Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Δέσποινα Βώκου' | 17 Μαρτίου 2020, 00:16

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ-ΦΥΛΑΞΗ. Είναι δραματική εξέλιξη για το φυσικό περιβάλλον της χώρας ότι το ΥΠΕΝ, αντί να θεραπεύσει καταγραμμένες ελλείψεις των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, που σε μεγάλο βαθμό οφείλονται σε διαχρονική δική του ολιγωρία -αν όχι παραβατικότητα- διαλύει τον θεσμό και στη θέση του φέρνει ένα τελείως πρόχειρο, προβλεπτά αναποτελεσματικό και κατά συνέπεια καταστροφικό σύστημα διακυβέρνησης των προστατευόμενων περιοχών της χώρας. Και μάλιστα, το κάνει αυτό μεταθέτοντας δικές του ευθύνες στους φορείς διαχείρισης. Η χώρα δεν σέρνεται στα δικαστήρια εξαιτίας της αναποτελεσματικότητας των φορέων διαχείρισης. Κάτω από όποιο σχήμα διακυβέρνησης των προστατευόμενων περιοχών, αυτό θα συνεχίσει να γίνεται όσο κεντρική κυβέρνηση, περιφέρειες και τοπική αυτοδιοίκηση δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους (παρά τις απελπισμένες προσπάθειες να αποτραπούν τέτοιες εξελίξεις από ΦΔ και και Επιτροπή 'Φύση 2000'). Δεν χρειάζεται κανένας ΟΦΥΠΕΚΑ, ούτε 21 Μονάδες Διαχείρισης (αντί για τους 36 ΦΔ) ούτε βέβαια οι ανεκδιήγητες Τοπικές Επιτροπές Διαχείρισης Συμβουλευτικού χαρακτήρα για να πάνε τα πράγματα καλύτερα με το φυσικό περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα και τους γενετικούς πόρους της χώρας μας. Υπάρχει επαρκές θεσμικό πλαίσιο για τη διακυβέρνηση των προστατευόμενων περιοχών που βασίζεται στο μοντέλο της συνδιαχείρισης. Αυτό έχει αξιολογηθεί εδώ και καιρό με πλήρως αξιόπιστο τρόπο (που καθόλου δεν έλαβαν υπόψη τους οι συντάκτες αυτού του νομοσχεδίου). Σε αντιστοιχία με αυτό το πλαίσιο, λειτουργούν τοπικά οι φορείς διαχείρισης, κεντρικό συντονιστικό ρόλο έχει η εθνική Επιτροπή 'Φύση 2000', ενώ η αρμόδια Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας του ΥΠΕΝ έχει ευθύνη να θέτει πλαίσια, να καθοδηγεί και να ελέγχει. Όλο αυτό το σύστημα, το οποίο ολοκληρώθηκε μόλις το 2018, θα μπορούσε να λειτουργήσει εξαιρετικά, εάν οι επιμέρους δομές υποστηρίζονταν από το ΥΠΕΝ -ως όφειλε να κάνει- ώστε να εκπληρώνουν πλήρως το ρόλο τους. Η αρμόδια Διεύθυνση του ΥΠΕΝ θα έπρεπε αυτή πρωτίστως να στελεχωθεί ώστε να λειτουργεί με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Οι φορείς διαχείρισης θα έπρεπε να αποκτήσουν μια ομάδα μόνιμου προσωπικού και σταθερή χρηματοδότηση και η Επιτροπή Φύση 2000 να λειτουργεί όχι μόνο ως ΔΣ. Απλά πράγματα. Συμβάσεις, μνημόνια, θέσεις προϊσταμένων και χρήματα που δίνονται σε πράγματα χωρίς συνέχεια σε ένα πλαίσιο νέων δομών τελείως πρόχειρο, που ξεκινάει από το μηδέν, δεν οδηγούν σε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Το πραγματικά μεγάλο θέμα για την ελληνική φύση -και όχι μόνο για τις προστατευόμενες περιοχές- είναι η σοβαρή, με γνώση και πλήρη επιχειρησιακή δυνατότητα, φύλαξη. Αυτό χρειάζεται να αντιμετωπιστεί. Αυτό θα ήταν το κύριο θέμα με το οποίο θα έπρεπε να ασχοληθεί το ΥΠΕΝ, αν ήθελε πραγματικά κάτι σημαντικό να κάνει. Αντ’ αυτού, το σημερινό ΥΠΕΝ προχωράει σε πλήρη αποδόμηση ενός θεσμού. Αντί να χτίσουμε επάνω σε αυτό που έχουμε θεμελιώσει, εφαρμόσει, αξιολογήσει και πια γνωρίζουμε πού θα έπρεπε να επέμβουμε για να κάνουμε το σύστημα πιο λειτουργικό, επιστρέφουμε ξανά σε σημείο μηδέν. Εάν αυτή η επιλογή του δεν αντιστοιχεί στο δόγμα ‘κανένα όριο στην ανάπτυξη’, ας πάρει πίσω το ΥΠΕΝ όλες τις ρυθμίσεις αυτού του νομοσχεδίου για τις προστατευόμενες περιοχές και ας ανοίξει το θέμα της συνολικής φύλαξης των βιολογικών πόρων της χώρας. Εάν είναι στρατηγική επιλογή του, οδηγούμαστε σε δραματικές εξελίξεις και θα πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τις αποτρέψουμε. Δέσποινα Βώκου, πρώην πρόεδρος ΦΔ Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα και Επιτροπής’ Φύση 2000’, νυν πρόεδρος Τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