Αρχική Δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)Σχόλιο του χρήστη Δημήτρης Γ. - Μηχανικός Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων | 16 Δεκεμβρίου 2019, 10:24
  • Σχόλιο του χρήστη 'Δημήτρης Γ. - Μηχανικός Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων' | 16 Δεκεμβρίου 2019, 10:24

    Στις σχολές Βιομηχανικού Σχεδιασμού ανά την Ευρώπη, διδάσκεται ο ορισμός του Good Design: "Καλό Σχέδιο, είναι αυτό που επιλύει περισσότερα προβλήματα από όσα δημιουργεί" Είναι παραλογισμός στην προσπάθεια σωτηρίας της φύσης από την κλιματική αλλαγή, να καταστρέψουμε την ελάχιστη παρθένα φύση που μας έχει απομείνει και που έχουμε υπογράψει να προστατέψουμε, σε διεθνείς συμβάσεις. Οι μεγάλοι αιολικοί σταθμοί, αν και αποτελούν πολύ λιγότερο ρυπογόνα λύση από τη καύση ορυκτών καυσίμων, δεν παύουν να αποτελούν βιομηχανικά εργοστάσια ηλεκτρισμού, που δεν έχουν θέση μέσα σε προστατευόμενες και παρθένες φυσικές εκτάσεις. Οι επεμβάσεις μεγάλης κλίμακας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μπορούν και πρέπει να γίνουν σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές που ο άνθρωπος έχει ήδη υποβαθμίσει με την παρουσία και την ανάπτυξή του. H επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη βιοποικιλότητα είναι η απώλεια των οικοσυστημάτων από την επέμβαση του ανθρώπου, με την κλιματική αλλαγή να έρχεται δεύτερη (ή και τρίτη για τα θαλάσσια όντα, με δεύτερη την υπεραλίευση). Η «γυμνή» αλπική ζώνη στις κορυφές των βουνών έχει τεράστια οικολογική σημασία, με το μεγαλύτερο αριθμό σπάνιων και ενδημικών φυτών και ζώων της χώρας να διαβιούν εκεί. Αρκετοί από τους πιο σπάνιους και εμβληματικούς γεωλογικούς σχηματισμούς της πατρίδας μας βρίσκονται στις κορυφές των βουνών και σχεδιάζεται να ισοπεδωθούν και να μπαζωθούν. Ακόμα και αν δεν υπάρχει δάσος στα ψηλά, οι φαρδιοί δρόμοι πρόσβασης πλάτους 5-10 μέτρων και μήκους πολλών χιλιομέτρων για κάθε αιολικό σταθμό, θα διανοιχθούν μέσα από τα δάση στα χαμηλά, με κοπή χιλιάδων δέντρων (που θα απορροφούσαν για εμάς διοξείδιο του άνθρακα δωρεάν και φιλικά προς το περιβάλλον, και σε ποσοτητες CO2 συγκρίσιμες με αυτές που θα μας γλιτώσουν τα αιολικα ) και θα κατακερματιστούν για πρώτη παρθένα οικοσυστήματα. Παράλληλα, η δημιουργία υποσταθμών ρεύματος και δικτύων υψηλής τάσης μέσα σε δασικές εκτάσεις, θα πολλαπλασιάσει τον κίνδυνο πυρκαγιάς. (όπως συνέβη στην πυρκαγιά που κατέστρεψε τον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας το 2007). Πολλές βραχονησίδες, ακόμα και αν από απόσταση μοιάζουν αδιάφορες, αποτελούν τελευταίο καταφύγιο εξαιρετικά σπάνιων φυτών και πουλιών. Λόγω του μικρού τους μεγέθους, η εγκατάσταση σε αυτές αιολικών σταθμών θα σημάνει την πλήρη ισοπέδωση τους. Στατιστικές πράγματι δείχνουν ότι τα πουλιά που σκοτώνονται από τα αιολικά αποτελούν λιγότερο από το 1% των ανθρωπογενών αιτίων θανάτου πτηνών, με τα περισσότερα να σκοτώνονται από προσκρούσεις σε κτήρια και από …τις γάτες! Το πρόβλημα ομως δεν είναι ο αριθμός των νεκρών πουλιών, αλλά το είδος τους. Τα πουλιά που θανατώνονται από τις γάτες και τα κτήρια, είναι αυτά που κατοικούν στις πόλεις, πχ σπουργίτια και περιστέρια. Αντίθετα, το σύνολο σχεδόν των πουλιών που θανατώνουν τα αιολικά, πρόκειται για σπάνια και προστατευόμενα είδη που μόνη τους κατοικία είναι οι κορυφές των βουνών και οι τελευταίες απάτητες νησίδες του Αιγαίου - εκεί ακριβώς που σχεδιάζεται κυρίως η εγκατάσταση των αιολικών. Σε σπάνια