Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΡΑΠΑΣ' | 30 Αυγούστου 2020, 18:59

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Με το παρόν άρθρο επιδιώκεται σωστά ο σταδιακός περιορισμός της εκτός δόμησης αλλά με τα άρθρα που ακολουθούν δεν αναμένεται να επιτευχθεί ο εν λόγω στόχος. Πρόκειται για ευρύτερες ρυθμίσεις στην εκτός σχεδίου δόμηση χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια για την προστασία των συνταγματικά προστατευομένων υφιστάμενων δικαιωμάτων ιδιοκτησίας δόμησης στα πλαίσια ενός μελλοντικού «ολοκληρωμένου» σχεδιασμού που δεν έχει καν αρχίσει…. Η προστασία των υφιστάμενων δικαιωμάτων ιδιοκτησίας αποτελεί υποχρέωση του κράτους παράλληλη με την προστασία του περιβάλλοντος. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η υποστήριξη για τον επικείμενο σχεδιασμό δεν μπορεί παρά να στοχεύει στην μακροχρόνια προστασία των αξιών των ακινήτων, προκειμένου να μην μειωθεί-κουρευτεί εν μία νυκτί ο πλούτος των Ελλήνων. Οι Έλληνες δεν είναι διατεθειμένοι να υποστηρίξουν ένα σύστημα σχεδιασμού χρήσης γης που τους στερεί γενικότερα & αδικαιολόγητα τον έλεγχο της ανάπτυξης των περιουσιών τους. Όμως στην προκείμενη περίπτωση πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που αφθονούν οι αβεβαιότητες. Και τούτο διότι άλλα παρουσιάζονται στο προτεινόμενο νομοσχέδιο (πχ προστασία των ισχυόντων παρεκκλίσεων για 2 έτη) και άλλα προκύπτουν από την ανάγνωση των προτεινόμενων διατάξεων (ήτοι άμεση κατάργηση των περισσότερων παρεκκλίσεων & αύξηση του κανόνα δόμησης με βάσει τον ακαθόριστη και μελλοντική αναγνώριση & αβέβαια διαπλάτυνση οδών). Οι αβεβαιότητες περιλαμβάνουν το βαθμό στον οποίο η απώλεια πλούτου δεν αναγνωρίζεται επαρκώς από τις ρυθμιστικές αρχές· το ποσό αποζημίωσης που μπορεί να καταβληθεί· και το απροσδιόριστο κόστος και το αποτέλεσμα των επικείμενων συγκρούσεων. Τέτοιοι άγνωστοι παράγοντες έχουν συμβάλει σε ένα διαδεδομένο άγχος, και θα προσθέσουν στη μακροχρόνια αντίθεση εκείνων που αντιτίθενται καταρχήν στην προτεινόμενη κυβερνητική ρύθμιση. Τα εν λόγω άρθρα του νομοσχεδίου για την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης αποτελούν αποτέλεσμα μίας περιορισμένης αντίληψης της χωροταξίας. Η έννοια της βιωσιμότητας (& βιώσιμης ανάπτυξης) σύμφωνα με τις πιο διαδεδομένες αντιλήψεις μπορεί να υποδιαιρεθεί 1. σε «περιβαλλοντική βιωσιμότητα» - Environment, 2. «οικονομική βιωσιμότητα» - Economic και 3. «πολιτικοκοινωνική βιωσιμότητα» (περιστασιακά αναφέρεται ως κοινωνική δικαιοσύνη – Equity), δηλαδή τα 3 αγγλικά «Ε». Φανταστείτε, αν θέλετε, τρεις αλληλεπικαλυπτόμενους κύκλους - ένας που αντιπροσωπεύει τις οικονομικές μας ανάγκες, έναν που αντιπροσωπεύει τις περιβαλλοντικές μας ανάγκες και έναν που αντιπροσωπεύει τις κοινωνικές μας ανάγκες . Η περιοχή όπου επικαλύπτονται οι τρεις κύκλοι είναι ο τομέας της αειφορίας - ο τομέας μέσω του οποίου λειτουργούν όλα τα στοιχεία μιας καλής ποιότητας ζωής: ένα υγιές, λειτουργικό φυσικό περιβάλλον, μια ισχυρή οικονομία με θέσεις εργασίας και ασφάλεια στην εργασία · και ασφαλείς κοινότητες όπου οι άνθρωποι έχουν την αίσθηση ότι ανήκουν και έχουν σκοπό και δέσμευση μεταξύ τους. Αυτά τα στοιχεία - αυτά τα νήματα, τα οποία υφαίνουν μαζί τον ιστό της αειφορίας αντιπροσωπεύουν ένα κοινό σύνολο επιθυμιών και φιλοδοξιών που προσθέτουν αξία και ποιότητα στη ζωή μας. Συνεπώς τα 3 αλληλοεξαρτώμενα «πόδια» (τα 3 ανωτέρω «Ε») του σκαμνιού της βιωσιμότητας πρέπει να συζητώνται μαζί. Δεδομένου ότι από την παρούσα διαβούλευση προκύπτει τώρα μεγάλη ανησυχία με τη νομιμότητα και τη δικαιοσύνη (Equity) αλλά και την οικονομική προοπτική (Economy) των προωθούμενων πολιτικών, πρέπει να βρεθούν άλλα μέσα