολικά πάρκα στην Γερμανία έγινε εξαγωγή της σε άλλες χώρες. Οι γειτονικές χώρες δεν επιθυμούν αυτή την μη αναμενόμενη ηλεκτρική ενέργεια και οι γερμανικές εταιρείες παραγωγής της πρέπει να πληρώσουν τις χώρες αυτές για να την αποδεχθούν. Τον λογαριασμό όμως τον πληρώνουν οι καταναλωτές. Αν τα αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα αποσυνδεθούν από το δίκτυο, λόγω αυξημένης παραγωγής τους σε ηλεκτρική ενέργεια, τότε οι ιδιοκτήτες των πάρκων αυτών πληρώνονται σαν να είχαν παράγει το 90% του ηλεκτρικού ρεύματος που θα παρείχαν στο δίκτυο. Ο λογαριασμός πάλι πληρώνεται από τους καταναλωτές. Σε κάποιες χειμερινές περιόδους που μπορεί να διαρκέσουν και δέκα μέρες η παραγωγή ρεύματος από αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα είναι πολύ χαμηλή ή μηδενική. Τότε μπαίνουν σε λειτουργία οι συμβατικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (λιθανθρακικές, φυσικού αερίου και πυρηνικές) για να καλύψουν την ζήτηση του ρεύματος. Για αυτό το λόγο η Γερμανία δεν μπορεί ποτέ να κλείσει τις συμβατικές μονάδες, όπως είχε προγραμματίσει. Αυτές οι συμβατικές μονάδες πρέπει να είναι πάντα σε ετοιμότητα να τεθούν σε λειτουργία για να καλύψουν το σύνολο της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια και να διατηρήσουν σταθερή την συχνότητα του διασυνδεμένου δικτύου στα 50Hz. Το ίδιο ισχύει για τις συμβατικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην Γαλλία, την Αυστρία και την Πολωνία. Για να είναι σε ετοιμότητα οι συμβατικές μονάδες να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια αποζημιώνονται λόγω συμμετοχής τους στο μηχανισμό ισχύος (ΑΔΙ). Ο λογαριασμός πληρώνεται πάλι από τους καταναλωτές. Επιπρόσθετα, αν η AC συχνότητα του διασυνδεμένου δικτύου πέσει πολύ χαμηλά ή ανέβει πολύ ψηλά υπάρχει κίνδυνος να γίνουν εκτεταμένα μπλακ ουτ (black out). Αυτό αποδείχθηκε φανερά στην Νότια Αυστραλία, η οποία βασίζεται κυρίως στην παραγωγή ρεύματος από αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα και υποφέρει από εκτεταμένα black out που οδηγούν σε κλείσιμο εργοστασίων και σε κόστος δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το όνειρο της Γερμανίας να καλύψει την ζήτησή της σε ηλεκτρική ενέργεια από αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα αποδείχθηκε ότι ήταν μια απατηλή ψευδαίσθηση. Γιατί η παραγωγή ρεύματος από αυτά τα πάρκα είναι στοχαστική μεταβλητή και άρα αναξιόπιστη και οδήγησε σε τιμές ρεύματος που είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη. Ότι συμβαίνει στην Γερμανία ισχύει και για τις άλλες χώρες που τώρα παράγουν την ηλεκτρική τους ενέργεια από συμβατικές μονάδες λιγνίτη, λιθάνθρακα, φυσικό αέριο ή πυρηνικά εργοστάσια. Αν αυτές οι χώρες εγκαταστήσουν πολλά αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα, πρέπει να διατηρήσουν σε λειτουργία τις συμβατικές μονάδες τους για να διασφαλίσουν σταθερή την συχνότητα των 50Hz στο διασυνδεδεμένο δίκτυο τους, για να διατηρήσουν την ευστάθεια του δικτύου και για να υπάρχει εφεδρεία σε ηλεκτρική ενέργεια. Αυτές οι συμβατικές μονάδες παραγωγής ρεύματος (λιγνιτικές, λιθανθρακικές, φυσικού αερίου και πυρηνικά εργοστάσια) που θα παραμένουν σε εφεδρεία θα υπολειτουργούν σε περιόδους που είναι μέγιστη η παραγωγή ρεύματος από αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα ενώ θα καταναλώνουν καύσιμα σαν να ήταν σε κανονική λειτουργία. Επιπλέον θα πρέπει να είναι σε θέση να δώσουν πλήρη παραγωγή ρεύματος, αν στις επόμενες ώρες ή ημέρες δεν υπάρχει ηλιοφάνεια ή αιολική ενέργεια. Έτσι οι συμβατικές μονάδες πρέπει να αυξάνουν και να χαμηλώνουν φορτία πολλές φορές την ημέρα και την εβδομάδα. Για αυτό οι προσδοκίες για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Πράγματι αυτές οι λιγνιτικές, λιθανθρακικές μονάδες και οι μονάδες φυσικού αερίου που είναι σε εφεδρεία λειτουργούν με χαμηλή απόδοση λόγω της συνεχής αυξομείωσης της παραγωγής τους σε ρεύμα, οπότε συχνά καταναλώνουν περισσότερο καύσιμο και εκπέμπουν περισσότερο CO2 από ότι αν εργάζονταν σε πλήρη κανονική λειτουργία και δεν υπήρχαν αιολικά και φωτοβολταïκά πάρκα. Το σημαντικό είναι ότι δεν υπάρχει ένδειξη ότι η παγκόσμια κατανάλωση του άνθρακα και του λιγνίτη θα μειωθεί στις επόμενες δεκαετίες. Μεγάλες χώρες στην Ασία και στην Αφρική συνεχίζουν να κατασκευάζουν λιθανθρακικές μονάδες παραγωγής ρεύματος και περισσότερες από 1.500 λιθανθρακικές μονάδες προγραμματίζεται να κατασκευαστούν ή είναι σε φάση κατασκευής. Με βάση τα προαναφερόμενα προκύπτει ότι έχει αποδειχθεί εμπράκτως ότι η εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταïκών πάρκων δεν οδηγεί σε αισθητή μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, παρά μόνο οδηγεί σε μεγάλες αυξήσεις της τιμής του ρεύματος και σε καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Για αυτό άλλωστε στις αρχές του Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους οι εκπρόσωποι των 28 χωρών μελών της ΕΕ ψήφισαν πρόσφατα υπέρ της αποκατάστασης της πυρηνικής ενέργειας ως καθαρής πηγής ενέργειας (επειδή δεν εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα)!!! ΟΙ διαρροές φυσικού αερίου κατά την εξόρυξη και την μεταφορά του επιταχύνουν την κλιματική αλλάγή. Το φυσικό αέριο έχει προωθηθεί τα τελευταία χρόνια ως το καθαρότερο συμβατικό ορυκτό καύσιμο, το οποίο παράγει χαμηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα άλλα ορυκτά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο και ο άνθρακας. Παρόλα αυτά το φυσικό αέριο μπορεί να μην είναι και τόσο καθαρό, επειδή το κύριο συστατικό του, που είναι το μεθάνιο, διαρρέει από τις εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το μεθάνιο είναι ένα από τα αέρια του θερμοκηπίου και όταν φθάσει στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, σταματά και παραμένει εκεί για πολλά χρόνια συμβάλλοντας στο σχηματισμό ενός στρώματος αερίου που εμποδίζει τη διασπορά της ηλιακής θερμότητας που ανακλάται από την επιφάνεια της γης και οδηγεί σε υπερθέρμανση του πλανήτη (φαινόμενο του θερμοκηπίου). Συγκεκριμένα παγιδεύει 86 φορές περισσότερη θερμότητα από το CO2 σε διάστημα 20 ετών. Αλλά ακόμα και κατά την διάρκεια 100 ετών εξακολουθεί να είναι πολύ πιο επιβλαβές από το CO2. Όπως εξηγεί ο Joe Romm στο Think Progress, οι διαρροές μεθανίου διαγράφουν κάθε όφελος για το κλίμα από τη μετάβαση από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα σε μονάδες με καύση φυσικού αερίου. Για τον σχηματισμό μιας πιο εμπεριστατωμένης εικόνας για τις επιπτώσεις των διαρροών μεθανίου στην κλιματική αλλαγή, θα αναφερθεί