Αρχική Δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)Σχόλιο του χρήστη ΔΕΔΙΣΑ ΧΑΝΙΩΝ | 25 Αυγούστου 2020, 11:38
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΔΕΔΙΣΑ ΧΑΝΙΩΝ' | 25 Αυγούστου 2020, 11:38

    ΑΠΟΨΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΣΔΑ Γενικά. Ο νέος ΕΣΔΑ θα πρέπει να είναι συνεκτικός, να δίνει τις βασικές κατευθύνσεις σε σχέση με την στοχοθεσία για την επόμενη δεκαετία και να παρέχει μια ευελιξία στους αρμόδιους φορείς να επιλέξουν μίγμα τεχνολογιών, υποδομών και δράσεων ώστε να επιτευχθούν οι τελικοί στόχοι. Με αυτόν τον προσανατολισμό, θα πρέπει να περιοριστεί σε ένα περισσότερο συνεκτικό κείμενο. Διευρυμένη ευθύνη παραγωγού -Σ.Ε.Δ. Η εμπειρία στην διαχείριση των ΑΣΑ, στην ανάκτηση υλικών από αυτά, αλλά και στην εμπορία τους, υποδεικνύει την αναγκαιότητα της επέκτασης της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού και την δημιουργία νέων Σ.Ε.Δ., εκτός από αυτά που προτείνει το σχέδιο του ΕΣΔΑ. Αυτό ενισχύεται από την δυσκολία και συνήθως την αδυναμία διάθεσης συγκεκριμένων αποβλήτων, με αποτέλεσμα τα περισσότερα από αυτά να καταλήγουν σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής. Για τον λόγο αυτό προτείνουμε: 1. Δημιουργία συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας φυτοφαρμάκων. 2. Δημιουργία συστήματος διαχείρισης αποβλήτων φωτοβολταϊκών μετά το τέλος του κύκλου ζωής. 3. Δημιουργία συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων στρωμάτων-Ανακύκλωση και διαχείριση μέσω των ΦΟΔΣΑ. 4. Δημιουργία συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης πλαστικών παιχνιδιών. 5. Δημιουργία συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης για απόβλητα σωλήνων άρδευσης. Βιοαπόβλητα-Οργανική ουσία Ο σχεδιασμός και η επίτευξη των στόχων από την Διαλογή στην Πηγή Βιοαποβλήτων επικεντρώνεται στην ανάκτηση κυρίως οργανικής ουσίας και παραγωγής κομπόστ αλλά και ενέργειας (είτε με αερόβια είτε με αναερόβια χώνευση). Επειδή θα ξεκινήσουν να παράγονται μεγάλες ποσότητες κομπόστ όταν ολοκληρωθούν οι υποδομές, σύμφωνα με την εμπειρία, θα αντιμετωπιστούν προβλήματα διάθεσης του. Προκειμένου λοιπόν να μην συσσωρεύονται ποσότητες που δεν μπορούν να διατεθούν, ο σχεδιασμός θα πρέπει να συνοδεύεται από εκσυγχρονισμένο νομικό πλαίσιο για την διάθεση του κομπόστ που θα παράγεται με βάση την ποιότητα του τελικού προϊόντος. Παράλληλα, θα πρέπει υποχρεωτικά να ενταχθεί η χρήση του στις μελέτες ανάπλασης ή δημιουργίας χώρων πρασίνου, πάρκων, αναδασωτέων εκτάσεων, αποκαταστάσεων τραυματισμένων τοπίων κ.λπ, που εκπονούν φορείς δημοσίου συμφέροντος (υπουργεία, ΟΤΑ κ.λπ.). Σχετικά με την καύση οργανικής ουσίας όπως π.χ. για το CLO, θεωρούμε ότι θα πρέπει να απορριφθεί ως λύση. Αντίθετα, επιβάλλεται η πλήρης αξιοποίηση της οργανικής ουσίας για εδαφοβελτίωση ακόμα και για το CLO, (αποκατάσταση ανενεργών και ενεργών λατομείων, αναδασώσεις κ.