για να τα προβλέψουν στη διαδικασία χάραξης πολιτικής προστασίας του περιβάλλοντος (Environment). Ενθαρρυντικά, αυτό μας οδηγεί σε κάποια οικεία περιοχή, όπως συμμετοχή του κοινού, διαμεσολάβηση, επίλυση συγκρούσεων και διακυβερνητικές σχέσεις. Κατά την σύνταξη των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων πρέπει να υπάρχει διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, ενώ οι μεταβατικοί αιφνιδιασμοί δεν βοηθούν. Ερωτήματα συνεπώς τίθενται εάν με αυτές τις διατάξεις προκύπτει εναρμόνιση μεταξύ χωροταξικού σχεδιασμού και αναπτυξιακού προγραμματισμού της Χώρας (Υπουργείο Οικονομικών). Στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό η μικροιδιοκτησία και η εκτός σχεδίου δόμηση σε σχέση με τις λοιπές Ευρωπαϊκές χώρες. Με τις προτεινόμενες επομένως διατάξεις μειώνεται ο πλούτος των Ελλήνων με αποτέλεσμα την πτώση της ζήτησης και επομένως της απασχόλησης. Ας μη λησμονείται ότι η πτώση της αξίας των ακινήτων ήταν ο κύριος λόγος της Μεγάλης κρίσης του 2008. Αναπόφευκτα θα υπάρξει μαζική πώληση των μικροιδιοκτησιών εκτός σχεδίου προκειμένου να δημιουργηθούν μεγάλες «φέουδαρχικές» εκτάσεις για ειδικού τύπου mega-projects, όπως εκτάσεις για ειδικές οικονομικές ζώνες και φυσικά μεγάλης κλίμακας real estate (πχ σύνθετα τουριστικά καταλύματα) όπου ο σχεδιασμός θα πραγματοποιείται από τις ιδιαίτερα μεγάλες εταιρείες (βλέπε πρότυπο Μ. Βρετανίας όπου λόγω της μεγαλοιδιοκτησίας & μικρής παροχής γης έχουν κυριαρχήσει 10 μεγάλες εταιρείες όπου πωλούν ολιγοπωλιακά άνω του 50% των νεόδμητων σπιτιών και οι λοιπές μικρές εταιρείες ασχολούνται με επισκευή). Είναι προφανές ότι θα υπάρξει μεταβατική περίοδος αποτυχίας της αγοράς ακίνητης περιουσίας (μειωμένη παροχή και μειωμένη ζήτηση ακινήτων) και μακροχρόνια θα μειωθεί το ποσοστό ιδιοκατοίκησης & θα υπάρξει αύξηση της συγκέντρωσης (μεγέθυνση λίγων εταιρειών) στον κατασκευαστικό τομέα. Πρόκειται επίσης για την προώθηση ξενοδοχείων μαζικού τουρισμού με παράλληλη εξαγγελία πολέμου για το τουριστικό προϊόν που έχει την μεγαλύτερη αύξηση αυτή την περίοδο και δεν είναι άλλο από την δόμηση πολυτελών παραθεριστικών κατοικιών που μπορεί να χρησιμοποιούνται παράλληλα ως μη κύριο τουριστικό κατάλυμα (επιπλωμένα δωμάτια, τουριστικές κατοικίες κλπ που δομούνται με όρους δόμησης κατοικίας). Η κατάργηση της εκτός σχεδίου πρόκειται για ένα «κακό» πρόβλημα με την έννοια ότι είναι απίστευτα περίπλοκο, πολύπλευρο και έχει αντιμετωπιστεί πολύ αόριστα, διότι αποτελεί «μια πηγή αμηχανίας, αγωνίας ή αναστάτωσης» λόγω της ελληνικής ιδιαιτερότητα. Αν και αυτό μπορεί να φαίνεται πολύ απαισιόδοξο, δείχνει την κατεύθυνση στην οποία μπορούν να προσεγγιστούν τα προβλήματα. Το να βρεις το πρόβλημα βρίσκεται στο ίδιο μονοπάτι με την εύρεση της λύσης: το πρόβλημα δεν μπορεί να καθοριστεί έως ότου βρεθεί η λύση. Ας ελπίσουμε ότι με τα εκατοντάδες σχόλια της παρούσας διαβούλευση να έχετε αντιληφθεί ότι η προτεινόμενη ευρύτερη αιφνίδια λύση δεν είναι ευρύτερα αποδεκτή και επομένως δεν μπορεί να επιτευχθεί και τούτο διότι με το προτεινόμενο νομοσχέδιο έχει εντοπιστεί εσφαλμένως και πολύ περιορισμένα το σύνθετο πρόβλημα της εκτός σχεδίου δόμησης. Στην χώρα μας τα στατιστικά στοιχεία της κατασκευαστικής βιομηχανίας μέχρι σήμερα ήταν ελάχιστα σε αντίθεση με άλλες χώρες. Τώρα με το πρόσφατο ηλεκτρονικό σύστημα αδειών, την μελλοντική ταυτότητα κτιρίου, το κτηματολόγιο κλπ μπορείτε να εντοπίσετε το μέγεθος του προβλήματος και να προβείτε σε πιο εντοπισμένες & σχεδιασμένες κινήσεις, παρά σε αιφνιδιαστικές αμφιβόλου αποτελέσματος γενικές εκτός σχεδίου περιοριστικές διατάξεις που αγνοούν τις επακόλουθες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.