Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΛΑΦΟΓΙΑΝΝΗ' | 11 Απριλίου 2021, 13:49

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  «Νέο Σχέδιο Δράσης της Ελλάδας για την Κυκλική Οικονομία – Οδικός Χάρτης» Στα πλαίσια της εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, η πρωτοβουλία για τη διαμόρφωση του νέου εθνικού σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία αποτελεί αδιαμφισβήτητα το πρώτο θετικό βήμα για την ανάπτυξη της κυκλικότητας ως του μόνου μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας. Η μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στους στόχους που τίθενται και σε αυτούς που τελικά υλοποιούνται αποτελεί κι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχει εντοπιστεί στην εφαρμογή των κοινοτικών οδηγιών καθώς και οι μεγάλες διαφορές στα κράτη-μέλη ,γεγονός που επιβεβαιώνεται στο σχετικό πίνακα που δημοσιεύεται στον οδικό χάρτη. Συνεπώς το πρώτο στοιχείο για την επιτυχία των δράσεων είναι η ρεαλιστικότητα των στόχων ,η οποία θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα ενός ουσιαστικού διαλόγου με τη βιομηχανία των κατασκευών, των φορέων της πολιτείας και των πολιτών .Επίσης ουσιαστικοί παράμετροι είναι η μείωση της γραφειοκρατίας και του διοικητικού φορτίου ,η οικονομική προσιτότητα και η άρτια και στοιχειοθετημένη χρηματοδότηση ώστε να υλοποιούνται οι στόχοι . Μία άλλη βασική αρχή της κυκλικής οικονομίας ,η οποία θα πρέπει οπωσδήποτε να ενισχυθεί και να επιβραβεύεται είναι η «διαλογή-επεξεργασία-ανάκτηση ανακύκλωση στην πηγή» ,η οποία μεταξύ των άλλων θα μειώσει σημαντικά το κόστος παραγωγής των δημοσίων συμβάσεων και του κύματος ανακαίνισης. Παράλληλα δε νοείται κυκλική οικονομία χωρίς τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα σε όλο τον κύκλο ζωής, σε όλα τα κτήρια, τη ψηφιοποίηση και την τυποποίηση μέσω των προτύπων τεχνικών προδιαγραφών ώστε να δημιουργηθεί ένα εύρυθμο ευρωπαϊκό πλαίσιο για την επίτευξη των στόχων της πράσινης συμφωνίας. Τέλος απαιτείται εκπαίδευση ,ανάπτυξη των δεξιοτήτων και προπαντός μία μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών για τα οφέλη της κυκλικής οικονομίας και προπαντός η ανάπτυξη μιας άλλης φιλοσοφίας ολιστικής προσέγγισης της κυκλικότητας στον τρόπο ζωής. Αναλυτικά παρατίθενται οι προτάσεις για κάθε δράση στον τομέα 6 που αφορά στα κτήρια και στις κατασκευές. Ε.6.1.ΒΙΩΣΙΜΟ ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Στα πλαίσια της αναθεώρησης του κανονισμού για τα δομικά προϊόντα(CPR) θα πρέπει να τονιστεί ότι ο κατασκευαστικός κλάδος χρειάζεται ένα βελτιωμένο νομοθετικό πλαίσιο που ελαχιστοποιεί το κόστος, τη σύγχυση και το διοικητική επιβάρυνση . Η πολιτική των προϊόντων θα πρέπει να διέπετε από τη βασική αρχή της κυκλικής οικονομίας για την επεξεργασία - ανάκτηση -επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων στην «πηγή» ,δηλαδή στον τόπο του έργου. Αυτή είναι η καλύτερη προσέγγιση και θα πρέπει να επιβραβεύεται στις δημόσιες συμβάσεις, ειδικά στις πράσινες. Στο Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ) προτείνεται να υπάρχει ένα ελάχιστα αποδεκτό όριο επεξεργασίας-ανάκτησης-επαναχρησιμοποίησης στη πηγή , που θα εκφράζεται ως ποσοστό επί του συνόλου των αποβλήτων. Όσον αφορά στην εφαρμογή πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη ότι υπάρχει ήδη ένας κανονισμός για τα δομικά προϊόντα, κι επομένως προτείνουμε ότι τυχόν νέα μέτρα αναφορικά με τα δευτερογενή προϊόντα θα πρέπει να ενσωματωθούν στην αναθεώρηση του κανονισμού των δομικών υλικών. Τέτοια μέτρα θα περιλαμβάνουν και τις αρχές βιωσιμότητας των προϊόντων που εξετάζονται. Έχοντας υπόψη την επικείμενη αναθεώρηση , εκτιμώ ότι δεν υπάρχει αλληλοεπικάλυψη μεταξύ της πολιτικής προϊόντων , της οδηγίας οικολογικού σχεδιασμού, περιβαλλοντικού αποτυπώματος προϊόντος ή οποιουδήποτε άλλου σχετικού κανονισμού με τον κανονισμό για τα δομικά προϊόντα. Ειδικότερα, στο πεδίο εφαρμογής του οικολογικού σχεδιασμού η οδηγία πρέπει να αποκλείει ρητά τα δομικά προϊόντα και όλα τα μέτρα που σχετίζονται με τη βελτίωση της κυκλικότητας των δομικών προϊόντων θα πρέπει να εξετάζονται στον κανονισμό για τα δομικά προϊόντα. Το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό πρέπει να αποκλείει ρητά την κατασκευή. Ωστόσο, μια λειτουργική και βιώσιμη κυκλική οικονομία διασυνδέεται με άλλους κανονισμούς (π.χ. για τα απόβλητα και τα χημικά) ,οι οποίοι θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη . Υπογραμμίζεται επίσης η άμεση ανάγκη για βραχυπρόθεσμες δράσεις στο τομέα της τυποποίησης που αφορούν στη δημιουργία προτύπων εντός της οδηγίας των δομικών προϊόντων (CPR) ώστε να δημιουργηθεί ένα εύρυθμο ευρωπαϊκό πλαίσιο για την επίτευξη των στόχων της πράσινης συμφωνίας. Για την επίτευξη των στόχων προτείνεται: -Να υπάρξει μία ευέλικτη προσέγγιση για την ανάπτυξη εναρμονισμένων προτύπων που να επιτρέπει στη βιομηχανία να προτείνει τεχνικές λύσεις σύμφωνα με τις ανάγκες της ικανοποιώντας παράλληλα τους κανονισμούς. -Τη βελτιστοποίηση στην ανάπτυξη αιτημάτων τυποποίησης, διασφαλίζοντας την άμεση παράδοση και τη διαφάνεια. -Τη θέσπιση κοινών δράσεων μεταξύ των Ευρωπαϊκών Οργανισμών Τυποποίησης και της ΕΚ ώστε να μην υπάρχει καθυστέρηση στη δημοσίευση των εναρμονισμένων προτύπων στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κυκλική οικονομία στηρίζεται στις δυνατότητες που παρέχει η ψηφιοποίηση και για αυτό υποστηρίζεται η ανάπτυξη του ψηφιακού βιβλίου καταγραφής της ΕΕ για κτήρια (Digital Building Logbooks). Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει ένα βασικό επίπεδο πληροφοριών που επιτρέπουν την αξιολόγηση του περιεχομένου της ουσίας πριν από την ανακύκλωση ή την επαναχρησιμοποίηση. Το βιβλίο θα επιτρέψει μια ακριβή, λεπτομερή και διαρκώς ενημερωμένη καταγραφή των υλικών που χρησιμοποιούνται σε νέα κτήρια και θα διευκολύνει τη μελλοντική ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση, όταν το κτίριο ανακαινίζεται ή αποσυναρμολογείται. Σχετικά με την ανάκτηση των υλικών θα πρέπει να τεθούν υποχρεωτικοί στόχοι για την ανάκτηση ορισμένων υλικών που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί προηγουμένως στην κατασκευή. Θα πρέπει όμως να λαμβάνονται υπόψη ότι : • Ορισμένα εξαρτήματα ή υλικά που αφαιρέθηκαν κατά την ανακαίνιση και την κατεδάφιση ενδέχεται να περιέχουν ουσίες που καθιστούν αδύνατη την επαναχρησιμοποίηση ή την ανακύκλωση. Πολλά χρησιμοποιημένα υλικά μέχρι στιγμής στερούνται κατάλληλης ιχνηλασιμότητας, δηλ. της δυνατότητας να εξακριβωθεί με επαρκή και