Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς' | 4 Σεπτεμβρίου 2020, 11:09

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  1. Η πρώτη παράγραφος διατηρεί σε ισχύ για δύο ακόμα έτη τις «κατά παρέκκλιση αρτιότητες» που σήμερα περιλαμβάνονται στο άρθ. 1 παρ. 2 (ΙΙ) του π.δ. Της 24/31.5.1985. Οι παρωχημένες αυτές διατάξεις απηχούν ξεπερασμένες αντιλήψεις, καθώς κωδικοποιούν καθεστώτα που θεσπίστηκαν στη δεκαετία του 60 και του 1970. Πρώτα από όλα, είναι σαφές ότι κάθε παρέκκλιση από όρους δόμησης πρέπει να ερμηνεύεται στενά (πάγια νομολογία, πρβλ. ΣΤΕ 3995/1987). Στη συνέχεια, είναι προφανές ότι δεν έχει υπάρξει ποτέ όχι απλώς η εκτίμηση, αλλά ούτε και η στοιχειώδης παρακολούθηση των επιπτώσεων των απαρχαιωμένων αυτών ρυθμίσεων στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι οι σχετικές ρυθμίσεις επικαλούνται τον «χρόνο δημιουργίας» του οικοπέδου, χωρίς ποτέ να αιτιολογηθεί για ποιο λόγο ο «χρόνος δημιουργίας» ενός οικοπέδου, και μάλιστα στον υποβαθμισμένο εκτός σχεδίου χώρο, πρέπει να παγιώνει εσαεί το πολεοδομικό και χωροταξικό καθεστώς (ωσάν να έχει «υπερνομοθετική» ισχύ, και να μην έχει παρεμβληθεί το Σύνταγμα του 1975), και να εμποδίζει την λήψη των ελάχιστων εύλογων μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος και τη θέσπιση κάποιων υποτυπωδών χωροταξικών ή πολεοδομικών ρυθμίσεων. Θα πρέπει πάλι να ειπωθεί ότι οι εκτός σχεδίου περιοχές δεν προορίζονται καταρχήν για τη δόμηση (πάγια νομολογία - πρβλ., εκτός από τις αναφορές στο άρθ. 26, και ΣτΕ Ολομ. 3135/2002, κ.ά.): «από το άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος συνάγεται θεμελιώδης, από πλευράς δυνατότητας δομήσεως, διαφοροποίηση μεταξύ των περιοχών των αναπτυσσομένων με βάση οργανωμένο πολεοδομικό σχέδιο και των εκτός σχεδίου περιοχών, οι οποίες δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, τη δόμηση. Στην πρώτη κατηγορία περιοχών, που προορίζονται προς δόμηση, αυτή επιτρέπεται με μόνη προϋπόθεση την τήρηση των ορισμών του σχεδίου πόλεως και των όρων και περιορισμών δομήσεως που το συνοδεύουν. Στη δεύτερη κατηγορία περιοχών, εν όψει του ότι δεν είναι δυνατόν, από τη φύση τους και την έλλειψη πολεοδομικής οργάνωσής τους, να εξασφαλισθεί η τήρηση των κατά τα ανωτέρω συνταγματικών σκοπών, η δόμηση μόνο κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, δυνάμενη και να απαγορεύεται εν όλω ή εν μέρει ή να επιτρέπεται υπό ιδιαιτέρως αυστηρούς όρους και περιορισμούς, προσαρμοσμένους στην ιδιαίτερη φύση κάθε περιοχής…” (ΣτΕ 7μ. 2063/2018, και εκεί πλήθος αναφορών στην πάγια νομολογία). Με την έννοια αυτή, το π.δ. της 24/31.5.1985 (και άλλα σχετικά νομοθετήματα) είναι το ίδιο μία μεταβατική διάταξη, και μάλιστα μία μεταβατική διάταξη που έχει ισχύ 35 ετών. Οι δε «κατά παρέκκλιση αρτιότητες» είναι μία παρέκκλιση μέσα σε μία άλλη παρέκκλιση. Μία νέα παράταση, η οποία εύκολα μπορεί να παρατείνεται (με τη σειρά της) με πελατειακές «τροπολογίες» της τελευταίας στιγμής, θα παρεμποδίσει ακόμα περισσότερο την ολοκλήρωση του σχεδιασμού. Όπου δημιουργούνται προβλήματα, η πολιτεία έχει στη διάθεσή της ένα πλήθος χωροταξικών και πολεοδομικών εργαλείων παρέμβασης στο εκτός σχεδίου χώρο. Ακόμα περισσότερο, το