λπ.) από την στιγμή μάλιστα που η χώρα μας διαθέτει τόσο φτωχά εδάφη. Ενημέρωση- Ευαισθητοποίηση Κομβικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων που τίθενται, διαδραματίζει η συμμετοχή των πολιτών στα διάφορα προγράμματα. Κανένα πρόγραμμα δεν θα έχει επιτυχία και κανένας στόχος δεν θα επιτευχθεί, χωρίς την συμμετοχή των πολιτών. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να δημιουργηθεί μια περιβαλλοντική κουλτούρα, η διαμόρφωση της οποίας θα ξεκινάει από την προσχολική αγωγή και θα συνεχίζεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η ένταξη εξειδικευμένων υποχρεωτικών προγραμμάτων περιβαλλοντικής αγωγής σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, όπου μέσα σε αυτά θα εντάσσεται και η ενημέρωση-ευαισθητοποίηση σε θέματα πρόληψης και διαχείρισης αποβλήτων. Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) Δεν υπάρχει σαφής αναφορά στην αναγκαιότητα ολοκλήρωσης του δικτύου ΣΜΑ σε όποιες περιοχές εμφανίζεται υστέρηση. Οι ΣΜΑ αναφέρονται μόνο στο παράρτημα ΙΧ, ενώ θα πρέπει να αναφέρεται σαφώς στο παρόν σχέδιο ως σημαντικό έργο υποδομής. Η ανάλυση σε σχέση με την αναγκαιότητα, την χωροθέτηση κ.λπ. θα εξειδικεύεται μέσω της διαδικασίας αναθεώρησης των ΠΕΣΔΑ. Ειδικά. - Στο παρόν σχέδιο αναφέρονται μόνο μπλε κώδωνες για το γυαλί ενώ σε κάποιες περιοχές χρησιμοποιούνται και κίτρινοι. - Σελ 89. Ισοζύγιο ΑΣΑ: Βιολογική Επεξεργασία προδιαλεγμένου οργανικού και πράσινων/αποβλήτων κήπων:901.839 τόνοι→ Παραγόμενο Κομπόστ: 494.073 τόνοι. Η εκτίμηση για την παραγόμενη ποσότητα κομπόστ ως τελικό προϊόν δεν είναι ρεαλιστική καθώς στην πράξη και μετά το πέρας της ωρίμανσης, προκύπτει ως τελικό προϊόν περίπου το 30% της αρχικής μάζας. Στην προκειμένη περίπτωση ο ρεαλιστικός υπολογισμός θα κατέληγε στην ποσότητα των 270.551 τόνων. Παράλληλα, οι προσμίξεις που καταλήγουν ως υπόλειμμα είναι υποεκτιμημένες. Αντίστοιχα, ισχύουν σε όλα τα ισοζύγια που αφορούν την Βιολογική επεξεργασία. - Οι ποσότητες που παρατίθενται ως στοιχεία βάσης για τον υπολογισμό της εξέλιξης της παραγωγής αποβλήτων και κατ’ επέκταση της στοχοθεσίας τουλάχιστον στην Π.Ε. Χανίων, απέχουν από τις πραγματικές. Ειδικά για τα ογκώδη και τα πράσινα απόβλητα/απόβλητα κήπων οι αποκλίσεις είναι μεγάλες και μάλιστα σημαντικά υποεκτιμημένες. - Σχετικά με το μέτρο ΑΣ.6 να προστεθούν στην στήλη Φορέας και οι ΦΟΔΣΑ, δεδομένου ότι λειτουργούνται ΚΔΑΥ και από ΦΟΔΣΑ τα οποία δεν έχουν χρηματοδοτηθεί από ΣΕΔ. - Στο κεφάλαιο 2.1.8 στα Χρηματοδοτικά εργαλεία/Χρηματοπιστωτικά μέσα να είναι επιλέξιμοι φορείς στο ‘’Πράσινο Ταμείο’’ και στο ‘’Αντώνης Τρίτσης’’ και οι ΦΟΔΣΑ. - Επικίνδυνα Βιομηχανικά Απόβλητα: Θεωρούμε ότι στα προτεινόμενα μέτρα και δράσεις για την υλοποίηση του σχεδίου (ενότητα 3.2.5 σχετικού με α/α 2) θα συνεισέφερε η πρόβλεψη