οικονομικά εφικτό τρόπο η σύνθεση του προϊόντος και οι πιθανοί ρύποι κατά τη διάρκεια της φάσης κατασκευής ή της λειτουργίας ή της χρήσης. • Με βάση τα παραπάνω, οι υποχρεωτικοί στόχοι για την ανάκτηση οποιουδήποτε υλικού πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ηλικία και τη σύνθεση των παραγόμενων αποβλήτων • Υπάρχουν διαφορετικές ροές αποβλήτων που παράγονται σε όλη τη φάση κατασκευής και στο τέλος της ζωής. Από διαφορετικά μέρη του ο κατασκευαστικός τομέας έχει διαφορετικές ευκαιρίες και περιορισμούς για ανακύκλωση, γι αυτό προτείνονται στόχοι που θα ορίζονται ανά τομέα. Οποιοσδήποτε στόχος πρέπει φυσικά να ευθυγραμμιστεί με το τέλος των αποβλήτων • Πρέπει να είναι σαφές ποιος θα είναι υπεύθυνος για την ανάκαμψη. Αυτό επίσης αυξάνει τη δυσκολία κατανομής της ευθύνης στην ανάλυση του κύκλου ζωής που περιλαμβάνει την παραγωγή του αποβλήτου ,τη συλλογή, το κόστος ταξινόμησης, ανακύκλωσης – επεξεργασίας - ανάκτησης του προϊόντος. Σημειώνεται ότι στην υπάρχουσα Ενωσιακή νομοθεσία για την κυκλική οικονομία , από επιχείρηση σε επιχείρηση, στις συναλλαγές μεταφέρεται η εκτεταμένη ευθύνη του παραγωγού. Επομένως ο τελικός πελάτης -χρήστης επιβαρύνεται οικονομικά τα παραπάνω κόστη. • Εάν θέλουμε να ενθαρρύνουμε πραγματικά τη χρήση δευτερογενών υλικών και την ανακύκλωση-ανάκτηση στο τέλος της ζωής στα κατασκευαστικά έργα, τότε και τα δύο αυτά πρέπει να ανταμείβονται την εγκατάστασή τους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μειώνοντας την εκτεταμένη ευθύνη του παραγωγού εξ αρχής, ώστε να αποφεύγεται και η αντίστοιχη επιβάρυνση στις τιμές των δευτερογενών υλικών . Ε 6.2.ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑΤΩΝ ΑΕΚΚ Η ενίσχυση των συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων πρώτα από όλα σχετίζεται με την απόστασή τους από τον τόπο παραγωγής τους. Η διαθεσιμότητα εγκαταστάσεων και η βολική τοποθεσία σε τοπικό επίπεδο είναι το κλειδί για τη βελτίωση των ποσοστών ανακύκλωσης. Αυτό είναι απαραίτητο για να αποφύγετε η μεταφορά αποβλήτων σε μεγάλες αποστάσεις, γεγονός που δημιουργεί εκπομπές και πρέπει να εξαλειφθεί όσο είναι εφικτό. Ειδικά στις αστικές περιοχές θα πρέπει οι τοπικές αρχές να διασφαλίζουν επαρκείς εγκαταστάσεις, όπου ο χώρος είναι περιορισμένος εντός και γύρω από τα εργοτάξια, για διαλογή και διαχωρισμό. Πρέπει επίσης να υπάρχει πρόβλεψη για υλικά που απαιτούν προηγμένη επεξεργασία ανακύκλωσης, όπως το PVC ή το σκυρόδεμα και (συχνά δεν διαθέτουν αποθηκευτικό χώρο και κατάλληλες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης). Πρέπει να υπάρχει επαρκής χώρος για προσωρινή αποθήκευση του ανασκαμμένου εδάφους, εν αναμονή του για ανάκτηση ή επαναχρησιμοποίηση. Αυτό θα αποτρέψει την περιττή μεταφορά. Το ανασκαμμένο έδαφος προτείνεται να χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση ανενεργών λατομείων. Τέλος, αν και η τελευταία λύση, ο χώρος υγειονομικής ταφής μπορεί να είναι ο μόνος κατάλληλος προορισμός για μη ανακυκλώσιμα υλικά και οι εγκαταστάσεις πρέπει να είναι διαθέσιμες τοπικά. Ε 6.3.ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΣΚΑΦΕΣ,ΚΑΤΑΔΑΦΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Πρέπει να υπάρξει ισορροπία στην αγορά μεταξύ προσφοράς και ζήτησης δευτερογενών υλικών .