Αρχική Δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)Σχόλιο του χρήστη Δίκτυο ΦοΔΣΑ | 25 Αυγούστου 2020, 10:07
  • Σχόλιο του χρήστη 'Δίκτυο ΦοΔΣΑ' | 25 Αυγούστου 2020, 10:07

    Στα πλαίσια του νέου ΕΣΔΑ γίνεται μια αξιολόγηση και σχολιασμός του υφιστάμενου . Επισημαίνεται από το κείμενο ότι οι στόχοι του ΕΣΔΑ το 2015 ήταν φιλόδοξοι. Διαπιστώνεται σημαντική υστέρηση επίτευξης των στόχων και κρίνεται το υφιστάμενο καθεστώς ανεπαρκές. Πρέπει βέβαια να λάβουμε υπόψη ότι βρισκόμαστε στην τελική ευθεία υλοποίησης του. Οι ΦΟΔΣΑ καθ' ύλην αρμόδιοι φορείς να υλοποιήσουν του οικείους ΠΕΣΔΑ και ΕΣΔΑ δεν είχαν μέχρι πρόσφατα ξεκάθαρο καθεστώς θεσμικού ρόλου. Κι αν ο προηγούμενος σχεδιασμός κρίνεται φιλόδοξος, πώς θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται ο προτεινόμενος που ανεβάζει τους στόχους και μικραίνει το χρονοδιάγραμμα; Βεβαίως έχουν προβλεφθεί πολλές νέες διαδικασίες που θα βελτιώσουν και θα ολοκληρώσουν το πλαίσιο της διαχείρισης αποβλήτων αναβαθμίζοντας, ενσωματώνοντας και άλλες πολιτικές όπως η κυκλική οικονομία, το σχέδιο για την κατάργηση των πλαστικών μίας χρήσης κ.α. Είναι παραδεκτό ότι πρόκειται για ένα πιο ολοκληρωμένο σχεδιασμό σε επίπεδο χώρας, καθώς έχει γίνει μια προσπάθεια ενσωμάτωσης όλων των κατηγοριών αποβλήτων αλλά και μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης. Ο προτεινόμενος νέος όμως ΕΣΔΑ, θέτει στόχο μείωσης της υγειονομικής ταφής των ΑΣΑ, σε ποσοστό μικρότερο του 10%. Πολύ συνοπτικά αυξάνονται οι στόχοι για τη διαλογή στην πηγή των ανακυκλώσιμων και μειώνεται το ποσοστό προς ταφή. Η Διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ) απαιτεί μακροχρόνια προσπάθεια ενημέρωσης ευαισθητοποίησης, εφαρμογής δίκαιης τιμολογιακής πολιτικής και μέριμνα για την αξιοποίηση των προϊόντων που αυτή τη στιγμή είναι αμφίβολα (αφού το compost και τα ανακυκλώσιμα δεν έχουν αγορά). Οι μονάδες επεξεργασίας θα παράγουν πολύ CLO και RDF που δεν υπάρχει αντίστοιχα βιώσιμη διαχείρισή τους. Η ενεργειακή αξιοποίηση είναι η ενδεδειγμένη λύση για σίγουρα αποτελέσματα σε όλη την Ελλάδα. Όμως είναι ένα πολύ-παραγοντικό και δύσκολο θέμα που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την πολύ μεγάλη δυσκολία χωροθέτησης, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα (αύξηση μεταφορών, εκπομπές ρύπων, παραγωγή επικίνδυνων υπολειμμάτων), το μεγάλο επενδυτικού και λειτουργικού κόστους, την αναγκαιότητα να λειτουργεί αποδεδειγμένα ως διαδικασία ανάκτησης και όχι διάθεσης, κλπ. Πέρα όμως από οποιαδήποτε κριτική επί των τεχνολογιών και των αποτελεσματικών πρακτικών είναι κρίσιμο για την προσέγγιση των στόχων, να λυθεί το θεσμικό πλαίσιο των ΦΟΔΣΑ, εφαρμόζοντας το υφιστάμενο ή/και βελτιώνοντας σημειακά όπου είναι απαραίτητο . Επίσης για την σύντμηση των χρόνων ωρίμανσης των έργων και των διαγωνιστικών διαδικασιών χρήζει άμεσης παρέμβασης το θεσμικό πλαίσιο ανάθεσης έργων , στην κατεύθυνση της απλοποίησης των διαδικασιών ώστε η πολιτεία να παράσχει τα εργαλεία στους ΦΟΔΣΑ για την επίτευξη των στόχων που σήμερα μπορεί να φαίνονται ανέφικτοι. Σελ. 105 ΜΕΤΡΟ ΑΣΑ.5 Αναμόρφωση θεσμικού πλαισίου ΦΟΔΣΑ με στόχο - μεταξύ άλλων- την ενίσχυσή τους, την ενδεχόμενη περαιτέρω μείωση του αριθμού τους, τη διερεύνηση επέκτασης των αρμοδιοτήτων τους σε άλλα αντικείμενα και σε άλλα ρεύματα (όπως δυνατότητα δημιουργίας πράσινων σημείων, ΚΔΕΥ, ΧΥΤΕΑ, εγκαταστάσεων διαχείρισης ΜΠΕΑ). Αναφέρεται ότι το μέτρο ΜΕΤΡΟ ΑΣΑ.5 θα καλύψει τους στόχους 1 και 2 για τα ΑΣΑ και τα Απόβλητα Συσκευασίας . Η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου των ΦΟΔΣΑ αυτή την χρονική στιγμή και με το δεδομένο ότι ο χρονικός ορίζοντας είναι εντός του 2020, καθιστά ανώφελη αλλά και ανεδαφική την τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου με το δεδομένο ότι και το προηγούμενο δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη , είναι σε εξέλιξη διαγωνιστικές διαδικασίες