είδη, ακόμα και μικρός αριθμός θανάτων είναι ικανός να τα οδηγήσει σε εξαφάνιση. Θάνατος 10 περιστεριών δεν έχει οικολογικό αντίκτυπο, όμως θάνατος 10 Μαυρόγυπων αντιστοιχεί στο 10% του πληθυσμού των Βαλκανίων! Δεκάδες επιστημονικές διατριβές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, επιβεβαιώνουν το πρόβλημα. Η αισθητική είναι πράγματι υποκειμενική και ανάλογη με τους καιρούς που ζούμε. Όμως για τα μελλοντικά κουφάρια των γεννητριών δεν υπάρχει ούτε νομοθετική υποχρέωση, ούτε οικονομικά εφικτή τεχνολογία να ανακυκλωθούν, ενώ οι επεμβάσεις στο τοπίο και ειδικά τα δεκάδες χιλιόμετρα νέων δρόμων θα υπάρχουν εκεί για πάντα - και θα είναι το φυσικό τοπίο που θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας. Ο κατασκότεινος - γεμάτος αστέρια - νυχτερινός ουρανός της ελληνικής υπαίθρου, είναι μια αξέχαστη εμπειρία που θα τους στερήσουμε – θα αντικατασταθεί από δεκάδες χιλιάδες κόκκινους φάρους "αποφυγής σύγκρουσης αεροσκαφών". Το ’50 και το ’60, οι κάτοικοι των πόλεων έβρισκαν αισθητικά όμορφες και μοντέρνες τις νεόδμητες τσιμεντένιες πολυκατοικίες, στη θέση των παλιών νεοκλασικών, όπως άλλωστε και τα ολοκαίνουρια λιγνιτικα εργοστάσια που θα έφερναν την ανάπτυξη. Η σημερινή ασχήμια και ρύπανση, είναι τελικά η κληρονομιά που μας άφησαν. Εμείς, τι κληρονομιά θέλουμε να αφήσουμε; Ισοπέδωση ακριβώς αυτής της τελευταίας παρθένας φυσης που πήγαμε να σώσουμε; Κάθε χώρα έχει ιδιαιτερότητες, που καθορίζουν και την βέλτιστη μορφή πράσινης ενέργειας που διαθέτει και είναι σκόπιμο να αξιοποιήσει. Πχ η Σκανδιναβία έχει πολλά νερά και επενδύει στους υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Η Ισλανδία πολλά ηφαίστεια και επενδύει στη Γεωθερμία. Η Δανία και η Γερμανία έχουν πολύ αέρα και επενδύουν στα αιολικά. Η Ελλάδα έχει πολύ ήλιο: είμαστε η πιο ηλιόλουστη χώρα της Ευρώπης, όμως παραμένουμε από τους τελευταίους στην εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα σε σχέση με τη Βόρεια Ευρώπη, δεν έχει τόσο αέρα όσο πιστεύουμε - μόνο στην ανοιχτή θάλασσα και δευτερευόντως στα βουνά - που όμως εκεί βρίσκεται το 95% των προστατευόμενων περιοχών της χώρας. Η άλλη μεγάλη ιδιαιτερότητα της ελληνικής φύσης είναι η κατοχή αρκετών Ευρωπαϊκών ρεκόρ: Είμαστε η πιο ορεινή χώρα - μπροστά ακόμα και από την Αυστρία, με τα περισσότερα ενδημικά είδη και με το μεγαλύτερο ποσοστό παρθένων προστατευόμενων περιοχών. Καμία ευρωπαϊκή χώρα (εκτός από εμάς) δεν τοποθετεί αιολικά εργοστάσια στις προστατευόμενες περιοχές της: Οι ανεμογεννήτριες μπαίνουν στην ανοιχτή θάλασσα, μακριά από τη στεριά και στις πεδιάδες ανάμεσα σε καλλιέργειες. Τα βουνά διατηρούνται ως εθνικά πάρκα και περιοχές ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού. Ο αέρας στα βουνά είναι αρκετός. Όμως λόγω του απότομου γεωγραφικού ανάγλυφου, οι αέριες μάζες κινούνται ανομοιόμορφα και σε στροβιλισμούς. Τα πτερύγια των ανεμογεννητριών λειτουργούν όπως και αυτά των αεροπλάνων: χρειάζονται «στρωτή», ομοιόμορφα κινούμενη μάζα αέρα για να αποδώσουν. Τέτοιες συνθήκες επικρατούν στις πεδιάδες και την ανοιχτή θάλασσα. Παράλληλα, κάθε 1000 μέτρα που ανεβαίνουμε, μειώνεται περίπου 10% η ατμοσφαιρική πίεση, οδηγώντας σε εκθετική μείωση της απόδοσης – όσο πιο ψηλά, τόσο χειρότερα. Τέλος, οι ακραίες καιρικές συνθήκες στα βουνά κατά τους χειμερινούς μήνες οδηγούν στην απενεργοποίηση των αιολικών για μεγάλα χρονικά διαστήματα και στην απότομη μείωση της διάρκειας ζωής των εγκαταστάσεων. Στη χώρα