Αρχική Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγήΆρθρο 25 Ετήσια έκθεση προόδουΣχόλιο του χρήστη WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων) | 21 Ιανουαρίου 2022, 17:50
  • Σχόλιο του χρήστη 'WWF Ελλάς (εκ μέρους συμμαχίας οργανώσεων και φορέων)' | 21 Ιανουαρίου 2022, 17:50

    H ετήσια έκθεση προόδου παίζει κομβικό ρόλο στην εφαρμογή του νομοσχεδίου, και “λαμβάνεται υπόψη” σε διάφορες διαδικασίες λήψης αποφάσεων [πρβλ. άρθ. 8 παρ. 1, και, κατ’ επέκταση, άρθ. 2, καθώς και 24 παρ. 1, 28 παρ. 3 (β)]. Θα ήταν χρήσιμο, συνεπώς, να αξιολογηθεί η πληρότητα του περιεχομένου της, ιδίως ενόψει των απαιτήσεων του Κανονισμού 2018/1999, αλλά και ορισμένων τεχνικών κατευθυντήριων γραμμών του ΟΗΕ (π.χ., απόφαση 5/CP.17, παρ. 15-16). Από την άποψη αυτή, θα μπορούσαν να σημειωθούν τα εξής: Η εθνική έκθεση προόδου, όπως προβλέπεται από το νομοσχέδιο, προβλέπει δείκτες μόνο για τον μετριασμό. Όσον αφορά το κρίσιμο κεφάλαιο της προσαρμογής, προβλέπεται μόνο περιγραφή των σχετικών δράσεων και απλή εκτίμηση του ύψους των επενδύσεων [παρ. 1, σημεία (ζ) έως (η)]. Για παράδειγμα, κανένα από τα γενικά μέτρα πολιτικής για την προσαρμογή (βλ. άρθ. 10 παρ. 2) δεν συνοδεύεται από δείκτες στην ετήσια έκθεση προόδου. Έτσι, όμως, χωλαίνει η παρακολούθηση της κρίσιμης παραμέτρου της προσαρμογής, και αποδυναμώνεται η αναλυτική βάση των μέτρων και πολιτικών. Ακόμα και στον τομέα του μετριασμού, κρίσιμες διαστάσεις - όπως η ενεργειακή φτώχεια, η διασυνδεσιμότητα και η αποδοτικότητα - δεν καταγράφονται από την ετήσια έκθεση προόδου [πρβλ., σχετικά, Παράρτημα Ι τμήμα 1, σημεία 2.2., 2.4.1, 2.4.4. Κανονισμού 2018/1999, καθώς και 10 παρ. 1 νομοσχεδίου]. Είναι, ωστόσο, σημαντικές για την μελλοντική πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα, και δεν θα πρέπει να αφαιρεθούν από την αναλυτική βάση των όποιων αποφάσεων. Είναι προφανές ότι η ετήσια έκθεση προόδου έχει κυρίως απολογιστικό χαρακτήρα. Ωστόσο, όπου υποβάλλει προτάσεις για το μέλλον, θα ήταν χρήσιμο να συμπεριληφθούν και εναλλακτικές λύσεις [ιδίως σημείο (θ) και (δ), και κατ’ επέκταση σημεία (στ), (ζ) και (η)]. Μία ουσιαστική παρουσίαση πραγματικών εναλλακτικών λύσεων θα τροφοδοτούσε τον δημόσιο διάλογο (πρβλ. άρθ. 24 παρ. 1 και παρ. 2) και θα οδηγούσε σε καλύτερες εισηγήσεις και αποφάσεις. Όσον αφορά το σημείο (ε), μάλλον υπονοείται η Εκτελεστική Απόφαση 2020/2126 “σχετικά με τον καθορισμό των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπών των κρατών μελών για την περίοδο από το 2021 έως το 2030 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/842 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου”. (Το αντικείμενο της Απόφασης 406/2009 έχει χρονικά εξαντληθεί, μολονότι εξακολουθεί να διέπει τις παρελθούσες εκπομπές). Όσον αφορά τον Κανονισμό 2018/841, εκεί γίνεται λόγος για “εθνικό σχέδιο λογιστικής καταγραφής” για την περίοδο 2021-2030 (άρθ. 8 παρ. 3 Κανονισμού 2018/841). Σε κάθε περίπτωση, το ΕΣΕΚ, στο κεφάλαιο της εκτίμησης επιπτώσεων, περιλαμβάνει και τα εξής: “μακροοικονομικές επιπτώσεις και, στο μέτρο του δυνατού, επιπτώσεις στην υγεία, το περιβάλλον, την απασχόληση και την εκπαίδευση, επι­πτώσεις στις ικανότητες και κοινωνικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων των πτυχών δίκαιης μετάβασης (από άποψη κόστους και ωφελειών καθώς επίσης και σχέσης κόστους/απόδοσης) των προγραμματισμένων πολιτικών και μέτρων που περιγράφονται στο τμήμα 3 τουλάχιστον έως το τελευταίο έτος της περιόδου που καλύπτεται από το σχέδιο, συμπε­ριλαμβανομένης σύγκρισης με προβλέψεις βάσει των υφιστάμενων πολι­τικών και μέτρων” (Παράρτημα Ι, τμήμα Β, κεφ. 5.2 Κανονισμού 2018/1999). Θεωρητικά τουλάχιστον, η έκθεση προόδου, η οποία έχει κυρίως απολογιστικό χαρακτήρα, δεν χρειάζεται να “συνθέσει” τα στοιχεία αυτά από μηδενική βάση: για παράδειγμα, η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει “Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία” (άρθ. 3 ν. 4675/2020), “χάρτη υγείας” της χώρας (άρθ. 18 ν. 3172/2003), διάφορα εργαλεία για την αξιολόγηση της κατάστασης του περιβάλλοντος, την καταγραφή της βιοποικιλότητας και των κινδύνων που την απειλούν [π.χ., άρθ. 27 παρ. 6 (γ) ν. 4685/2020, 17 ν. 3937/2011], ετήσια έκθεση για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (άρθ. 22 ν. 4780/2021), εκθέσεις υλοποίησης των αναπτυξιακών σχεδίων ΔΑΜ (άρθ. 3 ν. 4872/2021), κοκ. Όλες οι παραπάνω πηγές πληροφοριών πρέπει να αξιοποιηθούν, και να συμπεριλάβουν στο πεδίο αναφοράς τους, τις ανάγκες προσαρμογής: εφόσον τα στοιχεία αυτά δεν είναι διαθέσιμα, τότε υπάρχει ένα σοβαρότερο πρόβλημα, που πρέπει να αντιμετωπιστεί πιο ουσιαστικά από το νομοσχέδιο. Με άλλα λόγια, η προτεινόμενη ρύθμιση δεν βασίζεται σε μία όσο το δυνατόν πληρέστερη καταγραφή (stocktaking) της τεχνογνωσίας και των αρμοδιοτήτων αλλων διοικητικών αρχών, και των διαθέσιμων πληροφοριών. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι σκόπιμο κάθε τομέας πολιτικής να συντάσσει τις δικές του αξιολογήσεις για θέματα προσαρμογής, ερήμην των υπόλοιπων. *Το σχόλιο συνυπογράφεται από συμμαχία οργανώσεων και φορέων: Γ.Σ.Ε.Ε - Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος, MEDASSET, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Καλλιστώ, Νόμος & Φύση, Γιατροί του Κόσμου, Vouliwatch, Greenpeace, WWF Ελλάς