Αρχική Νέο Σχέδιο Δράσης της Ελλάδας για την Κυκλική Οικονομία – Οδικός ΧάρτηςΝέο Σχέδιο Δράσης της Ελλάδας για την Κυκλική Οικονομία – Οδικός ΧάρτηςΣχόλιο του χρήστη ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ | 12 Απριλίου 2021, 11:17
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ' | 12 Απριλίου 2021, 11:17

    ΘΕΜΑ: Συμμετοχή στη δημόσια διαβούλευση για το «Νέο Σχέδιο Δράσης της Ελλάδας για την Κυκλική Οικονομία – Οδικός Χάρτης» Συμμετέχοντας στη δημόσια διαβούλευση για το «Νέο Σχέδιο Δράσης της Ελλάδας για την Κυκλική Οικονομία – Οδικός Χάρτης» σας γνωστοποιούμε τα ακόλουθα: Α. ΓΕΝΙΚΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Το συγκεκριμένο σχέδιο δράσης αποτελεί μια ολιστική προσέγγιση για την ανάπτυξη και εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στους πιο καίριους τομείς οικονομίας που μπορούν να μεταβούν στο κυκλικό μοντέλο ανάπτυξης. Περιλαμβάνονται εκτός των άλλων, πολλές οριζόντιες δράσεις με νομοθετικές ρυθμίσεις και οικονομικά κίνητρα και ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, όλα απαραίτητα για την ομαλή μετάβαση. Το σχέδιο δράσης διαμορφώνεται σε μια ευνοϊκή χρονική συγκυρία παράλληλα με τη διαμόρφωση των περισσότερων χρηματοδοτικών εργαλείων σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Αυτό είναι πολύ θετικό καθώς οι δράσεις για την κυκλική οικονομία θα διαπεράσουν οριζόντια και κάθετα όλα τα προγράμματα και οι δικαιούχοι αργά ή γρήγορα θα εμπλακούν και θα ενεργοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση προκειμένου να εξασφαλίσουν χρηματοδοτήσεις. Α1. Αυτό όμως που λείπει από το σχέδιο δράσης το οποίο παράλληλα λειτουργεί ως οδικός χάρτης, είναι η μεθοδολογία, η οργάνωση και προτυποποίηση της διαδικασίας για τις διαχειριστικές αρχές ώστε να διαμορφώσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα και να εξειδικεύσουν προσκλήσεις που θα περιλαμβάνουν άμεσα ή έμμεσα δράσεις κυκλικής οικονομίας (ωριμότητα έργων, βαθμός καινοτομίας, κριτήρια επιλεξιμότητας για την κυκλικότητα, κλπ). Η κυκλική οικονομία ως νέα έννοια, η απουσία της στην πράξη από την αγορά, η έλλειψη ενημέρωσης, θα επιφέρει πολλές καθυστερήσεις στην ανάπτυξη και εφαρμογή της, οπότε πέρα από τις δράσεις για την ενημέρωση και κατάρτιση των στελεχών της διοίκησης που θα το υποστηρίξουν, αλλά και του πολίτη και του επιχειρηματικού κόσμου που θα το υλοποιήσει, απαιτείται μια προετοιμασία στους φορείς χρηματοδότησης, δημόσιους και ιδιωτικούς για να επισπεύσουν τις διαδικασίες. Α2. Δράσεις για τη βιώσιμη παραγωγή και βιομηχανική πολιτική: Προτείνεται να συσταθεί ειδικός Φορέας Αξιολόγησης προϊόντων με βάση τις επιδόσεις τους στην κυκλική οικονομία. Η αξιολόγηση θα βασίζεται σε δείκτες που θα περιλαμβάνουν την ποιότητας κατασκευής – την εναλλακτική διάθεση – τη δυνατότητα ανακύκλωσης – την χρήση πόρων σε φάση κατασκευής – την αγοραστική δυναμική του προϊόντος. Οι κατασκευαστές προϊόντων, πριν