Υπάρχει τεράστιο θέμα με την έλλειψη ζήτησης για δευτερεύοντα υλικά.. Ο δημόσιος τομέας πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και γι αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί η χρήση δευτερογενών υλικών , ειδικά στις πράσινες συμβάσεις. Ο δημόσιος τομέας πρέπει επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του σωστού φορολογικού πλαισίου και των κινήτρων για την τόνωση της αγοράς. Για την ενίσχυση της δευτερογενούς αγοράς προτείνονται τα εξής: • 1.Υπάρχει η αντίληψη ότι αυτά τα υλικά είναι κατά κάποιο τρόπο κατώτερα από τα νέα υλικά. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, καθώς και τα υπάρχοντα πρότυπα προϊόντων, υπάρχει ανάγκη την ταχεία ανάπτυξη ευρωπαϊκών εναρμονισμένων προτύπων για δευτερεύοντα υλικά. Τα πρότυπα θα διευκολύνουν τις ανησυχίες των πελατών και θα επιτρέπουν στον ανταγωνισμό δευτερογενών υλικών σε ίσους όρους ανταγωνισμού με νέα υλικά. Τα πρότυπα θα επέτρεπαν επίσης τη σταδιακή μείωση της εξάρτησης και της υπερβολικής χρήσης παρθένων πρώτων υλών, επιταχύνοντας έτσι τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία. Ψηφιακά διαβατήρια κι ετικέτες θα μπορούσαν επίσης να παρέχουν λύσεις. • Δεύτερον, υπάρχει το πρόβλημα της τιμής. Τα δευτερεύοντα υλικά γενικά δεν είναι φθηνότερα - και μπορεί ακόμη και να είναι πιο ακριβό - από τα νέα υλικά. Αυτό δημιουργεί κόστος για τον προμηθευτή ή τον κατασκευαστή .Η ζήτηση για τα προϊόντα πρόκειται να αυξηθεί μόνο, ενώ στοχεύουμε επίσης να επεκτείνουμε τους κύκλους ζωής των προϊόντων. • Τρίτον, υπάρχει το πραγματικό πρόβλημα μόλυνσης από ουσίες που αναγνωρίζονται ως επικίνδυνες ή τοξικές. Η ασφάλεια πρέπει να είναι εγγυημένη. Ως εκ τούτου, προτείνεται συνεργασία με τη βιομηχανία, για την ανάπτυξη συστημάτων αναγνώρισης και παρακολούθησης των επικίνδυνων ουσιών στα απόβλητα. Αυτό το πρόβλημα θα μπορούσε επίσης να αντιμετωπιστεί με την τυποποίηση και τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας , όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω. • Τέταρτον, από την άποψη της βιωσιμότητας του κύκλου ζωής, η αφαίρεση, η διαλογή και ο καθαρισμός επιβαρύνουν το κόστος. Τα δευτερογενή υλικά μπορούν επίσης να απελευθερώνουν περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να παράγουν περισσότερα απόβλητα από τις πρώτες ύλες. Πρέπει λοιπόν να είμαστε προσεκτικοί, η επιδίωξη της κυκλικής οικονομίας δεν πρέπει να προκαλεί «μετατόπιση των βαρών» και να δημιουργεί άλλες επιπτώσεις στη βιωσιμότητα. •Πέμπτο , προτείνονται τα Κριτήρια Τέλους Αποβλήτων σε επίπεδο ΕΕ, για να διευκολυνθεί η επαναχρησιμοποίηση υλικών πέρα από τα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ. Η θέσπιση κριτηρίων για το τέλος των αποβλήτων για τις κατασκευές θα επιτρέπει την επαναταξινόμηση των αποβλήτων ως δευτερογενές υλικό. Αυτό θα πρέπει να εναρμονιστεί σε κοινοτικό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και θα διευκολύνει την ευκολότερη επαναχρησιμοποίηση υλικών διασυνοριακά. Σύμφωνα με την ιεραρχία αποβλήτων της ΕΕ, η πρόληψη και η επαναχρησιμοποίηση πρέπει να επιβραβεύεται ,να αποτελεί στόχο πριν από την ανακύκλωση αποβλήτων. Προς τούτο, προτείνεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση σχετικά με την επαναχρησιμοποίηση και στην ανακαίνιση κατασκευών. Επίσης προτείνεται και η δημιουργία σχετικών ιστότοπων •. Προτείνεται η εποπτεία της αγοράς των δευτερογενών προϊόντων. Προτείνεται η εποπτεία της αγοράς όσον αφορά στη βιωσιμότητα των προϊόντων στον τομέα των κατασκευών. Πρέπει να παρακολουθείται διεξοδικά η αγορά και να αποφεύγονται ελαττωματικά, ανεπαρκή ή ακόμη και επικίνδυνα προϊόντα 7•. Προτείνεται η ψηφιοποίηση της κατασκευής ως απαραίτητου εργαλείου για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία. Συγκεκριμένα, προτείνεται η προώθηση ψηφιακών τεχνολογιών για παρακολούθηση, ανίχνευση και χαρτογράφηση πόρων, καθώς και τη συλλογή σχετικών και σημαντικών δεδομένων σχετικά με τα υλικά. Η ψηφιακή ανίχνευση υλικών είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης και υποθέτοντας ότι τα οφέλη έχουν επιτευχθεί, Η ψηφιοποίηση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί περαιτέρω για τη παρακολούθηση του κύκλου ζωής . Ε 6.4 ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΚΥΚΛΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ - Ε 6.5.Α. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Οι μέθοδοι για τον υπολογισμό του κόστους κύκλου ζωής πρέπει να προετοιμαστούν για το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό των κατασκευαστικών υπηρεσιών και θα πρέπει να είναι δεσμευτικοί εντός του πλαισίου της οδηγίας 2014/24 / ΕΕ. Αυτό θα ενθάρρυνε φιλικές προς το περιβάλλον και βιώσιμες συμβάσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη μέσω διαφανών και χωρίς διακρίσεις διαδικασιών. Ωστόσο, η αξιολόγηση του κύκλου ζωής των υπηρεσιών συνεπάγεται πρόσθετες πολυπλοκότητες σε σύγκριση με υλικά ή προϊόντα. Αυτό πρέπει να προβλεφθεί έτσι ώστε οι εταιρείες που προσφέρουν κατασκευές οι υπηρεσίες να ανταγωνίζονται σε ίσους όρους. Τα βασικά στοιχεία που πρέπει να βασίζεται το «ΚΥΜΑ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΣ-RENOVATION WAVE» είναι τα εξής: -Ενεργειακή απόδοση - Προσιτότητα -Απαλλαγή από τις εκπομπές του CO2 κι αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. -Να σκεπτόμαστε με βάση τον κύκλο ζωής και την κυκλικότητα -Ολιστική ανακαίνιση -Υψηλά πρότυπα υγείας και περιβάλλοντος -Αντιμετώπιση των δίδυμων προκλήσεων των πράσινων και ψηφιακών μεταβάσεων από κοινού - Σεβασμός στην αισθητική και την αρχιτεκτονική ποιότητα Για την επίτευξη των παραπάνω και την παροχή ταχύτερης και ολικής ανακαίνισης προτείνονται τα εξής: •.Αναθεώρηση της οδηγίας ενεργειακής απόδοσης κτηρίων EPBD με ελάχιστα απαιτούμενα πρότυπα Τα υποχρεωτικά ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης EPS (ENERGY PERFORMANCE STANDARDS) πρέπει να τηρούν τις εξής προϋποθέσεις: -Να λαμβάνουν υπόψη κλιματικές διαφορές -Τα ελάχιστα αποδεκτά όρια να είναι εφαρμόσιμα -Να διαφοροποιούνται ανάλογα τις ανάγκες. •.Τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης ΕPC(ENΕRGY PERFORMANCE CERIFICATE) τα οποία αποτελούν τη βάση για την παρακολούθηση των βελτιώσεων στην ενεργειακή απόδοση Για τη σωστή εφαρμογή τους θα πρέπει να ενημερωθούν οι καταναλωτές ότι είναι προς ο συμφέρον τους, δεν είναι μία νέα μορφή γραφειοκρατίας και εξαρτάται από την κυβέρνηση κατά πόσο θα δώσει βάρος σε αυτά και να αυξήσει τη λειτουργικότητα τους. Ίσως τα πιστοποιητικά να χρειάζεται να αναφέρουν τρόπους αύξησης της ενεργειακής αποδοτικότητας •.