Αρχική Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγήΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ Άρθρο 10 Γενικά μέτρα πολιτικήςΣχόλιο του χρήστη ΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΝΗΣΙΔΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ | 27 Ιανουαρίου 2022, 00:41
Επί του άρθρου 10 παρ. 1 Ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας για την Ελληνική οικονομία, δηλ. του μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών και απορροφήσεων αερίων θερμοκηπίου (στο εξής ΑτΘ) έως το 2050 με ενδιάμεσους σταθμούς το 2030 και 2040, στηρίζεται κατά μεγάλο μέρος σε τεχνικές προϋποθέσεις που είτε δεν υπάρχουν είτε είναι σε πειραματικό στάδιο με πολλές τεχνικές, οικονομικές και πολιτικές αβεβαιότητες. Η χάραξη μακροπρόθεσμων στόχων με ενδιάμεσα βήματα για να έχει την όποια αξιοπιστία πρέπει να στηρίζεται σε ώριμες τεχνολογίες που είναι δυνατόν να εφαρμοστούν σε παγκόσμια κλίμακα τώρα και όχι σε τεχνολογίες που υποθέτουμε ότι θα διαθέτουμε στο μεσο-μακροπρόθεσμο μέλλον. Μια πρώτη κακή συνέπεια είναι ότι δημιουργούνται ψευδαισθήσεις στην κοινωνία πως αυτές οι τεχνολογίες είτε υπάρχουν και σε λίγο θα έρθουν και εδώ είτε ότι είναι θέμα χρόνου να τις έχει στην διάθεση της η ανθρωπότητα άρα δεν χρειάζεται να εντείνουμε τις προσπάθειες μας τώρα, έχουμε περιθώριο να υπερβούμε τον προϋπολογισμό άνθρακα αφού τα παιδιά μας θα τον μαζέψουν. Η σύλληψη και αποθήκευση CO2 (στο εξής CCS) είναι σε εμβρυακό επίπεδο. Όπως μας εξηγεί ο Vaslav Smil (από τον οποίο παίρνουμε την ακόλουθη ανάλυση 11/2021) σε όλον τον κόσμο υπάρχει μόνο μια εγκατάσταση στην Ισλανδία, η ORCA που παίρνει ενέργεια από γεωθερμία και δεσμεύει ετησίως 4.000 τον. CO2 ενώ παγκοσμίως εκλύονται 37 δις τόνοι. Για να πιάσουμε μόνο το 10% θα πρέπει να δημιουργηθεί μια βιομηχανία του μεγέθους της παγκόσμιας βιομηχανίας εξορύξεων πετρελαίου (που παράγει 4 δις τον.πετρελαίου ετησίως) ενώ το 90% θα μένει στην ατμόσφαιρα και αυτό το 10% θα εκμηδενιστεί από την αύξηση των εκπομπών μόνο της Κίνας και της Ινδίας. Επιπλέον θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο στους πολίτες ότι θα φορολογηθούν για το CCS γιατί οι εμπλεκόμενες εταιρείες μπορούν να πουλήσουν πετρέλαιο αλλά όχι σύλληψη και θάψιμο CO2. Η δε σύνδεση τέτοιων εγκαταστάσεων με Αιολικά ή Φωτοβολαϊκά ( στο εξής Α/Π και Φ/Β) είναι αδύνατη όσο δεν λύνεται το πρόβλημα της αποθήκευσης του ρεύματος τους γιατί δεν μπορεί να διακόπτεται η λειτουργία τους. Η ενεργειακή πυκνότητα των καλύτερων μπαταριών στο εμπόριο είναι 1/40 σε σχέση με την βενζίνη. Από την λίγη ενέργεια που αποθηκεύεται σήμερα, το 95% είναι με αντλησιοταμίευση και 5% με μπαταρίες. Ήδη βλέπουμε σχέδια για επενδύσεις σε τεχνολογίες αποθήκευσης που δεν είναι καθόλου ώριμες. Με το έως τώρα άλυτο