Αρχική Δημόσια Διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής νομοθεσίας»Άρθρο 01 – ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΚΤΩΝ (ΣΕΠΟΧ) | 4 Σεπτεμβρίου 2020, 01:48
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΚΤΩΝ (ΣΕΠΟΧ)' | 4 Σεπτεμβρίου 2020, 01:48

    Το πεδίο της Χωροταξίας / Πολεοδομίας δεν πάσχει από έλλειψη νόμων. Το κύριο πρόβλημα είναι η αδυναμία υλοποίησης, που σε αρκετά μεγάλο βαθμό επηρεάζεται από την πολυνομία και τη σωρεία ειδικών διατάξεων που καθιστούν την ανασφάλεια δικαίου αναπόφευκτη. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο αποτελεί μια ευρύτατη παράθεση τροπολογιών, που αφορά σε όλο το ισχύον θεσμικό πλαίσιο ρύθμισης του χώρου επιτείνοντας δυστυχώς την πολυνομία και πολυπλοκότητα, γεγονός που δεν συνάδει με τον στόχο της απλούστευσης και επιτάχυνσης, τον οποίο επαγγέλλεται. Οι προτεινόμενες τροπολογίες δεν φαίνεται να παρακολουθούν δυστυχώς όλη την επίκαιρη συζήτηση, που πραγματοποιείται παγκόσμια και στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφορικά με τα περιεχόμενα της βιώσιμης ανάπτυξης, σύμφωνα με την Ατζέντα 2030. Δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές προκλήσεις που δημιουργούνται από τις αλληλένδετες κρίσεις και τις χωρικές τους επιπτώσεις και ειδικότερα στη διαπιστωμένη κλιματική κρίση, στην υγειονομική κρίση και στην επερχόμενη κοινωνική και οικονομική κρίση. Χαρακτηριστικά τροποποιείται το σύνολο των διατάξεων σχεδιασμού του χώρου του Ν.4447/2016, που η εφαρμογή του ελάχιστα έχει δοκιμαστεί. Τροποποιείται εκ νέου και το άρθρο 2 του νόμου που μόλις είδε το φως με το Ν.4685/2020. Κρίσιμες διατάξεις του ΝΟΚ – Ν. 4047/2012 – που τροποποιήθηκαν με το Ν. 4315/2014 τροποποιούνται και πάλι. Την ίδια τύχη έχουν ο Ν.3983/2011 «Εθνική στρατηγική για την προστασία και διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος…» και ο Ν. 4546/2018 που αφορά μεταξύ άλλων στο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Οι Νόμοι αυτοί αν και αποτελούν εναρμόνιση του εθνικού δικαίου με το κοινοτικό κεκτημένο (Οδηγία 2008/56/ΕΚ το πρώτο, Οδηγία 2014/89/ΕΕ το δεύτερο).δεν έχουν εφαρμοστεί. Ακόμη και τα ισχύοντα ΓΠΣ θα τροποποιηθούν για τρίτη φορά αλλάζοντας τις χρήσεις γης. Όταν η απλοποίηση και επιτάχυνση δεν τεκμηριώνονται με βάση την εμπειρία υλοποίησης του σχεδιασμού και δεν απορρέουν από την αξιολόγηση των τραγικών καθυστερήσεων μέχρι σήμερα, ο προτεινόμενος σχεδιασμός και πάλι θα είναι αναποτελεσματικός. Η πολυνομία και κακονομία οδηγούν συγχρόνως σε σπατάλη χρόνου και χρήματος, ακαμψία, αδράνεια, εντείνουν τις αδυναμίες συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων και συχνά ωθούν σε εξωθεσμικές λύσεις στα επείγοντα προβλήματα. Αν προστεθεί σε αυτά η έλλειψη ελέγχου, η αναποτελεσματικότητα του σχεδιασμού είναι το αποτέλεσμα. Ο χωρικός σχεδιασμός πρέπει σήμερα τουλάχιστον να μεριμνά, ώστε να μην κυριαρχήσουν πολιτικές βραχυπρόθεσμου οικονομικού οφέλους, δημιουργώντας μακροπρόθεσμα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα και οπωσδήποτε