Αρχική Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγήΆρθρο 3 ΟρισμοίΣχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων) | 21 Ιανουαρίου 2022, 16:22
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων)' | 21 Ιανουαρίου 2022, 16:22

    Είναι πολύ αμφίβολο αν τα “φυσικά” αέρια του θερμοκηπίου (π.χ., ο υδρατμός, Η20) είναι (ή πρέπει να είναι) αντικείμενο του νόμου. Στο παρόν κείμενο, όπου αναφέρονται “αέρια του θερμοκηπίου”, υπονοούνται πάντα “ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου”. Θα ήταν πιο εύστοχο και κατανοητό να υπάρξει μία απαρίθμηση των αερίων αυτών (πιθανώς σε Παράρτημα), η οποία θα διευκόλυνε και την συσχέτιση με άλλη σχετική νομοθεσία [βλ., π.χ., Παράρτημα V μέρος 2 Κανονισμού 2018/1999]. Στον Κανονισμό 2018/1999 η “απανθρακοποίηση” αναφέρεται ως “απαλλαγή από ανθρακούχες εκπομπές” και η ορολογική αυτή σύγχυση θα ήταν καλύτερα να αποφευχθεί. Με την έννοια αυτή, η “απανθρακοποίηση” αναφέρεται στην εξάλειψη των εκπομπών ανθρωπογενών ΑτΘ, και όχι στην εξάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων: η ‘απανθρακοποίηση” δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη αν εξακολουθούν εκπομπές που δεν προέρχονται από χρήση ορυκτών καυσίμων. Η απανθρακοποιηση δεν αφορά μόνο τη σταδιακή εγκατάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων, αλλά και τη μείωση εκπομπών από όλους τους τομείς της οικονομίας και της κάθε παραγωγικής δραστηριότητας, καθώς και την ενίσχυση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ο ορισμός αυτός λοιπόν κρίνεται ανεπαρκής ιδίως για έναν κλιματικό νόμο ο οποίος θα πρέπει να περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές και μέτρα για όλους τους τομείς της οικονομίας ανεξαιρέτως, με έμφαση στους πιο ρυπογόνους τομείς, αλλά και σε μέτρα που θα βοηθήσουν προς τη γρήγορη και κοινωνικά δίκαιη μετάβαση, όπως η εξοικονόμηση ενέργειας. Ο ορισμός της “πηγής εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου” δεν αποδίδει με ακρίβεια των ορισμό του άρθ. 1 παρ. 9 της Σύμβασης-Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή (κύρωση με τον ν. 2205/1994). Συγκεκριμένα, στην Σύμβαση-Πλαίσιο δεν αναφέρονται “μηχανισμοί”. Ο Κανονισμός 1143/2014 έχει ένα εξαιρετικά περιορισμένο πεδίο αναφοράς, που δεν σχετίζεται άμεσα με το παρόν νομοσχέδιο. Η παραπομπή στον Κανονισμό αυτό για την έννοια των “οικοσυστημικών υπηρεσιών” είναι ταυτολογία, και δεν συμβάλλει στην καλύτερη ερμηνεία και εφαρμογή του παρόντος νομοσχεδίου. H σύγχρονη προσέγγιση συνίσταται στην “χαρτογράφηση” (mapping) των οικοσυστημικών υπηρεσιών, η οποία είναι απαραίτητη, για να μπορέσουν να είναι αντικείμενο πολιτικών και μέτρων. Σημειώνεται ότι η έκφραση “οικοσυστημικές υπηρεσίες” χρησιμοποιείται μόνο σε ένα ακόμη σημείο του νομοσχεδίου (10 παρ. 2), χωρίς εκεί να είναι απαραίτητη. Η έννοια του “αστικού χώρου” επίσης είναι ασαφής, και πρέπει να διευκρινιστεί, κατά προτίμηση με παραπομπή στην χωροταξική, πολεοδομική ή άλλη νομοθεσία. Ο ορισμός της “προσαρμογής” στην κλιματική αλλαγή δεν είναι διατυπωμένος με ευκρίνεια (παρ. 10). Η έννοια του ανθρωπογενούς συστήματος (καλύτερα, ανθρώπινου, human system) δεν ορίζεται στο νόμο, και δεν φαίνεται να διαφέρει ουσιαστικά από την έννοια της “κοινωνίας” [πρβλ. σχετικές αναφορές στα άρθ. 5 παρ. 2 (β), 5 παρ. 2 (γ), 6 παρ. 2 (δ), 10 παρ. 2 (γ) και 23 παρ. 4 (β) του νομοσχεδίου]. Τα φυσικά συστήματα δεν εκμεταλλεύονται ευκαιρίες - προσαρμόζονται στα κλιματικά φαινόμενα, ενδεχομένως με την συμβολή ή υποβοήθηση ανθρώπινων παρεμβάσεων. Προφανώς, η λέξη “άνθρακας” (π.χ., προϋπολογισμός “άνθρακα”) χρησιμοποιείται με την έννοια του “ισοδύναμου άνθρακα” (πρβλ. παρ. 11, παρ. 12). Θα ήταν καλύτερα αυτό να διευκρινιστεί στην τελική εκδοχή του νομοσχεδίου, διότι με αυτό τον τρόπο είναι σαφές ότι καταρτίζεται οι προϋπολογισμοί άνθρακα, τομεακοί ή μη, αφορούν το σύνολο των ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου. Επίσης, θα πρέπει να διευκρινιστεί αν οι προϋπολογισμοί άνθρακα (τομεακοί ή μη, παρ. 11-12) περιλαμβάνουν τις “εκπομπές” (παρ. 2) ή (μάλλον) τις “καθαρές εκπομπές” (παρ. 4) - άρα, εμμέσως, και τις απορροφήσεις. Το σχόλιο υπογράφεται από συμμαχία οργανώσεων και φορέων: Γ.Σ.Ε.Ε - Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος, MEDASSET, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Καλλιστώ, Νόμος & Φύση, Γιατροί του Κόσμου, Vouliwatch, Greenpeace, WWF Ελλάς