Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΕΝΗ ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗ-ΜΠΡΙΑΣΟΥΛΗ, ομ. καθηγήτρια Π. Αιγαίου' | 9 Μαΐου 2022, 12:35

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η διαβούλευση ΣΝ «Εκσυγχρονισμός της Αδειοδοτικής Διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Β’ Φάση, Aδειοδότηση Παραγωγής και Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, Πλαίσιο Ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και Ειδικότερες διατάξεις για την Ενέργεια και την Προστασία του Περιβάλλοντος» γίνεται σε μια κρίσιμη περίοδο. Τρεις από τις πολλές κρίσεις (ή, καλύτερα, απειλές) – επισιτιστική, κλιματική και ενεργειακή – θέτουν κρίσιμα διλήμματα για την προστασία χρήση των χερσαίων και θαλάσσιων φυσικών και πολιτιστικών πόρων της χώρας. Ως εκ τούτου, πέραν των αναμενόμενων ατελειών του ΣΝ που χρήζουν βελτίωσης, όλο το ΣΝ θα πρέπει να επαναξιολογηθεί υπό το πρίσμα αυτών των κρίσιμων διλημμάτων, ιδιαίτερα επειδή προέρχεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει στη δικαιοδοσία του τόσο θέματα περιβάλλοντος όσο και θέματα χωροταξικού σχεδιασμού ... Τα κύρια προβλήματα του ΣΝ είναι: 1. Η επιλεκτική κατάργηση των απαιτήσεων για περιβαλλοντική αδειοδότηση (ΜΠΕ, Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, κ.λπ.). Ανεξάρτητα από τεκμηρίωση και αιτιολογία η κατάργηση περιβαλλοντικής αδειοδότησης … καταργεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος. 2. Ο περιβαλλοντικός δανεισμός και το κόστος ευκαιρίας των πόρων που αυτή η κατάργηση συνεπάγεται. Πιο συγκεκριμένα, το ΣΝ προτρέπει στον ‘δανεισμό’ φυσικών πόρων από το μέλλον για να χρησιμοποιηθούν στο παρόν για την άμεση εξυπηρέτηση ενεργειακών δραστηριοτήτων. Έτσι μειώνεται η δυνατότητα χρήσης αυτών των πόρων σε παρόντα και μελλοντικό χρόνο για την κάλυψη άλλων, εξίσου σημαντικών, αναγκών. 3. Ο εμβαλωματικός χαρακτήρας του σχεδιασμού και της διαχείρισης πόρων που υιοθετείται, και η ταυτόχρονη εξασθένηση, παρά την αδήριτη ανάγκη, ορθολογικού, ολοκληρωμένου σχεδιασμού και προσαρμοστικής διαχείρισης χερσαίων και θαλάσσιων πόρων. 4. Η αύξηση των εστιών περιβαλλοντικής επιβάρυνσης στο χερσαίο και θαλάσσιο χώρο ως απόρροια των ανωτέρω – διάφορες μορφές ΑΠΕ και συνοδά έργα, πολλά από τα οποία θα προκαλέσουν μεγαλύτερη κατάτμηση του χώρου και περιβαλλοντική επιβάρυνση. 5. Οι πολλές, πολλαπλές και σύνθετες γραφειοκρατικές απαιτήσεις που πρέπει να επωμιστούν οι ενδιαφερόμενοι παραγωγοί και λοιποί άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενοι. Εκτιμάται ότι θα ευνοηθούν οι μεγάλοι επενδυτές που διαθέτουν τους υλικούς και ανθρώπινους πόρους για να ανταποκριθούν σ’ αυτές τις απαιτήσεις. Συνεπώς, το ΣΝ ενδέχεται να οδηγήσει σε ανισότητες με κυρίαρχες τις συγκεντρωτικές αντί για αποκεντρωμένες (άρα περισσότερο ευέλικτες, δικαιότερες και ανθεκτικές) δομές παραγωγής και διάθεσης ενέργειας. 6. Ο βαρύς διοικητικός φόρτος που συνεπάγεται για τις ήδη βεβαρυμένες, υποστελεχωμένες και μη συντονισμένες δημόσιες υπηρεσίες. 7. Ιδιαίτερα βαρύς και κρίσιμος είναι ο φόρτος και ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας αλλά και όλων των υπηρεσιών που διαχειρίζονται έγγειους και θαλάσσιους/παράκτιους πόρους. Οι προβλεπόμενες (αντισταθμιστικές) αναδασώσεις ενδέχεται να είναι αδύνατον να εφαρμοσθούν (λόγω έλλειψης χώρου, σχεδιασμού και πόρων). 