μας, οι περιβαλλοντικές μελέτες για τις ΑΠΕ δεν συντάσσονται από ανεξάρτητο κρατικό φορέα, αλλά από ερευνητές που προσλαμβάνονται και πληρώνονται από την ενδιαφερόμενη επενδυτική εταιρία. Η παραπάνω διαδικασία είναι εξαιρετικά διαβλητή και μέχρι να αλλάξει ριζικά, είναι αστείο να συζητάμε για την εγκυρότητα των μελετών. Δεν έχει συνταχθεί καμία μελέτη που να διατείνεται ότι κάποιο αιολικό έργο θα πλήξει το περιβάλλον. Εγκεκριμένες περιβαλλοντικές μελέτες παρουσιάζουν ως αισθητικά και περιβαλλοντικά αδιάφορα μερικά από τα πιο επιβλητικά και παρθένα βουνά της χώρας, παραθέτοντας στοχευμένα ανακριβή στοιχεία και υποσχόμενες τεχνικούς περιορισμούς που είναι αδύνατο να μην καταπατηθουν απλώς και μόνο από τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου. Οι περιβαλλοντικές μελέτες παραλείπουν σκοπίμως να υπολογίσουν την συσσωρευτική επίδραση στο περιβάλλον από τις εκατοντάδες άλλες επεμβάσεις για αιολικά στην περιοχή γύρω από το έργο. ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ να σταματήσει άμεσα η αλόγιστη και χωρίς μέτρο εγκατάσταση αιολικών, μέχρι να υπάρξει επιστημονικά αδιάβλητη τεκμηρίωση ενός χωροταξικού σχεδιασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), που θα διασφαλίζει ότι καμία περιοχή μεγάλης περιβαλλοντικής ή αισθητικής αξίας δεν θα καταστραφεί από την προσπάθεια απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Είμαστε ανεκτικοί στην εγκατάσταση ΑΠΕ, εφόσον αυτή θα γίνει σε περιοχές που έχει ήδη υποβαθμίσει ο άνθρωπος με την παρουσία και την ανάπτυξή του. Ζητάμε σύσταση ανεξάρτητης δημόσιας αρχής, αρμόδιας για αντικειμενικές περιβαλλοντικές μελέτες, που θα λαμβάνουν υπ’οψην τη συσσωρευτική επίδραση όλων των επεμβάσεων σε κάθε περιοχή. Ζητάμε την εκπόνηση ουσιαστικών χαρτών ευαισθησίας, για την εξαίρεση όλων των προστατευόμενων και αισθητικά/τουριστικά σημαντικών περιοχών, κάτι που διαθέτουν ήδη οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ μια Ολιστική Συστημική Προσεγγιση για τη λύση, η οποία δεν πρέπει να επικεντρώνεται αποκλειστικά στην παραγωγή ενέργειας. Σύμφωνα με την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, η πλήρης απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τόσο για την ηλεκτροδότηση όσο και για τις μεταφορές θα μας γλίτωνε μόλις από το 25% του διοξειδίου που εκλύουμε στην ατμόσφαιρα. Θα πρέπει να δώσουμε λοιπόν έμφαση σε αυτό το υπόλοιπο 75%. Αναλυτικά: Ένα επιπλέον 30% της μείωσης του διοξειδίου θα προέλθει από την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης / μείωση των ενεργειακών αναγκών: (κτήρια, φωτισμός, συσκευές, οχήματα, μεταφορές κλπ). Ένα άλλο 25% μπορεί να προέλθει από την εξυγίανση των μεθόδων αγροτικής παραγωγής και από τον έλεγχο της αποψίλωσης των δασών (που απορροφούν μεγάλα ποσά διοξειδίου από την ατμόσφαιρα ). Το υπόλοιπο 20% θα προέλθει από πληθώρα τεχνικών μέτρων και μικρότερων παραγόντων, όπως η πχ η αλλαγή συνηθειών της ζωής μας. (recycling, upcycling, μείωση υπερκατανάλωσης κρέατος, περιττής χρήσης αερομεταφορών κλπ.) Οι περισσότερες από τις παραπάνω προτεινόμενες δράσεις που δεν έχουν να κανουν με την παραγωγη ενεργειας, άμεσα ή έμμεσα θα οδηγούν μακροπρόθεσμα σε εξοικονόμηση έως και 100 ευρώ ανα μη παραχθέντα τόνο CO2, σε αντίθεση με τις διαφορες ΑΠΕ ή το φυσικό αέριο, οπου το κόστος φτάνει τα 30 ευρώ ανα μη παραχθέντα τονο CO2. Πηγη: Pathways to a Low-Carbon Economy: Global Greenhouse Gas Abatement Cost Curve v.2 McKinsey 2009