Αρχική Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγήΆρθρο 18 Μείωση των εκπομπών στα μη διασυνδεδεμένα νησιάΣχόλιο του χρήστη Κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ | 8 Ιανουαρίου 2022, 14:55
  • Σχόλιο του χρήστη 'Κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ' | 8 Ιανουαρίου 2022, 14:55

    ΤΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΑ ΑΕΡΙΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΙΤΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑ 80% ΑΠΟ-ΑΝΘΡΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2030 ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2035. Ο υπό διαβούλευση κλιματικός νόμος ξεκινάει με μια απόλυτα αξιέπαινη πρόταση – στόχο, που ταυτόχρονα είναι απόλυτα ανέφικτος, τουλάχιστον με τα μέτρα που παρατίθενται. Επιφυλασσόμενος για μια ποσοτική αξιολόγηση και προτάσεις μέτρων, θα ήθελα να προτείνω τις κατευθύνσεις που θεωρώ ότι πρέπει να διερευνηθούν. 1. Ηλεκτροπαραγωγή. Μείωση στο ελάχιστο της συμμετοχής των υγρών καυσίμων στην ηλεκτροπαραγωγή των ΜΔΝ. Η προτεραιότητα που δίνεται στο μαζούτ δεν είναι κατανοητή καθώς, από πλευράς εκπομπών δεν διαφέρει ουσιαστικά από το πετρέλαιο, μάλιστα στις μονάδες με υψηλό βαθμό απόδοσης ίσως να υπερτερεί. Αν δε το κριτήριο προτεραιότητας είναι το κόστος καυσίμου, ίσως η προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις μικρές μονάδες που είναι κατά κανόνα πετρελαϊκές με χαμηλό, λόγω μεγέθους, βαθμό απόδοσης και υψηλότερο (σε σχέση με το μαζούτ) κόστος καυσίμου. Από ανάλυση των στοιχείων που δημοσίευσε ο ΔΕΔΔΗΕ για το 2020: https://deddie.gr/media/10481/%CF%80%CE%BB%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF-%CE%B4%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%B9%CE%BF-2020-%CE%B4%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%83.pdf , το μικτό μέσο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από συμβατικά καύσιμα ήταν το 2020: Μέση τιμή 29 ΜΔΝ (πλην Κρήτης) 200 €/MWhe Μέγιστη τιμή (Καστελλόριζο) 489 €/MWhe Ελάχιστη τιμή (Χίος) 149 €/MWhe Προς σύγκριση αναφέρεται ότι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με αξιοποίηση βιομάζας μέσω αναερόβιας χώνευσης τιμολογούν σήμερα στην ηπειρωτική Ελλάδα με τιμή αναφοράς (ταρίφα) 225 €/kWhe Το βιοαέριο, σε συνδυασμό με τεχνικές αποκεντρωμένης ΣΗΘΥΑ (η και Τριπαραγωγής), θα μπορούσε να αντικαταστήσει μέρος της ισχύος / παραγωγής που σήμερα καλύπτει το μαζούτ και το πετρέλαιο με ενέργεια μηδενικού ή και αρνητικού ανθρακικού αποτυπώματος, με κόστος που προοπτικά δεν θα απέχει πολύ από αυτό των συμβατικών καυσίμων, αν συνεκτιμηθούν: • Η αναμενόμενη αύξηση των ορυκτών καυσίμων (ήδη τους 2 τελευταίους μήνες γινόμαστε μάρτυρες μιας αλματώδους αύξησης που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί). • Η επίσης αλματώδης αύξηση των δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ). • Η πρόσθετη εκμετάλλευση της θερμικής ενέργειας, που θα μειώσει την ηλεκτρική κατανάλωση. • Η ευελιξία των πολλών και αποκεντρωμένων ΣΗΘΥΑ που θα αυξήσει την ευελιξία του συστήματος και θα επιτρέψει αύξηση της συμμετοχής των στοχαστικών ΑΠΕ. • Η δυνατότητα ημερήσιας και διεποχικής αποθήκευσης του Βιομεθανίου. Η λύση αυτή βεβαίως δεν μπορεί να καλύψει παρά μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της συνολικής ηλεκτρικής κατανάλωσης και αυτό