8. Το ΣΝ φαίνεται να αγνοεί ότι η απώλεια γεωργικής γης (όχι μόνο υψηλής παραγωγικότητας που τείνει να είναι μια παρωχημένη έννοια παγκόσμια) είναι εξίσου σημαντική όσο και η απώλεια δασών και δασικών εκτάσεων, ιδιαίτερα στην τρέχουσα (πλην διαρκή) συγκυρία της ισχυρής επισιτιστικής ανασφάλειας. Προβλέψεις αντιστάθμισης απωλειών γεωργικής γης (που είναι και η πλέον ευάλωτη στις αλλαγές χρήσεις γης), στο πρότυπο των αναδασώσεων, είναι στοιχειωδώς απαραίτητες… 9. Απαιτείται τεράστιος μηχανισμός περιβαλλοντικής και διοικητικής παρακολούθησης ιδιαίτερα γιατί προβλέπονται πολλές και τμηματικές επεμβάσεις στο χώρο από τα έργα ΑΠΕ 10. Οι μεγάλες απαιτήσεις σε εξειδικευμένο διοικητικό προσωπικό για να διασφαλισθεί η πληρότητα και ακεραιότητα των απαιτούμενων ελέγχων, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που καταργούνται οι προβλέψεις για περιβαλλοντική αδειοδότηση. 11. Ο υπερβολικά μεγάλος βαθμός απαιτούμενου συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων διοικητικών υπηρεσιών για τη διεκπεραίωση των προβλέψεων του ΣΝ. 12. Οι μεγάλες απαιτήσεις σε εξειδικευμένο προσωπικό του ιδιωτικού τομέα (π.χ. γραφεία μελετών) για να ανταποκριθούν ουσιαστικά στις νέες καταστάσεις. 13. Η αύξηση της πολυπλοκότητας της περιβαλλοντικής και χωροταξικής νομοθεσίας που καταγράφεται στο ΣΝ. 14. Τα αναμενόμενα νέα περιβαλλοντικά προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν και οι ανάγκες σε τεχνογνωσία και δεδομένα που αυτά συνεπάγονται. 15. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περίπτωση των Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών (ΠΘΠΦΣ) που (α) θα επηρεάσουν εκτός από τις χερσαίες, τις θαλάσσιες και τις περιβαλλοντικά ευαίσθητες παράκτιες ζώνες και (β) θα δημιουργήσουν πλήθος συγκρούσεων μεταξύ οικονομικών δραστηριοτήτων αλλά και χρήσεων γης (τουριστική, οικιστική, προστασία περιβάλλοντος, ναυτιλιακή). Η άνευ όρων αδειοδότηση τους εκλαμβάνεται σαν ένα κακόγουστο αστείο και όχι σαν μια έκφραση πολιτικής βούλησης από Υπουργείο Περιβάλλοντος. 16. Οι μεγάλες απαιτήσεις σε πληροφορίες και δεδομένα για την αξιόπιστη και επιστημονικά τεκμηριωμένη εκτίμηση των αναμενόμενων επιπτώσεων από υφιστάμενες και νέες δραστηριότητες. Το ΣΝ δεν πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή αν δεν αντιμετωπισθούν τα παραπάνω προβλήματα και αν δεν ικανοποιηθούν οι παρακάτω βασικές προϋποθέσεις για τη στοιχειώδη εφαρμογή του: 1. Εξασφάλιση επαρκούς, άρτιας και συντονισμένης διοικητικής δομής, στελεχωμένης με καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό. 2. Εναρμόνιση της οριζόντιας και τομεακής νομοθεσίας και αποσαφήνιση πολλών κριτηρίων (βλέπε τα αναλυτικά σχόλια) για την αποφυγή δυσλειτουργιών και συγκρούσεων μεταξύ των προτεινόμενων δράσεων. Ιδιαίτερα ενδελεχής πρέπει να είναι η εξέταση των ζητημάτων που άπτονται της διάθεσης και διαχείρισης της δημόσιας γης και περιουσίας η οποία δεν είναι ελεύθερος πόρος στη διάθεση της εκάστοτε εξουσίας αλλά ένα διαγενεακό «κοινό». 3. Εξασφάλιση των απαιτούμενων γεωχωρικών και λοιπών δεδομένων και πληροφοριών (όπως, π.χ. χαρτογράφηση γης υψηλής παραγωγικότητας η οποία δεν υπάρχει). 4. Αποσαφήνιση των απαιτήσεων για λήψη άδειας Πιστοποιημένου Αξιολογητή Χωρικών μελετών. 5. Η αντικατάσταση του χρονικού ορίου των 20 ημερών μετά το οποίο αυτοδίκαια τεκμαίρεται η απαλλαγή από την υποχρέωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (άρθρο 3) με μεγαλύτερο διάστημα (π.χ. τριών έως έξη μηνών). Το ίδιο ισχύει οπουδήποτε αλλού χρησιμοποιείται αυτός ο αριθμός ημερών. Οι λόγοι είναι ευνόητοι. Σε περίπτωση που δεν αντιμετωπισθούν τα προβλήματα που προαναφέρθησαν και δεν ικανοποιηθούν οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις, θα προκύψει λογικά το συμπέρασμα ότι ο πραγματικός σκοπός του ΣΝ πόρρω απέχει αυτού που δηλώνεται στο Άρθρο 1.