από την είσοδο του κάθε προϊόντων στην αγορά, θα υποχρεούται να υποβάλουν στον συγκεκριμένο Φορέα, πλήρη φάκελο του προϊόντος με τα παραπάνω στοιχεία. Ο παραγωγικός – επιχειρηματικός κλάδος θα επιδιώκει την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση των προϊόντων τους από τον συγκεκριμένο Φορέα, γνωρίζοντας ότι η επίδοση θα σχετίζεται με σειρά χρηματοδοτικών μέσων και φοροελαφρύνσεων. Δυνητικά οι επιδόσεις του προϊόντος στην παραπάνω προτεινόμενη αξιολόγηση, θα αποτελέσουν και μέρος της διαφημιστικής καμπάνιας του. A3. Δράσεις για βιώσιμη κατανάλωση: Προτείνεται επαναπροσδιορισμός του πλαισίου προώθησης – διαφήμισης προϊόντων. Τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και τα αδειοδοτημένα σημεία διαφήμισης προϊόντων εντός πόλεων, θα πρέπει να διαθέτουν ένα σημαντικό ποσοστό του χώρου τους (π.χ. 30%), στην προώθηση προϊόντων που σχετίζονται με δράσεις κυκλικής οικονομίας. Το υλικό προβολής που θα περιλαμβάνει παρουσιάσεις, οπτικοακουστικό υλικό, και αφίσες θα παρασκευάζεται από τον Φορέα που προτείνεται στην πρόταση βελτίωσης Β1 (βλέπε παρακάτω) και στόχο αποτελεί η διαμόρφωση «καταναλωτικής συνείδησης» που θα διέπεται από τις αρχές τις κυκλικής οικονομίας. Α4. Ανακύκλωση – επαναχρησιμοποίηση: Κάθε προϊόν που θα διατίθεται στην αγορά προτείνεται να φέρει 3D – code, το scanning του οποίου μέσω συσκευής smartphone, θα παραπέμπει σε οδηγίες για τη διάθεση του προϊόντος και της συσκευασίας του στο τέλος του κύκλου ζωής του. Η ενέργεια αυτή προτείνεται να γίνει υποχρεωτική για κάθε προϊόν που διατίθεται στην Ελληνική αγορά. Β. ΕΙΔΙΚΑ ΑΝΑ ΚΩΔΙΚΟ ΔΡΑΣΗΣ Β1. Π1 «Δράσεις για τη βιώσιμη παραγωγή και βιομηχανική πολιτική», κίνητρο 3 Αναφορικά με το κίνητρο 3, προτείνεται η δημιουργία ανεξάρτητου φορέα για την προώθηση και τη διάδοση καλών πρακτικών. Ο φορέας θα στελεχώνεται από εξειδικευμένο προσωπικό ανάδειξης και προβολής (με ειδικές γνώσεις marketing) των δράσεων και των καλών πρακτικών κυκλικής οικονομίας. Το υλικό προβολής θα παράγεται με κάθε δυνατό σύγχρονο μέσο (video, διαφημιστικά spot, power – point presentations κ.α.) και θα περιλαμβάνει δράσεις – σχεδιασμούς – καλές πρακτικές – καινοτομίες που εκτυλίσσονται σε όλη την επικράτεια της ΕΕ σε παγκόσμια κλίμακα. Β2. Π2 «Δράσεις για τη βιώσιμη παραγωγή και βιομηχανική πολιτική» Θεωρούμε ότι προαπαιτούμενο της δράσης Π.2 για τη προώθηση των συνεργειών, είναι η δημιουργία μητρώου προμηθευτών πρώτων υλών, κυρίως παραγωγών πρώτων υλών που προέρχονται από την επεξεργασία ανακυκλωμένων υλικών. Είναι σημαντικό να καταγραφούν όλες οι μονάδες παραγωγής πρώτων υλών και η δυναμικότητά τους. Ιδανικά προτείνεται η δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας που θα καταγράφει τη διακίνηση πρώτων υλών βιομηχανικών μονάδων, μέσω των τιμολογίων διακίνησης προϊόντων. Η πλατφόρμα θα αποτελέσει την βάση των συνεργειών μεταξύ των βιομηχανικών μονάδων. Β3. Κ4 «Δράσεις για τη βιώσιμη κατανάλωση» Συχνά τα κίνητρα προώθησης της κυκλικής οικονομίας αντιβαίνουν σε εκείνα που προάγουν την αντικατάσταση παλαιών από νέα υλικά στα πλαίσια διαδικασιών ενεργειακής αναβάθμισης ή βελτίωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αγορά αυτοκινήτου. Ο σημερινός κάτοχος παλαιού αυτοκινήτου (άνω πενταετίας) επιβαρύνεται με πολύ υψηλότερα τέλη κυκλοφορίας σε αντίθεση με τον κάτοχο ενός νέου μοντέλου. Το μέτρο αυτό ευνοεί την αντικατάσταση παλαιού με νέο, αντιβαίνοντας έτσι στους στόχους για την μετάβαση σε ένα περιβάλλον κυκλικής οικονομίας. Μεταξύ άλλων προτείνεται και ο επαναπροσδιορισμός των κριτηρίων διαμόρφωσης των τελών κυκλοφορίας αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών. Πρέπει να συμπεριληφθούν κριτήρια κατασπατάλησης πόρων πρώτων υλών παράλληλα με τα κριτήρια εκπομπών αέριων ρύπων που υπάρχουν μέχρι σήμερα, στη διαμόρφωση των εισφορών τελών κυκλοφορίας οχημάτων. Β4. Α4 «Διαμόρφωση πλαισίου για την ανάπτυξη και υλοποίηση συστημάτων «Πληρώνω όσο πετάω» (Pay as you throw -PAYT) τόσο σε πιλοτικό επίπεδο όσο και σε ευρεία κλίμακα» Στη δράση Α.4 που αναφέρεται στην ανάπτυξη και υλοποίηση συστημάτων «πληρώνω όσο πετάω» καλώς αναφέρεται η διαμόρφωση νομοθετικού πλαισίου και η έκδοση σχετικών οδηγών και μηχανισμών κατάρτισης, αλλά λείπουν τα οικονομικά κίνητρα για τους Δήμους, καθώς για την εφαρμογή αυτών των συστημάτων απαιτείται απαραίτητα εξελιγμένος τεχνολογικός εξοπλισμός και συνοδός μηχανολογικός εξοπλισμός υψηλού κόστους. Β5. Ο.19 «Ενιαία δράση κρατικών ενισχύσεων «Ερευνώ δημιουργώ καινοτομώ» Στην συγκεκριμένη οριζόντια δράση περιλαμβάνονται ερευνητικές δραστηριότητες και εφαρμογή καινοτομιών κυρίως στις ΜΜΕ επιχειρήσεις σχεδόν σε όλους τους κλάδους που εμπίπτουν στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας εκτός από τη διαχείριση αποβλήτων. Παρόλο που ο τομέας αυτός εξετάζεται ξεχωριστά ως βασικότερος στο παρόν σχέδιο δράσης, η συγκεκριμένη πρόταση δεν τον περιλαμβάνει και είναι σοβαρή η παράλειψη αυτή. Ο λόγος που το αναφέρουμε είναι ότι ενώ έχει δοθεί πολύ μεγάλη έμφαση, βάσει νομοθετικού πλαισίου, στην Διαλογή στην Πηγή, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των ανακυκλώσιμων αποβλήτων και δευτερογενών προϊόντων, η αγορά για την πώληση των προϊόντων αυτών είναι πρακτικά παγκοσμίως στάσιμη και υπάρχει και θα υπάρχει στο μέλλον μεγάλο στοκ από αυτά τα υλικά. Η λύση πραγματικά είναι η κυκλική οικονομία για την περιοχή μας. Εάν δημιουργηθούν εγχώριες επιχειρήσεις (ανακύκλωσης – επεξεργασίας - αξιοποίησης) που θα αναπτύξουν την κατάλληλη τεχνολογία με τη βοήθεια των ερευνητικών ιδρυμάτων ή οργανισμών και το αντίστοιχο οικονομικό κίνητρο της χρηματοδότησης, θα μπορούσε να ολοκληρωθεί ο κύκλος ζωής των προϊόντων αυτών στην περιοχή μας, αποφεύγοντας τη μεταφορά τους εκτός, ή την αύξηση των ποσοτήτων προς ενεργειακή αξιοποίηση. Υπεύθυνοι σύνταξης: Μαρία Κανδηλογιαννάκη, Λένα Καργάκη, Γιάννης Χαριτάκης