πρόβλημα της αποθήκευσης σχετίζεται και το γεγονός ότι δεν υπάρχει σε όλο τον κόσμο μία εμπορική εγκατάσταση παραγωγής Πράσινου Υδρογόνου. Παρόλα αυτά εδώ γίνεται λόγος για αυτό ακριβώς που είναι τελείως αντιοικονομική η λειτουργία τέτοιας εγκατάστασης με Α/Π ή Φ/Β. Τα 75 εκ. τον. Υδρογόνου που παράγονται ετησίως στον κόσμο είναι από Φυσικό Αέριο. Το Βιοαέριο είναι σε αμελητέες ποσότητες ενώ τα Βιοκαύσιμα έχουν τόσο χαμηλή ενεργειακή πυκνότητα ( 0,5 W/m2) και κατά συνέπεια απαιτούν λιπάσματα, νερό, μηχανολογικό εξοπλισμό και τεράστιες εκτάσεις που αυτήν την στιγμή είτε στερούν από την παραγωγή τροφίμων ή καταστρέφουν τροπικά δάση. Επίσης δεν γίνεται ξεκάθαρο στο σχέδιο νόμου πως υπάρχουν κρίσιμοι τομείς της παραγωγής και της οικονομίας που δεν μπορούν να εξηλεκτριστούν ώστε ιδεατά στο μέλλον να αντικατασταθούν τα ορυκτά καύσιμα με ''καθαρές ΑΠΕ''. Τέτοιοι είναι, η παραγωγή Χάλυβα-Ατσαλιού, Τσιμέντων, Λιπασμάτων,πλαστικών, οι Αερομεταφορές οι Θαλάσσιες μεταφορές και τα βαρέα οχήματα. Πολλές φορές γίνεται σύγχυση της συνολικής παραγωγής ενέργειας με την Ηλεκτροπαραγωγή που είναι μόνο το 1/4 της συνολικής. Η δραστική μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας μπορεί να περιλαμβάνει ουσιώδη μέτρα όπως η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων,αλλά έχει και προεκτάσεις που απαιτούν αλλαγή της λογικής του οικονομικού μοντέλου. Πχ, ο διευθύνων σύμβουλος και το συμβούλιο μιας αεροπορικής εταιρείας ενδιαφέρονται για την κερδοφορία των μετόχων, άρα την επέκταση του κύκλου εργασιών της εταιρείας δηλ. την αύξηση των πτήσεων, που με την σειρά της αυξάνει τις εκπομπές ΑτΘ. Κατ αντιστοιχία και πολλά άλλα είδη ενεργοβόρων επιχειρήσεων θα πρέπει με την θέληση τους ή με κρατική επιβολή ή και με τα δύο να μειώσουν τον κύκλο εργασιών τους με όλες τις αλυσιδωτές επιπτώσεις. Επίσης θα πρέπει να ακυρωθούν στην συνείδηση των πολιτών τα καταναλωτικά πρότυπα και πάρα πολλές λειτουργίες της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας που αυξάνουν το ανθρακικό αποτύπωμα των προϊόντων και των υπηρεσιών. Αυτά αναφέρουμε τελείως ενδεικτικά ώστε να καταλάβουμε το βάθος των προκλήσεων που κρύβει η φράση ''δραστική μείωση της κατανάλωσης''. Ο κλιματικός νόμος οφείλει να ανοίξει αυτή τη συζήτηση στην κοινωνία που δεν συνειδητοποιεί το βάθος των προκλήσεων αλλά και το πρόβλημα που πάμε να μεταφέρουμε διογκωμένο στις επόμενες γενεές. Επί του εδαφίου γ) της παρ 1. δεν είναι κατανοητή η προτεραιότητα που δίνεται για την εξάλειψη των ορυκτών καυσίμων, στην διασύνδεση των μη διασυνδεδεμένων νησιών που λόγω του πολύ μικρού τους πληθυσμού αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό κομμάτι της πίτας. Το λογικό θα ήταν, όπως έχει προταθεί και διεθνώς (Kevin Anderson,Vaslav Smil,Richard Heinberg κ.