Αρχική Δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)Σχόλιο του χρήστη Διονύσιος Γεωργόπουλος - ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΑΕ | 24 Αυγούστου 2020, 22:14
  • Σχόλιο του χρήστη 'Διονύσιος Γεωργόπουλος - ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΑΕ' | 24 Αυγούστου 2020, 22:14

    Η πρώτη ανάγνωση του ΕΣΔΑ, ιδιαίτερα όσον αφορά τα ΑΣΑ, αφήνει μια ευχάριστη αίσθηση αφού για πρώτη φορά γίνεται συγκροτημένη προσπάθεια να εξετασθούν σενάρια ολοκληρωμένης διαχείρισης που προσεγγίζουν την πραγματικότητα. Συμφωνώντας με την γενική κατεύθυνση και διάρθρωση αυτών των σεναρίων, θέλω να επισημάνω δύο σημαντικές ελλείψεις: 1. Ενώ γενικά σωστά, με βάση βέβαια τα υπάρχοντα δεδομένα σύστασης των ΑΣΑ, υπολογίζονται τα ισοζύγια μάζας, δεν γίνεται προσπάθεια, να προσεγγισθούν έστω, κάποια ενεργειακά ισοζύγια. Το ενεργειακό περιεχόμενο των ΑΣΑ δεν είναι απεριόριστο, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, και η ανακύκλωση ή η εκάστοτε επεξεργασία το επηρεάζει σημαντικά. Για παράδειγμα θέλει διερεύνηση, μετά από ανακύκλωση 50-60% και με αρχική υγρασία >50%, ποιό είναι το κόστος επεξεργασίας, ώστε το υπόλειμμα να διαθέτει την απαιτούμενη θερμογόνο δύναμη για να μπορεί να οδηγηθεί σε ενεργειακή μονάδα. Με δεδομένο μάλιστα ότι η καύση του υπολείμματος, θα πρέπει να καλύπτει την απαιτούμενη ενεργειακή απόδοση, ώστε να ταξινομηθεί σαν ανάκτηση και όχι διάθεση. Αυτό θα πρέπει να απασχολήσει περισσότερο τους ΠΕΣΔΑ, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που η ενεργειακή αξιοποίηση του υπολείμματος αφορά άμεσα τις συγκεκριμένες Περιφέρειες που θα υλοποιηθούν ενεργειακές μονάδες. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω ότι η τεχνολογία της βιοξήρανσης είναι φανερό ότι μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στις επιλογές εναλλακτικών τεχνολογιών όσον αφορά το ενεργειακό περιεχόμενο του υπολείμματος των ΜΕΑ. Θα πρέπει λοιπόν στο κεφάλαιο 2.1.5.3 (σελ. 73) του ΕΣΔΑ που δίνεται ο ορισμός της ΜΕΑ, η αναφορά σε αερόβια τεχνολογία να γίνει «…. αερόβια τεχνολογία (κομποστοποίηση ή βιοξήρανση)». 2. Σωστά σε γενικές γραμμές ο ΕΣΔΑ, υπολογίζει τις απαιτούμενες επενδύσεις ανά εξεταζόμενο σενάριο. Με το CAPEX τα πάμε καλά, ειδικά όταν οι χρηματοδοτήσεις αφθονούν. Καμιά αναφορά δεν γίνεται όμως στο OPEX. Πόσο θα είναι ένα μέσο κόστος ανά τόνο της σχεδιαζόμενης από τον ΕΣΔΑ διαχείρισης; Βεβαίως η απάντηση εξαρτάται από το συγκεκριμένο σενάριο, από την περιοχή και από ένα σωρό άλλους παράγοντες. Όμως ο προσδιορισμός ενός μέσου κόστους έχει σημασία διότι προσγειώνει την συζήτηση στην πραγματικότητα. Αναφέρω μερικά μεγέθη εντελώς πρόχειρα και μόνο για την οικονομία της συζήτησης. Αν υποθέσουμε ότι σήμερα το κόστος αποκομιδής σύμμεικτου είναι 80€/τόνο. Τότε η ανακύκλωση (ακόμη και αν τα εναλλακτικά συστήματα χρηματοδοτήσουν το σύνολο του μεριδίου που τους αναλογεί δηλαδή περίπου το 30%) το κόστος αποκομιδής των υπό ανακύκλωση υλικών θα αυξήσει το συνολικό κόστος αποκομιδής έστω 50% δηλαδή 40€/τόνο. Το κόστος εισόδου (GATE FEE) στην ΜΕΑ (μαζί με την μεταφόρτωση και την ταφή