Αρχική Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Master Plan) για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της ΜεγαλόποληςΣχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης λιγνιτικών περιοχώνΣχόλιο του χρήστη Χάρης Κουζιάκης, Σωκράτης Λάππος | 4 Νοεμβρίου 2020, 23:00
Με την παρούσα παρέμβαση θα θέλαμε να προτείνουμε την επιστημονικά τεκμηριωμένη και ολοκληρωμένη καταγραφή των περιβαλλοντικών και κυρίως των κοινωνικών επιπτώσεων των εμβληματικών επενδύσεων της μεταλιγνιτικής εποχής στους ανθρώπινους και στους φυσικούς πόρους (έδαφος, ατμόσφαιρα, υδάτινοι πόροι) στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Οι επενδύσεις που γίνονται σε μια περιοχή γενικότερα εκτός από τις οικονομικές επιπτώσεις έχουν πάντα ένα σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο που αφορά την αντιμετώπιση κοινωνικών, περιβαλλοντικών ή οικονομικών προβλημάτων και αναγκών με πιο αποτελεσματικούς τρόπους. Ο κοινωνικός αυτός αντίκτυπος αφορά ένα ευρύ φάσμα τομέων όπως η φτώχεια, η ανισότητα, η εκπαίδευση, η απασχόληση, η υγεία, το κλίμα, το περιβάλλον γενικότερα και έχει ως απώτερο στόχο την επίτευξη της Αειφόρου Ανάπτυξης. Ο ΟΟΣΑ στην πρόσφατη έκδοση του, του 2019, με τίτλο «Social Impact Investment 2019 THE IMPACT IMPERATIVE FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT τονίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι επενδύσεις πρέπει να ξεκινούν με την αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών μιας περιοχής και πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Επειδή όμως η κοινωνική ευημερία αποτελεί μία δύσκολα μετρήσιμη καθαρά θεωρητική έννοια, οι οικονομολόγοι χρησιμοποιούν διάφορα εργαλεία για τη μέτρηση του κοινωνικού αντίκτυπου μιας επένδυσης. Η κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση μιας επένδυσης θα πρέπει να βασίζεται σε αναλυτικές προσεγγίσεις όπως η Ανάλυση Αποδοτικότητας, η Ανάλυση Κοινωνικών Ωφελειών – Κόστους, η Ανάλυση Κόστους Αποτελεσματικότητας , η Συστηματική Ανάλυση, οι οποίες και λαμβάνουν υπόψη τους όλες τις πιθανές επιπτώσεις. Με βάση τη βιβλιογραφία η προσέγγιση της ανάλυσης κοινωνικών ωφελειών-κόστους όπου γίνεται σύγκριση κοινωνικών ωφελειών με το αντίστοιχο κοινωνικό κόστος, σε χρηματικούς όρους επίσης, αλλά με κοινωνικές τιμές και με μεγιστοποιήσιμο στοιχείο το κοινωνικό κέρδος είναι σίγουρα ένα σημαντικό εργαλείο όταν πρόκειται για επενδύσεις του χαρακτήρα και του μεγέθους, όπως αυτές παρουσιάζονται στο Master Plan της μεταλιγνιτικής εποχής στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Η πρόταση μας αφορά την ανάλυση των κοινωνικών επιπτώσεων όλων των προτεινόμενων επενδύσεων όσον αφορά τις θετικές εξωτερικότητες (δρόμοι, υποδομές, υπηρεσίες,) και τις αρνητικές εξωτερικότητες (επιπτώσεις στο περιβάλλον, υγεία, προστασία ατόμων) αλλά και τις πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις του εισοδήματος απασχόλησης, της κατανομής εισοδήματος, της απασχόλησης και της ανεργίας. Αφορά όμως και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επενδύσεων αυτών στην ατμόσφαιρα, τους υδάτινους πόρους και το έδαφος και υπέδαφος της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Ως πολίτες και επιστήμονες της Περιφέρειας αυτής θα θέλαμε να εξεταστεί αν οι προτεινόμενες επενδύσεις καλύπτουν τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες της περιοχής, αν μπορούμε να εξασφαλίσουμε θετικά κοινωνικά περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα και θα θέλαμε να εξεταστεί το πώς μπορούν να δημιουργηθούν νέα ή να προσαρμοστούν υπάρχοντα αξιόπιστα επιστημονικά εργαλεία για τη μέτρηση της κοινωνικής απόδοσης των επενδύσεων σε μια Περιφέρεια που οδεύει στη μεταλιγνιτική εποχή και στη μετάβαση σε ένα τελείως διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο. Η συγκεκριμένη μέτρηση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως κριτήριο για την αξιολόγηση και χρηματοδότηση προτεινόμενων επενδύσεων με γνώμονα πέρα από την οικονομική βιωσιμότητα τους το μέγιστο κοινωνικό όφελος.