Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας ΑποβλήτωνΕθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας ΑποβλήτωνΣχόλιο του χρήστη Δ. Μαντής | 12 Μαρτίου 2021, 12:36
  • Σχόλιο του χρήστη 'Δ. Μαντής' | 12 Μαρτίου 2021, 12:36

    Εκ μέρους της επιτροπής του ΣΥΒΙΠΥΣ για τη βιώσιμη ανάπτυξη καταγράφουμε ακολούθως τις παρατηρήσεις μας (παραλείψεις και διορθώσεις) επί του Εθνικού προγράμματος πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων 2021-2030 στα άρθρα που αναφέρονται στη συσκευασία. Στο άρθρο 5.2.3 (σελ 46-48, υλικά / απόβλητα συσκευασίας) έχει παραληφθεί η αναφορά του Ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία (CEAP 2.0, circular economy action plan, άρθρο 67) για τον σημαντικό ρόλο της συσκευασίας: ....υπογραμμίζει τον ουσιαστικό ρόλο της συσκευασίας για την ασφάλεια των προϊόντων, ιδίως την ασφάλεια των τροφίμων, και την υγιεινή, καθώς και για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων Στο ίδιο άρθρο του ΥΠΕΝ (5.2.3, σελ 46-48) τονίζεται ετεροβαρώς η επαναχρησιμοποίηση της συσκευασίας και απαλείφθηκε η Ευρωπαϊκή αναφορά για τον ουσιαστικό ρόλο της ανακύκλωσης (άρθρο 68, CEAP 2.0): ...επαναλαμβάνει ότι η ποιοτική ανακύκλωση δημιουργεί πραγματική ζήτηση στην αγορά για ανακυκλωμένα υλικά και είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες στην προσπάθεια αύξησης του συνολικού όγκου των συσκευασιών που συλλέγονται, διαχωρίζονται και ανακυκλώνονται, Πρέπει να οριστούν με ακρίβεια οι "υγειονομικές προδιαγραφές" των εναλλακτικών επαναχρησιμοποιούμενων προϊόντων ή συστημάτων και των καταναλωτικών αγαθών που δύνανται να διακινούνται με ασφάλεια χωρίς συσκευασία. Επίσης καταγράφεται ξεκάθαρα στην Ευρωπαϊκή οδηγία 2019/904 ότι τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η υγιεινή των τροφίμων, η ασφάλεια των τροφίμων, οι ορθές πρακτικές υγιεινής, οι κανόνες ορθής παρασκευαστικής πρακτικής, η πληροφόρηση των καταναλωτών ή οι απαιτήσεις ιχνηλασιμότητας που ορίζονται στους κανονισμούς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 178/2002, 852/2004 και 1935/2004 και άλλη συναφή νομοθεσία σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, την υγιεινή και τη σήμανση. Στο άρθρο (5.2.3, σελ 46-48) η αναφορά ότι ‘η ποσότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται για συσκευασία αυξάνεται διαρκώς, και το 2017 τα απόβλητα συσκευασίας στην Ευρώπη έφτασαν σε πρωτοφανές επίπεδο 173 kg ανά κάτοικο, επίπεδο υψηλότερο από ποτέ μεταφέρει εσφαλμένο μήνυμα. Δεν διαχωρίζεται στην αναφορά αυτή το ποσοστό της συσκευασίας που επαναχρησιμοποιήθηκε, ανακυκλώθηκε και ανακτήθηκε σε αντιπαράθεση με το ποσοστό της συσκευασίας που οδηγήθηκε σε χώρους υγειονομικής ταφής ή χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή ενέργειας μέσω της καύσης. Στο άρθρο 5.2.3 (σελ 46-48) καταγράφεται σημαντική παρέκκλιση επί των προϋποθέσεων του οικολογικού σχεδιασμού των συσκευασιών όπως ορίζονται στο Ευρωπαϊκό κείμενο (CEAP 2.0, άρθρο 23,): ...ώστε να καλύπτονται μη συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα και να θεσπιστούν οριζόντιες αρχές βιωσιμότητας και πρότυπα ανά προϊόν για την αποδοτικότητα, την ανθεκτικότητα, τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και επισκευής, τη μη τοξικότητα, τη δυνατότητα αναβάθμισης και ανακύκλωσης, το ανακυκλωμένο περιεχόμενο, και την αποδοτική χρήση των πόρων και της ενέργειας, Στο ίδιο άρθρο (5.2.3, σελ 46-48) γίνεται αναφορά στις υποχρεωτικές ουσιώδεις απαιτήσεις για τις συσκευασίες που θα επιτρέπονται στην αγορά της Ε.Ε. και την μείωση της πολυπλοκότητας των υλικών συσκευασίας. Τονίζουμε ότι οι απαιτήσεις αυτές θα πρέπει να σέβονται και να ικανοποιούν τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργικότητα των συσκευασιών (χρόνος ζωής του αγαθού, αναγραφή ουσιαστικών πληροφοριών για τον ορθό τρόπο διαχείρισης και χρήσης του, προστασία της δημόσιας υγείας κα) σε κρίσιμες εφαρμογές όπως τρόφιμα, φάρμακα, ποτά και ιατρικές συσκευές. Στο άρθρο 5.2.4 (ειδικές κατηγορίες πλαστικών, σελ 52 - 55) έχει επαλειφθεί η Ευρωπαϊκή αναφορά στην προτυποποίηση των επαναχρησιμοποιούμενων συσκευασιών (άρθρο 77, CEAP 2.0): ...καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την ανάπτυξη προτύπων για επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες και υποκατάστατα των συσκευασιών μίας χρήσης, των επιτραπέζιων σκευών και των μαχαιροπήρουνων Θετική κρίνεται η θέση της ΕΕ για την ενίσχυση του ρόλου της τυποποίησης σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς προϋποθέτει κοινά πρότυπα ελέγχου. Στο άρθρο 5.2.4 (ειδικές κατηγορίες πλαστικών, σελ 52 - 55) έχει επίσης επαλειφθεί η Ευρωπαϊκή αναφορά για τα λιπασματοποιήσιμα πλαστικά (CEAP 2.0, άρθρο 78): ...αναγνωρίζει τον δυνητικό ρόλο των βιολογικών, βιοαποδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών στην κυκλική οικονομία, αλλά εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα βιολογικά και/ή βιοαποδομήσιμα πλαστικά από μόνα τους δεν αποτελούν λύση για τις περιβαλλοντικές ανησυχίες που συνδέονται με τα πλαστικά, επισημαίνει δε τη σημασία να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με την ορθή χρήση των βιολογικών και βιοαποδομήσιμων πλαστικών· Σημαντική κρίνεται η παράλειψη αναφοράς του άρθρου 28 (CEAP 2.0) σχετικά με την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει προτάσεις για τη ρύθμιση της χρήσης οικολογικών ισχυρισμών με τη θέσπιση αξιόπιστων και εναρμονισμένων μεθόδων υπολογισμού που θα καλύπτουν ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα, με βάση εναρμονισμένους δείκτες και αξιολογήσεις του κύκλου ζωής, όπως το περιβαλλοντικό αποτύπωμα: ...τονίζει το δικαίωμα των καταναλωτών σε πιο λεπτομερείς, εναρμονισμένες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές και κλιματικές επιπτώσεις των προϊόντων και των υπηρεσιών καθ’ όλο τον κύκλο ζωής τους, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ανθεκτικότητα και την επισκευασιμότητα, και ζητεί να ληφθούν μέτρα κατά της προβολής ψευδοοικολογικής ταυτότητας και των ψευδών περιβαλλοντικών ισχυρισμών όσον αφορά προϊόντα που πωλούνται τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου· Στο άρθρο 5.2.1 απόβλητα τροφίμων τονίζουμε ότι η επιμήκυνση του χρόνου ζωής των τροφίμων και τον ποτών που διακινούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα περιλαμβάνεται στην εργαλειοθήκη των εταιριών που στοχεύουν στην μείωση της σπατάλης τροφίμων. Ο ρόλος της συσκευασίας αναγνωρίζεται και αναδεικνύεται στις συνεργιστικές δράσεις της βιομηχανίας παραγωγής υλικών με τις εταιρίες παραγωγής τροφίμων και ποτών. Η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού απαιτεί δραστικές λύσεις για την εξεύρεση πηγών επισιτισμού και η άμεση εφικτή λύση είναι η μείωση των υφιστάμενων απωλειών τροφίμων που σύμφωνα με τις διαθέσιμες διεθνείς μελέτες υπερβαίνουν τα 1.3 δισεκατομμύρια τόνους κάθε έτος από τη συγκομιδή έως το πιάτο του καταναλωτή. Το νούμερο αυτό θα υπερβεί την τιμή των 2 δισεκατομμυρίων τόνων το 2030 σύμφωνα με την διεθνή πρωτοβουλία Save food, που τελεί υπό την αιγίδα των διεθνών οργανισμών FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations), UNEP (United Nations Environment Program), Messe Düsseldorf και Interpack (https://www.save-food.org). Εν κατακλείδι ο ΣΥΒΙΠΥΣ υποστηρίζει την θέσπιση ενιαίων κανόνων στην ΕΕ για τα συσκευασμένα προϊόντα και τη μη διακοπή της ομαλής διακίνησης τους μέσω εθνικών περιοριστικών νομοθεσιών. Μια ενιαία αγορά που λειτουργεί εύρυθμα αφενός επιτρέπει στους πολίτες της ΕΕ να απολαμβάνουν την ευρύτερη δυνατή επιλογή υπηρεσιών και προϊόντων, καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης και αφετέρου προσφέρει στους οικονομικούς φορείς της ΕΕ μια μεγάλη εγχώρια αγορά, τονώνει το εμπόριο και τον ανταγωνισμό επιταχύνοντας τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμός της ΕΕ.