Αρχική ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣΆρθρο 07 Πιστοποιημένοι Αξιολογητές ΜΠΕΣχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς και Greenpeace | 17 Μαρτίου 2020, 17:48
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς και Greenpeace' | 17 Μαρτίου 2020, 17:48

    Οι διατάξεις που προστίθενται είναι ελλιπέστατα διατυπωμένες και, για τους λόγους που εκτίθενται στη συνέχεια, αντίθετες στο ενωσιακό δίκαιο. (α) Κατά την παρ. 2 και 3, του άρθ. 16 ν. 4014/2011, οι οποίες δεν τροποποιούνται από το νομοσχέδιο, “η επιλογή Πιστοποιημένου Αξιολογητή για την αξιολόγηση της ΜΠΕ, μετά την κατάθεση του φακέλου στην υπηρεσία, γίνεται με τη βοήθεια ηλεκτρονικού συστήματος κλήρωσης από την αρμόδια υπηρεσία…. Οι πιστοποιημένοι αξιολογητές προβαίνουν σε κάθε περίπτωση που τους ζητείται από τις αρμόδιες προς τούτο υπηρεσίες, σε ενδελεχή έλεγχο της ΜΠΕ…”. Κατά τη νέα παρ. 7 του νομοσχεδίου, “ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας δύναται είτε κατά την έναρξη ή και σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας που προβλέπεται στα άρθρα 3 και 4 να αναθέσει σε πιστοποιημένο αξιολογητή, εγγεγραμμένο στο Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών ΜΠΕ του παρόντος άρθρου, τη διεκπεραίωση ορισμένων ή όλων των σταδίων της διαδικασίας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων” (όμοια διατύπωση υπάρχει και στις παρ. 8 και παρ. 9). Τελικά, δεν αντιλαμβάνεται κανείς τι θα ισχύσει - ποιος (ο φορέας, ή η αρχή) αναθέτει τί (έλεγχο της ΜΠΕ ή διεκπεραίωση της διαδικασίας), και με ποια διαδικασία (ηλεκτρονικό σύστημα κλήρωσης ή επιλογή από τον φορέα), στους πιστοποιημένους αξιολογητές; (β) Η παραπάνω ασάφεια είναι ακόμα πιο εναργής, αν αναλογιστεί κανείς ότι ακόμα εκκρεμεί το π.δ. της παρ. 6 [περ. (γ) ] του άρθ. 16, με το οποίο θα καθορίζονταν “οι ιδιότητες που ορίζονται ως ασυμβίβαστες με το έργο” των πιστοποιημένων αξιολογητών, “καθώς και ο τρόπος προσδιορισμού και το ύψος της αμοιβής” τους. Με άλλα λόγια, το νομοσχέδιο φαίνεται να επιτρέπει την επιλογή του αξιολογητή από τον φορέα του έργου που υποβάλλει τη ΜΠΕ, χωρίς να υπάρχει (τουλάχιστον προσώρας) κάποια ρύθμιση για τα ασυμβίβαστα: για παράδειγμα, είναι καταρχήν δυνατόν ο αξιολογητής να σχετίζεται με τον συντάκτη της ΜΠΕ, ακόμα και απευθείας με τον ίδιο τον φορέα του έργου. Πρόκειται για συνταγή σύγκρουσης συμφερόντων και διαφθοράς. Yπενθυμίζεται ότι τα κράτη μέλη “διασφαλίζουν ότι η αρμόδια αρχή ...εκτελούν τα καθήκοντα που απορρέουν από την παρούσα οδηγία με αντικειμενικό τρόπο και δεν βρίσκονται σε σύγκρουση συμφερόντων” (άρθ. 9α οδηγίας 2011/92, όπως ισχύει). Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να τονιστεί, ότι με βάση το ενωσιακό δίκαιο η αξιολόγηση της ΜΠΕ είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της αρμόδιας αρχής [πρβλ. άρθ. 1 παρ. 2 στ) και ζ), 5 παρ. 3 β) οδηγίας 2011/92, όπως ισχύει), και δεν μπορεί να ανατίθεται σε ιδιωτικούς φορείς που επιλέγονται από τον φορέα του έργου: μόνο η αρμόδια αρχή, εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο, μπορεί να αναζητήσει την απαραίτητη εμπειρογνωμοσύνη για την αξιολόγηση σε άλλους φορείς [πρβλ. άρθ. 5 παρ. 3 β) οδηγίας 2011/92, όπως ισχύει]. (γ) Ο πιστοποιημένος αξιολογητής “δύναται να διενεργεί τον έλεγχο πληρότητας, να αποστέλλει προς γνωμοδότηση τη ΜΠΕ στους αρμόδιους δημόσιους φορείς ή υπηρεσίες, να αναρτά τη ΜΠΕ στη δημόσια διαβούλευση, να παραλαμβάνει τις γνωμοδοτήσεις και τις απόψεις από τη δημόσια διαβούλευση, να αξιολογεί ποιες από τις γνωμοδοτήσεις που τυχόν δεν υπεβλήθησαν ήταν ουσιώδεις και ομοίως να αξιολογεί τις τυχόν αρνητικές γνωμοδοτήσεις, να αιτείται τη σύγκλιση των αρμοδίων συμβουλίων, να αξιολογεί τη ΜΠΕ και τις γνωμοδοτήσεις…”. Mε βάση το ενωσιακό δίκαιο, η διασφάλιση της ποιότητας των ΜΠΕ και η επιλογή των αρχών που γνωμοδοτούν είναι κατεξοχήν αρμοδιότητα της αρμόδιας αρχής, και δεν μπορεί, για μάλλον ευνόητους λόγους, να ανατίθεται στον φορέα του έργου (μέσω του επιλεγμένου από τον αξιολογητή) (πρβλ. άρθ. 6 παρ. 1 και παρ. 3 οδηγίας 2011/92, όπως ισχύει). Ομοίως, η αρμόδια αρχή (και όχι ο φορέας του έργου, μέσω του αξιολογητή) είναι υποχρεωμένη να λάβει υπόψη “δεόντως” υπόψη τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης και τις γνωμοδοτήσεις (πρβλ. άρθ. 8 οδηγίας 2011/92, όπως ισχύει): με άλλα λόγια, δεν είναι δυνατόν ένας αξιολογητής επιλεγμένος από τον φορέα του έργου να απορρίπτει γνωμοδοτήσεις ή απόψεις που έχουν υποβληθεί στo πλαίσιo της δημόσιας διαβούλευσης. (δ) Εκπεφρασμένος στόχος του νομοσχεδίου είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών, για να διευκολυνθούν οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και οι επενδύσεις. Συνεπώς, είναι ιδιαίτερα αντιφατικό ότι οι πιστοποιημένοι αξιολογητές δεν δεσμεύονται από τις προθεσμίες που ισχύουν για τη διοίκηση: έτσι, προφανώς, οι πιστοποιημένοι αξιολογητές μπορούν να καθυστερούν τη διεκπεραίωση κατά το δοκούν της διαδικασίας (πιθανώς σε συνεννόηση με το φορέα) σε αναμονή ευνοϊκών νομοθετικών ή πολιτικών εξελίξεων. Ακόμα πιο προβληματικό είναι το ενδεχόμενο σταδιακής υποβολής στοιχείων, τα οποία θα έχουν καταστεί ανεπίκαιρα ή αντίθετα στη νομοθεσία μέχρι να κατατεθεί το σχέδιο έγκρισης.