α.) να εντοπίσουμε τις περιοχές αλλά και τις κοινωνικές ομάδες που είναι οι κύριοι ρυπαντές (πχ πετούν συχνά με αεροπλάνο, έχουν αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού,πολλά σπίτια, σκάφη αναψυχής με μεγάλες ιπποδυνάμεις κλπ) ώστε η μετάβαση να γίνει με δικαιοσύνη. Έως τώρα σχολιάσαμε την παρ.1 που αφορά την μείωση των εκπομπών, αντικείμενο με πολύ μεγάλες δυσκολίες που απαιτεί και διεθνή συνεργασία για την επίτευξη των στόχων Όμως η διεθνής κοινότητα περιορίζεται σε συναντήσεις που δεν είναι νομικά δεσμευτικές για κανέναν, όπου αναβαθμίζονται οι στόχοι των προηγούμενων απλώς γιατί απέτυχαν και χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Η παρ. 2. αφορά την προσαρμογή, τομέας στον οποίο η κάθε χώρα έχει την ευχέρεια να πάρει τα μέτρα της από μόνη της. Οι πολιτικές που προτείνονται είναι στην σωστή κατεύθυνση όμως σε ότι αφορά τις ΑΠΕ (Α/Π,Φ/Β) η ανάπτυξη και χωροθέτησή τους στην Ελλάδα γίνεται με τον χειρότερο τρόπο, έτσι ώστε να έρχεται σε ευθεία σύγκρουση ο στόχος της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, με τον ισότιμο στόχο της προστασίας της βιοποικιλότητας. Οι διανοίξεις δρόμων και όλα τα συνοδά έργα καταστρέφουν με μη αναστρέψιμο τρόπο τοπία φυσικού κάλλους,αρχαιολογικούς χώρους που είναι σε απόλυτη συνάφεια με το φυσικό τοπίο γύρω τους (Δελφοί)αρχιτεκτονικά παραδοσιακά σύνολα (Μάνη). Οδηγούν σε απώλεια και κατάτμηση των οικοσυστημάτων που είναι καταχωρημένη ως η πρώτη από τις αιτίες απώλειας της βιοποικιλότητας με την κλιματική αλλαγή τρίτη,όπως δείχνει η μελέτη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που προτείνει την χωροθέτηση τους σε περιοχές ήδη τροποποιημένες από τον άνθρωπο που είναι υπέρ αρκετές για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ . Οι αδειοδοτήσεις εντός του Ευρωπαϊκού δικτύου Νατούρα 2000 επιταχύνονται ενώ η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον Δεκέμβριο του 2020 γιατί δεν έχει εκδώσει ακόμα τα προεδρικά διατάγματα (ΠΔ) με τους στόχους διατήρησης (ΣΔ) που όφειλε να έχει ολοκληρώσει απο τον Ιούλιο του 2012. Θα περιμέναμε να δούμε στον Κλιματικό Νόμο την προτεραιοποίηση της έκδοσης των ΠΔ για το Ν.2000 σε σχέση με οποιαδήποτε αδειοδότηση διότι όπως επισημαίνει το Ευρ. Δικαστήριο στην απόφασή του και κατ εφαρμογή των Ευρωπαϊκών οδηγιών για τα πουλιά και τους οικοτόπους όπως ενσωματώθηκαν στο Ελληνικό δίκαιο, ουσιώδη μέρη των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) όπως η Δέουσα Εκτίμηση (ΔΕ) των επιπτώσεων ενός έργου στο περιβάλλον και η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ), προϋποθέτουν και εκπονούνται σε σχέση με θεσμοθετημένους με ΠΔ Στόχους Διατήρησης. Αυτη η αδικαιολόγητη νομική εκκρεμότητα εδώ και 10 χρόνια έχει καταστήσει παρωδία όλη την αδειοδοτική διαδικασία μέσα στο Ν.2000