δεν πρέπει να υπονομεύει το αναγκαίο πλαίσιο μετασχηματισμού και αναδιάρθρωσης προς ένα βιώσιμο, δίκαιο, ανθεκτικό κόσμο. Το προτεινόμενο σύστημα χωρικού σχεδιασμού πρέπει κατά προτεραιότητα να αξιολογηθεί σε ποιο βαθμό ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα και στις αναδυόμενες απαιτήσεις Η αντιμετώπιση της πραγματικότητας και των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν το περιβάλλον, οι οικιστικές περιοχές και ο εκτός σχεδίου χώρος, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις πρόσφατες εξελίξεις της πανδημίας και της κλιματικής αλλαγής, απαιτεί μια σαφή πολιτική με ιεραρχημένους στόχους και κατευθύνσεις και όχι μόνο έναν γενικό ορισμό βιώσιμης ανάπτυξης (άρθρο 2),αλλα έναν στρατηγικό και ολοκληρωμένο σχεδιασμό και όχι κατευθύνσεις που δεν είναι δεσμευτικές! Οι κατευθύνσεις του χωρικού σχεδιασμού στηρίζονται σε αρχές και επιταγές συμφωνημένες από τους διεθνείς οργανισμούς και δεν μπορεί παρά να είναι δεσμευτικές και όχι διαβαθμισμένες. Πρέπει μάλιστα να λαμβάνονται υπόψη σε όλο το φάσμα και τα /επίπεδα των μελετών και των διοικητικών πράξεων και όχι μόνο κατά την κατάρτιση των Ειδικών και Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων και των Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων. Η τήρησή τους διασφαλίζει τον ουσιαστικό συντονισμό των επιπέδων σχεδιασμού και την εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη πανδημία και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ο στόχος του Σ/Ν που διατυπώνεται καθαρά από το άρθρο 1 «Απλούστευση, επιτάχυνση, διασαφήνιση μεταξύ των σχέσεων χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων» δεν προκύπτει ότι επιτυγχάνεται. Η σύντμηση του χρόνου των διαδικασιών δεν σημαίνει απλούστευση και επιτάχυνση. Χρειάζεται οπωσδήποτε επαναπροσδιορισμός των συνοδευτικών μελετών ενός ΤΠΣ, (αριθμού και περιεχομένου τους) και η ουσιαστική ενσωμάτωση τους κυρίως δε της ΣΜΠΕ στο σχέδιο. Στις συνοδευτικές αυτές μελέτες οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό οι καθυστερήσεις του σχεδιασμού. Η ολοκλήρωση πολλαπλασίων ΠΔ δημοτικών ενοτήτων δεν είναι συντομότερη και πιο αποτελεσματική από 325 Υπουργικές Αποφάσεις «Δομικών Σχεδίων» για τον καθορισμό κατευθύνσεων και χρήσεων γης ΥΑ σε επίπεδο ΟΤΑ. Η ενίσχυση του δημόσιου τομέα, που θα βοηθούσε τον υλοποίηση του στόχου δεν προκύπτει από τις προτεινόμενες διατάξεις. Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα είναι ότι δεν επιτυγχάνεται στοιχειωδώς η ανταπόκριση του Σ/Ν στον στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης όπως τίθεται από το ίδιο, εφόσον ο στρατηγικός ολοκληρωμένος σχεδιασμός υποβαθμίζεται και σχεδόν αναιρείται πλήρως από τον αποσπασματικό κατά περίπτωση σχεδιασμό των Ειδικών Πλαισίων και Σχεδίων που ενισχύονται και κατισχύουν όλων των υπολοίπων. Ουσιαστικά καταργείται δυστυχώς ο ολοκληρωμένος χωροταξικός σχεδιασμός, στο μέτρο που αναιρείται συστηματικά από τις σημειακές παρεμβάσεις των Ειδικών Πλαισίων και Σχεδίων και τις ανεξέλεγκτες επιπτώσεις τους στο χώρο.