για ΜΕΑ που θα συμβάλλουν στους στόχους του τρέχοντος αλλά και του νέου ΕΣΔΑ και οι οποίες θα καθυστερήσουν να ολοκληρωθούν με τα γνωστά αποτελέσματα , απώλεια πόρων μετατόπιση των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης και όλες οι γνωστές παθογένειες . Προτείνεται η διατήρηση του υφιστάμενου πλαισίου τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση της τρέχουσας δημοτικής περιόδου , που άλλωστε συμπίπτει με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των έργων . Σελ. 109 ΜΕΤΡΟ ΑΣΑ.26 Μελέτες – έργα – προμήθειες – υπηρεσίες για τη δημιουργία Πάρκων Κυκλικής Οικονομίας για τη συνεργητική δράση υποδομών Διαχείρισης Αποβλήτων και την παραγωγή προϊόντων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας . Είναι κρίσιμο για την προώθηση δράσεων κυκλικής οικονομίας να προβλεφθούν τομείς της οικονομίας για τους οποίους ο νέος ΕΣΔΑ θα προάγει την ανάπτυξή τους ώστε να συμβάλλουν στο νέο μοντέλο οικονομίας . Επειδή απ' ότι είναι προφανές ο νέος ΕΣΔΑ επικεντρώνεται και προάγει την χρήση των δευτερογενών καυσίμων και την ενεργειακή αξιοποίηση του υπολείμματος της επεξεργασίας ως κύριους μοχλούς για τον μετασχηματισμό του οικονομικού μοντέλου. Σελ. 138 Αστικά Στερεά Απόβλητα λόγω τουριστικών ροών Έναρξη χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων με ευθύνη των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων και παρόμοιων μεγάλων παραγωγών (όπως κάμπινγκ κ.λπ.) κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, και διαχείρισή τους στις σχετικές υποδομές των ΟΤΑ Α’ Βαθμού ή των ΦΟΔΣΑ, με ταυτόχρονη εξέταση της δυνατότητας διαχείρισής τους εντός των ξενοδοχειακών/τουριστικών μονάδων. Η δυνατότητα διαχείρισης διαχρονικά μπορεί να στερήσει πόρους από τους ΟΤΑ Α' βαθμού οι οποίοι έχουν ήδη μεριμνήσει και έχουν εγκαταστήσει ΜΕΑ ή/και ΜΕΒΑ . Για την παροχή της δυνατότητας διαχείρισης οποιουδήποτε αποβλήτου εντός των ξενοδοχειακών / τουριστικών μονάδων πρέπει να παρέχεται μετά την σύμφωνη γνώμη του οικείου ΟΤΑ ή/και ΦΟΔΣΑ. Σελ. 73 Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης, στις οποίες μπορεί να γίνεται ανάκτηση ενέργειας με θερμική επεξεργασία των Υπολειμμάτων των ΜΕΑ ή/και των εναλλακτικών καυσίμων για τη δραστική ελαχιστοποίηση του τελικού υπολείμματος προς υγειονομική ταφή (απαραίτητες για την επίτευξη του στόχου ταφής έως 10% μέχρι το 2030). Από την λειτουργία των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης θα προκύψει υπόλειμμα σε ποσοστό 25%. Στο υπόλειμμα αυτό συμπεριλαμβάνεται το σύνολο των στερεών υπολειμμάτων των μονάδων αυτών, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων μπορεί να διατεθεί σε ΧΥΤΥ μη επικίνδυνων αποβλήτων, ενώ μικρό μέρος τους αναμένεται να πρέπει να υποστεί κατάλληλη διαχείριση ως επικίνδυνα απόβλητα, όπως π.χ στερεοποίηση – σταθεροποίηση, διάθεση σε ΧΥΤΕΑ, Για την Περιφέρεια Κρήτης θα έχει δυναμικότητα 127.326 τόνους /έτος και υπόλειμμα 31.832 τόνους /έτος . Είναι τεχνικά εφικτό και ορθολογικό το μικρό μέρος του υπολείμματος που χρήζει διαχείρισης σε ΧΥΤΕΑ , να μεταφερθεί σε κεντρική βιομηχανική εγκατάσταση της Χώρας όπου θα πραγματοποιείται κεντρικά η διαχείριση του. Σελ. 145 ΙΛΥΕΣ.1 Κατασκευή νέων μονάδων επεξεργασίας ιλύος συνδεδεμένων με μεγάλες και μεσαίες ΕΕΛ, σύμφωνα με τα πρότυπα και προδιαγραφές. Υιοθέτηση συμβατικών ή προχωρημένων τεχνολογιών επεξεργασίας ιλύος, αναλόγως του μεγέθους της ΕΕΛ και οικονομοτεχνικών κριτηρίων, ενδεικτικά: • Αναερόβια επεξεργασία στη μεσοφιλική/ θερμοφιλική περιοχή συνοδευόμενη από θερμική επεξεργασία (παστερίωση) • Θερμοφιλική αερόβια επεξεργασία • Ηλιακή ή Θερμική Ξήρανση • Επεξεργασία με ασβέστη για την επίτευξη υψηλού pH και υψηλών θερμοκρασιών (Ασβεστοποίηση) • Κομποστοποίηση ή συγκομποστοποίηση με άλλα οργανικά απόβλητα Στους αρμόδιους Φορείς που δύνανται να υλοποιήσουν τις παραπάνω μονάδες πρέπει να περιληφθούν οι ΦΟΔΣΑ. ΦοΔΣΑ Βόρειας Πεδιάδας