Αρχική Προώθηση της Ανακύκλωσης–Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 της 30ής Μαΐου 2018.Άρθρο 30 Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) – Αντικατάσταση του άρθρου 40 του ν. 4042/2012 (παρ. 10 και 12 άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)Σχόλιο του χρήστη ΗΛΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΑΝΑΚΕΜ Α.Ε. | 4 Δεκεμβρίου 2020, 15:46
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΗΛΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΑΝΑΚΕΜ Α.Ε.' | 4 Δεκεμβρίου 2020, 15:46

    Στο άρθρο 30 του Σχεδίου Νόμου προβλέπεται η κατάργηση της εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ μέσω εγκεκριμένου συστήματος για έργα ή δραστηριότητες κατηγορίας Α’ (κατάταξη για περιβαλλοντική αδειοδότηση), τα οποία αποτελούν το 58% των περιπτώσεων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Συγκεκριμένα: 1. Η πρακτική που περιγράφεται αποτελεί επιστροφή στο παρελθόν, όταν μια μελέτη προέβλεπε ότι τα απόβλητα θα μεταφερθούν σε χώρο που θα υποδείξουν οι υπηρεσίες και όλα τα ΑΕΚΚ κατέληγαν στα ρέματα και τα δάση, με αποτέλεσμα την πρόκληση πλημμυρών και πυρκαγιών που πλέον μαστίζουν την Ελλάδα. 2. Δεν προβλέπεται καμιά διαδικασία ελέγχου της διαχείρισης των ΑΕΚΚ, παρά μόνο η δήλωση στοιχείων που δεν μπορούν να διασταυρωθούν στο ΗΜΑ. Οι επιβλέποντες έργων και οι ελεγκτές δόμησης δεν έχουν στην αρμοδιότητα τους τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας της ανακύκλωσης ΑΕΚΚ. 3. Οι κατασκευαστές καθίστανται παράλληλα ανακυκλωτές και έμποροι, χωρίς απόδειξη γνώσεων και εμπειρίας, χωρίς κατάλληλο έλεγχο, ενώ τα άγνωστης ποιότητας προϊόντα που θα παράγονται θα οδηγούνται στην κατασκευή έργου. 4. Αυξάνεται η ανεργία, καθώς θα απωλεσθεί έως και το 50% των εσόδων των επιχειρήσεων ανακύκλωσης ΑΕΚΚ και μειώνονται αντίστοιχα τα δημόσια έσοδα από εισφορές και φόρους. 5. Καταλύεται η ισονομία, εγκαθιδρύοντας διαφορετικά κριτήρια άσκησης της ίδιας δραστηριότητας, της ανακύκλωσης ΑΕΚΚ. Οι κατασκευαστές θα ανακυκλώνουν ΑΕΚΚ χωρίς ειδική περιβαλλοντική αδειοδότηση, ενώ όσοι λειτουργούν ανεξάρτητες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης υπομένουν χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες. 6. Καταλύονται οι κανόνες της επιστήμης, καθώς ένας κατασκευαστής ξενοδοχείων, για παράδειγμα, θα μπορεί ή θα αδυνατεί να ανακυκλώνει επί τόπου τα ΑΕΚΚ, με μοναδικό κριτήριο τον αριθμό δωματίων του ξενοδοχείου. 7. Καταλύεται η ισονομία, καθώς εξαιρούνται αναίτια τα μεγάλα και πλούσια σε παραγόμενα ΑΕΚΚ έργα και όχι τα μεσαίου ή μικρού μεγέθους έργα, από την υποχρέωση εισφοράς ανακύκλωσης, μέρος της οποίας καταβάλλεται στον ΕΟΑΝ. 8. Οι ασάφειες ως προς την εφικτότητα εφαρμογής, η σύγκρουση με άλλες νομοθετικές διατάξεις και ο αθέμιτος ανταγωνισμός με τις μονάδες ανακύκλωσης θα οδηγήσει σε καταγγελίες και πολλά έργα θα αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις 9. Νομιμοποιούνται, με μια παράγραφο ενός άρθρου, δραστηριότητες ανακύκλωσης ΑΕΚΚ σε χώρους που δεν μπορούν να αδειοδοτηθούν βάσει του Ν. 4014/2011. Η διαχείριση της περίσσειας χωμάτων εκτός ΣΣΕΔ προβλέπεται με την εγκύκλιο (ΓΓΔΕ) 4834/13, αλλά αποδείχθηκε ανέφικτη στην συντριπτική πλειονότητα των έργων. Εν κατακλείδι, ποιος θα ωφεληθεί από την επιχειρούμενη αλλαγή; Θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας; Θα μειωθεί το κόστος του δημόσιου ή του ιδιωτικού έργου; Θα διασφαλιστεί η ποιότητα των έργων; Θα βελτιωθεί η ανακύκλωση; Θα προστατευθεί το περιβάλλον; Τίποτε από τα παραπάνω, εκτός κι αν αποδεχθούμε ότι η φθηνότερη διαχείριση των αποβλήτων είναι η ανεξέλεγκτη διάθεση τους. Αντιθέτως, με την ρύθμιση του σχεδίου νόμου πλήττεται ανεπανόρθωτα το περιβάλλον και η δημόσια υγεία, η παραγωγή του τεχνικού έργου και η εθνική οικονομία. Ενενήντα (90) επιχειρήσεις ανακύκλωσης ΑΕΚΚ σε τριάντα οκτώ (38) νομούς, με περισσότερους από 500 εργαζόμενους, αποτελούν το δίκτυο μόνο του ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ της ΑΝΑΚΕΜ. Τουλάχιστον άλλες τόσες επιχειρήσεις συνεργάζονται με τα άλλα Συλλογικά Συστήματα. Όλες αυτές οι μονάδες που έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις συνολικά πάνω από δεκαπέντε εκατομμύρια ευρώ και προσφέρουν έργο στην πράσινη ανάπτυξη και στην κυκλική οικονομία, εκφράζουν έντονη ανησυχία για το μέλλον των εταιριών και των εργαζομένων τους. Αξίζει τέλος, να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την έκθεση της GIZ «Βελτίωση πλαισίου διαχείρισης ΑΕΚΚ στην Ελλάδα» (8/2020) που εκπονήθηκε στο πλαίσιο τεχνικής βοήθειας στο ΥΠΕΝ, διαπιστώνεται, ανάμεσα σε άλλα, ότι «Τα επόμενα χρόνια, αναμένεται ότι ο αριθμός των συνεργαζόμενων διαχειριστών (εγκαταστάσεων ανακύκλωσης) θα αυξηθεί περαιτέρω, καθώς τόσο η δραστηριοποίηση των ΣΣΕΔ, όσο και η ευαισθητοποίηση του κοινού εντείνονται επίσης» και ότι «οι σημαντικές ανεπάρκειες στην εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου δεν επέτρεψαν την σημαντική αύξηση του ρυθμού ανακύκλωσης τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.» Πρόταση Η εμπειρία από την λειτουργία των ΣΣΕΔ και της συνολικής εναλλακτικής διαχείρισης δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις θετική. Μετά από δέκα χρόνια ισχύος της νομοθεσίας, υπάρχουν ακόμα απώλειες της τάξης του 40-50% των ΑΕΚΚ που οδηγούνται στην ανακύκλωση, λόγω ελλιπούς εφαρμογής της νομοθεσίας. Η μόνη υποστήριξη στις δημόσιες υπηρεσίες και τους υπόχρεους διαχειριστές και η καταγραφή της εφαρμογής του νόμου υλοποιείται από τα Συστήματα και τον ΕΟΑΝ, εντός του θεσμικού τους ρόλου. Για την θεραπεία των προβλημάτων που έχουν ανακύψει και την προώθηση της κυκλικότητας της οικονομίας προτείνεται: 1. Να ενθαρρύνεται η επί τόπου στο έργο διαχείριση των ΑΕΚΚ αξιοποιώντας το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, ήτοι την περιβαλλοντική αδειοδότηση της εγκατάστασης μέσω ΤΕΠΕΜ, ΑΕΠΟ ή ΠΠΔ και τον καταγραφικό έλεγχο ΣΣΕΔ. Τα επί τόπου διαχειριζόμενα ΑΕΚΚ αφορούν αποκλειστικά στην παραγωγή ανακυκλωμένων υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες του ίδιου του έργου και η διαδικασία περιγράφεται στα επιχειρησιακά σχέδια ορισμένων ΣΣΕΔ με τον όρο «αυτοδιαχείριση». 2. Τα ΣΣΕΔ να περιγράφουν με σαφήνεια στο επιχειρησιακό τους σχέδιο τον καταγραφικό και εποπτικό ρόλο τους στις περιπτώσεις της "αυτοδιαχείρισης". 3. Τα ΣΣΕΔ να λειτουργούν με πλήρη διαφάνεια και έλεγχο από τον ΕΟΑΝ, επιτελώντας τον συμβουλευτικό, υποστηρικτικό, καταγραφικό και εποπτικό ρόλο τους, χωρίς να υποκαθιστούν τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες ελέγχου. 4. Για την περίσσεια εκσκαφών (χώματα και πέτρες) να μπορεί να καθορίζεται στην ΑΕΠΟ του έργου συγκεκριμένος χώρος διάθεσης εκτός της εναλλακτικής διαχείρισης, αλλά με παράλληλη κατάταξη του έργου στην ομάδα 4η (περιβαλλοντικές υποδομές) για την εφαρμογή όλων των κριτηρίων / προϋποθέσεων για την διάθεση του υλικού στον συγκεκριμένο επιλεγμένο χώρο. 5. Να θεσπιστούν κανόνες για την χρήση δευτερογενών (ανακυκλωμένων) υλών στα έργα (ποσοστά, ποιότητα, πιστοποιήσεις). Όσον αφορά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για την διεκπεραίωση της διαδικασίας έγκρισης των ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ (παρ. 5 άρθρου), θεωρούμε κατ’ αρχήν το μέτρο θετικό. Παράλληλα, είναι αναγκαίο να τηρούνται αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης των συστημάτων, ως προς την ποσότητα των διαχειριζόμενων ΑΕΚΚ, το ποσοστό ανακύκλωσης των ΑΚΚ και την διάθεση ανακυκλωμένων υλικών, τις περιοχές εξυπηρέτησης, την υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης, τον ετήσιο απολογισμό τους.