λόγω της μικρής τοπικής διαθεσιμότητας κατάλληλης βιομάζας και του υψηλού κόστους μεταφοράς της από άλλες περιοχές. Όμως, μονάδες ΣΗΘΥΑ μπορούν να αναπτυχθούν σε μεγάλη κλίμακα αμέσως και να τροφοδοτηθούν αρχικά με ορυκτό LNG, μεταφερόμενο δια θαλάσσης (υπάρχει σχετικό σχέδιο του ΔΕΣΦΑ, αλλά και άλλοι προμηθευτές LNG ενδιαφέρονται για το αντικείμενο). Οι μονάδες αυτές, εφόσον χωροθετηθούν σε περιοχές με δυνατότητα αξιοποίησης της θερμικής/ψυκτικής ενέργειας (υποκαθιστώντας έτσι εν μέρει τους αποσυρόμενους καυστήρες πετρελαίου) μπορούν οριακά να πληρούν τα νέα κριτήρια ταξονομίας που πρόσφατα προτάθηκαν από την ΕΕ για χρηματοδότηση μονάδων φυσικού αερίου (270 gr ισοδυνάμου CO2 ανά kWh). Με την μερική δε τροφοδοσία τους με βιομεθάνιο ή/και ηλεκτρολυτικό υδρογόνο παραγόμενο επιτοπίως από το πλεόνασμα ηλιακής και αιολικής ενέργειας είναι εφικτό να «πιάσουν» αυτό το όριο, προϋπόθεση για να χαρακτηριστούν μονάδες πράσινης ενέργειας (με το νέο ορισμό που εισήχθη με την απόφαση αυτή). Με την παραπέρα ανάπτυξη της επιτόπιας παραγωγής Υδρογόνου (με βασικό τροφοδότη το μεγάλο αιολικό και ηλιακό δυναμικό) να εξελιχθούν σε μονάδες μηδενικών εκπομπών. Θα ήταν ενδιαφέρον να πραγματοποιηθεί μια μελέτη με ευθύνη της ΡΑΕ (η οποία εδώ και πολλά χρόνια προωθεί την διασύνδεση με το εθνικό δίκτυο ως την μοναδική μακροχρόνια λύση για τα ΜΔΝ) με σενάριο σύντομης αντικατάστασης όλων των πετρελαϊκών μονάδων με μονάδες ΣΗΘΥΑ φυσικού αερίου, κατάλληλες για μετατροπή σε καύση μίγματος μεθανίου – υδρογόνου (H2 ready, κατά το ανάλογο των αγωγών). Μια τέτοια λύση θα περιόριζε δραστικά την επένδυση συνολικής ηλεκτρικής διασύνδεσης του Ανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων, απελευθερώνοντας πόρους για την ανάπτυξη δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου πολύ μικρότερου κόστους (οι διεθνείς εκτιμήσεις είναι ότι το κόστος των υποδομών και της λειτουργίας θαλάσσιας μεταφοράς του ΦΑ είναι περίπου το 1/10 του αντίστοιχου κόστους μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας). Οι υπόλοιποι διαθέσιμοι πόροι για την κεφαλαιακή ενίσχυση αυτής της λύσης, μπορούν να προέλθουν από την ήδη προτεινόμενη στο άρθρο 18 παρ. α «αξιοποίηση του πόρου για την αποανθρακοποίηση των νησιών της παρ. 8 του άρθρου 13 της υπ. αρ. 181478/965/2017». Επιπλέον, είναι σκόπιμο μικτές μονάδες ΣΗΘΥΑ - αιολικών με μερική ή ολική χρήση βιομεθανίου ή/και ηλεκτρολυτικού υδρογόνου να ενταχθούν στον ορισμό και στο καθεστώς ενίσχυσης και λειτουργίας των υβριδικών μονάδων που προς το παρόν περιορίζεται στις παραδοσιακές (συσσωρευτές – αντλησιοταμίευση, αιολικά – φωτοβολταϊκά). Εκτιμάται ότι υβριδικές μονάδες με μέσο προσωρινής αποθήκευσης / αναπλήρωσης τα καύσιμα αέρια (ΦΑ, Βιομεθάνιο, Υδρογόνο) θα έχουν σημαντικά χαμηλότερο κόστος παραγωγής, χωρίς να υπολείπονται σε ευελιξία των συμβατικών υβριδικών, αμιγώς ΑΠΕ. Βεβαίως αυτές που καταναλώνουν περισσότερο ΦΑ έχουν υψηλότερο ανθρακικό αποτύπωμα (σαφώς όμως χαμηλότερο της ηλεκτρικής ενέργειας των πετρελαϊκών, αλλά και της προερχόμενης από το εθνικό διασυνδεδεμένο σύστημα), θα μπορούσε όμως να υπάρξει συντελεστής διόρθωσης της τιμής σχετιζόμενος με το ανθρακικό αποτύπωμα, δημιουργώντας κίνητρο στους παραγωγούς να μειώνουν το τελευταίο με κατάλληλες επιλογές της σχέσης των συνδυαζόμενων πρωτογενών πηγών ΑΠΕ (αιολική, ηλιακή, βιοενέργεια) 