Ολοκληρωμένες ανακαινίσεις και δείκτης έξυπνης ετοιμότητας SRI( SMART READINESS INDICATOR ) Ο δείκτης έξυπνης ετοιμότητας (SRI) μπορεί να έχει εισαχθεί στην οδηγία 2018/844/ΕΕ, αλλά δεν έχει ακόμη εισαχθεί σε εθνικό επίπεδο. Έχει αναγνωριστεί ευρέως ως βασική κινητήρια δύναμη των έξυπνων κτιρίων και των μελλοντικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το SRI είναι μια πολλά υποσχόμενη μέθοδος που καλύπτει τους περισσότερους τομείς στα κτίρια. Έως τώρα, η κύρια πηγή δεδομένων για τα SRIS είναι τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης (EPC) που εκδίδονται σε κάθε χώρα. Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα έχει διαπιστωθεί ότι τα EPCs δεν έχουν ομοιογένεια και υπάρχουν διακυμάνσεις που μπορεί να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της ανάλυσης.. Οι EPCs και οι SRIs θα πρέπει να ενσωματωθούν, διότι οι έρευνες έχουν δείξει ότι τα κτίρια της κατηγορίας D μπορούν επίσης να έχουν υψηλή βαθμολογία σε SRI. Οι SRIs προτείνεται να εφαρμόζονται προοδευτικά και υπάρχουν αρκετές επιφυλάξεις για την υποχρεωτική(δια νόμου) εφαρμογή τους. •.Άρτια στοιχειοθετημένη χρηματοδότηση •.Οικονομική φτώχια και προσιτότητα (Affordability) Για να μπορούν να είναι οικονομικά προσιτές οι λύσεις ανακαίνισης προτείνονται τα εξής: 1) Αλλαγή των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ) και επέκταση της εντός σχεδίου δόμησης. 2) Μείωση ΕΝΦΙΑ (land taxes) 3) Φορολογικά κίνητρα 4) Μείωση κόστους υλικών 5) Μείωση γραφειοκρατίας στα προγράμματα ανακαίνισης 6) Επιτήρηση ανταγωνισμού στα κόστη υλικών 7) Μίκρο-δάνεια για ανακαινίσεις Αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων σπιτιών •.Απαίτηση ανακαίνισης σε όλα τα κτήρια της δημόσιας διοίκησης και σε όλα τα επίπεδα . •.Ενίσχυση της τεχνικής βοήθειας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν τεχνικές οδηγίες από την κεντρική κυβέρνηση προς τις Περιφέρειες ή τους ΟΤΑ που να αναφέρουν λειτουργικά τεχνικά πρότυπα της αρμοδιότητας τους. Επίσης, οι ΕΤΕΠ είναι πιο τεχνικές και χρειάζονται πιο εκλαϊκευμένες τεχνικές οδηγίες και με μεγαλύτερο εύρος πεδίων εφαρμογής. •.Μείωση των εκπομπών CO2 σε όλο τον κύκλο ζωής(κατασκευή, συντήρηση-χρήση-λειτουργία) •.Επέκταση των ΕΤS ( Σύστημα εμπορίας εκπομπών CO2) ώστε να συμπεριλάβει τις εκπομπές στα κτήρια Προτείνεται να συμπεριληφθούν οι κατασκευές στο σύστημα εμπορίας των εκπομπών διότι ο κατασκευαστικός τομέας γενικότερα συμμετέχει σε μεγάλο βαθμό στις εκπομπές C02.Η ΕΕ έχει δημιουργήσει ένα από τα μεγαλύτερα ETS, το EU ETS. Όσο μεγαλύτερο είναι το εύρος συμμετοχής (scheme), τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη. Θα δοθεί κατά αυτόν τον τρόπο μεγαλύτερη βαρύτητα σε οικολογικές πρακτικές και τη βιώσιμη ανάπτυξη και θα χρησιμοποιείται από τους επενδυτές ως ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Τα προβλήματα που ενέχει είναι: 1) Μη ανεπτυγμένη χρηματοοικονομική αγορά στην Ελλάδα 2) Εφόσον δεν έχουν υιοθετηθεί πλήρως οι «Πράσινες Συμβάσεις» στην Ελλάδα και δε δίνεται βάση στην μηδενική απόδοση ακόμα για τη σύμβαση, τότε είναι δύσκολο να εφαρμοστεί ακόμα. Στο Χονγκ Κονγκ που χρησιμοποιείται κατά κόρον τα συμβόλαια προβλέπουν τις καινοτομίες( innovations) και την μηδενική απόδοση. 3) Υψηλότερη κόστη, επειδή δεν είναι εφικτό πάντα να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων, ειδικότερα στο εργοτάξιο και η αγορά νέου εξοπλισμού είναι ιδιαίτερα δαπανηρή . 4) Ίσως σταματήσουν έργα και η οικονομική δραστηριότητα αν οι πελάτες δεν μπορούν να έχουν κέρδος από την μείωση των εκπομπών. 5) Μη ρεαλιστικοί στόχοι από την ΕΕ ίσως χειροτερεύσουν την κατάσταση. Ομοιόμορφοι στόχοι εκπομπών θα θέσουν τον κατασκευαστικό τομέα σε δεινή θέση , λόγω διαφορετικών εκπομπών ανά χώρα. 6) Για την μέγιστη αποδοτικότητα των ETS χρειάζεται εποπτεία και διαφάνεια. 7) Τα ETS δεν έχουν δημιουργηθεί με γνώμονα τον κατασκευαστικό τομέα και χρειάζεται εκπαίδευση και εξοικείωση με αυτά. 8) Το τέλος εκπομπών (carbon tax) θεωρείται ότι είναι πιο κατανοητό και θα έχει πιο γρήγορα αποτελέσματα. •.Απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές θέρμανσης-ψύξης Για την καλύτερη προσέγγιση στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές προτείνονται τα εξής: 1.Η εφαρμογή νέων τεχνολογιών οι οποίες μειώνουν αισθητά τις εκπομπές ρύπων όπως οι διπλές αντλίες θερμότητας, τα προγράμματα ανάλυσης ενέργειας, γεωθερμικές αντλίες, επανακυκλοφορητές για τα μπόιλερ. 2.Η μείωση κόστους ψύξης-θέρμανσης 3.Η δημιουργία standard (τυποποιητικών προδιαγραφών)όπως το ASHRAE και το LEED •.Στόχοι ανάκτησης υλικών •.Ανάπτυξη δεξιοτήτων •.Ψηφιακά βιβλία κτηρίου (DBL) -DIGITAL BUILDING LOGBOOKS •.ΕΚΒΙΟΜΗΧΑΝΙΣΗ Χρειάζεται η συμμετοχή της βιομηχανίας με στόχους την ανακύκλωση και την ανάκτηση αρκεί να γίνει σαφές ποιος είναι υπεύθυνος για την ανάκτηση των υλικών •.ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΥΛΙΚΩΝ Προτείνεται ένα ελάχιστο επίπεδο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα κτήρια. •.ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ -Υποχρεωτική εφαρμογή του ΒΙΜ(Building Information Modelling) Ε 6.5.Β. ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΜΕΝΑ ΕΔΑΦΗ Τα εδάφη είναι ένας πολύτιμος, πεπερασμένος φυσικός πόρος και η αξία τους χρειάζεται μεγαλύτερη αναγνώριση. Η διαχείριση του εδάφους συχνά υποτιμάται σε αξιολογήσεις βιωσιμότητας. Πολύ συχνά τα εδάφη και τα αδρανή θεωρούνται ως πρόβλημα, το οποίο αυξάνει το κόστος. Γι αυτό προτείνονται πρωτόκολλα επαναχρησιμοποίησης εδάφους που θα βασίζονται σε υψηλά πρότυπα ώστε να μη δημιουργείται μια εύκολη ή «ψεύτικη» διαδρομή ανάκτησης. Πρέπει να υπάρχει επαρκής χώρος για προσωρινή αποθήκευση του ανασκαμμένου εδάφους, εν αναμονή του για ανάκτηση ή επαναχρησιμοποίηση. Αυτό θα αποτρέψει την περιττή μεταφορά. Πολλά από τα εδάφη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση ανενεργών λατομείων και γι αυτό θα πρέπει να επιταχύνονται οι σχετικές διαδικασίες αδειοδότητης. Για την αποκατάσταση των εδαφών προτείνεται να χρησιμοποιηθεί η ιλύς που παράγεται μονάδες επεξεργασίας λυμάτων που δεν περιέχουν βαρέα μέταλλα .Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν προϊόντα κομποστοποίησης από οργανικά υπολείμματα και προϊόντα επεξεργασίας από φυτικά υπολείμματα. Αθήνα 11/4/2021 ΑΛΑΦΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝH ΔΑΣΟΛΟΓΟΣ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΟΣ ΕΡΓΟΛΗΠΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