του υπολείμματος) φαίνεται να διαμορφώνεται σε >50€/τόνο. Επομένως αν οδηγείται το 50% των ΑΣΑ στην ΜΕΑ, το κόστος αναγόμενο στα παραγόμενα ΑΣΑ, είναι 25€/τόνο. Το κόστος ενεργειακή αξιοποίησης του υπολείμματος (με τους καλύτερους όρους επιδότησης της κατασκευής των ενεργειακών μονάδων) δεν θα είναι χαμηλότερο από 60 €/τόνο και ένα μέσο κόστος μεταφοράς (λόγω των γενικά μεγαλύτερων αποστάσεων) 40€/τόνο για το 25% περίπου της παραγόμενης ποσότητας ΑΣΑ που θα οδηγείται στις θερμικές μονάδες. Δηλαδή με την αναγωγή στα παραγόμενα ΑΣΑ το κόστος θα είναι 25€/τόνο παραγόμενου ΑΣΑ. Κατά συνέπεια, η αύξηση του OPEX είναι 40+25+25 = 90€/τόνο. Επομένως κάποιος αρμόδιος μπορεί να μπεί στον πειρασμό !!! να σκεφθεί: «αν τα πάω σε ΧΥΤΑ πόσο θα πληρώσω? Γύρω στα 15€/τόνο. Ας αφήσουμε λοιπόν τα κορόιδα να κάνουν ανακύκλωση και επεξεργασίες!!». Μήπως αυτό είναι ένας από τους βασικότερους λόγους της αστοχίας του προηγούμενου ΕΣΔΑ? Η μη εφαρμογή του περιβόητου «φόρου ταφής» (που για 7η συνεχή χρόνια από την δειλή και ανεπαρκή θέσπιση του συνεχίζει να μην εφαρμόζεται!!!), άλλωστε είναι και η βασική διαπίστωση της Ευρωπαικής Επιτροπής στο έγγραφο «Εκθεση έγκαιρης προειδοποίησης για την Ελλάδα». Πόσο πρέπει να φθάσει ο φόρος ταφής? Εκτιμώ >100€ για να μην υπάρχουν κορόιδα …..! Και να αφορά όλες τι ποσότητες ΑΣΑ που θάβονται (ανεπεξέργαστα και υπολείμματα). Προφανώς με διαφοροποιήσεις και την ανάλογη χρονική κλιμάκωση. Η ΚΥΑ 31606/2019 έκανε μια δειλή και ατελή προσπάθεια κλιμάκωσης μιάς μικρής φορολόγησης της ταφής. Όμως ούτε και αυτή δεν εφαρμόσθηκε. Ο νέος ΕΣΔΑ αναφέρει ρητά στα προτεινόμενα μέτρα την ανάγκη θέσπισης φόρου ταφής. Ας ελπίσουμε ότι επιτέλους θα εφαρμοσθεί και θα εφαρμοσθεί ολοκληρωμένα με άμεση εντός του 2020 νομοθετική ρύθμιση όπως αναφέρει ο ΕΣΔΑ (η νομοθετική ρύθμιση επιβάλλεται να γίνει πριν την σύνταξη των ΠΕΣΔΑ ώστε να ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό τους). Πολύ σύντομα θα προσθέσω δύο παρατηρήσεις ακόμη: Α. Στον ΕΣΔΑ, πολύ σωστά αναφέρεται η ανάγκη μέτρων ενίσχυσης των ΦΟΔΣΑ. Πάνω από 10 χρόνια συζητιέται το θέμα και όμως ακόμη υπάρχουν ΦΟΔΣΑ (ακόμη και περιφερειακοί) χωρίς τεχνικές και οικονομικές υπηρεσίες που τους υποκαθιστούν οι Δήμοι ή οι Περιφέρειες. Όμως χωρίς εξειδικευμένη στελέχωση και ανθρώπους με αποκλειστική απασχόληση στα απορρίμματα (όχι μόνο σε κεντρικό αλλά και σε τοπικό επίπεδο), η διοίκηση δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στους στόχους του ΕΣΔΑ. Επομένως η συγκρότηση και στελέχωση των ΦΟΔΣΑ με άμεση νομοθετική ρύθμιση (η οποία να παρακάμπτει τα όποια διαδικαστικά εμπόδια) είναι προυπόθεση για την επιτυχή σύνταξη των ΠΕΣΔΑ. Β. Πάνω από 10 χρόνια συζητάμε για χρηματοδότηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας της βιολογικής ιλύος. Χρηματοδοτήσεις πέρασαν και χάθηκαν, περιμένοντας τα … συναρμόδια υπουργεία να συντάξουν μία ΚΥΑ. Όμως θεωρώ ότι και με την υφιστάμενη νομοθεσία τα έργα μπορούν να χρηματοδοτηθούν και να γίνουν. Ας μην περιμένουμε άλλο λοιπόν την ΚΥΑ – φάντασμα διότι η βιολογική ιλύς συνεχίζει να παράγεται και να προκαλεί ποικίλα προβλήματα.