του ακόλουθου μέτρου: «Παροχή κινήτρων για τη Σταδιακή απομάκρυνση των σχετικών ΒΕΑ» - Γεωκτηνοτροφικά Απόβλητα (ΓΚΤ): Θεωρούμε ότι η συμμετοχή ως εμπλεκόμενοι φορείς, εφόσον είναι επιθυμητό, των ΟΤΑ και των ΦοΔΣΑ στα προτεινόμενα μέτρα ΓΚΤ.3, ΓΚΤ.4 και ΓΚΤ.8 (Πίνακας 57 σχετικού με α/α 2) μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά και να διασφαλίσει την ευρύτερη αποδοχή των μέτρων από τους παραγωγούς των αποβλήτων αυτών. - Επικίνδυνα Απόβλητα Υγειονομικών Μονάδων: Στο σχέδιο υπάρχει πρόβλεψη για τη διαχείριση των Επικίνδυνων Υγειονομικών Μονάδων από κατ’οίκον νοσηλεία (ΕΑΥΜ) που εμπεριέχονται στα σύμμεικτα απορρίμματα, καθώς πρέπει να συλλέγονται χωριστά, προκειμένου να αποφεύγεται η ρύπανση των αστικών αποβλήτων με επικίνδυνα απόβλητα, που θα μπορούσε να περιορίσει την ποιότητα της ανακύκλωσης και να εξασφαλιστεί η περιβαλλοντικά συμβατή διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων. Θεωρούμε ότι η συμμετοχή ως εμπλεκόμενοι/αρμόδιοι φορείς, εφόσον είναι επιθυμητό και των ΦοΔΣΑ στο προτεινόμενο μέτρο ΕΑΥΜ.6 (Πίνακας 97 σχετικού με α/α 2) μπορεί να συνεισφέρει στην αποτελεσματικότητα και στην βιωσιμότητα αυτών των συστημάτων συλλογής, καθώς διασφαλίζει και την εφαρμογή σε πλέον του ενός δήμου. Στο ίδιο μέτρο προτείνουμε να συμπεριλαμβάνονται (ως δυνατότητα συμμετοχής στο δημοτικό/διαδημοτικό σύστημα χωριστής συλλογής) και μικρών μονάδων και ιατρείων/κτηνιατρείων. - Κριτήρια χωροθέτησης μελλοντικών/προβλεπόμενων υποδομών: 1. Τα «Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών» «..δεν κατατάσσονται στους βαθμούς όχλησης της απόφασης της παρ. 9 του άρθρου του ν. 3982/2011 (Α’ 143)…» (§1, άρθρ. 78 ν. 4442/2016/ΦΕΚ Α 230-07.12.2016, /όπως ισχύει) και συνεπώς δεν έχουν εφαρμογή οι (αυστηρές) διατάξεις των πδ/24-5-1985 (Δ’ 270) και πδ/ 16-5-1989 (Δ’ 293). 2. Στο υπό διαβούλευση ΕΣΔΑ αναφέρεται ως στόχος: «Ανάπτυξη του δικτύου Πράσινων Σημείων (ΠΣ), Γωνιών Ανακύκλωσης (ΓΑ) και Κέντρων Ανακύκλωσης και Εκπαίδευσης Διαλογής στην Πηγή (ΚΑΕΔΙΣΠ) με απλούστευση των κριτηρίων χωροθέτησης..». Για την απλούστευση των κριτηρίων χωροθέτησης των Πράσινων Σημείων (και όχι μόνο) αλλά και την διευκόλυνση των ΟΤΑ στην εξεύρεση κατάλληλων γεωτεμαχίων για την εγκατάσταση αυτών των περιβαλλοντικών υποδομών θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει τα παρακάτω: • Να αναφερθούν διακριτά στις επιτρεπτές επεμβάσεις σε δάση/δασικές εκτάσεις υπό όρους (ν.998/1979, άρθρο 53, §3α), ώστε να αποκλεισθούν νομικές διχογνωμίες/αντιγνωμίες κατά την εφαρμογή της διάταξης: «Απαγορεύεται η εγκατάστασή τους σε περιοχές που διέπονται από ειδικές προστατευτικές διατάξεις για το περιβάλλον, την πολιτιστική, αρχιτεκτονική και φυσική κληρονομιά» (άρθρο 21 του ν. 4447/16). • Να μειωθούν έως εκμηδενισθούν οι τυχόν προβλεπόμενες αποστάσεις από τα όρια των οικισμών.