στην συνέχεια πόσο είναι το μέγεθος των διαρροών μεθανίου κατά την διάρκεια της παραγωγής και μεταφοράς του φυσικού αερίου. - Διαρροή μεθανίου από αγωγούς μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου. Η διαρροή μεθανίου από αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου είναι ένα πρόβλημα σε όλο τον κόσμο, που έχει μελετηθεί εδώ και χρόνια. Το New Scientist magazine ανέφερε τον Σεπτέμβριο του 1990 ότι οι αγωγοί φυσικού αερίου στη Μεγάλη Βρετανία διέρρευσαν τόσο πολύ μεθάνιο, ώστε οι διαρροές εκεί συνέβαλαν περισσότερο στην υπερθέρμανση του πλανήτη από ότι το φυσικό αέριο που κάηκε σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε ο Αμερικανός Γερουσιαστής Edward Markey, οι εταιρείες διανομής φυσικού αερίου το 2011 ανακοίνωσαν την διαρροή 69 δις κυβικών εκατοστών φυσικού αερίου στην ατμόσφαιρα που είναι ίσες με τις ετήσιες εκπομπές CO2 περίπου 6 εκατομμυρίων αυτοκινήτων. - Εκπομπές μεθανίου από εξαερισμό και καύση. Εκτός από τυχαίες ή διαφεύγουσες εκπομπές, υπάρχει σημαντική ποσότητα σκόπιμων εκπομπών από την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου με τη μορφή εξαερισμού και καύσης. Ο εξαερισμός περιλαμβάνει την απελευθέρωση αερίου απευθείας στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της κανονικής λειτουργίας εξαγωγής και διαχείρισης του πετρελαίου και του φυσικού αερίου . Στο παρελθόν, το αέριο μεθάνιο θεωρήθηκε ένα απόβλητο προϊόν γεώτρησης πετρελαίου και εξαερώθηκε απευθείας στην ατμόσφαιρα σε τεράστιες ποσότητες. Μεταξύ 1973 και 1989, ένας ετήσιος μέσος όρος άνω των 130 δισεκατομμυρίων κυβικών ποδών φυσικού αερίου καιγόταν ή εξαεριζόταν κατά τη διάρκεια της παραγωγής. Επιπλέον, χιλιάδες δεξαμενές αποθήκευσης πετρελαίου εκπέμπουν μάζες μεθανίου και άλλων αερίων. Το 2008, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της EPA, η ποσότητα φυσικού αερίου που εξαερώθηκε και κάηκε στις υπεράκτιες ομοσπονδιακές μισθώσεις πηγών πετρελαίου και φυσικού αερίου ανήλθε σε περίπου 126 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια (Bcf) φυσικού αερίου. Σε μερικά από τα σημερινά κοιτάσματα πετρελαίου, όπως το Bakken στη Βόρεια Ντακότα, το αέριο εξακολουθεί να είναι ένα ανεπιθύμητο παραπροϊόν που εξαερίζεται και δεν αποθηκεύεται. Αυτό συμβαίνει συνήθως στις περιοχές εξόρυξης πετρελαίου που δεν είναι δίπλα σε αγωγούς φυσικού αερίου. Τον Σεπτέμβριο του 2011, οι New York Times ανέφεραν ότι κάθε μέρα, πάνω από 100 εκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου εξαερώνονται στην σχιστολιθική περιοχή του Bakken. Το εξαερωμένο αυτό αέριο αντιστοιχεί σε τουλάχιστον δύο εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα που απελευθερώνεται κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα, που είναι σχεδόν ισοδύναμο με τις εκπομπές ενός μεσαίου μεγέθους σταθμού ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακής Πληροφορίας (EIA), από το 2011 πάνω από το 35% της παραγωγής φυσικού αερίου της Βόρειας Ντακότα κάηκε σε εξαερώσεις.. Επιπλέον, υπάρχει πολύ μικρή εποπτεία του εξαερισμού και της καύσης σε πολλές περιοχές παραγωγής των ΗΠΑ. Επιπλέον τα ατυχήματα σε πετρελαιοφόρες περιοχές, οι σπασμένες βαλβίδες, οι μετρητές και οι αιφνίδιες αυξήσεις πίεσης μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε ακανόνιστες διαρροές φυσικού αερίου. - Εξαγωγές Υγροποιημένου Φυσικού αερίου (LNG). Με την εκτίναξη της παραγωγής φυσικού αερίου από σχιστολιθικά πετρώματα στις ΗΠΑ, αυτές επιδιώκουν να καταστούν σημαντικοί εξαγωγείς φυσικού αερίου. Σημειώνεται ότι το φυσικό αέριο μπορεί να υγροποιηθεί και να συμπιεστεί σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) για μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις σε υπερπόντιες αγορές με ειδικά εξοπλισμένα δεξαμενόπλοια. Οι αναλυτές της βιομηχανίας προβλέπουν ότι η ζήτηση για LNG θα υπερδιπλασιαστεί από περίπου 240 εκατομμύρια τόνους το 2012 σε 550 εκατομμύρια τόνους ετησίως μέχρι το 2030. Οι αυξανόμενες εκπομπές μεθανίου αποτελούν επίσης μέρος της εξίσωσης εξαγωγής LNG, καθώς η χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου προσθέτει τρία επιπλέον στάδια στον κύκλο ζωής του φυσικού αερίου - υγροποίηση (όπου το αέριο ψύχεται και συμπιέζεται), εκφόρτωση και επαναεριοποίηση (όπου τα δεξαμενόπλοια LNG εκφορτώνουν το φορτίο τους) και μεταφορά. Τον Μάιο του 2013, ο James Bradbury του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων εξήγησε ότι: «Η διαδικασία υγροποίησης, μεταφοράς και επαναεριοποίησης του LNG έχει πολύ υψηλές εκπομπές, αυξάνοντας κατά 15% τις συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, που σχετίζονται με το εξαγόμενο από την Αμερική φυσικό αέριο, σε σύγκριση με το φυσικό αέριο που παράγεται και καταναλώνεται στην εγχώρια αγορά των ΗΠΑ. Αυτές οι πρόσθετες εκπομπές μειώνουν σημαντικά το σχετικό πλεονέκτημα που θα είχε το φυσικό αέριο σε σχέση με τα καύσιμα υψηλότερων εκπομπών αερίων, όπως είναι το κάρβουνο και το πετρέλαιο. Η έκθεση του Τμήματος Ενέργειας των ΗΠΑ (DOE) διαπιστώνει ότι το LNG είναι χειρότερο από τον άνθρακα Μια πρόσφατη μελέτη του DOE για τις εγκαταστάσεις εξαγωγής LNG διαπίστωσε ότι η υγροποίηση και η εξαγωγή μεθανίου θα ήταν επιζήμια για το κλίμα. Η έκθεση διαπίστωσε ότι τα οφέλη της καθαρότερης και αποδοτικότερης καύσης φυσικού αερίου αντισταθμίζονται σε μεγάλο βαθμό από τη διαρροή μεθανίου κατά την παραγωγή και μεταφορά του σε αγωγούς καθώς και από τις διαρροές μεθανίου που γίνονται και την ενέργεια που χρησιμοποιείται στη διαδικασία υγροποίησης και μεταφοράς του LNG. Οι αμερικανικές εξαγωγές LNG προς την Κίνα θα μπορούσαν να καταλήξουν να είναι χειρότερες ως προς τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου από ό, τι εάν η Κίνα απλώς κατασκεύαζε μια νέα μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και έκαιγε τα δικά της αποθέματα λιθάνθρακα. - Διαρροές μεθανίου στο σύνολο των εγκαταστάσεών του΄στις ΗΠΑ. Μια ομάδα επιστημόνων στις ΗΠΑ μέτρησαν τα επίπεδα μεθανίου στον αέρα γύρω από τις γεωτρήσεις φυσικού αερίου, τις δεξαμενές αποθήκευσής του, τα διυλιστήρια και τους υπόγειους σωλήνες μεταφοράς και διανομής του σε σπίτια σε βασικές περιοχές παραγωγής του φυσικού αερίου όπως στην Πενσυλβάνια, το Τέξας, το Κολοράντο, τη Γιούτα, τη Βόρεια Ντακότα και το Αρκάνσας. Διαπίστωσαν ότι το 2015, οι διαρροές μεθανίου αντιπροσώπευαν το 2,3% της συνολικής παραγωγής φυσικού αερίου σε εθνικό επίπεδο. Επιρόσθετα επιστήμονες με την Εθνική Ωκεανική και Ατμοσφαιρική Διοίκηση (ΝΟΑΑ), λαμβάνοντας άμεσες μετρήσεις από εξοπλισμό παρακολούθησης εδάφους, διαπίστωσαν