2. Θέρμανση / Ψύξη. Η προβλεπόμενη από τον κλιματικό νόμο απόσυρση των καυστήρων πετρελαίου, υποχρεωτική στις περιοχές όπου υπάρχει δίκτυο φυσικού αερίου, θα γίνει εφικτή, οικονομικά προσιτή αλλά και πολύ πιο αποτελεσματική, εκεί όπου τα δίκτυα τροφοδοτούνται με βιομεθάνιο, δεδομένου ότι το φυσικό αέριο παρέχει περιστολή των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 25% σε σχέση με το πετρέλαιο, ενώ το βιομεθάνιο προσφέρει μείωση 100% ή και περισσότερη. Το κόστος του βιομεθανίου είναι ανταγωνιστικό, ειδικά σε περιοχές όπου δεν υπάρχει κάλυψη δικτύου μεταφοράς, θα είναι σταθερό (ενδεχομένως και μειούμενο, με την ανάπτυξη των τεχνολογιών), σε αντίθεση με το φυσικό αέριο που είναι ανεξέλεγκτο και προοπτικά θα επιβαρύνεται με όλο και υψηλότερα τέλη εκπομπών ΣΕΔΕ. Για την περίπτωση των ΜΔΝ είναι σκόπιμη η δημιουργία μικροδικτύων βιομεθανίου (μελλοντικά, μιγμάτων με υδρογόνο) σε επιλεγμένες πόλεις και κωμοπόλεις. Η διαθεσιμότητα βιομεθανίου στα δίκτυα, σε συνδυασμό με την τριπαραγωγή θα δώσει πρόσθετες λύσεις και στην ψύξη, με εφαρμογή μεθόδων ψύξης απορρόφησης και αεριοκινήτων αντλιών θερμότητας. Αυτές οι δυνατότητες θα μειώσουν ακόμη περισσότερο τις ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια. 3. Μεταφορές. Το μεθάνιο (σε συμπιεσμένη ή υγροποιημένη μορφή) έχει αναγνωριστεί ότι είναι η οικονομικότερη και καθαρότερη λύση για τις βαριές οδικές και τις θαλάσσιες μεταφορές. Αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι και στα ελαφρά οχήματα οικονομικότερο και από την ηλεκτροκίνηση, ειδικά σε οχήματα με περιορισμένη χρήση, όπου το κόστος οχημάτων και σταθμών φόρτισης είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με το κόστος καυσίμου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι νησιωτικοί δήμοι (μικρές αποστάσεις, εποχική χρήση) θα πρέπει να εξαιρεθούν από τις υποχρεωτικές διατάξεων του νόμου για τα ηλεκτρικά οχήματα. Για το λόγο αυτό, προτείνεται να γίνει αποδεκτή η παράλληλη δυνατότητα εφαρμογής της μεθανοκίνησης σε όλα τα οχήματα και σκάφη, να εξαιρεθούν από την απαγόρευση /απόσυρση των κινητήρων εσωτερικής καύσης και να υιοθετηθεί επιδότηση αγοράς / μετατροπής. Επίσης να υιοθετηθούν μέτρα επιδότησης των υποδομών ανεφοδιασμού συμπιεσμένου φυσικού αερίου και βιομεθανίου στα ΜΔΝ. Ειδικά για τη ναυτιλία, η ηλεκτροκίνηση που προτείνεται στο σχέδιο νόμου είναι η τελευταία στις επιλογές που έχουν διερευνηθεί τόσο από διεθνείς φορείς όσο και από την εφοπλιστική κοινότητα ενόψει της εφαρμογής Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ – EU ETS) στα ναυτιλιακά καύσιμα. Οι επικρατέστερες κατευθύνσεις είναι το LNG (καλύτερα Bio-LNG, έχει πολύ καλύτερο αποτύπωμα), η Μεθανόλη, η Αμμωνία (μελλοντικά) και τελευταία έρχονται τα βιοκαύσιμα, η ηλεκτροκίνηση και το υδρογόνο. Τα τελευταία τρία, λόγω κόστους, είναι κατάλληλα προς το παρόν για ειδικές μικρής κλίμακας εφαρμογές. Εννοείται ότι οι τομείς 2 και 3 μεταβατικά θα μπορούν να υπηρετηθούν από υγροποιημένο ή/και συμπιεσμένο φυσικό αέριο, αξιοποιώντας την διαδικασία μεταφοράς του τελευταίου από τις υποδομές που θα αναπτυχθούν για την ηλεκτροπαραγωγή. Η χρηματοδότηση όλων των σχετικών υποδομών θα ενισχυθεί από τους κανόνες ταξονομίας που θα ισχύσουν μετά την πρόσφατη απόφαση που αναφέρθηκε παραπάνω για την υπό όρους κατάταξη του φυσικού αερίου στις ΑΠΕ.