Αρχική Διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον»Άρθρο 13 – Χωριστή συλλογή (άρθρο 9 της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ)Σχόλιο του χρήστη Κυρκίτσος Φίλιππος ECOREC | 18 Σεπτεμβρίου 2020, 16:15
  • Σχόλιο του χρήστη 'Κυρκίτσος Φίλιππος ECOREC' | 18 Σεπτεμβρίου 2020, 16:15

    Άρθρο 13 – Χωριστή συλλογή πλαστικής φιάλης Πριν την συζήτηση για την χωριστή συλλογή της πλαστικής φιάλης τα αρμόδια ΣΕΔ και οι παραγωγοί προϊόντων σε πλαστική φιάλη μπορούν να εξετάσουν τις δυνατότητες Πρόληψης της πλαστικής φιάλης, είτε α) με περαιτέρω μείωση του βάρους των φιαλών, β) τον περιβαλλοντικό επανασχεδισμό τους για την βελτίωση των γενικότερων περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών των φιαλών, γ) την αύξηση της επαναπλήρωσης των πλαστικών φιαλών (και επιπλέον των γυάλινων), είτε ακόμη δ) την αύξηση της διάθεσης χύμα προϊόντων. Κάθε παραγωγός προτείνεται να διερευνήσει και να εφαρμόσει κατάλληλα τις προηγούμενες προτεινόμενες δυνατότητες στα πλαίσια της ποιοτικής διάθεσης των προϊόντων του που διατίθενται την αγορά. Με αυτούς τους τρόπους μπορεί να μειωθεί η ποσότητα των πλαστικών φιαλών που διατίθενται στην αγορά και άρα να είναι πιο επιτεύξιμοι οι στόχοι της χωριστής συλλογής του 77% και του 90%. Σε σχέση με την χωριστή συλλογή της πλαστικής φιάλης για να μπορεί κάποιος να συζητήσει δημιουργικά και αποτελεσματικά μία τέτοια απαίτηση της Οδηγίας θα πρέπει να έχει υπόψη του την μεγάλη σημερινή εικόνα της ανακύκλωσης των πλαστικών φιαλών στην Ελλάδα. Σαν ΟΕΑ έχουμε υπόψη μας και καταθέτουμε προς συζήτηση τα εξής δεδομένα: • Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί στο ΕΟΑΝ, ανακύκλωση της πλαστικής φιάλης (μέσω του ΣΕΔ ΕΕΑΑ) στην Ελλάδα είναι της τάξης του 31-34% με εκτιμώμενο κόστος περίπου 100-130€/t. Τα δεδομένα αυτά αφορούν τις πλαστικές φιάλες που συλλέγονται από το min~98% των ανακτημένων ποσοτήτων συσκευασιών μέσω του ΣΕΔ ΕΕΑΑ. Το υπόλοιπο max~2% των ανακτημένων συσκευασιών συλλέγεται από το άλλο ΣΕΔ της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης (ΑΑ). • Τα όρια της χωριστής συλλογής με χωριστά ρεύματα πλαστικής φιάλης είναι μεγάλα, αλλά είναι πολύ αβέβαιο ότι μπορούν να φθάσουν το επίπεδο του 77% το 2025 και το 90% που απαιτεί η Οδηγία για το έτος 2029. • Η εφαρμογή συστήματος εγγυοδοσίας (DRS) στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εμπειρία, έχει κόστος που κυμαίνεται από 800-1.600€/t. Παράλληλα, η εγγυοδοσία έχει μεν μεγάλο κόστος, αλλά εάν σχεδιαστεί σωστά μπορεί να επιτύχει ποιοτική χωριστή συλλογή ακόμη και περισσότερο από 90%. • Σήμερα το κόστος της συνολικής ανακύκλωσης συσκευασιών για τους παραγωγούς (άρα και καταναλωτές) ανέρχεται σε περίπου 25 εκατ. € ετησίως και τα επόμενα έτη θα ανέβει περίπου στα 40 εκατ. € ετησίως. Φθάνουν αυτοί οι πόροι; Απαντάμε ΟΧΙ και θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω αυξήσεις για να μπορούμε να επιτύχουμε τους διαχρονικούς ευρωπαϊκούς στόχους. Όμως εάν προχωρήσουμε άμεσα σε εγγυοδοσία της πλαστικής φιάλης το κόστος μόνο για την ανάκτηση – ανακύκλωση της πλαστικής φιάλης θα ανέλθει στα min 80 εκατ. € ετησίως. Εάν στην εγγυοδοσία μπει και η γυάλινη φιάλη και το αλουμινένιο κουτάκι, τότε το κόστος αυξάνει σε πολύ μεγαλύτερα επίπεδα. • Η Ελλάδα πρέπει να καλύψει μέχρι το 2025 την απόσταση μεταξύ του σημερινού 31-34% ανακύκλωσης στην πηγή της πλαστικής φιάλης και του 77% που είναι ο στόχος της Οδηγίας για το 2025 και του στόχου 90% για το 2029. Άρα, το δίλημμα που τίθεται άμεσα για την χώρα είναι: Να προχωρήσουμε απ’ ευθείας σε κάποιο σύστημα εγγυοδοσίας (DRS) με πολύ σημαντικό κόστος; ή να ξεκινήσουμε από την βελτιστοποίηση της χωριστής συλλογής της πλαστικής φιάλης με ένα υποπολλαπλάσιο κόστος και στην πορεία να εκτιμήσουμε εάν και πως θα εφαρμόσουμε κάποιο σύστημα εγγυοδοσίας (DRS) εάν διαπιστώσουμε ότι δεν επιτυγχάνεται ο στόχος για χωριστή συλλογή των πλαστικών φιαλών κατά 77% μέχρι το 2025; Η απάντηση που δίνουμε σήμερα είναι ότι η δεύτερη εκδοχή είναι σαφώς η πιο ρεαλιστική και συμφέρουσα για την κοινωνία. Με βάση αυτή την εικόνα και το σκεπτικό προτείνονται προς περαιτέρω συζήτηση και διερεύνηση τα εξής μέτρα. Προτεινόμενα μέτρα για τα έτη 2020-2024 • Δημιουργία ειδικού ρεύματος συλλογής για τις πλαστικές φιάλες μέσα στα υπάρχοντα ΣΕΔ. Η χωριστή συλλογή της πλαστικής φιάλης μπορεί να γίνεται με χωριστό κάδο ή με χωριστή σακούλα συλλογής, ανάλογα τις συνθήκες και τα δεδομένα κάθε δήμου και κάθε σημείου συλλογής. Η πρόταση αυτή είναι τεχνικο-οικονομική και πρέπει να διερευνηθεί αναλυτικά μεταξύ των ενδιαφερόμενων και εμπλεκόμενων φορέων. • Πύκνωση των μέσων προσωρινής αποθήκευσης (κάδοι, σακούλες) συνολικά για την ανακύκλωση, αλλά και για την πλαστική φιάλη, σε όλους τους δήμους της χώρας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε χώρους μεγάλης παραγωγής πλαστικής φιάλης, όπως παραλίες, αθλητικούς χώρους, πλατείες, λιμάνια, σιδηροδρομικοί σταθμοί, αεροδρόμια, εμπορικά κέντρα, τουριστικές περιοχές κ.α. • Υλοποίηση ιδιαίτερης εκστρατείας ενημέρωσης για την χωριστή συλλογή της πλαστικής φιάλης, που θα εξειδικεύεται ανάλογα το δήμο και τους χώρους παραγωγής πλαστικής φιάλης. • Σταμάτημα της επιδότησης προς τους καταναλωτές των 0,03€/πλαστική φιάλη από το ΣΕΔ ΑΑ, διότι α) δεν δίνεται αυτή η χρηματοδότηση από τους υπόχρεους παραγωγούς του ΣΕΔ ΑΑ, όπως προβλέπεται από την αρχική Οδηγία ΕΕ/62/1992 και όπως έχει τροποποιηθεί έκτοτε, β) με την επιδότηση αυτή ανεβαίνει το κόστος συλλογής με το ΣΕΔ ΑΑ σε τεράστια ύψη της τάξης των 2.300 €/t, που είναι απαγορευτικά για την κοινωνία, γ) δεν θα λειτουργήσει η χωριστή συλλογή της πλαστικής φιάλης με χωριστό ρεύμα συλλογής, αφού πολλοί θα αφαιρούν τις πλαστικές φιάλες από το χωριστό ρεύμα και θα το τοποθετούν στα Σπιτάκια του ΣΕΔ ΑΑ για να παίρνουν τα 0,03€/πλαστική φιάλη. • Εκπόνηση τεχνοοικονομικής μελέτης για την εφαρμογή του DRS στην Ελλάδα για όλα τα σενάρια εφαρμογής του (μόνο πλαστική φιάλη ή/και με γυάλινη φιάλη ή/και με αλουμινένιο κουτάκι ή για τα τρία υλικά μαζί), ώστε να ξέρουμε τα τεχνικά και κυρίως τα οικονομικά δεδομένα του DRS για να παρθούν οι βέλτιστες αποφάσεις για την κοινωνία και το περιβάλλον. • Άμεση πιλοτική λειτουργία συστήματος εγγυοδοσίας (DRS) σε κλειστές περιοχές π.χ. σε κάποια νησιά ή σε οριοθετημένους δήμους για να εξαχθούν συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα συλλογής της πλαστικής φιάλης και για την καλύτερη προετοιμασία εάν τελικά υιοθετηθεί ένα γενικευμένο σύστημα DRS στην Ελλάδα. Προτεινόμενα μέτρα για το 2025 και μετά • Τα έτη 2020-2023 θα εκτιμάται διαχρονικά εάν επιτυγχάνεται ο στόχος της χωριστής συλλογής του 77% της Οδηγίας για το 2025. • Εάν εκτιμηθεί μέσα στο 2023 ότι τελικά θα επιτευχθεί ο στόχος του 2025 εντείνουμε τις προσπάθειες σαν χώρα για να επιτύχουμε και τον στόχο του 90% για το 2029 με συνέχιση της χωριστής συλλογής χωρίς εγγυοδοσία. Μέσα στο 2027 θα εκτιμηθεί εάν επιτυγχάνεται ο στόχος της χωριστής συλλογής του 90% της Οδηγίας για το 2029. Εάν εκτιμηθεί ότι δεν επιτυγχάνεται τότε οργανώνεται σύστημα εγγυοδοσίας για τις πλαστικές φιάλες, που θα λειτουργήσει από το 2028 και μετά. • Εάν εκτιμηθεί μέσα στο 2023 ότι δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της χωριστής συλλογής του 77% της Οδηγίας για το 2025, τότε οργανώνεται σύστημα εγγυοδοσίας για τις πλαστικές φιάλες, που θα λειτουργήσει από το 2024 και μετά. Προτείνεται: Άρα, με βάση την παραπάνω ανάλυση προτείνουμε το εάν θα εφαρμοσθεί σύστημα εγγυοδοσίας στην Ελλάδα να αποφασισθεί στο 2023. Μέχρι τότε οργανώνεται χωριστή συλλογή της πλαστικής φιάλης με τρόπους που θα προταθούν από τα υπάρχοντα ΣΣΕΔ.