Αρχική Δημόσια Διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου «Ολοκληρωμένο Πλαίσιο για τη Διαχείριση Αποβλήτων»Άρθρο 83 Συστήματα επιστροφής, συλλογής και ανάκτησης (Άρθρο 7 της Οδηγίας 94/62/ΕΚ όπως έχει αντικατασταθεί με την παρ. 8 του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/852)Σχόλιο του χρήστη Λευτέρης Κιοσές (ΙΕΛΚΑ) | 10 Ιουνίου 2021, 14:17
Α. Η ύπαρξη περισσότερων από ένα συστήματα θωρούμε ότι θα προσθέσει δυσκολία και πολυπλοκότητα στη λειτουργία του συστήματος, χωρίς να είναι σαφές ποιο θα είναι το όφελος. Προβλήματα όπως είναι η δυσκολία εκκαθάρισης των χρηματικών συναλλαγών, οι κανόνες για την τοποθέτηση των μηχανημάτων στα σημεία λιανικής. Σε συνδυασμό με την γενικόλογη και ασαφή υποχρέωση των λιανεμπόρων αν συνεργάζονται με το σύστημα (ή τα συστήματα; «Οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που διαθέτουν τα προϊόντα του Μέρους ΣΤ΄ του Παραρτήματος I (ενν. πλαστικές φιάλες ποτών) υποχρεούνται να συνεργάζονται με το ΣΣΕΔ για να επιτελούν τη λειτουργία σημείου επιστροφής.») δημιουργεί περεταίρω ασάφεια για το πως αυτό το σύστημα θα λειτουργήσει αποδοτικά. Β. Θεωρούμε ότι η διεύρυνση της υποχρέωσης από το ελάχιστο που επιβάλλει η ευρωπαϊκή οδηγία για το πλαστικό, με την προσθήκη του αλουμίνιου και το γυαλιού είναι μεν περιβαλλοντικά σωστή, αλλά γίνεται χωρίς (γνωστή τουλάχιστον) μελέτη. Θα προτείναμε να μην περιληφθούν τα δυο επιπλέον ρεύματα στον νόμο αυτόν, αλλά να προβλεφθεί η ενσωμάτωση τους σε δεύτερο χρόνο με Υπουργική Απόφαση, ώστε να δοθεί χρόνος προετοιμασίας των εμπλεκόμενων φορέων. Ιδιαίτερα για την περίπτωση του γυαλιού, το οποίο αποτελεί μία αρκετά πιο πολύπλοκη περίπτωση, με μικρότερο αναμενόμενο όφελος. Γ. Σε σχέση με την εφαρμογή του συστήματος επιστροφής εγγύησης, ορίζονται πάλι χωρίς μελέτη, τα υφιστάμενα ΣΣΕΔ ενώ δεν προβλέπεται ο τρόπος διασύνδεσης τους, διαλειτουργίας με τα σημεία επιστροφής της εγγύησης. Θεωρούμε ότι θα πρέπει να προβλεφθεί στο νόμο η έκδοση υπουργικής απόφασης που να διευθετεί αυτά τα θέματα. Δ. Αντλώντας από την εμπειρία της Ευρώπης σε εγγυοδοτικά συστήματα, όπου υπάρχει πάντοτε ένας φορέας συντονισμού / εκκαθάρισης που οργανώνει αυτοτελώς ή σε συνεργασία με ΣΣΕΔ την ανακύκλωση, θεωρούμε ότι θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να υπάρχει σαφής πρόβλεψη γι' αυτό στον παρόντα νόμο. Ε. Η εγγυοδοσία συσκευασιών, αναδεικνύεται σε ένα ιδιαίτερα σύνθετο και απαιτητικό εγχείρημα, πρώτα από όλα επικοινωνιακά: η μετάβαση από το μοντέλο απόρριψης σε ανοικτούς κάδους στο χώρο κατοικίας, στο μοντέλο εγγυοδοσίας, απαιτεί αυξημένη επικοινωνία και διάχυση αλλά και κατανόηση των σεναρίων. Επιπλέον, η μέση απόδοση των συστημάτων συλλογής μειώνεται δραστικά και γίνεται πιο σύνθετη (συγκριτικά με άλλες χώρες) λόγω της γεωγραφίας της χώρας (κατακερματισμένη οικιστικά), της περιοδικότητας της κατανάλωσης (πολλαπλασιασμός κατά τη θερινή εποχή) και του μεγάλου αριθμού μικρών σημείων λιανικής πώλησης με χαμηλό όγκο πωλήσεων, περιορισμένο προσωπικό αλλά και μειωμένο διαθέσιμο χώρο για τη συλλογή. Θα πρέπει να προβλεφθεί υπουργική απόφαση που να ορίζει σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή των κλάδων του λιανεμπορίου και της εστίασης στο σύστημα. ΣΤ. Προσθέτουμε τέλος, κάποιες πρώτες βασικές αρχές, οι οποίες θα προτείναμε να προστεθούν στις ΚΥΑ που θα εκδοθούν κατ΄εξουσιοδότηση του παρόντος νομοσχεδίου: -Τα μηχανήματα επιστροφής συσκευασιών RVM θα τοποθετηθούν στους εξωτερικούς χώρους των σημείων λιανικής (σουπερμάρκετ) και δεν θα εμπλέκεται το προσωπικό των καταστημάτων στη διαχείριση της λειτουργίας τους. -Τα σημεία λιανικής θα αποζημιωθούν για το χώρο που θα παράσχουν για την τοποθέτηση των RVM. -Η χρήση των RVM που θα τοποθετηθούν στους εξωτερικούς χώρους των σημείων λιανικής (σουπερμάρκετ) να επιτρέπεται μόνο σε φυσικά πρόσωπα (τελικούς -καταναλωτές δηλαδή) και όχι σε ενδιάμεσους (δηλαδή σε επιχειρήσεις π.χ. εστίασης). -Δεδομένου ότι τα σημεία λιανικής θα αναλάβουν το μεγάλο βάρος της συμμετοχής στο σύστημα της εγγυοδοσίας να μην αγνοηθεί η υποχρέωση να αναλάβουν αντίστοιχα βάρη και οι ΟΤΑ. -Να προβλεφθεί επίσης ότι οι Δήμοι θα υποχρεωθούν να δημιουργήσουν ικανό αριθμό σημείων ανακύκλωσης, ο οποίος θα αντιστοιχεί στον αριθμό των αδειών που έχουν δώσει και κατ΄ επέκταση στον αριθμό των αποβλήτων που παράγονται στα σημεία αυτά. -Επίσης το αντάλλαγμα για τα τέλη κάλυψης του Δήμου, στην περίπτωση που χρησιμοποιηθεί εξωτερικός χώρος του Δήμου για την τοποθέτηση RVM, να μην το ορίζει ο Δήμος αλλά να καθορίζεται κεντρικά και ενιαία για όλους τους ΟΤΑ.