Αρχική Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγήΆρθρο 21 Οικονομικοί πόροιΣχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων) | 21 Ιανουαρίου 2022, 17:02
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων)' | 21 Ιανουαρίου 2022, 17:02

    Είναι αυτονόητο ότι η Πολιτεία έχει υποχρέωση να διασφαλίσει την επαρκή και έγκαιρη χρηματοδότηση όλων των ενεργειών που προβλέπει το νομοσχέδιο. Παρόμοιες καθυστερήσεις, που είναι συνηθισμένες σε άλλες περιβαλλοντικές πολιτικές (και συχνά διαρκούν δεκαετίες), θα υπονομεύσουν την επίτευξη των κλιματικών στόχων. Από την άποψη αυτή, θα πρέπει να ειπωθεί ότι το άρθρο αυτό είναι εξαιρετικά γενικό, ενώ σε πολλές περιπτώσεις απλά επαναλαμβάνει υφιστάμενες προβλέψεις της εθνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Η ουσία της προστιθέμενης αξίας του κλιματικού νόμου συνίσταται στον καθορισμό της μακροπρόθεσμης κατεύθυνσης για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, καθώς και φιλόδοξων στόχων. Σε διαφορετική περίπτωση χάνεται και η ουσία ύπαρξής του μετατρέποντας τον σε ένα νόμο ο οποίος απλά αναπαράγει υφιστάμενες ενωσιακές προβλέψεις και υποχρεώσεις. Πιο συγκεκριμένα: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ): Το γεγονός ότι οι πόροι του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) υποστηρίζουν τις δράσεις για την επίτευξη των κλιματικών στόχων μετριασμού και προσαρμογής δεν σημαίνει κάτι από μόνο του αυτό. Αυτό που είναι σημαντικό, είναι να υπάρχει ένας ελάχιστος στόχος κινητοποίησης πόρων και πρόβλεψη για μη πρόκληση σημαντικής περιβαλλοντικής βλάβης από το ΠΔΕ για το σύνολο των επενδύσεων που χρηματοδοτεί. Δεν γίνεται καμία αναφορά στις λοιπές κρατικές ενισχύσεις (State Aid) του ετήσιου προϋπολογισμού. Η ανάγκη ευθυγράμμισης των κρατικών ενισχύσεων με τους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, την προστασία της βιοποικιλότητας και την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας, αναγνωρίζεται πλέον ρητά από την ΕΕ. Από το 2025 οι ευρωπαϊκοί πόροι δεν θα χρηματοδοτούν πλέον ορυκτά καύσιμα (ούτε αέριο με βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/1058 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής. Θα πρέπει να υπάρχει ρητή αναφορά ότι απαγορεύονται ρητά οι επενδύσεις σε υποδομές σχετιζόμενες με ορυκτά καύσιμα μέσω των εσόδων. Η αναφορά στον Κανονισμό Ταξινόμησης (Κανονισμός ΕΕ 2020/852) ο οποίος «λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη στην αξιολόγηση επενδυτικών προτάσεων από το Δημόσιο» είναι ένα θετικό βήμα αλλά δεν είναι ξεκάθαρο το πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη, ενώ επ’ ουδενί δεν θα πρέπει να καταστεί απλά ένα σύστημα μοριοδότησης. Δεν προβλέπεται επίσης η εφαρμογή της αρχής της “μη πρόκλησης σημαντικής περιβαλλοντικής βλάβης” (Do No Significant Harm) για το σύνολο των επενδυτικών προτάσεων, ενώ δεν αναφέρεται ρητά εάν η πρόβλεψη αυτή καλύπτει το σύνολο των εργαλείων (πχ επενδύσεις που υπάγονται σε επενδυτικό νόμο κτλ.). Κατά το νομοσχέδιο, η αρχή αυτή λαμβάνεται υπόψη μόνο κατά την “αξιολόγηση επενδυτικών προτάσεων από το Δημόσιο” (παρ. 4) και για τις δράσεις για τις οποίες αξιοποιούνται οι πόροι των Πολυετών Δημοσιονομικών Πλαισίων για την αποανθρακοποίηση των νησιών (παρ. 3). Το άρθρο 15 της κ.υ.α. υπ’ αρ. 181478/965/2017 αναφέρεται στους σκοπούς για τους οποίους χρησιμοποιούνται τα έσοδα από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων που δεν έχουν κατανεμηθεί δωρεάν, τοποθετηθεί στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς, ή ακυρωθεί. Ορισμένοι από τους σκοπούς αυτούς επαναλαμβάνονται, σχεδόν αυτολεξεί, στο σχολιαζόμενο άρθρο (παρ. 2). Δεν φαίνεται η επανάληψη αυτή να εξυπηρετεί κάτι. Τέλος, συνολικά το άρθρο υστερεί σημαντικά σε σχέση π.χ. με τον Ισπανικό κλιματικό νόμο, ο οποίος προβλέπει ότι το σύνολο του εθνικού προϋπολογισμού οφείλει να δεσμεύει ελάχιστους πόρους σε ποσοστό αντίστοιχο των προβλέψεων του προϋπολογισμού της ΕΕ, καθώς επίσης και την εφαρμογή της αρχής της “μη πρόκληση σημαντικής περιβαλλοντικής βλάβης” (DNSH). Το ίδιο ισχύει και για τον Γαλλικό κλιματικό νόμο, ο οποίος προβλέπει ετήσια έκθεση green budgeting. *Το σχόλιο συνυπογράφεται από συμμαχία οργανώσεων και φορέων: Γ.Σ.Ε.Ε - Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος, MEDASSET, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Καλλιστώ, Νόμος & Φύση, Γιατροί του Κόσμου, Vouliwatch, Greenpeace, WWF Ελλάς