ότι διαρρέει στην ατμόσφαιρα το 4% της παραγωγής μεθανίου σε μια περιοχή του Κολοράντο. Αυτές οι μετρήσεις συμφωνούν με προηγούμενες μελέτες που εκτιμούν ότι το 3,6% ως 7,9% του μεθανίου από διαρροές φυσικού αερίου, που είναι σε κοιλότητες σχιστολιθικών πετρωμάτων, διαφεύγει στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της παραγωγής και μεταφοράς του φυσικού αερίου. Εξετάζοντας την τοπική εγκατάσταση διανομής φυσικού αερίου στο Μανχάταν, μια μελέτη εκτιμά ότι περίπου το 2,9% των 300 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, που εφοδιάζεται ετησίως στην πόλη από την εταιρεία κοινής ωφέλειας Con Edison, διαρρέει στον αέρα (Η Con Edison έχει 4.320 συνολικά μίλια αγωγών φυσικού αερίου). Επιπλέον μια μελέτη που έγινε το 2013 από το Ταμείο Περιβαλλοντικής Άμυνας (EDF) των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι η μετάβαση από Σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα σε μονάδες φυσικού αερίου δεν έχει καθαρό κλιματικό όφελος για μια περίοδο 20 ετών, εάν τα ποσοστά διαρροής μεθανίου υπερβαίνουν το 3,5%, που είναι ποσοστό χαμηλότερο από εκείνο που παρατηρείται σε πολλές από τις πρόσφατες έρευνες. Ενώ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού διαρρέει στην ατμόσφαιρα το 2,3% του συνολικού φυσικού αερίου που παράγεται στις ΗΠΑ, ως μεθάνιο, που είναι πολλαπλάσιες φορές ισχυρότερο αέριο του θερμοκηπίου από ότι το CO2 (σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη), η Ε.Ε. έχει θέσει υπό διωγμό τις ευρωπαϊκές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιθάνθρακα και λιγνίτη, γιατί συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή λόγω των εκπομπών του CO2. Υπάρχει βέβαια το ενδεχόμενο στα αμέσως επόμενα χρόνια να κηρυχθούν υπό διωγμό και οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου, προκειμένου να περιοριστεί η εξόρυξη του φυσικού αερίου και οι συνεπαγόμενες διαρροές του μεθανίου, που επιφέρουν ραγδαία την κλιματική αλλαγή. Το ενδεχόμενο αυτό μπορεί να μην αργήσει να γίνει πραγματικότητα, δεδομένου ότι στις αρχές Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους οι εκπρόσωποι των 28 χωρών μελών της Ε.Ε. ψήφισαν υπέρ της αποκατάστασης της πυρηνικής ενέργειας ως καθαρής ενέργειας (επειδή δεν εκπέμπει CO2)!!!! Μετά τα παραπάνω αρνητικά αποτελέσματα που είχε η εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταïκών πάρκων στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες δεν υπήρξε δραστική μείωση των εκπομπών CO2 παρά μόνο μεγάλη αύξηση στην τιμή του ρεύματος και δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς και την προαναφερόμενη τεράστια συμβολή των διαρροών φυσικού αερίου (μεθανίου) στην κλιματική αλλαγή, καλείται η Κυβέρνηση να αναθεωρήσει τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας (το ΕΣΕΚ) και να μην προχωρήσει στην οριστική απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, αλλά να τις μετατρέψει σε μονάδες μικτής καύσης βιομάζας-λιγνίτη που δεν θα επιφέρει καμιά αύξηση στην τιμή του ρεύματος και θα οδηγήσει στην διάσωση της ΔΕΗ, στην αποφυγή της οικονομικής καταστροφής της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. ΜΠΑΛΑΣΗ ΕΥΓΕΝΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΚΛΑΔΟΥ Η-Μ. ΜΕΛΕΤΩΝ & ΕΡΓΩΝ ΔΕΗ Α.Ε.