Αρχική Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγήΆρθρο 15 Ενδυνάμωση της διάστασης της κλιματικής αλλαγής στην περιβαλλοντική αδειοδότησηΣχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων) | 21 Ιανουαρίου 2022, 17:29
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων)' | 21 Ιανουαρίου 2022, 17:29

    Η εναρμόνιση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης με τις απαιτήσεις του νομοσχεδίου είναι καταρχήν θετική. Πράγματι, η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα μπορούσε να είναι το “όχημα” μέσω του οποίου οι υποχρεώσεις του νομοσχεδίου θα μπορούσαν να εξειδικευτούν και να κατανεμηθούν σε συγκεκριμένα έργα και σχέδια. Δυστυχώς, η υλοποίηση της ιδέας εγείρει ερωτήματα, και έχει αδυναμίες. Θα πρέπει να σημειωθούν τα εξής: Η σχετική εναρμόνιση είναι απαίτηση της Οδηγίας 2014/52 (η οποία, όσον αφορά τα θέματα αυτά, έχει ενσωματωθεί με την υ.α. 5688/2018 (Β’ 988) (η οποία ήδη έχει τροποποιήσει το Παράρτημα 2 του ν. 4014/2011). Η προτεινόμενη διάταξη δεν φαίνεται να προσθέτει κάτι ουσιαστικό. Σημειώνεται ότι η ΕΕ έχει αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα σχετικά με τη μη ορθή ενσωμάτωση της οδηγίας 2014/52/ΕΕ Η διάταξη δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα της ενδυνάμωσης της κλιματικής διάστασης στην στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση. Έτσι, οδηγούμαστε στο περίεργο αποτέλεσμα να περιλαμβάνεται η ιδιωτική πολεοδόμηση στις δραστηριότητες που πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους (6η κατηγορία περιβαλλοντικής αδειοδότησης), αλλά όχι τα υπόλοιπα πολεοδομικά και χωροταξικά εργαλεία που προβλέπει η κείμενη νομοθεσία. Μολονότι είναι κάπως αδέξια διατυπωμένη, είναι προφανές ότι η περίπτωση (γ) αναφέρεται στις απαιτήσεις παρακολούθησης. Από την διατύπωση, προκύπτει ότι αναφέρεται μόνο στα έργα που εμπίπτουν στο επόμενο άρθρο του νομοσχεδίου (το άρθρο 16). Δυστυχώς, το άρθρο 16 αναφέρεται μόνο σε ορισμένες κατηγορίες έργων. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την Οδηγία 2011/92, η οποία (μετά την τροποποίησή της με την Οδηγία 2014/52) απαιτεί κατάλληλες απαιτήσεις παρακολούθησης (άρα, και για θέματα μετριασμού και προσαρμογής) για όλα τα έργα κατηγορίας Α (βλ. άρθρα 8α παρ. 1, 8α παρ. 4 , Παράρτημα V, σημείο 7 της Οδηγίας 2011/92, όπως ισχύει). Η καταρχήν θετική αυτή πρόθεση του νομοθέτη δεν είναι δυνατόν να φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα αν δεν αλλάξει η νομοθεσία και η πρακτική που επιτρέπει την σιωπηρή παράταση των ΑΕΠΟ (απλώς με την υποβολή σχετικών αιτημάτων από τους αδειοδοτούμενους) [2 παρ. 8(γ), 5 παρ. 4, 6 παρ. 5, 30 παρ. 4 ν. 4014/2011, 109 ν. 4821/2021]. Πράγματι, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί η “ευθυγράμμιση” έργων και δραστηριοτήτων με τις απαιτήσεις του παρόντος νομοσχεδίου, αν παρατείνεται, για άγνωστο χρόνο, η προϊσχύουσα, και ανεπίκαιρη ΑΕΠΟ. Το ίδιο ισχύει και για όσα έργα ή δραστηριότητες αδειοδοτούνται, ή επιτρέπεται να λειτουργούν, με εξαιρετικές νομοθετικές παρατάσεις, χωρίς να έχει προηγουμένως προηγηθεί έγκυρη περιβαλλοντική αδειοδότηση καμίας μορφής: εδώ, μπορούν να αναφερθούν οι ενιαίες άδειας παραγωγής και λειτουργίας (32 ν. 4643/2019), η προσπάθεια νομιμοποίησης των οικιστικών πυκνώσεων (άρθ. 51 επ. Ν. 4685/2020 - μία περίπτωση παράτυπης αλλαγής χρήσεων γης και πολεοδόμησης), και παρόμοιες διατάξεις για τον τουριστικό και εξορυκτικό τομέα (π.χ. 79 ν. 4722/2020, 165 ν. 4759/2020). Πάνω από όλα, εδώ συμπεριλαμβάνονται οι τεράστιες αλλαγές που συνεπάγεται (κυρίως στις χρήσεις γης) η αυθαίρετη δόμηση. Με άλλα λόγια, δεν θα έπρεπε η περιβαλλοντική αδειοδότηση να είναι το μοναδικό “όχημα” ρύθμισης των εκπομπών μεμονωμένων σχεδίων και έργων. [Για θέματα δόμησης, π.χ., ο συντονισμός με τις υπηρεσίες ελέγχου δόμησης (μέρος Α’ ν. 4495/2017) θα ήταν χρήσιμος, αν και είναι αμφίβολο αν έχουν ακόμα λειτουργήσει πλήρως]. Η επιδιωκόμενη εναρμόνιση ή ενδυνάμωση θα μπορούσε να επιτευχθεί πιο ουσιαστικά και με άλλα μέσα. Ενδεικτικά, απαιτείται τουλάχιστον η τροποποίηση των υπουργικών αποφάσεων των άρθ. 1 παρ. 4 (κατάταξη έργων), 2 παρ. 7 (προδιαγραφές για το περιεχόμενο της ΑΕΠΟ ανάλογα με το είδος του έργου ή της δραστηριότητας), και 11 παρ. 4 (περιεχόμενα του φακέλου της ΜΠΕ ανά υποκατηγορία έργου ή δραστηριότητας). Σε κάθε περίπτωση, τα κλιματικά θέματα (οι απαιτήσεις μετριασμού και προσαρμογής) θα έπρεπε να είναι και κριτήριο κατάταξης των έργων σε υποκατηγορίες. Επίσης, αγνοείται το εργαλείο των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων: μολονότι αφορά την κατηγορία Β’ περιβαλλοντικής αδειοδότησης (άρα, κατά κανόνα, μικρότερες επιχειρήσεις), τα έργα και δραστηριότητες στα οποία επιβάλλονται ΠΠΔ είναι περισσότερα, και κάποιες αναλογικές υποχρεώσεις θα μπορούσαν να ισχύσουν και για αυτές. *Το σχόλιο συνυπογράφεται από συμμαχία οργανώσεων και φορέων: Γ.Σ.Ε.Ε - Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος, MEDASSET, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Καλλιστώ, Νόμος & Φύση, Γιατροί του Κόσμου, Vouliwatch, Greenpeace, WWF Ελλάς