ίδιο το νομοσχέδιο εμπεριέχει υπερεπαρκείς ρυθμίσεις για τη διατήρηση της εκτός σχεδίου δόμησης, οι οποίες, σε ορισμένες περιπτώσεις (βλ. επιμέρους σχόλια), την καθιστούν ακόμα ευνοϊκότερη. Όπου το νομοσχέδιο θεσπίζει περιορισμούς, αυτοί σε γενικές γραμμές είναι εξαιρετικά ήπιοι, και αντικατοπτρίζουν, με δειλία και μεγάλη καθυστέρηση, την εξέλιξη της επιστήμης και της νομοθεσίας. Κατά τη άποψή μας συνεπώς, δεν χρειάζεται η παράταση, και προτείνεται η απαλοιφή της 1ης παραγράφου, με την αυτονόητη διατήρηση σε ισχύ όσων αδειών έχουν εκδοθεί, μέχρι την ημερομηνία δημοσιεύσεως. 2. Με την μεταβατική διάταξη της τρίτης παραγράφου (άρθ. 34) αναστέλλονται για δύο έτη (με δυνατότητα παράτασης για ένα έτος) οι οικοδομικές άδειες στις νήσους Μύκονο και Σαντορίνη. Πράγματι, οι δύο αυτές περιοχές αντιμετωπίζουν πολλαπλές πιέσεις, που διακυβεύουν την φυσική και πολιτιστική τους αξία, και την ελκυστικότητά τους ως τουριστικών προορισμών. Η Μύκονος και η Σαντορίνη όμως δεν είναι οι μόνες περιοχές που υφίστανται πολλαπλές πιέσεις. Ζητάμε την επέκταση της αναστολής για τις περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, εφόσον δεν έχει εκδοθεί για αυτές το π.δ. του άρθ. 21 ν. 1650/1986, και εφόσον δεν ισχύουν ήδη παρόμοιες απαγορεύσεις με κοινή υπουργική απόφαση. Η αναστολή αυτή θα επιτρέψει την ευχερή ολοκλήρωση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών χωρίς ανατροπές της πραγματικής κατάστασης, θα απαλλάξει τις υπηρεσίες από τον διοικητικό φόρτο της έκδοσης των προσωρινών απαγορεύσεων (με τις κ.υ.α. του άρθ. 21 παρ. 6 ν. 1650/1986), και θα επιτρέψει τη συμμόρφωση με ακυρωτικές αποφάσεις, δίχως να απειληθούν οι επηρεαζόμενες προστατευόμενες περιοχές. Τέτοια ρύθμιση επιβάλλεται και από το γεγονός ότι οι διατάξεις περί εκτός σχεδίου δόμησης του νομοσχεδίου δεν περιέχουν ουσιαστικές πρόνοιες για τις προστατευόμενες περιοχές. 3. Η τέταρτη παράγραφος θα πρέπει επίσης να αποσυρθεί, καθώς ούτε μεταβατική είναι (δεν έχει διάρκεια) ενώ επί της ουσίας προωθεί μια ιδιότυπη εκτός σχεδίου βιομηχανική ανάπτυξη σε χώρους που οριοθετούνται ως «βιομηχανικές περιοχές». Η παράγραφος επιτρέπει τη δόμηση εντός «ΒΙΠΕ, ΒΙΠΑ, ΒΙΟΠΑ, Τεχνοπόλεις και άλλες μορφές Βιομηχανικών και Επιχειρηματικών Περιοχών (ΒΕΠΕ) του ν. 2545/1997 (Α’ 254)» «χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία πολεοδόμησης της έκτασής τους», με βάση ένα «σχέδιο γενικής διάταξης» και τις διατάξεις της εκτός σχεδίου δόμησης. Ένας υποδοχέας χωρίς πολεοδόμηση - στην ουσία, χωρίς καθορισμένους κοινόχρηστους χώρους, χωρίς «...πολεοδομικό κανονισμό, ... όρους δόμησης, ...χρήσεις γης και ... περιορισμούς ή απαγορεύσεις ή υποχρεώσεις και κάθε άλλη ρύθμιση που επιβάλλεται από πολεοδομικούς λόγους» (πρβλ. άρθ. 31 του νομοσχεδίου) απλώς δεν είναι οργανωμένος: στην ουσία, πρόκειται για δόμηση εκτός σχεδίου, η οποία θα προκαλέσει ή θα διαιωνίσει όλα τα περιβαλλοντικά και χωροταξικά προβλήματα που οι οργανωμένοι υποδοχείς προσπαθούν να περιορίσουν. Ακόμα χειρότερα, με τους όρους αυτούς θα επιτραπεί η υλοποίηση «στρατηγικών επενδύσεων», η οποίες κανονικά θα έπρεπε να είχαν υποδειγματικά τεχνικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά.