Αρχική Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Master Plan) για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της ΜεγαλόποληςΣχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης λιγνιτικών περιοχώνΣχόλιο του χρήστη ΔΡ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΕΛΗΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΡΕΥΝΩΝ ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ | 10 Νοεμβρίου 2020, 09:22
Παρέμβαση ΕΚΕΤΑ στο Master Plan Το σχέδιο δίκαιης μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές που έθεσε το ΣΔΑΜ υπό διαβούλευση, αποτελεί μια συγκροτημένη προσέγγιση για την ανάπτυξη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, περιλαμβάνοντας τους κύριους άξονες της αντιμετώπισης των επιπτώσεων και της διαμόρφωσης προτάσεων για νέες δραστηριότητες. Το μέγεθος των απαιτούμενων αλλαγών σε συνδυασμό με τον περιορισμένο χρόνο στον οποίο θα πρέπει να υλοποιηθούν αυξάνει τις απαιτήσεις σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικών και μέτρων, ενώ παράλληλα μειώνει την αναγκαία ευελιξία στον καταρτισμό εναλλακτικών σχεδίων και διορθωτικών ενεργειών σε περίπτωση τυχόν αστοχιών. Σε γενικό επίπεδο, το σχέδιο περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις για την αλλαγή των οικονομικών δραστηριοτήτων στις λιγνιτικές περιοχές, εμπεριέχοντας στοιχεία τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας που αφορούν την ενέργεια και το περιβάλλον (πχ. ηλεκτροκίνηση, υδρογόνο, ευφυή και αυτόνομα δίκτυα). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αναγκαιότητα σχεδιασμού της περιφερειακής τεχνολογικής ανάπτυξης, όπως αυτή εκφράζεται από τα περιφερειακά προγράμματα και η αναδιαμόρφωση της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης για τις περιοχές ενδιαφέροντος αποτελούν σημαντικές προτεραιότητες. Ως εκ τούτου προτείνεται η ενσωμάτωση των, στο κείμενο σχετικών αναφορών της πορείας διαμόρφωσης τους. Το σχέδιο προωθεί τη σύνδεση της ανάπτυξης της δίκαιης μετάβασης με την περαιτέρω εξέλιξη των ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων στην Δυτική Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη, γεγονός που συνάδει με τις καλές πρακτικές αντίστοιχων Ευρωπαϊκών περιοχών, όπως αυτές αλληλο-σχετίζονται με συνεπακόλουθη αλλαγή του παραγωγικού τους μοντέλου και της δομής διακυβέρνησης των. Στο πλαίσιο της αξιοποίησης όλων των υφιστάμενων επιστημονικών και ερευνητικών δυνατοτήτων, τόσο σε υποδομές όσο και σε προσωπικό, θεωρούμε ότι η ένταξη στον κεντρικό σχεδιασμό ανάπτυξης της περιοχής και η ενεργός παρουσία του Εθνικού Κέντρου Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης, μέσω των δραστηριοτήτων του με έδρα την Πτολεμαΐδα θα προσέθετε στην αρτιότητα του σχεδίου μετάβασης. Η λειτουργία του από το 1987 (ως πρώην ΚΤΕΣΚ - ΙΤΕΣΚ), η υλικοτεχνική υποδομή, τα εργαστήρια και το εξειδικευμένο προσωπικό, οι δράσεις καινοτομίας που επιδεικνύει σε εθνικό, ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο στις θεματικές περιοχές της Ενέργειας και του Περιβάλλοντος, η τεχνογνωσία που υπάρχει μέσω των συνεργαζόμενων Ινστιτούτων στα διαφορετικά θεματικά πεδία δραστηριότητας (ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΥΛΙΚΑ, ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ, ΑΓΡΟ-ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ, ΥΓΕΙΑ) καθώς και σε θέματα μεταλιγνιτικής μετάβασης και η συμμετοχή σε πληθώρα ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων θεωρούμε αυταπόδεικτα ότι το εντάσσει στου πυλώνες ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας και κατ’ επέκταση της Μεγαλόπολης, με αναβαθμισμένο ρόλο στην διαμόρφωση ενός νέου βιώσιμου και ανταγωνιστικού παραγωγικού μοντέλου στηριζόμενου στην τεχνολογική καινοτομία. Τονίζονται δε, οι δυνατότητες υποστήριξης των μεταλιγνιτικών περιοχών σε θέματα : • Ενεργειακών Τεχνολογιών, με έμφαση στα εναλλακτικά καύσιμα, την αποθήκευση ενέργειας και το Η2 • Περιβαλλοντικών Τεχνολογιών, με έμφαση στη δέσμευση και επαναχρησιμοποίηση CO2 • Στην εφαρμογή ΑΠΕ, ευφυών συστημάτων και πράσινων τεχνολογιών σε κτιριακές εγκαταστάσεις, σε συγκροτήματα γειτονιών και πόλεων, συμπεριλαμβανομένων των τηλεθερμάνσεων • Στην αποκατάσταση εδαφών με γνώμονα τη βέλτιστη εκμετάλλευση τους για το κοινό όφελος και • Στην Κυκλική Οικονομία και την αξιοποίηση των αποβλήτων / απορριμμάτων Με βάση τα παραπάνω και στο πλαίσιο της ανάδειξης των ερευνητικών πόρων των μεταλιγνιτικών περιοχών προτείνεται: Α) Η αναδιατύπωση του σημείου 11 στην σελίδα 9 του Σχεδίου ως ακολούθως : Ανάδειξη του αναπτυξιακού ρόλου των ακαδημαϊκών και ερευνητικών υποδομών της Δυτικής Μακεδονίας με πυλώνες το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Παράρτημα Πτολεμαΐδας) Β) η προσθήκη του παρακάτω εδαφίου μετά την διαφάνεια 51 στο Σχέδιο_δίκαιης_και_αναπτυξιακής_μετάβασης_λιγνιτικών_περιοχών__Υποστηρικτικό_υλικό.pdf που θα στοχεύει στην ερευνητική αριστεία και την σύνδεση της έρευνας με την απαιτήσεις της ανάπτυξης και των παραγωγικών επενδύσεων σε τοπικό, εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω της δραστηριοποίησης του ΕΚΕΤΑ: «Το ΕΚΕΤΑ μέσω του Παραρτήματος του στην Πτολεμαΐδα, το οποίο λειτουργεί από το 1987, συμβάλει στην αποτελεσματική υλοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε τοπικό, εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Διαθέτει την Αριστεία σε θέματα Στερεών & Εναλλακτικών Καυσίμων, Μετρήσεων Ρύπων & Τεχνολογιών Αντιρρύπανσης καθώς και Αποκαταστάσεων Εδαφών, στα οποία παραδοσιακά υπήρχε συνεργασία με τη ΔΕΗ Α.Ε. και άλλες εταιρείες και φορείς. Στην παρούσα φάση, η λειτουργία του Παραρτήματος έχει μετεξελιχθεί καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα θεματικών προτεραιοτήτων στους τομείς της Ενέργειας και Περιβάλλοντος, ενώ διαθέτει την τεχνογνωσία μέσω των συνεργαζόμενων Ινστιτούτων και σε άλλα θεματικά πεδία δραστηριότητας, όπως είναι τα Υλικά, οι Διεργασίες, η Αγρο-διατροφή, οι Μεταφορές, η Πληροφορική και η Υγεία. Παράλληλα, διαθέτει στεγασμένο χώρο μαζί με εργαστηριακές υποδομές έκτασης 1750 m2 με δυνατότητα επέκτασης επιπλέον 1000 m2, ενώ απασχολεί τριανταπέντε (35) επιστήμονες με δυνατότητα αύξησης του δυναμικού στους πενήντα (50) εξειδικευμένους επιστήμονες σε ορίζοντα τριετίας. Στόχος είναι η αριστεία στις θεματικές περιοχές που θεραπεύονται από το ΕΚΕΤΑ και η διασύνδεση της δραστηριότητας του με τις παραγωγικές επενδύσεις που πρόκειται να υλοποιηθούν στην περιοχή. Επιπλέον του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, το ΕΚΕΤΑ διατηρεί άψογες σχέσεις με άλλα Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια της χώρας και του εξωτερικού και μπορεί καλλιεργήσει αναπτυξιακές δράσεις σε τομείς ενδιαφέροντος της μεταλιγνιτικής περιόδου, συστήνοντας ερευνητικές ομάδες που θα χαρακτηρίζονται από την αριστεία και την ενδελεχή γνώση.» Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και υλικό από την συνημμένη παρουσίαση του ΕΚΕΤΑ. https://www.dropbox.com/s/frdnsrkaks6mpyj/EKETA%20%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%83%CE%B7%20%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1%20%CE%A0%CF%84%CE%BF%CE%BB.pdf?dl=0